Belangrijk Bericht. Stadsnieuws. VOORDRACHT Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. Donderdag, 50n «Januari 1908. 5 centiemen. Vierdejaar. Ar 12. Verschijnende des iMonderdags. Alzijdig Volksonderwijs. Het Co mi teil der Libe rale Associatie verwittigt al de kiezers die van de bewarende Associatie eene aankondiging zouden ont vangen betreffende de ver mindering hunner slem- men of hunne uitschrab- bing uit de kiezerslijsten, dat het zich gelast koste loos hunne kiesrechten te verdedigen. De politiek en de priesters Klerikale wellen. De liberale vrouw. Ono vereen bare bedieningen. Eendracht maakt Macht. Vires acquirit eundo. INSCHRIJVINGSPRIJS: Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00. Voorstad: Een jaar, Fr3-50. Men handelt bij overeenkomst. Men schrijft in bij üen Uilgever, bixinudeslraat, n1 53, te Yper". De aankondigingen van gansch België en 'l buitenland evenals de Notariale en Keehlerlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c den drukregel. Reklamen 25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. Zondag; 33 Februari 190S, om 6 uren 's avonds, over De Kleine burgerij en welke middelen eenigszins haren toestand kunnen verbete ren door den heer DE MA ERE, Toezichtnr van het Ministerie van Nijverheid en Arbeid. Vrije ingang voor de vrouwen en de leden. Ingang 0.10 voor de mannen. Wanneer men op don buiten van politiek spreekt, zal men geen twee vol zinnen kunnen uitspreken zonder den naam van den Pastoor of Onderpastoor te hooren noemen. Dis is toch wel het klaarste bewijs zeker, dat het die man nen zijn die zich op onze dorpen heden daags aan 't hoofd der politiek plaat sen en er de grootste rol spelen. Vroeger hielden die heeren zich zoo openlijk met de wereldsche zaken niet bezig Dan werden ze ook meer geëer biedigd en geloofd Doch in deze laatste jaren hebban zij zich stap voor stap zoover gewaagd, dat ze op den dag van heden tot over de ooren er in geraakt zijn en relige en alles over het hoofd zien om hun hatelijk werk door te drijven. Alle middels zijn thans goed, zelfs de walgelijkste, om hunne tegenstre vers te bekampen. Men zou zich soms inbeelden dat, wanneer men een pries ter als tegenstrever beeft, men ten minste met een gematigd en breedzic.h- tig mensch zal te doen hebben, mits zijn godsdienst zelf het hem oplegt a kwaad met goed te loonen de zon daars te vergeven en broederliefde onder de meusebon aan te prediken. Maar, ja wel, ge zijt er zoete mêe. Juist het tegenovergestelde doet zich voor. Zoo gij het gedacht van uwen pastoor met deelt, dan zult gij in hem een der hatelijkste en kampzuchtigste tegenstrevers gevonden hebben. Alleen haat en nijd zal in hem te vinden zijn, en in plaats van het kwaad met goed te loonen, zal hij u op alle manieren zieken, zelfs in uwen handel en wan del, in uw huiselijk leveu uwe on schuldige kinderen zullen zelfs aan z.jnen vreeselijken dwang en vervol ging niet ontsnappen Zoo zijn negen-en-negeutig priesters op honderd die zich met politiek bezig houden en zijn bijgevolg op denzelfden leest geschoeid. Bij de su kkelaars en lichtgeloovigen gebruiken ze het en vagevuur om hunne onderhooorigen schrik aan te jagen geven hun zei ven voor halve goden uit en trachten zich op die manier door de verslaafde manschen te doen gelooven. Alhoewel nochtans het volk den dag van vandaag daar zijn botten begint aan te vagen en te verstaan dat al die bedriegerijen alleenlijk tot dekmantel dienen om gemakkelijk de heerschap pij en de dwingelandij onzer heden- daagsche geestelijken tot stand te houden Thans beginnen ze erger en erger te worden en deinzen ze voor de hatelijk ste middels met meer achteruit de broodrooverij en allerhande vervol gingen die op onze dagen op zoo af schuwelijke wijze woeden, zijn door de priesters