Stadsnieuws.
Aan de Kiezers
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 10 September 1908.
BELANGRIJK BERICHT.
Zullen de Liberalen
aan hel bestuur komen
Oogt
;en open
Hun doel.
De Duivel in de kas.
De Congo kwestie
in den Senaat.
Nog het Turnersfeést.
Eendracht maakt Macht. et'SChijnentie lieBitUttïet'tiSHJSVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voob den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voob stad Een jaar, Fr 3-50.
Men handelt bij ovebeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, bixiiiudestraat, n1 53, te Yper. - De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Hecliterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit triad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Uijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen: 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De nieuwe kiezerslijsten zijn verschenen
en zijn neergelegd van heden af tot den 31
Januari 1909, ter inzage der belanghebben
den in hetgemeentesecretariaat en in het
politiebureel van iedere stad.
Deze lijsten zijn insgelijks neergelegd ten
bureele der liberale Associatie en kunnen
alle dagen geraadpleegd worden.
Wij manen al onze vrienden vuriglijk
aan zich te verzekeren of zij op de kiezers
lijsten ingeschreven zijn en zulks voor het
getal stemmen waaraan zij recht hebben.
Het is hunne plicht de'reclamaties te stu
ren naar het Secretariat hunner gemeente
vóór den 31 October aanstaande .tegen kwi
tantie van een bewijsstuk, of wel hunne re
clamaties in te diennen bij het Comiteit der
liberale Associatie, vóór den 15 October
toekomende.
Het bureel is open in de Seminariestraat
van 8 tot 10 ure's morgens en van 4 tot 6 ure
's namiddags. Des Zondags van 9 tot 11
ure 's morgens.
Dat zij het doen zonder vertoeven om
het werk der nazieners te vergemakkelijken.
Ja, als zij krachtdadig willen wer
ken, en hen schikken volgens de
tijdsomstandigheden neen, als zij
dat niet doen.
tlorkl, 't is wij niet die het zeggen,
maar 't is de zeer klerikale Gazette
van Brugge die het volgende schrijft
ten onzen inzichte
Het springt in de ooge dat de Bel
gische liberalen werkzaam zijn, en
dat onze liberale partij van langs om
meer veel volksgezind wordt. Dat
geeft hope voor de toekomst. Maar
blijft er geen vooruitgang meer te
doen Ja, en vele
1° De liberale maatschappelijke in
richting moet op vele plaatsen eene
grootere uitbreiding nemen en doel
matiger ingericht worden 't Is aan
hunne inrichtingen, dal de klerikalen
hunne sterkte verschuldigd zijn in de
vlaam^che streken
2°. De liberale volksdrukpers laat
nog veel te wenschen. Meent gij mis
schien dat het genoeg is, eenige we
ken voor de kiezing. de kiezers met
allerhande gazeljes en papiertjes te
over.-droomen '?Gij zijt gTOotelijks mi«.
Men maakt de overtuiging van 't volk,
stiItekens aan, met een liberaal dag-
of weekblad, 't jaar door. en niet
veertien dagen voor de kiezing On
der dat opzicht blijft er veel te doen,
bijzonderlijk te lande, waar vele
menschen gazetten lezen van moorden
en branden en vechten en daarmeè uit.
Verkoopt op den buiten 't jaar door,
een wekelijk-ch liberaal centenblad
opgesteld in den trant, die op 't volk
past, en 't zal meer bijbrengen dan al
le meetingen acht dagen vóór de kie-
zmg
3® De volksvertegenwoordigers moe
ten zooveel mogelijk in betrekking
komen en blijven met de kiezers. De
menschen stemmen geern voor eenen
man. dien zij kennen, zien en hooien
die het woord voerten hunne belangen
bespreekt in hunne vergaderingen en
maatschappijen
4° De katholieke meerderheid in de
Kamers, is slechts van acht stemmen
Meteen weinig goede schikking, zon
der meer moeite of er in de twee
laatste kiezingen gedaan werd, zullen
zij op hun eeuwig gemak de acht
overblijvende klerikalen buiten wip -
pen.
Wij hebben onze lezers op tijd en
stond gemeld dat de klerikalen zich
gereed maken om eene nieuwe school
wet, nog hatelijker dan de huidige in
te voeren.
