Stadsnieuws.
lil! II
Getuigen.
Politieke dieven.
De open ba re aan besteding
Nichtje's Gas.
Wat te Yper srebeurde
1872.
De vlaamsche werklieden, die ge
durende de zomermaanden naar
Frankrijk gaan werken, om er hoo-
gere dagloonen te verdienen, begin
nen hier terug te keeren.
Wij kunnen niet genoeg de buiten
lieden aansporen hun te ondervragen
over den toestand van den godsdienst
in Frankrijk
Dat zij hun vragen of het waar is
dat alle kerken zijn gesloten dat de
priesters geene godsdienstige oefe
ningen meer mogen houden dat in
één woord de vrijheid van godsdienst
voor de roomsche katholieken niet
meer bestaat en met de voeten wordt
getreedt, zooals onze vlaamsche pries
ters en al de clericale bladen het be
weerd hebben gedurenden den laat-
sten kiesstrijd.
Deze vlaamsche werklieden, die
ooggetuigen zijn geweest van hetgene
in Frankrijk gebeurt, zullen alle noo-
dige inlichtingen kunnen geven en
uil hunne onpartijdige antwoorden
zal het zonneklaar blijken, dat pries
ters en clericale bladen leugens op
leugens hebben opgestapeld over den
strijd die aangegaan is tusschendeRe-
publtek en de Kerk, en dien zij heb
ben bestempeld met het beruchte
woord Combisme
Wij lezen in de Volhseeuw van
Priester Daens
Niets dat stouter is, schaamteloozer en
vratiger dan politieke dieven.
Het is nu zonneklaar bewezen, door de
officieële cijfers der laatste kiezingen, dat
de bewaarders hun 12 kamerzetels meerder
heid te danken hebben aan onze bedrieg
lijke kieswet, aan de valsche toepassing
der evenredige vertegenwoordiging.
Dat is zonneklaar, door officieële cijfers
bewezen, en niemand kan zulks met rede
betwisten.
In West-Vlaanderen alleen tellen de
christene democraten ongeveer 20 duizend
stemmen, en zij bekomen niets.
In 't vlaamsche land tellen zij meer dan 60
duizend stemmen, en zij bekomen eenen en
kelen kamerzetel En voor 't. zelfde ge
tal stemmen krijgen de bewr-arders 5 ka
merzetels 1
Die onweerlegbare cijfers kunnen niet ge
noeg aangehaald worden, om aan 't land
te toonen hoe valsch en bedriegelijk onze
tegenwoordige kieswet is.
Gij zult wellicht denken de katholieke
bewaarders gaan met hunnen gestolen buit
te vrede zijn, ze gaan zich koes houden en
stillekens zwijgen.
Integendeelze maken een la wijd van
d'andere wereld, en zij tieren en huilen dat
ze nog meer kamerzetels moeten hebben.
Te Hasselt roept de vette Cartuyvels uit,
dat ze den zetel van den liberaal Peten moe
ten hebben zij moeten alles hebben in
Limburg, niets voor de oppositie Die slok-
ops zijn nooit verzadigd.
Te S'-Nikolaas moetCombist Persoons
weg het is immers onverdragelijk dat het
katholiek Land van Waas eenen man van
de oppositie naar de Kamers zende. Alles
voor de zoogezegde katholieke bewaarders,
al de vette postjes, al de plaatsen van rech
ter, districtcommissaris, alles voor hen al
leen.
Ga eens zien in 't Land van Waas, hoe
alles verdeeld wordt onder eenige rijke fa-
miliën van katholieke bewaarders alles
voor den grooten pot.
Ja, te Dendermonde schreeuwen de be
waarders, dat de liberale volksvertegenwoor
diger Van Damme in de Kamer een onuit
wisbare schandvlek is, dat hij er uit moet,
en niettegenstaande de tien duizend stem
men der oppositie al de kamerzetels moe
ten toebehooren aan de dieven en mannen
van de konkelfoes.
Te Aalst moet de kristen democraat ver
dwijnen.
Men weet dat er niet één volksvertegen
woordiger is die meer doet voor ons volk,
voor landbouwers, burgers on boeren men
weet en men ziet dat zijn werkdadigheid en
toewijding geene palen kentdat doet niets
hij moet de Kamer uit, en vervangen wor
den door een jong rijk advokaatje, die de
4000 franken van Volksvertegenwoordiger
zal opstrijken, zonder dat de katholieke be
waardersgazetten daar het minste bezwaar
zullen in vinden.
