Hoogesohool
Uitbreiding
Wraakroepende
geldverspilling.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, ln November 1906.
5 centiemen.
Tweedejaar. N' 51.
Verschijnende des BBonderdags.
LTntelligence des
Animaux,
Vaccins et Sérums,
Frédéric Mistral.
108 miljoen 250 duist fr.
Zonder de begrooting der
Burgerwacht
Klerikale Riesknoeierij
Brief van een geestelijke.
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten: Ken jaar, Fr. 3-00.
Voor stad FJen jaar, Fr. 2-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, bixtnudestraat, nr 53, te Yper. - De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Bechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
Donderdagen
15, 22, 29 November 1906,
om 18 u. 15.
Cursus van M PELSENEER, toe
gevoegde leeraar aan de Faculteit van
Wetenschappen van Gent
in 3 lessen met lichtbeelden.
Zondag 30 December 1906,
om 15 ure.
Voordracht van M. Pierre NOLF,
cursusgelastigde bij de Universiteit
van Luik.
Onderwerp
Zondag 13 Januari 1907, om 15 ure.
Voordracht van M. G. DWELSHAU-
WERS, professor bij de Faculteit van
wijsbegeerte van de vrije Universiteit
van Brussel.
Onderwerp
Maxim Gorki.
Zondag 3 Februari 1907, om 15 ure
Voordracht van Mejuffer Nelly
LEORENIER
Onderwerp
De begroot mg van oorlog, welke
onder het laatste liberaal ministerie47
miljoen frank bedroeg, is thans ge
klommen tot de verbazende som van,
Onder het laatste liberaal ministerie
waren er altijd 40,000 man onder de
wapens, en nu zijn er nog 25,000, als
het wel gaat.
Wij hebben dus min soldaten dan
vroeger, en de onderhoudskosten van
het leger zijn meer dan verdubbeld I
Ziedaar hoe de klerikalen hun kies-
programina van geen cent, geen
kanon meer ten uitvoer hebben
gebracht.
Wij zouden deze begrooting niet
beknibbelen, dat wij voor zulke
schrikkelijke jaarlijksche krijgsuitga-
ven, een leger bezaten, dat bekwaam
is op eervolle wijze, onze grenzen,
tegen een vijandelijken aanval te
vrijwaren t is te zeggen een leger
sterk in getal, waar arm en rijk, onder
den driekleur geschaard, als kinders
van t zelfde Vaderland, den nationa-
len bodem zouden verdedigen.
Maar 108 miljoen 's jaars verteeren,
voor een leger dat veroordeeld is om,
in eene eerste botsing, in stukken te
worden geschoten, is geld breken met
hamers, dat anders zoo nuttig zoude
kunnen besteed worden aan maat
schappelijke verbeteringen I
108 miljoen 's jaars I Onze haren
zijn te berge gerezen als wij dit
schrikkelijk totaal voor de oogen
hebben gekregen tot drie maal toe
hebben wij het nauwkeurig onder
zocht, om ons te overtuigen, maar
cijfers liegen niet, zooals onze lezers
het zelf zullen moeten bekennen.
Ziehier
Begrooting van oorlog voor 1907 64,000,000
der Gendarmerie. 9.000,000
Vergoeding aan de Milicianen. 14,000,000
Kroozen van gedeelte der open
bare schuld, de buitengewoo-
nekrijgsuitgaven behelzende,
sedert 1830 (450 miljoen aan
3 ten honderd) 5,375,000
Militaire pensioenen. 13,500,000
Pensioenen der burgerlijke be-
v dienden in het ministerie van
oorlog. 92,000
Vergoeding voor krijgsservitu-
den 85,000
Kosten van het krijgsgerecht 200,000
De kredieten ingeschreven door
het departement van oorlog,
voor het tijdperk 1895-1905
beloopen tot meer dan 20 mil-
joen, 't zij eene gemiddelde
jaarlijksche uitgave van 2,000,000
Te zamen 108,252,000
Ziedaar waar de klerikalen ons ge
bracht hebben
In Holland is alle man soldaat- en
het leger, meer dan 200 duist man
sterk, kost enkel 92 miljoen.
ln Belgie hebben wij, jaar in jaar
uit 25,000 geheele soldaten m onze
kazernen en zij kosten ons 108 miljioen
frank s jaars I
T is waar, in Holland zijn de libe
ralen meester, ln Belgie gaan wij ge
bukt onder een bestuur van pijpekop-
pen en wij hebben, in de plaats, een
leger van 50 duist paters en nonnen,
broerkens en maseurkens, die ons
opvreten met huid en haar.