Die wet van zoogezegde gelijkstel
ling zou het wapen zijn, waarmee de
schoolverwoesters onze reeds zoo on
dermijnde volksscholen den genade
slag willen toebrengen. De ongunstige
uitslag der kiezing van 24 Mei was
nochtans voor onze regeerders eene
aanmaning tot voorzichtigheid. Er wer
den invloedrijke personen gevonden,
die meenden dat men in demgenwoor-
dige omstandigheden best deed het
ontwerp der nieuwe schoolwet maar
te begraven. Die voorzichtigen weten
dat het altij I gevaarlijk is aan het on
derwijs des volks te raken en zij speel
den liefst niet met vuur
Met een nmuwe, zuiver katholieke
s -hoolwel in te voeren, zou men het
zwakke en waggelende regeermgs-
kraan niet opknappen noch verster
ken integendeel het zou een gewel
digen storm hebben kunnen uitlokken,
die heel de macht der klerikale partij
in duigen zou doen vallen.
Doch de wijze en voorzichtige lie
den zijn niet alleen baas in 'l klerika
le leger. De ware meesters zijn de
bisschoppon en die willen naar hel
schijnt, kost wat kost. de kans wagen
Een katholiek blad, de Christene
School dat natuurlijk best kan we
ten wat er aangaande dit punt in
't k'erikale kamp wordt geregeld, zeg
de over een paar weker, dat er stellig
en vast. eene nieuwe schoolwet komt.
Zoodal het meer dan waarschijnlijk is
dat de klerikalen hun halelijken par
tij aanslag toch plegen en onze volks
scholen verwurgen zullen.
Een verwittigd man is er twee
waard. De Christene School heeft
wel gedaan de liberalen en andere
vooruitstrevende partijen te verwit
tigen. Wij zullen de oogen open hou
den en waken en dan, weest gerust, is
het laatste woord nog niet gezegd over
de schoolkwestie Men herinnere zich
slechts de woorden, door M. Hymans
in de Kamer uitgesproken in eene op
welling van verontwaardiging over
hel gepleegde onrecht
Als gij. klerikalen, voortgaal met
onze scholen te verwoesten, dan zul
len wij het volk niet meer tegenhou
den
Het volk kan wel verdragen, doch
zoolang gaat de kruik te water tot ze
breekt. Als de klerikalen geraadzaam
achten het masker af te werpen om
zich te toonen in hun volle dweep
zucht en onverdraagzaamheid, moe
ten zij zich niet verwonderen dat hel
volk den handschoen opraapt en hun
ne uitdaging beantwoordt.
Vrijzinnigen van elke opinie, on-
derwijsvrienden van elke kleur, opent
de oogen en waakt men bereidt
eenen aanslag op wat ons T dierbaarst
is de school onzer kinderen.
Jaren lang hebben onze tegenstre
vers ons uitgescholden voor leu
genaars. als wij beweerden dat zij
met hunne scholen slechts een doel
beoogden de toelagen van het onder
wijs bemachtigen.
Thans blijkt hel klaar dat wij heb
ben de waarheid voorspeld, dat de
klerikalen eene echte comedie speel
den om de school toelagen in hun bezit
te krijgen.
In hunnen hoogmoed zeggen zij
dat hunne scholen van de regeering
niets noodtg hadden maar thans
komt de aap uit de mouw zij vragen
niet alleen de toelagen van den Staat,
maar eischen voor het zoogezegd ka
tholiek onderwijs dezelfde voordeelen
voor waf de geldelijke ondersteuning
aangaat, als de openbare scholen van
den Staat, de Provincie en de Ge
meente genieten
Geld moeten zij hebben om hun
onderwijs recht te houden, geld, veel
geld, al geld. Maar hunne scholen on
derwerpen aan het toezicht der regee
ring, dezelfde programma's volgen,
daarvan willen zij niet hooren. üf
hunne leermeesters bekwaam of dom,
gediplomeerd of ongeletterd wezen,
dat is onverschillig, al die kerels moe
ten van t gouvernementendegemeen-
ten betaald worden.
Geldzucht is hun droom, en deze
droom moet verwezenlijkt worden,
want hunne partij is meerderheid en
die kan of mag niets geweigerd wor
den.