Alles, ja alles voor de rijke katholieke
bewaarders en alles is hun goed om de
victorie te behalen, alle oneerlijke midde
len, alle schurkerij alle vervalsching
van kiezerslijsten al die schurke
rijen zijn deugden in de katholieke bewaar
derspartij.
Ja maar met November zal hun een ande
re dans geleerd worden de oppositie zal
hun rekenschap vragen van al de dieverijen
en valschheden. waarmee zij meerderheid
blijven in de Kamer, alhoewel zij
minderheid zijn in het land
De katholieke bewaarderspartij moet wel
weten dat haar lot ligt in den wil der oppo
sitie en op den dag dat de oppositie het
dievenkraatn zal willen omver smijten, zal
het gedaan wezen en voor altoos gedaan
met de heerschappij der bende Woeste en
Schollaert.
Dat is klaar gelijk den dag die schijnt, en
uit alie kanten des lands komen er gunstige
berichren die aankondigen dat de val der be
waarderspartij nakend is. let land is beu
van al die onrechtvaardigheden, van al dat
konkelfoes het land vraagt een rechtvaar
dig en volksgezind bestuur dat de rechten en
de vrijheid van elkeen zal eerbiedigen. Nu
is ons bestuur een kozijntjes winkel alles
voor de mannen van dezelfde partij, en men
weet dat de slokor>s onverzadelijk zijn.
Dat zal en moet eindigen voor 't heil van
ons vaderland en zelfs in 't belang van den
godsdienst die tegenwoordig wordt uitgebuit
door alle slag van pharizeërs en tartuffen.
Priester Daens.
(itruchlmakende erfdeelzaak.
De 3 millioen fr. van den pastoor van
Coxyde. De Bisschop Waffelaert van
Brugge voor het gerecht.
Onze lezers zullen zich herinneren dat pastoor
Lootens van Coxyde een Bruggeling van ge
boorte, gansch zijn vermogen nagelaten
heeft aan den bisschop van Brugge en aan de
kerkfabriek van Coxyde door het volgende tes
tament Dit is mijn testament. Ik bezet aan
de kerkfabriek van S'-Pieter te Coxyde al
mijne onroerende goederen op voorwaarde
dat 100 missen per jaar te acht uren ten
eeuwigen dage zullen plaats hebben. Al mij-
ne andere roerende goederen bezet ik aan
Mgr. den bisschop van Brugge, Gustaaf Waf-
felaert.
Op Zaterdag 6 October zal vóór de rechtbank
van Veurne het proces beginnen ingespannen
door de wettelijke erfgenamen tegen Mgr.
Waffelaert.
Het proces wordt ingespannen door 7 erfge
namen Octavie Lootens, bestedelinge in het
godshuis te Selzaete, volle nicht van wijlen
Gesar Lootens, pastoor van Coxyde Alexan
dria Gautier, weduwe van August-Joseph
Lootens, uit eigen naam en in hare hoedanig
heid van voogdes van haren minderjarigen
zoon, Aimé Lootens Alice Lootens Marte-
Clotiide Lootens Josephine Lootens, Clara
Lootens, van Berchem-bij-Antwerpeu, recht
hebbenden van August Lootens, hun vader,
echtgenoot van Alexaudnna Gautier Eugenie
Van Keirsbilck, weduwe van Edward Munste-
man. volle nicht langs moederlijke zijde van
Cesar Lootens
De eischers zijn vertegenwoordigd door Mr
Joye, te Veurne.
In hun verzoek tot nietigverklaring van het
voornoemd testament of lot ongeldigheidver
klaring van den bisschop als erfgenaam, doen
de eischers het volgende gelden.
Onmiddellijk na het overlijden heeft de bis
schop, Zii'H DEKENSCHAP GEVEND VAN
DE ONGELDIGHEID DER NALATENSCHAP
IN ZIJN VOORDEEL handlangers, waaronder
notaris Donck, naar Veurne gezonden, bij de
wettelijke erfgenamen, om door dezen, die zeer
onwetend waren in zake recht en werkelijken
toestand, oorkonden te kennen, zij er in toe
stemden, door volmachten aan derden, dat de
legaten zouden verdeeld worden.
Deze akten, die aan de goede trouw der on
derteekenaars zijn verrast geworden, ZIJN
NIETIG EN VAN NIETIG UITWERKSEL,
wegens hoofdzakelijke vergissing en bedrog
(dolus).
De afgestorvene was niet bij zijn verstand eu
werd de zotte pastoor geheeten.
