ïeuws.
Eene Martelares.
Mengelwerk. (2
Schande voor Bel«ie.
Burgerwacht.
Groot nieuws.
Hier en daar.
De heer de Trooz, minister van binnen-
landsche zaken. Vrij en officieel onder
wijs gaan gepaard en mijne partij heeft ze
ten allen tijde op gelijken voet voorgestaan.
De heer Huysmans. De Crondwet ver
plicht u openbaar onderwijs te verstrekken.
De heer de Trooz, minister van binnen-
landsche zaken. Het onderwijs is vrij
zoo spreekt de Grondwet.
De heer Huysmans. Gij zult onze mil-
lioenen meer dan ooit in het vrij onderwijs
steken Ziedaar wat gij de uitbreiding van
het onderwijs noemt. Gij hebt het woord
openbaar onderwijs» uit de benaming van
het nieuw ministerie doen wegvallen.
Dat was te veel Het woord openbaar on
derwijs ergerde de clericalen.
De heer Hymans. 't Is op het bevel van
een clericaal blad dat men de uitdrukking
heeft afgeschaft.
De heer de Trooz, minister van binnen-
landsche zaken. Kent gij de opstellers
van den nieuwen titel Tot dezen behooren
de heeren Solvay en Picard.
De heer Janson. Ik merk op dat de
heer Picard u altijd verdedigt
De heer Hymans. Deze historie zal nog
te berde worden gebracht
De heer Huysmans. Moet ik de cleri-
cale beginselen in zake van openbaar onder
wijs herinneren Ziehier wat op een der
Congressen te Mechelen werd goedgekeurd
Eerste artikel. Het officieel of open
baar onderwijs in alle graden moet streng
afhankelijk zijn van de goed vastgestelde
ontroereikendheid der vrije inrichtingen
het mag nooit worden aangenomen als me-
dinging en op voorwaarde dat de Staat zijne
werking doet ophouden wanneer deze over
bodig wordt.
Art. 2. De vrijheid van onderwijs be
grijpt hoofdzakelijk het'recht om scholen
op te richten en te begiftigen, de noodige
lokalen te bouwen of te bezitten, de schen
kingen, giften en legaten te ontvangen, te
aanvaarden en te besturen, die daarvan het
bestaan of de ontwikkeling verzekeren, en
dit te doen onder een nazicht, dat door de
wet kan worden bepaald.
Gij wilt dus niets anders dan het open
baar onderwijs vernietigen ten voordeele van
het klooster onderwijs.
De heer de Trooz, minister van binnen-
landsche zaken. Sedert ik aan 't minis
terie ben, heb ik voortdurend het openbaar
onderwijs uitgebreid.
De heer Horlait. Gij schiet hun in den
rug
De heer de Trooz, minister van binnen-
landsche zaken. Dat is legende
De heer Huysmans. De verklaring
spreekt verder van de rechten der Vlaamsche
taal. Zeer wel Maar waarom zoo lang ge
wacht De verklaring spreekt ook van het
vergunningsrecht.
Ten slotte verklaart men ons, dat het
ministerie van landbouw behouden blijft 1
De heer de Trooz, minister van binnen-
landsche zaken. Wilt gij weten waarom
wij het zeggen Omdat men het gerucht
verspreid had, dat het zou afgeschaft wor
den, en wij wilden de landbouwers gerust
stellen.
De heer Huysmans. Ik heb ergens ge
lezen, dat de heer de Trooz een discipel was
van 'Machiavel de heer Helleputte, die
evenals ik, uit de Kempen is, moet het spel
kennen van den gerookten haring die men
aan een touwtje hangt en met een staak
rondzwiert. Wie den haring pakt, krijgt
hem en hij krijgt er nog een flesch bier op
den koop toe. In stede van een haring,
zwaait men eene portefeuille, en men roept
II.
Al de gesprekken liepen op de zaak Du
rant.
Niettegenstaande de feiten die daar
waren zegde men, en die tegen de be
schuldigde getuigden, bevonden zich lieden
dia aarzelden
De beschuldigingen wegen, hoe vreeselijk
zij ook zijn mogen, bet bestaan van dezen
minnaar waarvan Mevr. Durant geen uitleg
wil geven het geld waarvan zij weigert
hetgebruik te zeggen, maar dat zeker dienen
moest om de schandelijke eischen te voldoen
van dien man die onbekend was gebleven
het rattenkruit gevonden in een gerechter-
bjk onderzoek de on'roering der jonge
vrouw, hare aarzelingen, hare tegenstrij
digheden dit alles dient wel om haar te
verdenken maar zal men haar veroordeelen
Daar is de vraag.