Nochtans er dient gezegd te worden
dat generaal Coussebandt, minister
van Oorlog, eene beslissing komt te
nemen, waardoor ons leger een mer
kelijke verbetering zal ondergaan
de krijgsalmoeseniers van Brussel.
Gent, Antwerpen en Luk, hebben
deze week hunne jaarwedde zien ver
meerderen van 3,150 frank op 4000
frank. Nu is t Vaderland gered
Menigmaal hebben de katholieke
kiesknoeierijen in het land schandaal
verwekt, zoodanig dat men had mogen
hopen dat eindelijk toch de katholieke
knoeiers der kiezerslijsten zouden be
schaamd worden over huDne eigene
daden men had ook mogen hopen dat
de ruchtbaarheid, aan die schandalen
gegeven, op 't einde zou belet hebben
dat er nieuwe kiesknoeiers opdaagden,
om van de jaarlijksche herziening eene
echte kiezersfabriek te maken.
IJdele hoop Onze politieke tegen
strevers deinzen voor mets terug.
De kiesschandalen van Aalst zijn
alom bekend vroeger ook maakten
de zware onregelmatigheden te Meeuen
eenig gerucht tot voor de Rechtbank,
terwijl de veranderingen van datums
en de vervalsching der bevolkingsre
gisters te Sweveghem, men w&et niet
door wien gepleegd, het voorwerp wa
ren eener bespreking in de Kamer.
Meent ge, Vriend Lezer, dat al dit
gerucht eemgen indruk naliet op de
katholieke kiesknoeiers en dat nu alles
in regel gedaan wordt
Wie zoo denkt kent de klerikalen
niet en 't is juist wanneer ze nu komen
verzekeren dat zij niets anders dan
rechtveerdigheid betrachten, dat ge
moet de oogen openen.
Maar, genoeg daarover. Wilt gij een
geheel nieuw geval van kiesknoeierij
Wij zullen u spreken van de gemeen
te Moorseele, waar onze vrienden in
1903 eene eerste bres in den Raad
maakten waar drie hunner kandida
ten binnen drongen waar de katho
lieken met, reden vreezen in 1907 de
meerderheid te zullen verliezen.
Wij zullen hier een staaltje aanha
len, om te toonen hoe de kiezerslijsten
ten jare 1906 te Moorseele herzien
worden ten voordeele der katholieke
meerderheid want, het zijn altijd de
katholieken, welke uit die... misslagen
voordeel trekken.
Een vijftal personen, als katholieke
kiezers aanzien, gingen zich te Moor
seele vestigen en wierden er in 1905
voor de Kamer ingeschreven op de lijs
ten 1906-1907 en nu, in 1906, als ge
meentekiezers, op de lijsten 1907-1908.
Om den 1 Juli 1906 te Moorseele als
gemeentekiezer ingeschreven te wor
den voor 1907-1908, moeten die perso
nen hunne kieswoonst in die gemeente
hebben vóór 1 Juli 1903.
Ziehier de datums vermeld 1° op
de bevolkingsregisters van Moorseele
2° op de lijsten opgemaakt in 1905 3°
op de lijsten opgemaakt in 1906
X
S
H
fi
<1
ts.
3
o2
5
o
<5
al
2
'o
co
-*—
S
a
Het is niet zeer moeilijk, zoo men
ziet. De nieuwe inwoners worden het
eerste jaar op de kiezerslijsten inge
schreven met het juist datum van aan
komst het volgende jaar, op de lijs
ten, die moeten dienen voor de ge-
meentekiezingen, wordt het jaar van
aankomst veranderd en de katholieke
kiezars worden te zelf der tijd een jaar
te vroeg als gemeentekiezer ingeschre
ven I
Er kan hier, ons dunkens, geene
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
spraak wezen van eene misgreep, het
geen zou kunnen gebeuren bij eena
eerste inschrijving. Het is geene cijfer-
misgreep van den drukker, anders zou
de kiezer toch niet in de kolom der
gemeentekiezers aangateekend staan.
