Hoogeschool
Uitbreiding
VOORDRACHT
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 26n VSaarl 1908.
5 centiemen.
Vierde jaar. \r 20.
MAANDAG 30 MAART 1908
les Insectes et les Fleurs.
Een oogslag op de
toekomende kiezingen.
De partijen in de Earners.
ai weel het Nieuwsblad
hier op le zeggen
Hel vergunningsrecht
en de klerikale bladen.
Klerikale partijdigheid
in de benoemingen.
't Ziet er lief uil.
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des Bionderdags. Vires acquirit eundo.
Men schrijft in bij den Uitgever, L»ixfnudesiraatnr 53, te Yper. - De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Nolariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekénd toe te zenden.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
om 6 ure 's avonds,
door M. BUSSERS
bestuurder der Staatsmiddelbare
School.
Onderwerp
Twee maanden scheiden ons nog van
de Kamerkiezingen. Overal stelt men
zich natuurlijk de vraag Kunnen wij
de klerikalen omverwerpeu
Wel zeker
Een kijkje op den toestand der ver
schillende arrondissementen, waar de
groote volksraadpleging moet plaats
hebben, zal het ons toonen.
Te Charleroi hebben de antiklerika
len duizende stemmen meerderheid.
Het kartel, door de liberalen aan de
socialisten aangeboden, zal aan deze
laatote het mandaat doen terugwin
nen, dat zij over vier jaar, bij gebrek
aan 60 stemmen, verloren.
Op dezelfde wijze winoen de socia
listen een mandaat te Soignies.
Wat Doornijk-Ath betreft, eenige
honderden stemmen (wat is dat op
90,000 zenden den vermaarden bas
eer Hoyois terug naar zijne kooi.
In Hoei-Borgworm toonen ons de
cijfers van 1904, dat de klerikale
schreeuwer Terwangne, die met libe
rale centen klerikale politiek maakt,
zijne matten kan oprollen.
Deze vier zetels vallen ten deel aan
de socialisten door de hulp der liberale
stemmen.
In het arrondissement Luik hebben
de anti-klerikalen ontzaglijken voor
uitgang gemaakt. Te Aywaille, Com-
blain, Angleur, Grivegnée, Sl-Nicolas,
Montegnée verloren de klerikalen de
meerderheid in den raad in talrijke
andere gemeenten verminderde het ge
tal hunner stemmen op deerlijke wij
ze. Dit is de eersten reden waarom de
dompers hier verslagen worden.
De tweede reden is de scheuring tus-
Bcheti kristen demokreten en oude
klerikalen. De eersten bereiken het
quorum niet en een liberaal zal de
plaats innemen van M. de Ponthière
tot groot verdriet van den klerikalen
heer Goblet, die sinds jaren, achter de
schermen, hemel en aarde verroert om
een mandaat van volksvertegenwoordi
ger te veroveren. Men zal het hem voor
den neus wegknippen.
Dat maakt 5 zetels of een verplaat
sing van 10 stemmen. Er blijft de kle
rikalen nog 2 stemmen over wijl zij
zich heden al niet veel meer van zaken
kunnen trekken, wat zullen ze dan
uitrichten
Blijft thans Limburg.
De klerikale blaadjes schreeuwen
op alle daken dat zij den heer Peten
zullen verslaan.
Praat, bluf! mannen, bluf
Gij doet als de bloodaards die des
nachts alleen in een bosch zijn. Ge
huilt van angst. Ge weet zoo goed als
wij, dat da gevierde liberale Peten
eene grootere meerderheid zal bekomen
dan over vier jaren.
Tongeren-Maaseyck
Vraagpunt
Nochtans het daghet in het Oosten
Geklopt werden de kaloten te Maas
eyck, te Tongeren, te Loon en elders
Geklopt werden de kasteel- en pas-
toorslijsten in talrijke gemeenten van
den Maaskant en der Tongersche om
geving. De boeren schudden dit juk
af.
Eene lijst gevormd uit twee mannen,
die in het hart van alle vrijzinnige
Limburgers gegrift staan, verzekert
ons de zege.
Op ééne voorwaarde
Die is, dat Limburgsche socialisten
eu liberalen hand in haDd ten strijde
trekken zooals in Hoei en in Henegou
wen. Zoodoende brengen zij het kleri-
kalism den genadeslag toe.
