Belangrijk bericht. Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. Donderdag, 21n Februari 1907. 5 centiemen. Het Comiteil der LI BERALE ASSOCIATIE waarschuwt al de kiezers die van deKATHOLIEKE ASSOCIATIE kennisge ving zouden ontvangen aangaande de verminde ring hunner stemmen of hunne doorschrapping uil de kiezerslijsten, dat het zich kosteloos gelast hun ne kiesrechten te verdedi gen- Een uitgezongen Liedje Wat is politiek Klerikale eendracht. De zaak A. Daetis. Eendracht maakt Macht. Verschijnende des ffïondcrdags. Vires acquirit eundo. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr3-50 Men handelt bij overeenkomst. Men schrijft in bij den Uitgever, bixinudestraat, nr 53, te Yper. - De aankondigingen van gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c den drukregel. Reklamen 25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. 't Is een goede twintig jaar gele den dal in de rangen der ciericale partij met volle borst het liedje ge zongen werd van Niemand gedwon gen soldaat Leve het Vrijwilligers leger 1 Zoowat tien of vijftien jaar lang werd dal liedje gezongen. Maar lang zamerhand zong men het eenige loo- nen lager en thans... wordt het niet meer gezongen Men is beschaamd geworden het te zingen. En inderdaad, niet zonder reden. üe clericalen hebben hel vrijwilli gersleger ingevoerd om den dreigen den en noodzaakebjken dienstplicht op het achterplan te kunnen kri|gen. Welnu, wilt gij weten welke uit slagen dit stelsel opgeleverd heeft 't Is de minister van oorlog zelve, dié deze vraag met een kleine statis tiek beantwoordt Van den I October 1902 tot den 30 September 1903 boden zich 4,483 jongelingen aan als vrijwilligers (be- roeps vrij wi lligers, vrijwilligers van het contingent en vrijwilligers met premie). Dit cijfer daalde in 1904 tot 3,971 in 1905 tot 3,904 en in 1906 tot 2,985. Op 45 tol 46,000 soldaten waren er den I Januari, al geteld en gerekend, maar 15,816 vrijwilligers van alle kleur onder de wapens, dus slechts het derde deel van geheel het contin gent. Die 15,816 mannen, nu, zouden, volgens de ciericale theorie, ons leger moeten vervangen, samen met de gendarmerie en met de... burger wacht. Dat hoopje vrijwilligers of zielver- koopers gelijk gij ze noemen wilt, zou in tijd van oorlog onze grenzen moe ten bewaken en den vijand terughou den. Merk wel dat die 15,800 het hoog ste getal is, waartoe men geraken kan, ondanks de ijverige propagande, die, vooral op den buiten, voor dat stelsel vin soldaterij gemaakt wordt on danks de vele voordeelen, die de vrij willigers genieten boven de man schappen, die door het lot in dienst gevallen zijn. Heeft men het liedje van Leve 't dus geen groot gelijk, Vrijwilligers leger dood te zwijgen Wat is politiek De politiek is anders niets dan de Staatkunde, 't is te zeggen de kunst om landen, steden, gemeenten te be sturen. Zich met politiek bemoeien is dus spreken over de middels om een land, eene stad, eene gemeente op de beste wijze te doen bestieren. Elke partij, die eene gemeente, een land bestieren wil, heeft een verschil- lig doel. Zoo zal de eene partij beweren, dat de rijken alleen moeten geleerd zijn, en dat do werklieden geene geleerd heid noodig hebben dat de rijk- manszooDs geensoldaatmoeten worden omdat zij in het leger in hun verderf zouden loopen dat zij,omdat zij geld hebben, een ander in hun plaats de soldatentumek mogen doen aantrek ken dat op de buitengemeenten de pastoor alles te zeggen moet hebben en de burgemeester slechts de knecht moet zijn van den pastoor; dat de priester de meester moet zijn van het armbestuur om de ongelukkigen te doen dansen gelijk hij schuifelt dat hij den baas moet spelen in de scho len om te beletten dat het verstand der kinderen ontwikkeld worde en om te zorgen dat er anders niets uitgroeie dan fanatieke dweepers dat de paters en priesters