Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
AAN DE KIEZERS
Donderdag, !2n September 1907.
BELANGRIJK BERICHT
Landbouw en nog wat
De miljoenenslikkers.
Klerikale zeden.
Onderhouden.
Eendracht maakt Macht. %€t%8Chijnentle tii'S MM Oil (if t'tffff/SVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijfi in bij den Uilgever, Dixtnudeslraal, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Bechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten btireele van dit blad.Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Uijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr id.
De nieuwe kiezerslijsten zijn ver
schenen en zijn neêrgelegrl van heden
af tot den 31 Januari 1908, ter inzage
der belanghebbenden in het gemeen
tesecretariaat en in het .polLtebureel
van iedere stad.
Deze lijsten zijn insgelijks neerge
legd ten bureele der liberale Associa
tie en kunnen allo dagen geraad
pleegd worden.
Wij manen al onze vrienden vurig
lijk aan zich te verzekeren of zij op
de kiezerslijsten ingeschreven zijn en
zulks voor het g^tal stemmen waaraan
zij recht hebben.
Hel is hunne plicht dc reclamaties
te sturen naar bet Secretariaat hun
ner gemeente voor den 31 October
aanstaande, tegen kwitantie van een
bewijsstuk/ofwel hunne reclamaties
in te dienen bij het Gom iteitdei libérale
Associatie, voor den 15 October toe
komende.
liet bureel is open in de Semina-
nestraat van 8 tot 10 ure 's morgens
en van 4 tot 6 ure 's namiddags.
Des Zondags van 9 tot li ure 's mor
gens
Dal zij het doen zonder vertoeven
om hel werk der nazieners te verge
makkelijken.
Om kiezer te zijn, moet men s
A. Belg zijn van geboorte of de
groote inburgering bekomen hebben
om gemeentekiezer te zijn is de ge
wone inburgering voldoende
B. Ten volle 25 jaar oud zijn, als
kiezer voor de Kamer van Volksver
tegenwoordigers, en 30 jaar ten volle
als kiezer voor den Senaat, de provin
cie en de gemeente
0. Sedert een jaar ten minste in de
zelfde gemeente gehuisvest zijn om
kiezer te zijn voor de Kamer en de
Provincie en sedert drie jaren om kie
zer te zijn voor de gemeente
Eene bijgevoegde stem is toegekend
aan den kiezer die ten volle 35 jaar
oud is, getrouwd, of als hij weduwe
naar is, wettige nakomelingen heeft,
die ten voordeele vaa den Staat, ten
minste vijf franks personneele lasten
betaalt voor het kiazerschap voor de
Kamers en du Provincie, en ten minste
vijftien franks voor liet kiezerschap
voor de gemeente
Eene bijgevoegde stem is toegekend
aan den kuzer, hetzij eigenaar sedert
een jaar, van onroerende goederen die
een kadastraal inkomen hebben van
ten minste 48 franks, het zij bezitter
sedert twee jaren van eene inschrijving
op het groot boek der openbare schuld
°t van een renteboekje op de algemee
ns spaar- eu pensioenkas van ten minste
100 franks rente
Twee bijgevoegde stemmen zijn toe
gekend aan den gemeentekiezer indien
het kadastraal inkomen ten minste
van 150 fr. is.
Twee bijgevoegde stemmen zijn toe
gekend aan den kiezer die zich in één
er volgende bevallen bevindt
A. Drager zijn van een der diploma's,
'iels en bewijsschriften bepaald in het
arhkel 17 der wet
-#■ Eene der openbare ambten ver
tillen of vervuld hebben, eene der
toestanden bekleeden of bekleed lu b
b°n, eene der private beroepen uitge
oefend -hebben, opgesteld in het arti
kei 19, gedurende den voorgeschreven
tijd.
Ziet «lus na
zonder vertoeven
De begrooting van het ministerie
van Landbouw is verschenen. Het
totaal der begrooting beloopt voor
1907 tot twaalf millioen acht honderd
en vier duizend 378 frank.
't Is nog de helft niet van hetgeen
er aan kerken, kloosters en pastoors
wordt gehangen.
't Is nog 't vijfde gedeelte niet van
hetgeen de soldaterij aan ons land
kost.
Ten voordeele van den landbouw
geeft de klerikale regeering slechts
vier millioen meer uit, per jaar, dan
voor de gendarmerie.
