Stadsnieuws.
Doornijk en Yper.
De werken.
Groot komediespel in de
Belgische Kamer.
Het onderwijs
op den buiten.
1906.
Verscheurde plakbrieven.
Het nieuwe gas.
Bij de Ou vermoei haren.
Bij dit onwaardeerbaar geschenk
beeft M Surmont eene kleine bijzon
dere bibliotheek gevoegd samengesteld
r.it werken betrek hebbende op de
ridderorden, onder dewelke zich zeld
zame werken bevinden.
Willende dat de gift vooral nuttig
zij, heeft M. Surmout.er geen voorbe
houd aan gesteld, den wensch integen
deel uitdrukkende zijne verzameling
te zieu de leemten vervullen der na
tionale medalliekast, er de reeksen
van te volledigen en er de krachtigste
rol te spelen onder wetenschappelijk
oogpunt.
Velen zullen zeggen bij het lezen
dezer regels, dat de stad Yper hadde
kunnen voordeel trekken uit deze
mildheid indien onze gewezen burge
meester niet met ondankbaarheid be
taald ware geweest door zijne politieke
vrienden Men weet inderdaad boe M.
Surmont losgelaten is geweest door
dezen zelve die zich voor zijné
beste vrienden 'deden doorgaan; door
deFraeys', de Boone's, de Baus', enz.
Men weet ook hoezeer die uitmuntende
vrienden heden aanbidden wat zij
eertijds verbrandden en hoezeer zij er
voor beloond zijn.
Wij hebben in onze vorige nummers
onze lezers op de hoogte gebracht van
hetgeen in de Belgische Kamers ge
beurd is, met de bespreking van het
ontwerp der Regeering betreffende de
Groote Doorsteek van de Schelde en
pet bouwen, van nieuwe forten rond
Antwerpen.
De vorige week kwamen drie minis
ters, MM. Cousebant d'Alkemade, de
Favereau en de Smet de Naeyer plech
tig verklaren dat de opofferingen die
het gouvernement aan het land vroeg
zoo noodig waren als brood,, om de on
afhankelijkheid van België te kunnen
verdedigen in andere woorden dat de
ongeveer 100 millioen die de legerin-
richting in België thans kost al weg
gesmeten geld was, indien men niet
voor nog 200 millioen nieuwe forten
bouwde.
M. Woeste, opperhoofd der klerikale
paptijsprak, in denzelfden zin Hij
viel zijne politieke vrienden MM.
Melot, Verhaegen, Heiieputte hevig
aan omdat zij het voorstel van het
ministerie niet wilden stemmen.
Onze lezers weten, dat de HH de
Lantsheere en Heiieputte voorstellen
hadden gedaan, de eerste om het ont
werp naar eene bijzondere commissie
te verzenden, de tweede om dadelijk
een kanaal te maken aan de haven van
Antwerpen dat de andere werken zou
kunnen vervangen.
Donderdag sprak M. Heiieputte, de
tegenstrever van MWoeste Hij bewees
dat het ontwerp der Regeering niet be
studeerd was en dat het onderzoek
door eene bijzondere commissie noodig
was. Op een zeker oogenblik, werd
spreker door de socialisten goedge
keurd.
M. Woeste sprong op zijn stok
paardje
Gij hebt weerklank bii de socia
listen, riep hij tot M. Heiieputte.
Ik antwoord niet op deze onder
breking, wedervoer deze, die voor
doel heeft perso nlij k heden te brengen
in een debat waar wij ons alleen om de
hoögere belangen van het land moeten
bekommeren.
En ditmaal was het de rechterzijde,
't is te zeggen de klerikalen, die toe
juichten en zoo M. Woeste afkeurden
't Is zeker wel de eerste maat dat zulks
gebeuit aan den saucisseman van
Aalst. Ook had gij eens zijne tronie
moeten zien.
Na deze hevige en belangrijke zit
ting, was het iedereens oordeel dat 's
anderendaags het ministerie zou in
duigen gevallen zijn.
