Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 2111 November 1907.
Vierde jaar. Nr 2.
Dat moet er komen
De gewoonte van te liegen.
Hel versla iid
van hel Journal.
Ten propoosle
van ostracismus.
Klerikale gerechtigheid.
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des MMonderdagS. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voob DEN BUITEN: Een jaar, Fr. 3-00.
Voob STAD Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij ovebeenkomst.
Men schrijft in bij den Uilgever, üixinudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Bectilerlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr id.
De Evenredige Vertegenwoordiging
voor de gemeente- en provincieraden.
De klerikale wet der vier eerlooshe
den heeft eenen knak gekregen in de
laatste gemeentekiezingen en 'nen
fermen.
Evenredige vertegenwoordiging in
de gemeenteraden hebben de kleri-
kalen over jaren geroepen. Die
moeten wij hebben zoo geraken wij
in de groote stadsraden maar wij wil
len zoo 'n vertegenwoordiging alleen
voor ons, niet voor de tegenstrevers
In onze kleine steden en dweepzuchti
ge gemeenten moeten ze daar uit blij
ven.» En zoo geschiedde het. De kleri
kale meerderheid der kamers stemde
eene kieswet volgens welke de zetels
in de gemeenteraden zouden verdeeld
zijn onder de partijen op voorwaarde
dat geene der lijsten de volstrekte
meerderheid bekwam en dat de lijst,
die het quorum niet behaalde, niet
zou meepaarten in die verdeeling.
Behaalde nu eene der lijsten de vol
strekte meerderheid, dat is de helft
der uitgebrachte geldige stemmen plus
1. dan waren al de kandidaten van die
lijst gekozen en de andere bekwamen
niets, al lagen ze maar eenigestemmen
onder.
Zjo was er voor de liberalen in de
klerikale gemeenten geene hoop ooit
in den raad gekozen te worden en iu
de groote steden, waar de liberalen de
baas waren zouden de klerikalen wel
eenige van huune mannen geplaatst
krijgen, omdat daar gewoonlijk drij,
vier, soms meer lijsten zijn klerika
len liberalen, vooruitstrevers, socialis
ten en hier en daar malkontenden. De
klerikalen komen altijd en overal als
één man, in geregelde orde op, dat
moeten zij op nooger bevel. Liberalen,
vooruitstrevers en socialisten allen
antiklerikalen, komeD afzonderlijk op
en die afzonderlijke lijsten kunnen
nooit op eene volstrekte meerderheid
rekenen. Zoo was tot over tijd het al
gemeen gevoelen en onze tegenstrevers
waren in den hoogsten hemel met hun
ne vondst. Hoe eerlijk niet waar Nu
zou iedereen kunnen meeparteu als hij
maar aan de voorwaarden voldeed. En
hoe prachtig voor hen Nu zouden zij
iu liberale steden en gemeenten ook
iets te zeggen hebben. En wie kon er
iets tegen hebben Maar de antikleri
kalen vonden dat het venij n inden steert
zat en riepen en bewezen en schreven
dat die wet buitenmate onrechtvaardig
was, eene eerloosheid ja, eene verza
meling van vier eerloosheden. De kle
rikalen echter, lachten in hunnen vuist
en zegden Ziet dat ge het ermee ge
daan krijgt En zij kwamen in al de
gemeenteraden der groote steden en
woekerden daar en kregen hier en daar
stil aan de overhand.
Maar stilaan ook begonnen al de an
tiklerikalen aan eensgezindheid te den
ken en het kartel kwam tot stand.
Liberalen, vooruitstrevers, demokra
ten en socialisten sloten een verbond,
en waar ze nu samengaan, overwinnen
zij, bij voorbeeld in Antwerpen en in
vele andere plaatsen.