m gang gestoken. Dat maakt die mannen natuurlijk nog hatelijker bij de verlichte en verstandige men- schen. Alwie een weinig begrip en eerge voel heeft keurt die handelwijze af, en 't is do plicht van ons allen, dit mis plaatst gezag te verijdelen en die on menschelijke handelwijze uit al onze krachten te bestrijden. Het werk vau een waren priester is in de kerk en in het verspreiden van den godsdienst. Indien de geestelij ken zich ergens met wereldsche zaken dienden bezig te houden, zou dit alleeuiijk moeten zijn om de armen te helpen, de hulpeloozen bij te staan, gelijkheid onder het volk aan te prediken. Doen zij dat Neen, niet waar Duizend maal noen Integedeel. 't Is dö pries ter die tegen alle welstand van anderen is Dat wil hij alleen voor zijn eigen zeiven 't Is de priester die tegen een orden telijk werkmanspensioen is van ten minste één frank daags, voor alle oude afgesloofde werklieden, 't Is depriester die de rechten van den mensch mis kent en de verdeeldheid onder het volk aanmoedigt, 't Is de priester die wil dat men aan de rijken en aan hun zeiven 4 stemmen geve en aan de ar men maar 1. 'tls'de priester die maakt dat de arme duivel alleen naar de kazerne moet, wijl de rijke zich vrijkoopt. 't Is de priester die belet den geest van het kind te ontwikkelen, met het doel het volk zoo dom en onwetend mogelijk te houden om des te beter te kunnen overheerschen. Dat alles doet de priester wanneor hij zich met politiek bezighoudt. Alles wat hij dan doet is dus slecht, door slecht, en het verwondert die mannen dan dat men die onrechtvaardige en hatelijke politiek bekampt en hun toe roept Gij zijt geen priesters meer n Op het Congres van den Belgischen Katholieke Volksbond, op Zondag 28 September 1906te Mechelen gehouden, nam M. Gabriël van Gent, het woord, en zegde, volgens het Nieuws van den Dag. van den 24 September Tot hiertoe heeft de werkman maar l»i tier Aveiriig- voordeel ge trokken uit de voor lie ui gestemde wetten. Dit is door een onzer tegenstrevers gezegd En toch zullen de klerika- len van ons arrondissement en stad maar altijd voort boffen met het zoo gezegd voordeel dat onzewerklie- (Icii'volgens hen uit bedoelde wetten g.Viokkea hebben ICn de lcleine tuirg-eri j dan Het berucht onderzoek over haren toestand en de oorzaken van haren langzamen ondergang is op eenensisser afgeloopen 't Is weeral enkel oogenverblinding geweest Vele beloven en weinig geven zoo zal altijd de leus der klerikalen blij ven Als wij met de gedachten een veer tigtal jaren achteruit gaan, dan deed men als eene zeldzaamheid deze of gene vrouw opmerken omdat zij libe raal was Den dag van heden is het geheel anders. Er is in veertig jaren vooruitgang gedaan, en nog al redelijk veel.' Zooveel te beter Tegenwoordig zijn er talrijke vrou wen, die met fierheid de liberale ge dachten aankleven en die er prijs aan hechten de zienswijze van hunnen man te deeien Dat komt omdat zij moedig zijn en kaïakter hebben f En ook, reebtuit gesproken, waartoe is eene kwezel, eene pilaarbijtster goed Zij gaat de -ecreten van hofhuis vertellen zij spreekt van elkeen kwaad en pronkt een geheelen dag als zij 's morgens de mis niet gehoord heeft, iu plaats van haar huishouden op te passen en een potje koffie te maken vooraleer de man naar net werk moet. Een woordje hoo- gerof lager, en 't is zonde het uoodige zou zij ontbeeren om kaarsen te koo- pen en geld in den eenen of anderen offerblok te steken. Is de man wat vrijzinnig, dan wordt hij om zijne politieke gedachten ge plaagd en gezaagd. Wat al verveling verschaft zulke vrouw En is er wel een klaarziende jongeling, die met eene kwezel zou willen trouwen Neen Leve de liberale jonge doch ter en de liberale vrouw Daar zit leven in en ze zijn geestig, dat weet ik bij ondervinding. Delibe