En als wij zeggen voor den land
bouw dan is dit maar betrekke
lijk.
Van die twaalf millioen krijgt den
landbouw, voor wat zijne wezenlijke
belangen betreft, wel het minste
paart.
Een groot deel gaat op bedekte
wijze, onder voorwendsel van 't
landbouwonderwijs aan te moedigen,
aan de kloostergestichten, bisschop
pelijke collegiën, enz.
Maar 't overgrootste paart wordt
opgeslorpt door een leger van be
ambten en bedienden.
Men kan zich niet voorstellen
zonder de begrooting te ontleden
wat een personeel er in dezen dienst
genesteld is. Het ministerie van
landbouw is een van de departemen
ten waar de katholieke partij tot
belooning van klerikale kiesdraverij
en favoritisme een aanzienlijk deel
harer kreaturen genesteld heeft
klerikale kozijntjes en fils a papa's,
droge vruchten der Leuvensche al-
ma-mater, pedanto landbouw-inge-
nieurs die 't verschil niet kennen
tusschen vlas en tarwe, bescherme
lingen der broerkensscholen, enz.,
enz.
Indien een onzer volksvertegen
woordigers, in den warboel der be
wijsstukken, eens kon opzoeken hoe
er met de zuurgewonnen centen,
welke wij bij den ontvanger moeten
dragen, wordt omgesprongen, zoo
bij voorbeeld, om zekere klerikale
kiesdravers te ondersteunen die-sub-
sidiën op subsidiën optrekken onder
voorwendsel van inspectie, proef
velden landbouwvoordrachten
enz., zonder twijfel zou hij aardige
dingen ontdekken.
Ondertusschen blijft de regeering
datgene verwaarloozen wat het
meest in 't belang van den landbouw
noodig is goed onderhouden wegen
en waterloopen, beter vervoermate-
rieel en lagere tarieven voor de land-
bouwprodukten op de ijzeren wegen
en buurtspoorwegen, opheffing der
tergende formaliteiten en maatrege
len aan de grenzen, inrichting van
de reeds zoovele jaren beloofde lan
delijke politie, beter volksonderwijs,
praktisch ingericht volgens de be
hoeften van de landbouwers en, ten
bate van de arme boerenarbeiders,
eene totale hervorming van de lief-
dadighudsdiensten, want het roept
wraak hoe, in sommige klerikale ge
meenten, de behoeftige weeskinde
ren, zieke menschen en ouderlingen
behandeld worden, de kloosterge
stichten het grootste paart opslor
pend van hetgeen er ten behoeve van
deze ongelukkigen zou moeten be
steed worden.
Ziedaar waarmede de regeering
zich vooral zou moeten bekommeren
ten bate van den landbouw, maar
dat zou misschien te veel werk leve
ren aan hare klerikale troetelkinde
ren die in alle openbare besturen aan
de kaas zitten, onder voorwendsel
van bewezen diensten
Op de begrooting van Justitie al
leen trekt de katholieke geestelijk
heid meer dan acht miljoen frank 's
jaars.
En uit al de andere begrootingen
weten zij ook hunnen honig te zui
gen. Op de begrooting van onder
wijs alleen meer dan 15 miljoen 's
jaars, zonder te sprekemPvan de on
telbare miljoenen welke zij putten uit
de.pr.Qvintie- en gemeentekassen.
Onder voorwendsel van onderwijs
zijn er steden en gemeenten waar,
sedert 1884, de plaatselijke belastin
gen verdubbeld werden door de kle
rikale besturen, ten einde den geld
dorst van de katholieke geestelijk
heid te bevredigen ten koste en
nadeele van werklieden en nering
doenden.
Sedert dat de klerikalen aan 't be
wind zijn en zij eenen zoo onverbid-
delijken oorlog tegen onze goede
officieele scholen gevoerd en zooveel
bekwame onderwijzers zonder brood
gezet hebben, werd niet alleen de
begrooting voor de gendarmerie ook
nagenoeg verdubbeld, maar zijn de
kosten tot onderhoud van landloo-
pers, veroordeelden, verzekerings
huizen en gevangenissen ook aan
zienlijk gestegen.
De gevangenisdienst kost aan de
belastingschuldigen 3,200,200 fr. 's
jaars, zonder te spreken van nage
noeg onderhalf miljoen grootendeels
opgeslorpt voor landloopers en jonge
misdadigers.