Zie, dat was nu eene klopping van
belaDg, die onze tegenstrevers iu de
groote Scheldestad opliepen Op eene
volstrekte meerderheid hoopten ze
niet-, maar ze zouden zoo gaarne eenige
van hunno mannen bij deze van over
vier jaren gezonden hebben. Nu waren
al de uittredende leden liberalen en de
klerikalen hoopten zeven of acht anti
klerikalen w g te kegelea. Dan waren
ze mserdirheui of dichten bij Eu om
hunne hoop te steunen hebben zij laag
heden op laagheden begaan de werk
stakiug en de brandrampeu te baat
genomen en de antiklerikalen voor
brandstichters en oproermakers uitge
scholden zij hebben aan al de stads-
bedienden verbetering van loon be
loofd zij, de broodrooverS zij
hebben aan de ouderwijzers beloofd
dat niets aan den toestand van het ste-
delijkonderwij-8 zou veranderd worden
die Tartuffen zijn ze dan den
schooloorlog niet meer indachtig
Maar de bevolking van Antwerpen
heeft ze wandelen gezonden met hunne
beleedigingen, beloften en vorte appe
len Zij heeft aan het kartel 5600 en
zooveel stemmen meer dan aan de kle
rikalen gegeven en meer dan 1500
ftemm m boven de volstrekte meerder
heid. Zoo'n klets beteekent bin
nen vier jaar vliegen de andere achte
ruitkruipers ook van het stadhuis. In
heel de hooge klerikale wereld van
België is die klets diep gevoeld en
zonderling: d e Bien Public, het Handels
blad en vele andere dagbladen van hun
nen winkel vindeD nu dat luinne ge
meentekieswet toch eene onrechtvaar
dige wet is Ze vinden dat het eene
schande is, met een totaal van 28,725
stemmeD op de 65 000 geen enkel ze
teltje te krijgen, terwijl de kartel listen
met hnnne 33,000 stemmen ze allemaal
krijgen Wa't in hunne oogen altijd
rechtvaardig is geweest, wordt nu voor
hen ook onrechtvaardig en ze bekennen
dat de liberalen met hunne klachten
over de eerloosheden dor gemeente
kieswet gelijk hadden en nog hebben
't Is maar als ze zoo'n neep krijgen in
de grootste stad des lands, dat ze be
ginnen nadenken.
Ze bekennen wel niet dat het hun
tegenslag te Antwerpen is, die hen tot
inkeer brengt. Ze halen aan tot bewijs
hunne uitslagen in Schaerbeek, Laken,
Doornik en Diest
Maar wie wat aan politiek doet en
wat van Schaerbeek kent, weet wel
dat die voorstad van Brussel zich aan
't fraai maken, aan 't opschikken is
dat daar veel gedaan wordt om prach
tige scholen, openbare plaatsen en we
gen te hebben, waardig van eene der
"oornaamste voorsteden der hoofdstad
dat zoo'n opschik maken veel geld
kost en dat de taksen aldaar eene fer
me troel in het klerikale kaartspel ge
weest zijn. En toch is hunne overwin
ning maar half. We weten ook wel hoe
het in Doornik gestaan en gelegen was
voor de kiezingen, 13 liberalen tegen
12 klerikalen en dat de klerikalen daar
een anderen troef gezocht hebben,
waarvan geene enkele eerlijke partij
zou willen gebruik maken.
We weten zelfs nog beter dat onze
tegenstrevers door gansch het land,
vooral het oog op Antwerpen hadden
en dat daar menig briefje van 1000 frs.
zal gebruikt geweest zijn aan kiespro-
paganda In hunne hooge wereld weten
zij ook wel beter dat eenige tientallen
klerikale uitslagen in kleine gemeen
ten niet in aanmerking zouden geko
men zijn, zoo zij Antwerpen gewonnen
hadden. Maar nu zijn ze 't voor altijd
kwijt en daarom denken ze aan kies-
wethervorming in den zin als het in de
Kamers gaat. Nu worden ze bang van
het kartel, nu vinden ze dat hunne
wet der vier eerloosheden wel degelijk
eene wet der vier eerloosheden is. Dat
heeft het kartel hun geleerd en daar
om is het kartel overal eene noodza
kelijkheid. Het zou hun nog al vele
andere dingen leeren, die ze nu niet
willen verstaan indien de antiklerikalen
over al zoo eensgezind waren als te
Antw u-pen.
Hoe slim ze ook zijn he De Jesuie-
ten moeten altijd bij de liberalen te
leer gaan. De lessen kosten duur maar
ze dringen door merg en been. X.
Het Journal d'Ypres, in zijn num
mer van 9 dezer, maakt zijne goed
gunstige lezers kenbaar dat M.
Brunfaut aan het Journal eene dag
vaarding gezonden heeft om voor de
boetstraffelijke Rechtbank te ver
schijnen, uit hoofde van bekendma
king van verscheidene vertrouwe
lijke brieven, aan kiezers gericht.
Het feit is teenemaal valsch. Maar
ziedaar wat het is Het Journal
heeft zoodanig de gewoonte van te
liegen en dingen te bevestigen te
genstrijdig met de waarheid dat het
zich daarvan niet kan beteren.
Het liegt gelijk de mensch ademt
natuurlijk, noodzakelijk, en bijna
zonder het te weten.
Te vergeefs wrijft men zijnen neus
in zijne leugens,'dat hij oogenblik-
kelijk er weer op terugkomt.
Onze confrater heeft het verstan
dig gevonden aan te kondigen dat
M. Brunfaut gezegeld papier gezon
den had.
Daar is niets van.
Het zijn maar de vrienden van het
Journal die geerne procedeeren om
vooral overeen te komen.