De bisschop is maar een tusschengesteld
persoon, want de pastoor zou een zoo aanzien
lijk legaat ten nadeele van de arme familie
des overledenen niet gegeven hebben aan den
reeds rijken bisschop. Deze zou het ook niet
aanvaard hebben. Het legaat is, in werkelijk
heid, gedaan geworden ten voordeele van
vrome werken, onzekere en onbekwame per
sonen.
óooals men weet, staat een fortuin van 3
millioen op het spel.
Bisschop Waffelaert is opgeëischt geworden
onmiddellijk te doen kennen welke roerende
waaiden iiij opgestreken heeft onder voorwend
sel dat hij algemeen erfgenaam was.
Dit geruchtmakend proces zal in hetgansche
land een groote opschudding verwekken en
eens te meer bewijzen wat al rijkdommen door
het bisdom worden geërfd
De klachten worden van langsom
talrijker nopens de begunstiging die
op het Stadhuis heerscht in zake van
openbare werken. Deze of gene leve
raar is bevoordeeligd volgens dat hij
meer of min in geur van heiligheid
is bij onze meesters. Wat men eischt,
het is de hoedanigheid niet der koop
waar, de goede koop van den arbeid,
het is de politieke onderwerping der
partij aan het bewind. Het geldt
nieuwe onverwachte gasten te maken
op den rug der lastenbetalers, en dat
beheer, zoo schadelijk voor onze
stadsfinanciën, is meer dan ooit de
regel geworden sedert wij M. Van-
denboogaerde als Schepen hebben.
Er is nochtans een zeer eenvoudig
en allerrechtvaardigst middel om
dien toestand te verhelpen. Het is de
openbare aanbesteding.
Waarom er zijne toevlucht niet toe
nemen
M. Colaert zal er niet van willen,
't is begrepen. Men weet hoe hij ge
handeld heeft in de gaskwestie.
Maar zou er onder onze 15 raads
leden geen een man zijn die bekom
merd genoeg is met de belangen der
stad om het voor te stellen
Men werkt aan het bouwen van
het paleis van den heer Bestuurder
van het gas, dien kleinen Brugschen
pacha welken M. Colaert alleen be
kwaam gevonden heeft om de 25,000
fr. jaarwedde boven de winsten en
bijhoorigheden te trekken, welke ge
hecht zijn aan de uitbating van het
gas.
De brieken die bestemd zijn om het
gebouw te maken, dat een gemeente
gebouw moet worden, komen regel
recht van Vlamertinghe
Door een zonderling samentreffen,
is de leveraar de broeder van een
onzer goede gemeenteraadsleden,
die even als de raadsheer Vander-
ghote, boekhouder inhetgasgesticht,
de raadsheer Fiers, bestuurder der
werken De Brouwer de raadsheer
neef Fraeys en onze groote Colaert,
met geestdrift de vreemde vergun
ning gestemd hebben. In één woord,
het is maar billijk het hemelsch
manna te zien vallen op onze raads
leden, oorzaak van het Brugsche
werk, zoo vernederend voor de Yper-
lingen.
Waarlijk de liefde voor de
vreemde geboortestad blijft heer-
schen in de wonderbare gaskwestie.
De Burgemeester van Yper zou
wel doen de les van bestuurlijke
rechtschapenheid te overwegen wel-
1 ke de kleine gemeente van S' Juliaan
1 bij Yper komt te geven men maakt
I er op dit oogenblik eene melkerij en
het lastenkohier dringt de brieken
1 der localiteit op
De moderne beschaving heeft nog
haar licht niet verspreid over de be
stuurders van Sl Juliaan.
in
De kanunnik B. GILSON, gewe
zen pastoor-deken van Bouillon,
heeft door zijn testament van 20
October 1868 en zijn naschrift van
18 Juli 1876, in bewaring gegeven
bij den heer notaris Eloin te Namen,
zijnen vriend, den heer Omaars Char-
lier, leeraar bij het koninklijk Athe
neum van Namen, gelast na zijne
dood de brieven, handschriften, bro-
churen en drukwerken uit te geven
welke hij verzameld had. Die nagela
ten werken van den kanunnik B. Gil-
son bevatten op de bladz. 268 der vol.
II eene briefwisseling van Yper. Men
zou zich daags vöör de kiezing van
1906 wanen zelfde handelwijze
zelfde bewijzen. De oude liberal
wier sympathien het Journal '(gy
pres somtijds tracht te bekomen
ren waarlijk niet beter behang
dan deze van het huidige geslacht
Men schrijft one uit Yper 3 1
1872: UDi
Gij zult wellicht nieuwsgierig zr
eenige bijzonderheden te verneo/11
over hetgene hier gebeurt. Wat gQ
schiedt is bijna ongelooflijk.