Vrijdag 11., had eene vergadering
plaats der klerikale leden der Kamer.
Wat er daar gebeurde, gaat alle in
beelding te boven
M. 0. 8met de Naeyer, die zoo plech
tig verklaarde dat hij aan zijn voorstel
van de werken van Antwerpen hield,
zooals aan de pe.rel van zijn oog, ver
zaakt nu. om minister te kunnen blij
ven, aao hetgeen hij voor België on
ontbeerlijk verklaarde.
Het voorstel voor hetwelk de Koning
zelf overal gedurende da Nationale
Feesten ging meetingen geven, wordt
nu door zijne ministers losgelaten
M. Cousebant blijft minister van
oorlog zonder nieuwe forten en strijkt
de duizenden franken op die aan de
portefoelie van minister verbonden
zijn alhoewel hij zelf bekend heeft
dat de verdediging van het land niet
verzekerd is
M. de Favereau die sprak in de Ka
mer met zijn hand op het hart, vaD
onze buitenlandsche verplichtingen,
blijft ook de dmzende trekken zonder
dat deze verplichtingen vervult zijn
Wat dunkt u van die oomedie, ge
achte lezer
't Postje moet vet zijn, niet waar,
opdat meu, om het te behouden, zoo
veel karakterloosheid aan den dag zou
leggen
Het gouvernement stemt er ir. toe
dat het voorstel der havenwerken naar
eene bijzondere commissie verzonden
worde 'en het voorstel der forten wordt
van 105 op 60 millioen gebracht.
Dit heeft M de Smet de Naeyer ver
klaard in de zitting der rechterzijde.
En niettegenstaande al deze toegevm
gen, waar onze eerste minister liet
overige zijner waardigheid aan op 1-
fert, zijn de klerikalen niet te vreden.
Eene hevige woordenwisseling heeft
plaatsgehad tusschen M. Woeste en M.
Beernaert die zich wederzijds hebben
verweten de oorzaak te zijn van den
val van het klerikaal ministerie
Gij ziet dat het goed gaat, met
waar
Een twaalftal klerikalen blijven niet
te,overhalen en in de zitting der af-
doelingen die 's namiddags, om één
uur geschiedde, heeft men wel het
gezien.
In al de afdeelingen is het voorstel
Heiieputte aangenomen geweest.
Voor het voorstel De Lantsheere,
dat gansch hel ontwerp naar eene
commissie verzond, zijn 78 voordeelige
en 68 nadeelige stemmingen uitge
bracht, 12 volksvertegenwoordigers
hebben zich onthouden en 12 waren
afw 'zig.
Het ministerie is dus niettemin ge
klopt op heel de lijn.
Maar denkt niet dat het mini-derie
daarom zijn ontslag zal geven
Het houdt te veel aan geld
Ondervraagd in de zitting der Ka
mers die daarop volgde, door M. Van-
dervelde. zegde de minister geene
uitleggingen te kunnen geven.
OSdertnsschen hoopt men door on
derhandelingen en de kleine middel
tjes, eenige der onthouders naar den
kant van het ministerie te doen over
hellen.
In alle geval, op dit oogenblik speelt
men in de Belgische Kamer het on
waardigste der komediespelen
Hoe is het mogelijk eenen openba
ren dienst als het lager onderwijs, op
21 jaren tijd gansch te ontredderen
zooals-de klerikalen het hebben ge
daan. „Toen in 1884 de liberalen het
bewind verlieten, Instonden in elke
vlaam-iche gemeente eene lagere school,
eene wereldlijke meisjesschool en eene
avondschool. In vele dorpen was ook
het Froebelonderwijs of onderricht
der allerkleinsten ingericht. En thans?
Heleinde der verlichte 19® eeuw zag
in algemeeneu regel bet einde der
wereldlijke meisjesschol en. Inderdaad,
nog enkele jaren en de doodklok zal
lulden over het bestaan der laatsto
meisjesschool door wereldlijke juffers
bestuurd.
Geen enkel gemeente of er zijn gees
telijke zusters die onderwijs geven.