Er wordt ons verteld, dat zulks ook
nog in andere gemeenten het geval is,
maar daarvan hebben wij tot nu toe
nog het bewijs niet.
Talrijke andere... misgrepen van
verschilligen aard worden te Moorseele
vastgesteld.
Een ander en zeer ernstig feit werd
ons opgegeven betrekkelijk eene ver
andering van verblijfplaats, waarover
de kiezer en de overheid geheel in hun
ne beweringen verschillen. Wij zijn op
dit oogenblik bezig stukken in té za
melen en zullen daarop zeer waar
schijnlijk terugkeeren.
In de t Matin staat een hoofdarti
kel, geschreven door een katholieke
geestelijke, die zijn naam niet noemt
en onderteekent Abbé X. Het is een
artikel in briefvorm, de geadresseer
den zijn de kardinalen, aartsbis
schoppen en bisschoppen van Fran
krijk. De Matin deelt mede, dat de
schrijver een geestelijke is die eene be
langrijke plaats bekleedt, en dat hij
den brief, vóór hem openbaar te ma
ken, heeft, laten lezen aan verscheidene
bisschoppen en een groot aantal pas
toors en vicarissen, die met den geest
van het stuk ten volle hunne instem
ming betuigden.
Abbé X. dan wijst op de moeilijk
heid waarin de Fransche geestelijken
en de geloovigen zijn geplaatst. Zij
moeten kiezen voor of tegen den Paus,
voor of tegen de regeering Zrj moeten
opstaan tegen de wet en den Paus ge
hoorzamen, ofwel aan de wet gehoor
zamen en opstaan tegen Rome
Is er geen uitkomen mogelijk uit de
ze moeilijkheid
AbbéX. meent van wel, en hij rede
neert zoo Ook wanneer wijais katho
lieken, met den Paus in beginsel aanne
men dat de wet op de scheiding van
Kerken Staat verwerpelijk is in het
algemeen, toch zijn wij als Fransche
burgers verplicht ons er aan te onder
werpen. Laten voor de Kerk in 't alge
meen de vereenigingen voor den eere-
dienst verkeerd zijn, in het bijzondere
geval dat zich hier voordoet lijkt het
voor de Kerk niet mogelijk in Frank
rijk te leven tenzij onder het stelsel
van die vereenigingen.
Geeft den Keizer wat des Keizers is,
en Gode wat Godes is.
Wanneer Christus zelf zich onder
worpen heeft aan wetten, die hij mis
schien in beginsel afkeurde, wanneer
Petrus en de eerste pausen onderwor
penheid hebben geboden aan de hei-
densche wetten van het Romeinsche
keizerrijk, wanneer de Kerk tal van
malen zich naar wetten en maatregelen
heeft moeten voegen, die zij onrecht
vaardig achtte: onder de Merovingiers,
onderden Heiligen Lodewijk, Philips
den Schoone, of Karei V, in de zestien
de eeuw, zelfs onder Lodewijk XIV
en Lodewijk XV, waarom zou zij zich
nu anders gedragen Zij zou dan het
verwijt verdienen zich zelf niet gelijk
te blijven.
Abbé X. wijst op het voorbeeld van
Italië De pausen Pius IX, Leo XIII en
Pius X hebben verzet aangeteekend
tegen de vernietiging van den Kerke-
lijken Staat. Maar de Italiaansche bis
schoppen en de Paus zelf leggen zich
neer bij de wetten en maatregelen die
BE WEERCALH
<M
O
C5
3
OC
3
CO
O
OS
T—
00
3
a
b£
3
co
O
co
3
Til
GO
:s?o
05
Cü
CLCD
O
c/2 U-
::=?o
co
T3 cc
co
O
C7>
58
3
fl
cC
O
Tfl
O
O
U*
03
3
c3
•"3
tH
O
Ob
Ui
co
CO
CO
O
co
c
s
►-3
Tjl
O
Ob
fl
a
o-
O
CO
a
*""0
CO
O
co
a
a
cn>
O
co
a
a
•-a
C7>
O
O}
a
a
□3
P
r—i
T3
tSJ
Ut
cC
a
3
Q
oT
Ut
O
a
O
Id
co
CO
CO
O
co
CD
CO
<M
O
<35
CO
CM
O
Cl
o
co
CM
CS
-O
O
tl
c3