Deze die het licht der wetenschap in deze
duisternissen moest brengen, die eenige
ware en geduchte rechter, was de dokter
Matheus.
Zou hij vergift vinden in de organen van
Du rant's lijk
Ziedaar wat men zich afvroeg.
Indien de opzoekingen van den geleerde
leidden tot de ontdekking van vergift, geen
twijfel dat M .vr. Durant plichtig was.
tot de leden der meerderheid Springt
springt die ze snapt, heeft ze 1
De heer de Trooz, minister van binnen-
londsche zaken. Dat is niet nieuw dat
hebt gij in 1'Etoile beige gelezen.
De heer Iluysmans. De Regeering legt
ook eene verklaring af nopens de koloniale
politiek. Dat keur ik goed aldus zullen
wij niet langer in het duister tasten. Ik
hoop dat gij eene wet zult kunnen opstellen,
die schier eenparig gestemd zal worden,
zooals de dagorde van 14 December laatst
leden.
Herleest die dagorde, doordringt u van
haar geest. Tracht toch niet op dit gebied te
overwinnen door eene partijstemming. Al
vorens onze meening te doen kennen, zul
len wij wachten tot uw ontwerp overgelegd
is.
De verklaring sluit met een treurens-
waardigen volzin. Hij draagt zijn stempel,
want men vindt er de clericale bewoording
indéfectiblëment in. Die komt van
Veuillot Wie is de onbeschofte, die dien
zin geschreven heeft P
Die taal is misplaatst in den mond van
's Konings ministers Gij vergeet, mijne
heeren, dat de Koning u niet de zending
toevertrouwde om te regeeren namens eene
partij, doch namens het gansche land gij
vergeet dat gij u richt tot het Parlement,
tot den Staat en de Kyner. 't is te zeggen
tot het land zelve, wemhet uw eerste plicht
is te eerbiedigen.
Als partij, verwachten de verschillende
groepen der liberale linkerzijde niets van u
doch ik denk dat het van uwentwege te
vens onvoorzichtig en ongepast is wan
neer gij ons wetsontwerpen van materialen
aard aankondigt waarvoor het zegr wen-
schelijk is dat wij, in 's lands hooger be
lang, het schier allen een zijn dat gij ons
behandelt mee eene verachting die aan on
beschoftheid grenst.
Voor alle antwoord zullen wij u zeggen
dat wij, ondanks uwe uitdagende woorden,
niet zullen te kort doen aan de groote ver
plichtingen welke wij op ons namen toen
wij er in toestemden het Belgische volk in
't Parlement te vertegenwoordigen, en wan
neer wetsontwerpen, die buiten en boven
de partijtwisten zijn verheven, in bespre
king komen, zullen wij die onderzoeken
met de loutere bezorgdheid om tot de op
lossingen té geraken, door 's lands groot
heid, voorspoed en welwaart gevergd.
Wat betreft de politiekequaestie stellen wij
tegen uw programma, niet dat wat in 'uwe
ongewone verklaring ligt maar dat welke deze
verklaring verbergen moet, het duidelijk en
bepaald programma der liberale groepen
van de linkerzijde in Kamer en Senaat,
waarvan wij zonder ophouden of aarzelen
de verwezenlijking zullen nastreven want
wij houden ons overtuigd dat uwe een
dracht in de reactie eerlang zal breken
door den schok van onze eensgezindheid in
vooruitgang en vrijheid. {Levendige goed
keuring. Toejuichingen, links).
China krijgt leerplicht. Vanwege het
departement van onderwijs is bekend
gemaakt, dat het lager onderwijs ver
plicht zal zijn voor kinderen boven de
tien jaar.
Da eerste proefnemingen met het
nieuwe stelsel zullen worden gedaan in
Tsji-li, onder toezicht van Joean-tsi-kai.
Elk dorp van meer dan 50 gezinnen
krijgt zijne lagere school. Ouders, die
Het gerucht verspreidde zich welhaast te
X...enin het dorp Rouiarin dat de wets
dokter zijn verslag op het parket neergelegd
had...
Anna toonde den moed eener leeuwin.
Die tengere vrouw was voortreffelijk.
Kon zij ertoe besluiten het leven te ver
laten met zulke oneer, met de schande
eener zoo schrikkelijke vlek In één woord
wat had zij te vreezen
Zou hare onschuld vroeg of laat niet her
kend en luidop uitgeroepen worden
Had zij geene trouw in het gerecht, die
vreeselijke macht, aan welke de waarheid
zelden ontsnapt
Men zou haar nog eenige dagen houden,
het onderzoek moest gedaan worden, dan
zouden de deuren der gevangenis wijd open
gaan, zij zou haren zoon Gustaaf kunnen
omhelzen, welken zij te Romarin gelaten
had en met hem in kussen en liefkoozingen
al dien tijd kunnen terugwinnen welken
zij in de tranen en den angst overgebracht
had.
