Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 16n April 1908. 5 centiemen. Vierdejaar. j\r 23.
Rijkdommen
der kloosters.
Boerenbedrog.
Aan de Herbergiers
Hutiue liefde voor
vorsl en vaderland.
Sl ill aartenskei'k.
Gesmolten.
franken
Het Concert der
Oud-Pompiers.
De liberalen
zijn akkoord.
Eendracht maakt Macht. I er schijnende (ieS iiotuierdags. Vires acquirit eundo.
Men schrijft in bij den Uilgever, bixtnudestraat, nr 33, te Yper. De aankondigingen van
ganscti België en 'i buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
oplossing van deze gewichtige kwestie,
maar, na al de kromme sprongen vau
de clericale regeering, hebben zij over
vloed van gelijk geen katten in zakken
te willen overnemen onder hunne ver
antwoordelijkheid.
De kiezers zullen des te meer deze
houding van de liberale afgevaardigden
goedkeuren, aangezien de Belgische
bevolking terecht verontrust en veront
waardigd is voor de millioenenverbras-
singen aan overdreven nuttelooze
prachtwerken, waarin de regeering het
land wil betrekken naar aanleiding
van de overname der Uongostreek.
■plicht uw leven te geven om de uitvoering
van deze ongelukswet (School enkwest,
d, ei IV, hl 600).
Ziedaar die zoogezegde vrienden van
vorst en vaderland
Huichelaars, vervolgers en brood-
rooiers Vijanden van een degelijk
volksonderwijs, dat waren de katho
lieken vroeger, dat zijn ze nu en dat
zullen zij allijd zijn
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voorstad: Een jaar, Fi 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Vele arme ouderlingen weten nog
niet dat zij op 65jangen leeftijd hun
ne rechten op pensioen verliezen in
geval zij de 18 frank niet gestort heb
ben Wel is waar, hebben 19,000 ou
derlingen die storting gedaan, doch
indien de wet met alle stiptheid en
strengheid moest toegepast worden,
dan gouden 3 tot 4,000 oude werklie
den uitgesloten blijven. Die toestand
is eene tchande voor de klerikale par
tij- des te meer daar ook ouderlingen
die een huisje op cijns bezitten, ofwel
een winkelken van suikergoed, enz.,
zooals men er vele op den buiten aan
treft, en dus een patent betalen, ook
van de voordeelen der wet niet genie
ten, tenzij de pastoor of de klerikale
volksvertegenwoordigertu8schenkomt,
om aldus tiet- stemmeken van den ou
den grijsaard te verzekeren. Men weet
al te wel dat Comiteiten der werkmans
woningen in Vlaanderen, die de pen
sioenen toestaan, in uvergroote meer
derheid klerikaal zijn, en dus dansen
naar het piepen der klerikale herders.
Bovendien is het ook geweten dat ze
kere klerikale gemeentebesturen on
gunstige inlichtingen geven over de
aanvragers der pensioenen, uiterst toe
gevend zijn voor de kiezers waarvan
zij zeker zijn, maar daarentegen ui
terst streng voor de andersdenkenden.
Sommige beambten van klerikale
buitengemeenten - en dit zal wel eens
in de Kamer te berde komen drij
ven een echten handel in pensioenen.
Voor een 5 frankstuk doen zij alles
wat de aanvragers begeeren.
Aldus is de menschlievende wet, die
de klerikalen tegen wil en dank ge
stemd hebben, eene fopperij en een
gevaarlijke kiesmachine geworden in
handen van hen, die ondanks het ver
bod armen weduwen en weezen te ver
drukken, met aarzelen, uit politiek
belang, de voorschriften van hunnen
godsdienst te vertrappen.
De gansche pensioenwet, die den
ouden dag onzer werklieden moest
helpen verlichten, wordt door de kle
rikalen misbruikt en ingekrompen, 65
frank of 18 centiemen daags, een pint
bier en wat pruimtabak, zoo het volk
haar schilderachtig noemt, is eene nog
te groote som voor de regeering, die
echter miljoenen door deuren en ven
sters gooit, om vriendjes te bevoor-
deeligen, of wanneer haar eigen kies-
belang op het spel staat.
Zulke handelwijze vergeten de kie
zers, en vooral de werklieden-stem
mers, maar al te gauw, en dit tot hun
e-ig< u nadeel.