geen deel moeten nemen in de verdediging van het land dat de kloosters alle dagen talrijker moe ten worden, om het getal erfenisroo- vers te verdubbelen, enz., enz Degenen die dit alles beweren noemt men gewoonlijk m België clerikalen, tjeven of calotins. Eene andere partij beweert, dat in de gemeente de burgemeester met zij nen raad moet meester zijn op het stadhuis en dat de pastoor zich buiten zijne kerk met niets te bemoeien heeft dat het volk zijn eigen zelf moet bestu ren, maar niet door den pastoor bij den neus moet geleid worden dat de be graving van den arme gelijk van den rijke even deftig moet gebeuren dat er op het kerkhof geen armenhoek mag bestaan dat het kind van den arme hetzelfde recht op onderwijs beeft als dat van den rijke dat nie mand, armen, rijken, burgers, geeste lijken, het recht heeft zich aan de heiligste der plichten, de verdediging des lands te onttrekken dat het eene schande is den arme, die niets bezit, zijn bloed te doen vergieten voor de verdediging der goederen van den rij ke dat het beter is de kinderen op te voeden in scholen waar strenge toe- zichters zijn dan in die waar de broer- kens of andere vuilbaards den geest der kinderen verstompen en hun lichaam verprossen. Die dit alles beweren heet men ge woonlijk liberalen ook wel de blau wen maar lees de katholieke gazetjes en luistert naar de sermoenen der priesters, daar heet men ze geuzen- gespuis, franc-magons, godsdienstver volgers. Wat is nu het gevolg van dit alles 't Is dat de eene gemeente waar men zich met geen politiek bezig houdteene gemeente is die slaapt, die niet ont wikkeld is, waarvan de inwoners zich niet afvragen wat het beste bestnur is want men kan toch niet aaunemen dat- in eene volkrijke gemeente al de in woners van hetzelfde gedacht kunnen zijn. Als men dan hoort zeggen 't. is jammer dat er in onze gemeente ook al poiitiok bestaat, moet meiï wel geluk kig ziju dat het zoo is want 't is het schoonste bewijs dat bet volk begint te denken en zich afvraagt of het goed of slecht bestuurd wordt. Wat zou men zeggen van een huis houden waar men niet naar de beste middels zoekt om vooruit te gaan Wat óns betreft, wij zijn gelukkig te kunnen bijdragen om elkeen tot een politiek man te maken. Zulle» wij crisis hebben Uit Brussel mordl aan een katholiek blad geschreven Men begint in de wandelgangen der Kamer pointeeringen s te maken maar men moet dit spel niet ernstiger opnemen dan bet werkelijk is. Men moet, bij eene stemming als die welke gaat plaats hebben, met het on verwachte afrekenen, met de onthou dingen en met de leden die, als bij toe val, plotseling ziek worden. Wat er van zij, men heeft berekend dat het amendement Helleputte langs de rechterzijde circa 25 stemmen zal verwerven, maar die berekening be rust volgens mij op fantazij. De afscheiding van het amendement- ilelleputte werd aangenomen met 20 stemmen der rechterzijmaar dien dag ontbraken er circa 40 leden der rech terzijde en men weet niet hoe die zul len stemmen. Van den anderen kant rekent men dat 20 3 22 liberale doctrinairs met bet gouvernement zullen meegaan. Wat zal er gebeuren als het amende ment Helleputte wordt gestemd Ik blijf meenen, en mijne meening is op ersutige gegevens gesteund DAT HEEL HET MINISTERIE ZAL AF TREDEN. Inallegevai, M. Francotte, zal zeker vertrekken. Nooit zal hij aanvaarden minister van arbeid te blijven na het aannemen eener bepaling die hij in zijne rede voering aanduidde. Evenmin zal hij de verantwoordelij k- heid willen dragen der botsing, welke de stemming van den 8-uren arbeids dagdoor de Kamer, zou kunnen doen ontstaan tusschen Kamer en Senaat. Want sommigen zeggen dat de Se naat zeker neen zal zeggen, en tus schen het ja der Kamer en het neen, van den Senaat, zou de toestand van M. Francotte onhoudbaar zijn. Maar... men moet wachten. Ten aanzien van wat men nu over 't algemeen priester Daens, politieke herroeping noemt, geeft het Vrije Woord van verleden Zondag uittreksels uit een artikel dat priester Daens kloek van geest nog liet verschijnen, einde Januari II in het blad der Luiksche chri8ten-demokraten VAvanlGarde. Uit dit artikel, door het Vrije Woord te recht als het politiek testament van priester Daens beschouwd, willen we ook enkele stukken overnemen. Vooral de twee laatste ad lineam zijn merk waardig. 