Nederig komen zij zich in het dorp
vestigen in 't begin is de school klein,
maar wordt jaarlijks vergroot en te
genwoordig vindt men in elke gemeen
te bloeiende kloosters waar verschil
lende zusters troonen.
Kan de wereldlijke school blijven
"bestaan, zoo zal men wachten tot de
titularis gepensioneerd of gestorven
zij. De p'aats, vroeger als een nit vloei-
<1 der hel gedoemd, de school, die ge
vloekt was, zal door nonnekens be
trokken worden.
Onze toekomstige huismoeders, de
vrouwen onzer burgers en werklieden,
moeten opgevoed worden door perso
nen die voor eeuwig aan de wereld
hebben verzaakt Altoos zegt men
De school voor het leven, en nu
vindt men in de school meesteressen
die voor immer aau de wereld hebben
vaatwel gezegd en toch geroepen zijn
om nuttige lieden der samenleving te
vormen. Men ziet van Ine» hoe hét er
in vele dier scholen toegaat.
En hoop op beterschap is er niet.
Inderdaad, wie zal zijne dochters nog
tot onderwijzeressen opleiden Een
vurige katholiek, vader van 6 meisjes,
zegde ons over eenige dagen nog
jammer dat de loopbaan van onder
wijzeres voor wereldlijken gesloten is,
anders zond ik 3 of 4 mijner dochters
naar de normaal school
In veel jongensscholen is het niet
beter gesteld. Daar vindt men wel
geene broerkens, maar de voortbreng
sels der katholieke normaalscholen,
mannen die eon of twee jaren op de
schoolbanken hebben gezeten en dan
hun exaam voor een zeer inschikke
lijke jury hebben afgelegd. Daar zijn
het doorgaans onbekwamen die de
jeugd moeten opleiden en ze vaardig
maken om de talrijke gevaren des
levens te trotseeren.
Nu de strijd om het bestaan zoo
moeilijk wordt en wij meer dan ooit
door bekwaamheid moeten uitschitte
ren wordt aan geen grondig onderwijs
gedacht Al onze naburen gaan op het
gebi. d van onderwijs vooruit; allen
hebl en het verplicht onderwijs: België
alleen gaat den kreeftengang. Maar 't
is waar in België heerscht de dom
perspartij, de partij die door de onwe
tendheid des volks aan het bewind
wordt gehouden en ie. h onnoozelheid
der massa hare macht vindt.
Moge het kiezerskorps ons in Mei
1906 van dien ongelukkiger! toestand
redden
De vergadering van den Landsraad
der Christen democraten, over veer
tien dagen te Gent gehouden heelt de
volgende besluitselen genomen
I" A. De vergadering met alge
meenheid van stemmen bekrachtigt
het besluit vroeger door het midden
bestuur genomen, te weten Bij de
wetgevende kiezingvan 1906kandida
ten te stellen le Brussel te Leuven,
N ij velAntwerpen. Mechelen, Turn
hout, Brugge, Veurne-Oostende, Kor-
trijk, Yper, Thielt-Uoussolaer, Na
men en Dinant.
B Besluit tevens dat geen verbond
met andere partijen zal mogen wor
den aangegaan, tenzij bekrachtigd
door het Middenbestuur
C Bij de eerstvolgende Senaatsver
kiezingen zal de christenc volkspartij
met eigen kandidaten ojilrcden.
Doornijk, garnizoenstad, wier
magistraten den vaderlandschen plicht
begrepen hebben die op hun weegt, de
schietoefeningen te vergemakkelij
ken en aan te moedigen, Doornijk,
zeggen wij, mag zich beroemen,
dank aan den Stand, dit jaar een
schoon succes behaald te hebben in
den grooten schiet wedstrijd.
129 schutters dezer stad, burger
wachten, militairen, pompiers en
burgers hebben deel genomen aan
de verschillige prijskampen en 98
zijn als overwinnaars uit den strijd
gekomen.
Het geheel der prijzen die hun
toegewezen zijn geweest beloopt tot
het schoon cijfer van 4190 franks.