De klerikale gazetten zouden de
herbergiers willen wijs maken dat zij
met de nieuwe wet eenen fermen stui
ver gaan winnen.
Maar dan vragen wij ons af waarom
de klerikale herbergiers hunne kleri
kale vertegenwoordigers van Mechelen
bevolen de nieuwe wet uit al hunne
krachten te bestrijden en te verwerpen.
Waarom protesteeren dan al de brou
wers van ons land tegen de invoering
van dit nieuw vergunningsrecht, in
dien hunno klanten er moeten bij win
nen.
Verleden week hebben de Kamerle
den nogmaals eene petitie ontvangen,
bekleed met 3500 handteekens, uit
gaande van den nationalen nijverheids-
bond der hotels en koffiehuizen van
Belgie.
De verzoekers steunen hunne protes-
tatie op de volgende redenen
Aangezien het vergunningsrecht
van 1889 van den beginne af de he
vigste protestation heeft veroorzaakt
in ons land
Aangezien het nieuw voorstel eene
verhooging is van het vergunnings
recht, en dat dit zal toepasselijk zijn
op de herbergiers, die gegiste dranken
(bier) verkoopen
4 Aangezien de nieuwe wet slechts
voor doel heeft de lasten van eenige
burgers de verhoogen, onder voor
wendsel van de geneverplaag te keer te
gaan.
4 Aangezien die plaag niet kan be
streden worden dan door de belasting
van den alkooi wanneer hij uit de sto
kerij komt.
Zal men deze nieuwe plagerswet
durven stemmen vöör de aanstaande
Kamerkiezingen.
Wij gelooven zulks niet.
Zijn de katholieken aan 't bewind,
dan stroomen hunne dagbladen en den
mond der geestelijken over vau hunne
vurige liefde voor vorst en vaderland.
Zijn de liberalen aan 't b' wind, dan
moet meu de koningen en de minislers met
geweren dooden. (School enkwest, deel
I, bl 213
Dan roppen de pastoors in hunne
kerken 4 Wapent broeders ge zult
met den Koning beginnen en met de Minis
ters eindigen (School enkwest deel I,
blad. 244
Dan leeren de pastoors in hunne pa
tronages aan de meisjes dat de Koning
eene vod is, een geus
Dan vond men in de provintie Lux
emburg eenen pastoor die op den stoel
der waarheid tot zijne parochianen
zei Nu blijft er ons niets anders meer
over dan de burgeroorlog, en gij zijl ver-
Men kan zich geen gedacht vormen
der belangrijkheid van de kapitalen,
die den weg naar de kloosters inslaan
ook moet men zich over hunne ontzag
lijke rijkdommen Diet verwonderen.
Eene statistiek, onlangs openbaar
gemaakt, schatte op 612,517,000 fr. de
waarde der bebouwde en niet bebouw
de eigendommen op 117,411,000fr. de
waarde der gronden en onroerende
goederen die zij aan bijzonderen ver
huren zonder de kunstwerken te reke
nen, wier schatting is ontsnapt, zooals
zij aan de belasting ontsnapt.
In 1857 wis het land in opschudding
ter gelegenheid van het neerleggen van
het berucht ontwerp, door de open
bare meening als 4 kloosterwet be
stempeld heden onder vorm van toe
lagen en onderhoudskosten leven
honderden kloosters, duizenden man
nelijke en vrouwelijke geestelijken
tellend, op de kosten van den Staat en
der openbare machten.
Deze aldus in 't licht gestelde toe
stand, toont aan wat M. Woeste ver
stond toen hij zei dat bet programma
zijner partij zich in drie woorden
liet samenvatten behoudenverbeteren
beletten
Ter gelegengeid der goedkeuring
van de rekening dezer kerk, heeft
het raadslid M. Boone, met reden
gevraagd, dat de plans der werken
in dezelfde kerk zouden te zien ge
steld worden.
Burgmeester Colaert heeft beloofd
er de vraag voor te doen aan den
kerkraad, en verklaard dat in 't toe
komende al de teekeningen der
nieuwe werken zullen gedrukt wor
den.