De kiezing van 11 Juni ia door d
geestelijkheid, die dezelve bestuurt*
uitaluitehjk op het godsdienstig gebied'
geplaatst.
De wereldlijke katholieken, behalv
eenige knorrige en wraakgierige ove^
loopera, hadden beslist het Statu quo tè
behouden en geen kandidaat te steilen
tegen den liberalen volksvertegenwoor
diger maar zij hadden gerekend
zonder de geestelijkheid en deze heeft
verklaard dat men hevig zou strijden'
pogingen, aanmerkingen, niets koi
baten, het wereldlijk element is ver.
plicht geweest te gehooizamen en zicj'
te onderwerpen.
Maar indien er een haas noodig l8
om hazepastij te maken, is er een kan-
didaat noodig, en daar was de knooo
De nieuwe kandidatuur aan de in.
vloedrijkste leden der klerikale partij
aangeboden, werd door hen gewei-
gerd niemand stemde er in toe zich
te stellen tegen M. A. Vandenpeere-
boom, den oud-Burgemeester van
Yper, gewezen Minister van binnen-
iandsche zaken, die sedmt 30 jaren
zulke groote diensten bewezen heeft
aan de stad en aan het arrondissement
Wat gedaan Bij gebrek aan eenen
haas nam men een konijn en met bef
geweten van dat katholiek konijn ge
weld aan te doen, dwong men M. Strijj
zich op rang te stellen, dan drong men
hem op aan de bewarende Vereeni-
ging
M. Struye heeft geen voorgaande,
noch politiek, noch bestuurlijk hij
is zeer ijverig lid van Sl Vincentiua,
genootschap.. eu bet is al, maar die
toekomende volksvertegenwoordiger
is een man van den Bien vublic van
Gent, wel te verstaan de Syllabus is
de eenige maatschappelijke en politie
ke oorkonde die hij erkent, 't is een
der werktuigen waarvan M. J.-B Ma-
lou over tien jaren zoo schaamteloos
sprak, in een vermaard mandement.
De geestelijkheid heeft begrepen
dat, om zulken kandidaat te
doorgaan tegen eenen liberalen en rif
volksgezinden volks vertegen woorè
ger, de eerlijke en wettelijke midck
len maar geheele bijhoorige zaken
konden zijn dat men uit de arsena
len der kerk de geestelijke wapen
moest nemen van den goeden ouden
tijd, en men riep uit dat niet stemmen
voor M. Struye een der ernstigste 1
wetenszaken was.
De Ypersche moniteur van het
dom, het Journal d'Ypres komt
leerstelling vierkant zonder Bchaamtf
ex cathedrauit te roepen. Men loef
er «Is het nauwkeurig dat het
weten iets te zien heeft in het uitoeft-
nen van het kiesrecht?... De mensf
is verantwoordelijk voor de daden
hij verricht, zoo wel in het politik
leven als in het bijzonder leven
De toekomende gekozenen zuil'1
verantwoordelijk zijn voor de ste
men die zij zullen uitbrengen in
vergaderingen waar zij gaan zetelen,
de kiezers zijn verantwoordelijk voot
de stemmen die zij geven zullen in1
aanstaande kiezingen, de stemmend
kiezers maken alleen de stemmen
gekozenen mogelijk.
En het is hier dat de gewetenszaak11'*
in al hare ernstigheid aanbiedt.
Een katholieke kiezer die stemt'001
een ongodsdienstigen mensch 0f!
voor eenen liberaal) wanneer hij 'f
stemmen voor eenen katholiek,
gaat eene geloof.'sverzaking
Ziedaar hoe de vlaamsche geestelij
heid de scheiding verstaat der
ten, de vrijheid der eerediensten
der denkwijzen in de XIXe eeuw
Gelijk men gevreesd heeft dut sp'J
de predicatiën en de uitgaven d0r f?
de pers, de godsdienstige leering H
genoeg zoude gekend zijn 8'
politieke kiezers, heeft men f
kieslist verzind zonder voorgaan*'6
Men heeft inderdaad eene
Bedevaart ingericht, die zal sam6 .e,
fen met de kiesperiode en die voo
bis-
de»
keud doel heeft de verlossing ?oö[
Paus die zucht in de
waar doel den kandidaat
dom te doen gelukken.
kerkers
van
eo'
'het b13'
c Sto