Volgens hen is dit alleen rechtvaar
digheid. Zij vinden het rechtvaardig
eene schooi te ondersteunen met het
geld van idereen, wanneer zulke
school niets voortbrengt dan onwe
tende kinderen, die in de maatschap
pij tot niets nuttig zijn. Bij hen is 't
rechlvaardig elkeen te doen betalen
voor een onderricht, dat gegeven
wordt door onbekwame leermeesters,
en dat door niemand mag nagezien
worden. Bij hen is alles rechtvaardig,
als de geldelijke toelagen maar bin
nenstroomen, dal het volk dom bbj-
ve, dat is hun wensch, want aldus
kunnen zij het gemakk lijer over-
heerschen.
Het geld is de god van al de kleri
kalen
Ambtenaars van het ministerie van
Spoorwegen verzekeren dat, te begin
nen van I Januari de reiskaartjes en
abonnementen met 20 ten honderd zul
len opgeslagen morden.
In de Staatskas is er krot eD compag
nie, doch de regeering durft, geene
rechtstreeksche belastingen leggen uit
vrees van weggekegeld te worden. Daa
rom poogd zij langs een omweg haar
doel te bereiken door de reizigers van
haren spoorweg te belasten.
Nogmaals blijkt het dat de volks
klassen vooral zullen getroffen wor
den aangezien de verhoogmg van 201. h.
hen meer zal treffan dan een burger die
in 2 klas of eeo rijke in luxe reist.
Er is geene verhouding.
Een algemeen verzet zal dus m hei
land opgaan des te uwer daar de prijs-
verhooging de hI«. hrbetaalde werklie
den van den spoorweg niet zal baten.
Zij moet immers dienen om de gaten
van de algemeene kas te stoppen. De
alkohol of de tabak kan daar niet meer
in voorzien.
Binnenkort zullen de reizigers alsme
de de herbergiers tengevolge van het
nieuw vergunningsrecht de ledige
staatskas moeten vullen.
Een schoon nieuwjaarsgeschenk.
In den Senaat, is men volop aan het
bespreken der belangrijke kwestie., die
zoolang de Kamer bezig gehouden
heeft, de Gongokwestie.
In zitting van Donderdag 3 Septem
ber laatst, heeft M. De Lannoy, senator
van Brussel, geboortig van Waasten,
een wel bestudeerde rede over die
ernstige zaak uitgesproken.
Door plaatsgebrek, zien wij ons ver
plicht de overname dier redevoering
te verschuiven tut ons nummer van
toekomende week.
In ons verslag van verleden week
hebben wij de uitslagen nog niet
kunnen mededeelen, daar ze ons nog
niet ingezonden waren.
Ziehier dus de uitslag van dien
prijskamp
INDIVIDUEELE PRIJSKAMPEN.
Volwassenen der Vereeniging.
1. Rogier, Mouscron 2. Christiaens,
Wervicq 3 Bonnaert, Courtrai 4. Bon-
try, Menin 5. Vanstaeceghem, Courtrai.
Pupillen der Vereeniging.
1. Busschaert, Courtrai 2. Dennecourt,
Courtrai 3. Mucleman, Courtrai 4. Du-
caté, Courtrai 5. Voet, Mouscron.
Vreemde Volwassenen.
1. Hudelan Concorde, Lille.
2. Biart -Avenir, Comines.
Verdick Vital Populaire, Gand.
4. Vermeulen,
5. Poison,
6. Everaert Espérance, Lille.
7. Ovyn Populaire, Gand.
8. Condenys S' André, Lille.
Schacht Honneur, Lille.
10. Demol Populaire, Gand.
Vreemde Pupillen.
1. Lambelin Concorde, Lille.
2. Decottignies Avenir, Comines.
Canyn Espérance, Lille.
4. Fers Honneur, Lille.
5. Kyot Vrijheidsliefde, Gand.
6. Delobel Fraternelle, Thumesnil.
Amey Honneur, Lille.
Briche Honneur, Lille.
9. Wiart Avenir, Lille.
10. Grenoy Avenir, Comines.
Dubacq Pro Patria, Lille.
Masson Espérance, Lille.
PRIJSKAMP VAN GEZAMENTLIJKE
VOORTBRENGSTEN
Ballets.
La Courtraisienne, Courtrai.
Avenir, S' André.
Poses plastiques.
Libre Wervicquoise.
Patriote, Estaires.
Bewegingen met vrije handen.
Populaire, Gand.
Boxe.
Ancienne, de Roubaix.
Bewegingen met werktuigen.
Concorde, Lille.
ProPatria, Lille.
O