't Is lang reeds dat de beroemde kar dinaal Manning gezegd heeft de 20e eeuw zal de eeuw van het volk of van de demokratie zijn, maar eene vrije en onafhankelijke demokratie. Dat willeD de katholieke bewaarders ni6t, dat willen de bisschoppen van Belgie niet meer. De katholieke be waarders aanvoerden wel in hunne rangen en onder hunne gekozenen kar- tondemokraten als Huyshauwer, de Ponthière, Verhaegen en C'\ stemmen de met de bewaarders in al de voorna me zaken en gevende aan de katholieke partij een vernis van volksgezindheid maar het volk laat zich niet vangen en weigert die demokraten te volgen die verslaafd zijn aan de behoudsgezinde partij In d^r waarheid, in dien maatschap- pelijken strijd, hebben de bisschoppen de partij der rijke katholiekebehouds- gezinden gekozen tegen de arme werk lieden en zij hebben willen dezen ver plichten de rangen van het behoudsge zind katholiek leger te vergrooten. Men weet dat een zeer groot getal priesters in den beginne partijgangers waren van eene onafhankelijke kriste- ne volkspartij aan hun hoofd stond een professor van 't seminarie van Luik, de eerw. heer Pottier, wiens pro gramma veel vooruitstrevender dan het onze was. Men sloot den mond van priester Pottier en om hem onschadelijk te maken benoemde men hem kanonik en Btak men hem te Rome in eene pauze lij ke school-. Wat mij aaDgaat, die te rechte of ten onrechte aanzien werd als een vaandel drager van de vrije christene volkspar tij in Vlaanderen, men weet tot welke ongelooflijke buitensporige strengheid men gegaan is. Niet alleen heeft men mij al mijne rechten van priester ontnomen en al de lasten gelaten men heeft mij in strijd mot het kerkelijk recht, dat voor zulke strenge straf eene doodzonde met schandaal vereischt, verboden de Heilige Mis te lezen men is zelfs ge gaan (zonder dat ik gehoord werd) tot dit ongehoorde verbod van het pries terkleed te dragen en overmatige dwaasheid (wat zou ik niet moeten zeggen) men verbiedt mij thans, het geen toegelaten is aan goddeloozen, ongeloovigen en aan de grootste schel men, ton offeren te gaan in de diensten, zelfs van mijne familieleden. Het is klaar dat pastor Daens sedert lang zou verbrand geweest zijn, zoo de brandstapels van de inkwisitie nog bestaan hadden. En waarom al die strengheid tegen een armen ontwapenden en onmachti- gen priester Waarom die onverbiddelijke vervol ging van gansch eene familie M. Renkin, volksvertegenwoordiger van Brussel, zal antwoorden voor mij. Ziehier hoe hij antwoordde aan M. Woeste in zijn pleidooi voor de recht bank van Brussel in Februari 1896 i Priester Daens is zeer volksgezind geworden hij heeft zich ingebeeld dat hij mocht, als priester, dieper de massa doordringen, tot het hert van de werkmansklasse spreken. En hij is vooruitgegaan, want hij geloofde dat de tijd gekomen is om te werken voor de uitbreiding der volksbeweging. Meu heeft hem voorgesteld als een eer zuchtige. 't Is de gewoonte, niet waar, voor de nieuwe mannen. Welnu ik ken hem, 't is geen eer zuchtige, 't is een eenvoudige, ja een eenvoudige, die met aanstonds gezien heeft dat zijne werking eerzucht ging verontrusten, belangen afschrikken, in een woord de schoone ligging van een verslaafd kiesdomein storen. Ziedaar zijne misdaad, hij heeft geene andere begaan. rnmsg&Af&'iwtamuimr i a ts*z&. m V

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1907 | | pagina 1