Dat was niet twijfelachtig voor haar;
men ging haar in vrijheid stellen. Veroor
deelt men onschuldigen
Welke gekheid
Nochtans waren de dagen langzaam en
treurig voorbijgegaan, onderbroken door de
ondervragingen van M. Timel. Die koude
rechter, met scherpen blik, en gespannen
lippen, vervulde hare ziel met schrik.
Indien hij niet ging gelooven En, inder
daad, hij was ongeloovig.
Er waren zoovele teekens gevonden ge-
hunne kinderen niet laten schoolgaan
worden gestraft. Rijke lieden die
minsten 10 lagere scholen sticht* n,
waar onderwijs zal kunnen worden ge
geven aan 500 of meer leerlingen, wor
den beloond met een eere-titel.
De cursus op deze lagere scholen zal
twee jaar duren.
België, vooruitgeloopen door China,
ziedaar tot welke schande wij gebracht
zijn door de zaakwaarnemers der Bel
gische bischoppen
De luiten'-generaal Baron Greindl,
opperbevelhebber van de burger
wacht der beide Vlaanderen, verge
zeld van zijnen stafoverste, den
kolonel Cardon, is Maandag 6 dezer
de wacht van Yper komen inspectee-
ren. Hij heeft door de Compagnies
der twee oproepingen twee verschil-
lige bewegingen van den garnizoens
dienst doen uitvoeren.
Men weet dat de achtbare luite
nant-generaal, de bijzondere zending
overwegende der burgerwacht, een
bijzonder belang stelt aan dat deel
van het militair onderricht, gezamen
lijk met dat der schietoefeningen.
Ofschoon de studie van den gar-
nizoendienst tot in deze laatste tij
den verwaarloosd was geweest,
heeft de luitenant-generaal inspec
teur zich gelukkig geacht zijne vol
doening te kunnen uitdrukken aan
de heeren officieren, voor den goe
den wil en de vroolijkheid waarmede
de wachten de verschillige bewegin
gen uitgevoerd hebben, verklarende
dat hij niet min verwachtte van eene
burgerwacht die onder de bevelen
geplaatst is van den majoor Ligy,
wiens bevoegdheid en volkomen toe
wijding hij geerne bekent.
De inspectie der bestuurlijke partij
heeft aanleiding, gegeven aan geluk-
wenschen van wege den luitenant-
generaal, die zich bepaald heeft bij
eenige opmerkingen nopens den ge
zondheidsdienst.
In het lokaal der wacht hebben de
luitenant-generaal en zijn stafoverste
nog met veel belang en eene leven
dige voldoening de wapenschilden
nagezien in de beperkte schietingen
bekomen door de wachten en door de
kader der onderofficieren en kapo-
raals, betreurende dat zoovele schut
ters die de schoonste hope geven,
zich niet konden volmaken op eene
grootere schaal.
Wij weten niet of dit jaar de acht
bare opperbevelhebber, zijnen plicht
willende kwijten en zijne verantwoor
delijkheid willende ontlasten, nog bij
weest om de beschuldiging te rechtvaardi
gen En dan deze onverbiddelijke onder
vraging
Wie is de onbekende met wien gij ge
heime betrekkingen onderhieldt
Juist de eenige vraag waarop zij niet kon
antwoorden, op dewelke zij een zonderling
stilzwijgen behield
Zij was bevreesd.
Gelukkiglijk, zegde zij in haar eigen,
aan Matheus denkende, alles is alzoo niet
geëindigd. Ik heb de wetenschap met mij
die zal bewijzen dat ik onschuldig ben. Ik
kan zijne uitspraak met vertrouwen af
wachten.
Zekeren dag werd zij vóór M. Timel ge-
roppen.
De rechter las haan met trage en klare
stem het verpletterend verslag voor, door
den wetsdocter toegezonden en dat besloot
tot de vergiftiging van den pachter Durant.
Het gevonden vergift was het ratten
kruit
Anna verstond niet.
M. Timel herbegon de lezing. Dan zpgde
hij haar met goedheid, met zachtheid
Anna Durant, blijf niet langer looche
nen. Wilt gij bekennen Wilt gij alles zeg
gen
Zij bleef stilzwijgend Hare ooren suis
den, haar gezicht was beneveld.