M. Brunfaut doet daarin niet mede.
Het Journal d'Ypresin een zijner
laatste nummers, heeft gezegd dat
zeer lang vóór de geboorte der
Ypersche Groep, er een andere
Yperschen Groep bestond, deze der
katholieken die aan het ostracismus
geleden hebben van wege het liberaal
bestuur.
Wij hebben reeds recht gedaan
over dat verwijt waarmede het god
vruchtig blad bij elke kiezing voor
den dag komt, om de openbare denk
wijze te misleiden en zijne meesters
te verschoonen van de partijdigheid
en het favoritisme dat uit geheel hun
bestuur doorstraalt.
Wij hebben ter zelfde tijde vast
gesteld dat het liberaal bestuur zoo
uitsluitend niet was als men het he
den zou willen doen gelooven.
Als bewijs op de proef, zeggen wij
slechts, om maar één voorbeeld aan
te halen, dat de geneeskundigedienst
verdeeld was tusschen al de genees-
heeren der stad, volgens de bijzonde
re bevoegdheden en de eischen der
verschillige diensten, zonder te zien
naar hunne politieke denkwijze.
Indien dat onzen klerikalen con
frater kan genoegen doen, zullen
wij onder de geneesheeren namen
aanhalen van dezen die openbaarlijk
gekend zijn als toebehoorende aan de
katholieke partij en die tot een ambt
benoemd waren. Verscheidene van
dezen leven nog en zouden het kun
nen getuigen.
Wat de katholieke winkeliers,
kooplieden, baz,en en werklieden be
treft, zij warén in het geheel niet
uitgesloten uit de leveringen en
werken voor de gestichten zooals
men het beweert. Het is niet lang
geleden dat wij verscheidene dezer
personen genaamd hebben, open
baarlijk gekend als katholieken.
Indien de liberale partij eenen
vertegenwoordiger of eenen kontro-
leur op het Stadhuis had, hij zou de
rekeningen kunnen nazien die er
neergelegd zijn, zich alzoo verzeke
ren van de waarheid onzer bevesti
gingen en eene. volledige lijst maken
met aanduiding van het bedrag der
facturen en rekeningen van de leve
ringen gedaan door katholieken on
der het liberaal bestuur.
Ongelukkiglijk de kwade trouw
der klerikalen is eene zaak van poli
tieke opvoeding. Zij zijn overal de
zelfden. Hunne taktiek is altijd
jezuietachtig. Zij. schrijven hunne
tegenstrevers de oneerlijke middelen
toe waarvan zij alleen zich bedienen
om zich aan het bewind te houden.
Hier gelijk overal elders, zijn het
bedrog en de omkooping de grond
slagen hunner propaganda in al de
kiezingen.
Verplicht tezijn deze dingen gedu-
rigte herhalen is waarlijk verdrietig.
In eene vergadering van het K.
Volkshuis, vóór de kiezing, heeft
Mter Colaertzijn eigen lof uitgegalmd
en zijne bestiering opgehemeld en
hoog geprezen. Dit bewijst van een
zonderlingen hoogmoed.
Onder andere heeft hij op zeemen
den toon en met een valschen glim
lach, vermetel uitgeroepen
Hebben wij niet met recht-
vaardigheid en gerechtigheid be-
stuurd Brengt gansch de stad
geen hulde toe aan de katholieke
partij voor het werk door haar vol-
bracht sedert dat zij aan het beheer
gekomen is
Welke bittere spotternij Zoo veel
woorden, zoo veel onwaarheden
Wat denkt gij er van, liberalen,
gij, die de helft der ypersche bevol
king uitmaakt en door de wet der
vier eerloosheden geen vertegen
woordiger heeft op het Stadhuis
Zijt gij niet buiten alle recht en
reden, in alles en overal, achteruit
gesteld voor vreemde klerikalen die
onze meesters hier aantrekken en
aan welke, nauwelijks ingeburgerd,
zij alle voordeelen, bedieningen en
gunsten verleenen
Gij, liberale winkeliers, kooplie
den en neeringdoeners, zijt gij niet
stelselmatig uit alle leveringen voor
de openbare gestichten gesloten en
in uwe belangen, door hun bena-
deeligd
En gij, eerlijke en treffelijke
werklieden, mannen Van karakter,
die niet om te koopen zijt, die vrij of
onzijdig wilt blijven, en u door uwe
klerikale bazen niet laat dwingen
om deel te maken van het K. Volks
huis, zijt gij niet voor verdacht ge
houden en aangeklaagd als liberaal
door afgunstigehandlangers en over
dragers van de zwarte kliek die hier
over alles gebiedt? Zijt gij uw werk,
DE WEERGALM