Dit is zeer wel, en men kan niet
dan deze beslissing goedkeuren
maar wij zijn van oordeel dat zulke
tentoonstelling zoude behooren ver
gezeld të worden van een verslag
ter opheldering en uitlegging der
ontwerpen, en gedaan worden vöör
de goedkeuring derzelve en niet
binst dat de werken in gang zijn, ten
einde de personen bevoegd in bouw
kunst en oudheidskennis of degene
die belang nemen in het behouden
onzer monumenten, de voorstellen
zouden kunnen nazien, bespreken en
hun gedacht er over mededeelen.
Deze maatregel ware wellicht ook
goed om de herstellers of herbou
wers te beletten grove misslagen te
begaan en soms nuttelooze en geld-
verkwistende kosten te doen.
Wij achten niet ongepast hier te
herinneren dat, tijdens den penne-
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
twist tusschen M. Surmont en M.
Arthur Merghelynck aangaande het
verval onzer praalgebou wen, de laatst
genoemde, een schoonheidskundige,
in eene door hem uitgegevene bro-
chuur, ons heeft bekend gemaakt dat
in de zolders van het invaliden hotel
te Parijs, een plan bestaat der stad
Yper, op groote schaal, gemaakt op
bevel van Lodewijk XIV, en waaruit
men, volgens het schijnt, onder zeer
vele opzichten, nut kan trekken.
Wij zijn nieuwsgierig te vernemen
of onze ingenieur-bouwmeester dit
belangrijk plan heeft nagezien alvo
rens zijne studie te ondernemen voor
het herstellen onzer prachtige hoofd
kerk?
Gesmolten het fameus krediet van
400,000 franken voor de voltooiing
der vaart
De regeering komt de buitenge
wone begrooting uit te deelen en
het krediet dat er gevraagd wordt
voor de vaart is maar van 50,000
franken meer om te voorzien
aan de uitgaven die moeten verpand
zijn te rekenen van dezen datum tot
de stemming der buitengewone Be
grooting van 1909.
In 1909 zullen wij korts voor de
wetgevende kiezingen staan in het
arrondissement Yper.
Wedden wij dat de heeren Co
laert en Van Merris alsdan een kre
diet zullen bekomen niet meer van
400,000 fr. maar van 800,000
Zondag jl. gaf de maatschappij
der Oud-Pompiers haar laatste con
cert voor het winterseizoen 1907-1908.
Met recht mag men het welgelukt
noemen.
De Harmonie, welke het eerste
deel van het programma uitvoerde,
heeft, als naar gewoonte, op mees
terlijke wijze hare vier stukken weer-
gegeven De Marche des Chevaliers-
Gardes de fantazia Le Grand Mogol
de ouverture Avènement, een
prachtig stuk door den onvermoeiba-
ren muziekmeester heer Henri Moer
man gecomponeerd, en dat bijzonder
wel in den smaak viel der talrijke
aanhoorders tot slot de wals Vio-
letta,
In het tweede deel kwam voor het
voetlicht een fransche opéra comi-
que in een bedrijf, Bonsoir, Voisin
door Poise.
Dit stukje werd zeer goed weer
gegeven door de twee spelers M. J.
De Wilde, die eene schoone zware
baryton stem bezit en Mevr. J. De
Wilde, welke begaafd is met eene
bekoorlijke en zachte stem van
chanteuse légère Beide zangers
werden op onberispelijke wijze op de
piano begeleid door Mej. E. Dedul-
len, klavierspeelter-begeleidster.
Het stuk speelt te Parijs, onder
Koning Lodewijk XV.
Een jonge meubelmakersgast Char
iot wordt verliefd op Louisettejonge
naaister, en zend haar minnebriefjes.
Da clerical» millioenenverbrassers
wilden de bespreking en de stemming
over het koloniaal ontwerp en de over
name van den Congo stormenderhand
doen plaats hebben, nog voor de kie-
z ngen, ala wanneer al do budgetten
nog niet besproken en gestemd zijn,
in talrijke inlichtingen nog moeten
gogevt n-worden over zeer duistere en
bedenkelijke punten aangaande het
beheer van den Congo en het gebruik
(B r talrijke aan het zoogenaamd be
schavingswerk besteedde millioenen.
Gansch de liberale linkerzijde heeft
zich t'akkoord gesteld om destemming,
waarvan zooveel afhangt voor 's lauds
toekomst, niet te laten escamoteeren
voor de kieziogen.
Zeker willen de liberalen het patrio-
tiek akkoord van al de partijen voor de
TiWËËEALF