Dit wenscheu en hopen wij
Moge die hoop bewaarheid worden
Het kan voorzeker niet van belang
ontbloot, zijn, onze iezers eens voor
oogen te leggen, hoe, in Kamer en
Senaat, de zetels tusschen de verschil
lende partijen verdeeld zijn.
De Kamer der volksvertegenwoordi
gers telt 166 leden, te weten
89 klerikalen,
46 liberalen,
30 socialisten,
1 daensist.
De klerikale meerderheid bedraagt er
dus 12 stemmen.
Het Senaat bestaat uit 83 leden, door
het kiezerskorps gekozen, en 27 geko
zenen door de provintiale Raden.
De zetels zijn verdeeld als volgt
62 klerikalen,
37 liberalen
11 socialisten,
De klerikale meerderheid in het
Senaat bedraagt dus 14 stemmen.
In Mei 19 18 moeten Kamer en
Senaatkiezingen plaats hebben in d6
provintiën Oost- Vlaaudereu, Hene
gouwen, Limburg en Luik.
Moest er in België een rechtvaardig
kiesstelsel bestaan het alleman
ééne stem, met de zuivere
evenredige vertegenwoor
diging-, dan sloeg die doode libe
rale partij met medehulp der socialis
ten de klerikale dompersbende zoo
plat als eene vijg
Dan zouden de klerikale achteruit
kruipers en zwarte menschenbedrie-
gers eens te meer kunnen bestatigen,
dat België een vooruitstrevend vrijzin
nig land is, dat geene zwarte roovers
kan dulden en vooruit wil op den weg
eener nieuwe en betere beschaving
En juist omdat de klerikale men-
schenbedriegerspartij overtuigd is dat
hare meerderheid te danken is aan
bedrog, omkooping, dwang, beloften
en andere oneerlijke middelen zal zij
nooit het zuiver algemeen stemrecht
en de evenredige vertegenwoordiging
toestaan.
Doch de kruik gaat zoolang te water
tot dat zij breekt...
En lang zal het niet meer duren, dat
de zoogezegde doode partij zal staren
op de puinhoopen van de gehate en
onverdraagzame klerikale achteruit
kruipers partij
Een goed liberaal abon
neert zich aan DE WEER
GALM
De begrootirig van het korps der
gendarmerie beliep, 't. laatste jaar der
liberale regeering, tot drie en half mil-
lioen frank
Heden, onder het godvruchtig kleri
kaal ministerie, is dezelfde begrooting
geklommen tot acht mülioen acht hon
derd vier en vijftig duizend vier honderd
acht en twintig frank.
En zeggen dat zij onze meesters
werden al huilende 't Officieel on
derwijs vormt dieven en booswichten,
wij moeten de ziel van 't kind redden.
Zij vernielden zooveel mogelijk 't
officieel onderwijs, gaven millioenen
en nog millioenen aan de krochten en
kloosterscholen, en... de ziel van 't
kind werd zoo goed gered dat zij alle
jaren ruim vier millioen frank meer
moeten uitgeven om er meer gendar
men mede te betalen.
Hoe langer de papen meester blijven
van 't onderwijs, hoe meer gendarmen
en gevangenhuizen zijn er noodig.
't Is 't kenmerk van alle klerikale
regeeringen.
't is te hopen dat meD dat den 24
Mei zal wegvagen.
Een klerikaal blad van Oostende
bekent dat het nieuw wetsontwerp op
de herbergen en draukhuizen slechter
is dan de huidige wet op het vergun
ningsrecht; maar.... het is de schuld
van de liberalen 1
Gelooft gij het niet Welnu, ziehier
wat in gemeld blad te lezen staat
Zooals het ontwerp opgemaakt is,
schenkt het aan niemand voldoening 1
Het is weeral een van die uitvind
sels van die ongelukkige bedroefde
blauwe bureeliatten, die er altijd op uit
zijn de ministers blauwe bloempjes wijs
te maken, en alzoo. langzaam maar ze
ker, de val van het katholiek ministe
rie voorbereiden.