101 zilveren koeverten.
1 eerebeker.
2 eere-zinnebeelden.
1 zinnebeeld van meester schutter.
1 gouden medallie van den koning.
4 uurwerken met niello's versierd.
7 bekers onafhankelijkheid.
1 berloque in verguld zilver.
49 zilveren berloques.
Te Yper, garnizoenstad, wier ma
gistraten den vader landschen plieht
niet begrepen hebben eenen Stand in te
richten, (redevoering van M. de
Trooz) hebben slechts 11 schutters
deel genomen aan den prijskamp en
bekomen
60 franks.
7 koeverten.
10 zilveren berloques.
Namens de talrijke Ypersche schut
ters, dank M. Colaert voor het goe
de buitenkansje dat aan de stad ont
snapt.
Te Doornijk heeft de bevolking
de bekroonden met geestdrift ont
haald bij hunne terugkomst van
Brussel. Dezen werden zegevierend
naar het Stadhuis geleid waar zij
door het Stadsbestuur ontvangen
werden.
Te Yper stellen wij integendeel
voor eene betooging van sympathie
en dankbaarheid in te richten voor
ons Stadsbestuur en zijnen vader-
landslievenden overste.
Op verschillige plaatsen der stad
heeft men opnieuw de plakbrie
ven verscheurd onzer liberale Asso
ciatie, die eene politieke voordracht
aankondigden van M. Joris Lorand,
liberalen volksvertegenwoordiger
van Aarlen-Virton.
Men moet denken dat onze tegen
strevers bevreesd zijn van onze pro-
ganda om zich daden van die soort
toe te laten.
Zijn de wetten niet gemaakt voor
iedereen en heeft de politie het bevel
niet dezelve te doen naleven
Men heeft veertien dagen noodig
gehad om de boordsels langs eenen
kant der Capronstraat te leggen.
Hoeveel zal men er noodig hebben
voor deze van den anderen kant
Waarlijk men zou zeggen dat in
de goede stad Yper, het geld der
lastenbetalers geene waarde heeft,
wat men verkwist in daguren, bij
gebrek van toezicht, is onwaar
schijnlijk.
Wij hebben een schepen van open
bare werken die het zeer druk heeft
met zijne zaken, onzichtbaar is voor
de werken der stad. Somtijds, maar
het is zoo zelden, gaat de burgemees
ter gebogen, nadenkend en altijd
onhandelbaar van verre het werk
nazien dat door zijne getrouwe arbei
ders-kiezers verricht wordt.
Welke moeten zijne overwegingen
zijn, wanneer hij die koele en regel
matige uitbating der stadsfinanciën
ziet Het is zichtbaar dat de carotte
in de hoofdplaats van een landbouw
arrondissement goed verzorgd wordt.
Maar wat gedaan in zijne plaats
Waggeland 'op zijn voetstuk van een
eertijds volksgezind man, hij moet
de oogen sluiten daar waar hij ze zou
moeten openen.
Het is nog beter de goede kiezers
te ontzien, zich te laten opwinden
door eenige sektarissen en maar te
denken om de liberalen te tergen.
Van alle kanten komen klachten toe
nopens hetfameuse brogsche gas.
Min pressing rnin verlichting
Is het om tot die ellendige uitkomst
te geraken dat men de Yperlingen aan
de deur gezet heeft
Zondag 11., gaf de Turnersmaat
schappij Be Onvermoeibaren haar
eerste winterfeest Van vóór 7 ure
reeds was de zaal der Beurs proppend
vol. Het puik der Ypersche bevolking
was er toegestroomd om eenen blik
van sympathie te geven aan die moe
dige Turners, die niets verwaarloozen
om hunne eereleden prachtige feesten
aan te bieden.
De symphonie,onder het bestuur van
M Tasseel heeft dit feest opgeluisterd
en de schoonste stukken van haar re-
perterinm uitgevoerd.
De Turners der 1« afdeeling voerden
met veel kunde en zeer wel de oefeain-