Maar eensklaps, sidderend, ontsteld,
sprong zij op.
Maarhet iseene zinneloosheid die men
begaat, het is eene zinneloosheid
den eersten magistraat der stad is
geweest om op nieuw aan te dringt
nopens het stichten van eenen Stand
die er zoo noodig is voor het onder
richt der Wacht
Wij zijn overtuigd dat hij, even als
de vorige jaren, een lieflijken glim.
lach eneene stellige belofte van den
Burgemeester zal bekomen, hebben.
I
Men zal binnen kort overgaan tot
nieuwe proeven voor de voltooiing
der werken van de vaart der Lei
naar de Yperlée. Het nieuws is offi
cieel er is een bevel gegeven ge
weest eene uitvoering te wagen der
voorstellen gedaan door het bestuur
van Bruggen en Wegen, die gelijk
men weet de bevestiging beoogen
der hellingen aan de loopgraaf van
Hollebeke. Het is aan M. de Smet
de Naeyer dat wij deze beslissing
verschuldigd zijn. De achtbare ge
wezen minister, overgaande tot het
ruimen van zijn bureel, heeft onder
de oude met stof bedekte bundels,
dezen opgedolven die betrek had op
onze vaart. Hij heeft zich herinnert
van zijne beloften die zoo dikwijls
vernieuwd zijn geweest en heeft
eindelijk begrepen dat het betaamde
voldoening te geven aan de Yperlin-
gen. Beter laat dan nooit. Wij schrij
ven deze tijding met genoegen in.
De ontscheping van den gewezen
kabinetsoverste zal ten minste tot
iets gediend hebben.
Dank aan dezen die er toe mede-
geholpen hebben.
Hopen wij dat ditmaal de proeven
op iets zullen uitloopen en dat zij
niet zullen gevolgd worden door een
tijdperk van waarneming.
Hoe is het met de belofte die M.
de Burgemeester gedaan heeft van
gevolg te geven aan de interpellatie
van M. Sobry, die de tusschenkomst
vroeg van ons Stadsbestuur bij de
intercommunale Maatschappij van
den buurtspoorweg van Diksmuide
naar Elverdinghe, met het doel de
treinen rechtstreeks tot aan Yper te
doen komen Zal zij al de andere
vervoegen, die de Stadsvader ge
daan heeft Dat zou ons geenszins
verwonderen M. Sobry zal het ook
weldra gewaar worden
In den hof, voor de Statie, vesti
gen al de vreemdelingen die hier
toekomen hunne blikken op de pisse
bedden waarmede het grasperk ver
sierd is het is een ware ruiker die
geen eere doet aan dezen die met
zijn onderhoud gelast is.
Moet ik u herhalen wat ik u honderdmaal
gezegd heb, aangezien gij in de innerlijksta
geheimen mijns levens dringt Ik beminde
mijnen echtgenoot, mijn gepeins was vol
van hemEr ontstond tusschen ons nooit
het minste geschil. Ik kan mij maar verde
digen met u al deze dingen te herinneren.
Het schijnt mij toe alsof er een stalen band
ware die mij omvat en mij versmacht. Ik
zeg u, ik schreeuw u dat ik onschuldig ben
en dat uwe beschuldiging schrikkelijk is. Ik,
giftmengster, en dat van mijnen man, van
die.i man wiens gansche leven voor mij
was, wiens kalme en sterke genegenheid
mij een overgrootgeluk gaf, ik giftmengster
Komaan, denk eens na,mijnheer d 1 rechter,
is zulkdanige verdenking verstandig Het
is eene spotternij Indien ik niet zinneloos
ware van smart, het schijnt mij toe dat ik
argumenten zou vinden die u zouden dwin
gen mij te gelooven. Maar ik weet niet
waarom, ik kan zelfs niet meer denken.
Dat gevang waar ik sedert weken opge-
s oen )en, buiten alle gemeenschap, ge-
scneiden van mijnen zoon Die ondervragin
gen hebben mij geene rust gelaten die af
keer die ik inboezem De schrik dien ik heb
iet gerecht niet te kunnen inlichten, dit al-
,S'PJ zlRt het weh maakt mij ziek. Ik kan
slechts eenen kreet uiten Ik beu onschul
dig, onschuldig, verstaat gij
bescherm mij Gij
6 .oat 'n die aanduidingen welke gij
f 'Tgymerkt hebt eene groote aan
maak ik 7 'ng Dat s°hijnt u natuurlijk
somtii I- °P Die gevallen zijn
I's sc ïrikkeüjkDe bewijzen die mij
VERVOLG.
J»
4