b Wij weten hetonze ministers zijn
met de beste inzichten bezield, doch
zij hebben, ongelukkiglijk, te veel
vertrouwen in hunne bureelen, die op
gepropt zitten met framassons
n Overal, in de fiuantiën,in de spoor
wegen, in d'opénbare werken, in 't
zeewezen, in de binnenlandsche zaken,
in 't onderwijs krioelt het van blauwe
ratten, die baas spelen boven het hoofd der
ministers
Welnu de jezuiet die dat heeft dur
ven schrijven moet een fameuzen on-
noozelaar zijn, om zijne lezers te doen
gelooven dat na vier-en-twintig jaar
klerikaal bestuur de ministeries zouden
opgepropt zitten van blauwen en fra
massons terwijl het algemeen gewe
ten is dat de bureelen der ministeriës
zijn opgepropt door vriendjes en ko
zijntjes van al wat paap i3 1
Maar wat gezegd van bet brevet
van bekwaamhetd en onafhankelijk
heid den ministers door dit klerikaal
blad toegekend, daar waar het zegt
dat de klerikale ministers onder den
hiel staan van hunne bureelratten, of
in andere woorden, de knechten der
bureelbedienden zijn en verplicht zijn
te dausen zooals deze schuifelen
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De heer Fléchet, liberale senateur,
heeft in het Senaat eene statistiek
voorgebracht door hem opgemaakt
over de benoemingen door minister
Van den Heuvel gedaan sedert April
1906 en de benoemingen van den heer
Renkin als minister van Justicie. Zie
hier
Rechtbanken en Gerechtshoven 124
benoemingen 75 klerikalen 19 libe
ralen en 30 twijfelachtigeu of gekoze
nen van wien de politieke gedachte
onzeker is of ongekend is gebleven.
Vrederechters 64 benoemingen
55 klerikalen, 1 liberaal en 8 twijfe-
lachtigen
Notarissen 48 benoemingen 34
klerikalen 8 liberalen 6 twijfelach-
tigen zijnde te zamen 236 benoemin
gen, waaronder slechts 28 liberalen 1
In de rechtbanken van 't distri kt Luik
is de verhouding als volgt Raadshee-
ren in 't hof van Luik
27 Raadsheeren 20 klerikalen en 7
liberalen Rechters 65 rechters 48
klerikalen en 17 liberalen
Vrederechters Provintie Luik 26
rechters waarvan 22 klerikalen en 4
liberalen.
Limburg 10 rechters 7 klerika
len, 3 liberalen.
Luxemburg 20 rechters 17 kleri
kalen en 3 liberalen.
Namen 13 rechters II klerikalen
2 liberalen.
Ziedaar de fanatieke handelwijze
onzer klerikale regeering.
In 't Vlaamsche land is 't niet veel
beter gesteld, integendeel. Vroeger
hebbeu wij 't reeds aangehaald. De
verhouding is in gansch België bijna
hetzelfde, en zooals wij .reeds vroeger
gezegd hebben voor sommige zaken
kan mea waarlijk geen vertrouwen
meer stellen in onze rechtbauken. Deze
zoudeD ten minste buiten politieken
invloed of strijd moeten blijven daar
zij als rechters onpartijdig moeten oor-
deelen en veroordeelen, welnu, de be
volking heeft het recht thans te twijfe
len aan de volledige onpartijdigheid 1
Meer eerlijkheid in de benoemingen
diende er voorwaar in aanmerking
genomen te worden.
En van de Maas tot aan de Noordzee,
overal in onze Vlaamsche ge'westen
wordt maar altijd voort, sinds jaren,
gevochten, gestoken, mishandeld, ge
moord en gezelfmoord aangerand,
geschaakt en onteerd, geplunderd en
gebrand, geslempt en getierd afge
troggeld, bedrogen en scherreweg ge
speeld.
Wij, liberalen, smeeken om leer
plicht, om eene betere opvoeding voor
de werkmanskinderen, om avondscho
len voor volwassenen. Maar de dweep
zieke clericale politiekers maken zich
ziende blind, cd ze willen geene maat
regels nemen tegen de onwetendheid,
de verwildering en ontaarding van
ons Dietsche volk. Ze vreezen dat on
derwijs, licht en waarheid hunne po
litieke macht zoudeu verminderen, en
ze drukken den domper nog dieper op
onze arme broeders. Rechtzinnige ka
tholieken zien het gevaar dat onzen
stam bedreigt, maar ze durven met op
komen tegen ue politieke schreeuwers.
Doch boontje komt om zijn loontje,
en de oprechte gevoelens al te dik
wijls gewond\door dat zelfde brutale,
domme heffe des volks.
BE WEERGALM
B—lllllllllll Mill Will III MM1IIIIIIllil lllli IPflKKaROHl