Niets zoo welsprekend als cijfers.
Ziedaar, goede contribuabelen, hoe
uwe lasten aangegroeid zijn, het
officieel onderwijs ontredderd, meer
kerken, meer kloostergestichten,
meer lasten, meer gendarmen, meer
gevangenissen
De meer dan twintigjarige kleri
kale overheersching teekent er zich
ten volle in af.
Onlangs had M. Pieter Daens,
volksvertegenwoordiger, van een
liberaal gemeentebestuur machtiging
bekomen om de verschillende bur
gerlijkehospitalen en weezengestich-
ten te bezoeken.
De inrichting, de orde, de netheid,
de dienst, alles had aan M. Daens
zulkdanige voldoening gegeven, dat
I hij met de meeste onpartijdigheid
den grootsten lof maakte over het
geen hij gezien had. Die openhartige
handelwijze mishaagde aan eenige
fanatieke klerikalen, die besloten er
zich over te wreken.
M. Daens gaat maandelijks naar
Ninove om er met zijne geestver
wanten te spreken. Toen hij nu on
langs, rond 9 1/2 ure door de Burght-
straat te Ninove trok, zat een groep
klerikalen voor een koffiehuis. Op
grove wijze begonnen zij den achtba
ren volksvertegenwoordiger uit te
schelden en allerhande beleedigingen
na te roepen. Verontwaardigde voor
bijgangers zouden zich de zaak aan
getrokken hebben, hadde M. Daens
zulks niet belet.
De zaak zal nochtans gevolgen
hebben. De heer Procureur des Ko-
nings is van de zaak ingelicht en
minister Renkin, die de klerikale
stokslagers van het land van Aalst
kent, daar hij zelf hun slachtoffer
was, zal stellig tusschen komen, om
te beletten dat de beleedigingen,een
Parlementslid toegebracht, onge
straft blijven.
Overigens, hij is toch dat ten
minste verschuldigd aan de familie
Daens, die in den strijd gevallen is,
terwijl de heer Renkin er door opge
klommen is.
Het zijn niet alleen de parochiepas
toors en onderpastoors die zich doen
oriderhouden ten koste van de belas
tingschuldigen zelfs hunne meiden en
schuursters willen zij door ons doen
betalen.
Inderdaad, menige kerkfabrieken
brengen den huiselijken onderhond
der pastorij in rekening. Komen er
dan noodz ikelijke uitgaven voor en is
de kas der kerkfabriek ledig, wat
maar al te dikwijls gebeurt, dan
worden de kassen der openbare bestu
ren aangesproken en moeten de con
tribuabelen de uitgaven dekken.
Sommige permanente deputatiën,
die niet onder den*plak der geestelijk
heid staan weigeren de aangegeven
kosten tot onderhoud der pastoorijen
goed te keuren, maar de minister van
justitie, die van de bischoppen afhangt,
hervormt bunne besluitenen keurt de
rekeningen goed in laatsten aanleg
't Zalfde gebeurt met het loon van
de predikanten. Heeft de parochiepas
toor- lust eens in vacantie te gaan, naar
de badsteden of naar 't een of 't ander
congres waar er veel plezier wordt ge
maakt, of wordt hij gewaar dat zijne
sermoenen zijn gewoon publiek verve
len, dan laat hij zich vervangen door
eenen vreemden prediker, dien hij
echter niet uit zijnen eigen zak betaalt
gelijk andere beambten en bedienden
doen wauneer zij hun werk door ie
mand anders laten uitvoeren. Neen, 't
kerkfabriek brengt hetin rekening, zoo
dat het, voor slot van 't liedje, ook op
de kosten van de belastingschuldigen
te recht komt.
De lijdende Kerk weet op alles geld
te kloppen en hoe duurder wij haar
moeten onderhouden, hoe meer wil zij
ons naar hare grillen doen dansen. Ont
moet zij eenig verzet, dan steekt ze
hare Dagels uit. Gelukt zij er niet In u
eeDige bloedige schartelingen toe te
dienen, zij gaat aan 't janken en stelt
zicb aan als eene rampzalige verstoote-
linge.
Volgens de omstandigheden en le
malheur des temps weet zij zich als
lijdende, strijdende of zegepralende...
voor te doen.
1 O