rate gedachten van den man doelende, dus komen beiden beter overeen. Het gedacht alleen van vrijgezind te zijn verheft de vrouw, maakt haar grooter iu hare eigene oogeu en zet haar eene zekere fierheid bijdie manuen en jon gelingen gaarne zien. En dan, op die g dukkige dagen van stemming, wanneer vrijheid zegepraalt op slavernij, en licht op duisternis, in één woord, als de liberalen zegevieren, o daD zijn man en vrouw verheugd, smaken hetzelfde geluk en roepen te zamen Leven de mannen der vrijheid Weg met de verdrukkers Terwijl in een ander huisgezin, waar de vrouw, verkwezeld en vol is van sermoenen en biechtjes, staat te grijozon, te stampen, te weenen. Dat moet vroolijk zijn voor dien vrijzinnigen huisvader, nietwaar? Mochten de liberale vrouwen steeds gedurig in getal aangroeien De vrouw kan zooveel voor de verspreiding der vrije gezindheid doen Dat zij dus, gelijk de mijne met woord en daad de goede 'zaak verdedige dat zij met moed, zonder overdrijving maar krachtdadig werke nevens de mannen dat zij 's Zondags een liberaal blad leze en, als het past, doe zien welke helden en blinkers ons beden besturen in land en dorp En wanneer bij de aanstaande verkiezingen ue liberalen zegevieren, zal hare vreugde en haar geluk des te grooter zijn. In zitting van n dezer heeft de gemeenteraad M. E. Fraeys tot eer sten schepen der stad gekozen. Dit heerschap heeft, in eene hak kelende taal, den raad bedankt over het bewijs van vertrouwen hem ge geven, en in zijne wijsheid verklaard dat er niet de minste onovereenbaar- heid of een beletsel van betamelijk heid bestonden om, bij voortduring zijne bediening van voorzitter der Burgerlijke Godshuizen uit te oefe nen, voorwendende dat Brugge (zijne geboortestad) geen bezwaar ziet in het vereenigen der twee bedieningen van Schepen en Voorzitter der Hos picen. Het mishage of nietaan M. Fraeys, maar wij zeggen dat vele personen der beide partijen in zijn gevoelen niet deelen. Onder opzicht der belangrijke za- ken over welke de Hospicen dikwijls te beslissen hebben en welker be langen veelal strijdig zijn met die der stad, kan zijne benoeming me nigvuldige bezwaren aanbieden. Men vraagt zich af aan welken kant M. Fraeys zich zal houden in geval van geschillen of moeilijkhe den tusschen de Hospicen en de stad Zal hij, in zijne hoedanig heid van Schepen, de belangen van deze voorstaan tegen het Godshui- zenbeheer ofwel zal hij als Voorzitter der Hospicen de zaken van den ar me verdedigen De wet van 16 Vendemiaire Ve jaar (8 October 1796) en deze van 16 Messidor VIIe jaar (4 Juli 1799) zeg- gen Art. 1. De gemeentebesturen hebben het onmiddellijk toezicht der Burgerlijke Godshuizen die in hun arrondissement ingericht zijn. Deze wetten bestaan nog heden. Alleenlijk heeft onze gemeentewet dezelve gewijzigd in den zin dat het duidelijker zegt, onder artikel 91, dat het Schepencollege het toezicht over de Hospicen heeft. M. Fraeys zal dus zijne eigene be stiering van de Burgerlijke Godshui zen, op het stadhuis moeten contro leeren en goedkeuren. Kan dat wel te samen staan 't Is waar dat het kapitel V over de onovereenbaarheden (artikelen 48 en 49 der grondwet) geen gewag maken van het gelijktijdig uitoefe nen der bedieningen van gemeente raadslid en hospicenbestierder, maar er dientin acht genomen te worden dat, onder het fransch beheer, de overheden die getrouwelijk de wet ten des volks naleefden, oordeelden beide bedieningen onovereenbaar te zijn. Om die reden ook is het dat zij de leden der Hospicen kozen onder de burgers die geene andere openbare bediening bekleedden. Dit is zoo waar dat wanneer een van deze ge roepen werd om deel te maken van den stadsraad hij en zijne bedie ning vervangen werd. Wat meer is,

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1908 | | pagina 1