Aan de Kiezers Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. Donderdag, 8n October 1908. Vierde jaar. Nr 48. BELANGRIJK BERICHT. Gemeenteraad van Yper. De schoolverwoestingen in Belgie. De legerkwestie in Belgie. Eendracht maakt Macht. Verschijnende (les iïonderdagsVires acquirit eundo. Men schrijft in bij den Uitgever, bixmudestraat, nr 83, te Yper. De aankondigingen van gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. 2-50. Men handelt bij overeenkomst. De nieuwe kiezerslijsten zijn verschenen en zijn neergelegd van heden af tot den 31 Januari 1909, ter inzage der belanghebben den iri het gemeentesecretariaat en in het politiebureel van iedere stad. Deze lijsten zijn insgelijks neergelegd ten bureele der liberale Associatie en kunnen alle dagen geraadpleegd worden. Wij manen al onze vrienden vuriglijk aan zich te verzekeren of zij op de kiezers lijsten ingeschreven zijn en zulks voor het getal stemmen waaraan zij recht hebben. Het is hunne plicht de reclamaties te stu ren naar het Secretariat hunner gemeente vóór den 31 October aanstaande .tegen kwi tantie van een bewijsstuk, of wel hunne re clamaties in te diennen bij het Comiteit der liberale Associatie, vóór den 15 October toekomende. Het bureel is open in de Seminariestraat van 8 tot '10 ure's morgens en van 4 tot 6 ure 's namiddags. Des Zondags van 9 tot 11 ure 's morgens. Dat zij het doen zonder vertoeven om het werk der nazieners te vergemakkelijken. Openbare zitting van Zaterdag 26 September 1908. De openbare zitting wordt ten 5 u. 10 m. geopend. Tegenwoordig de Heeren Colaert, Burgemeester - Voorzitter Fraeys Schepen Fiers, Vanderghote, D'Hu- vettere, Bouquet, Sobry, Iweins, Le- mahieu, Biebuyck, Begerem, Boone, Raadsleden M. Gorrissen, Secretaris. Afwezig de heeren Vandenboo- gaerde, Struye en Vandenpeereboom. Het proces-verbaal der laatste zit ting, geene aanleiding gevende tot eenigeOpmerking, wordt goedgekeurd. Vooraleer de dagorde te beginnen, zegt M. D'Humttere dat wanneer men zal overgaan tot de wederbestrating der Malouiaan, het SchepeucoBege aan den Staat zou moeten vragen de strook voor wielrijders te verlengen in de de Stuersstraat die in de Boterstraat bestaat en deze der Tempel - en Statie straten af te schaften, omdat de krom ming der Tempelstraat aller gevaar lijkst is voor de wielrijders, ten ge volge van het drukke verkeer der automobielen. M. Colaert is'van gedacht geen witte metaalslakke briken te gebruiken voorde wielrijdersstrooken, want zij wederstaan niet aan oene wagenvracht. Gij weet, zegt bij dat, ten gevolge eener onlangs genomen overeenkomst, de de Stuersstraat de eigendom gewor den is van den Staat en de Tempel en Statiestraten toebehooren aan de Stad. Het zou mis8chieu betamen bij den Staat aan te dringen wanneer de de Stuerstraat weder bestraat zal worden, dat men de wederbestrating op den rechterkant dezer straat doe, opdat zij kunne dienen voor de wielrijders. Voor het overige de wederbestrating der de Stuersstraat zal zoo haast niet gedaan worden omdat, de steengroeven gesyndikeerd zijnde, de Staat zich in de onmogelijkheid bevindt zich^traat- steenen aan te schaften (1). 1Stadsfinanciënneerlegging der Stadsrekening van 1907. De heer Voorzitter legt de Stadsreke ning van het dienstjaar 1907 op het bureel neder. Deze rekening sluit met een over schot van fr. 43,956-54 op het gewone en van fr 30,539-30 op het buitenge wone, wat een algemeen overschot maakt van fr. 74,545 04. Men beslist deze rekening na te zien in atdeelingen. Da heeren Cuvelier, commissionaris en Goemaere, bakker, hebben het bur- gerlijk eermetaal bekomen voor daden van moed en zelfopoffering. M. Colaert overhandigt het burgerlijk eermetaal door de regeeriug geschon ken aan de belanghebbenden en wenscht hen vuriglijk geluk. 2. Wegenis Wijzigingen aan het algemeen plan van rechttrekking der liyselstraat Na eene tamelijk verwarde bespre king tu8schen verscheidene leden, keurt de Raad mat eenparigheid de untworpeue wijzigingen goed aan het algemeen plan van rechttrekkiDgen der Rqselstraat, met het oog op de ont eigeningen die zullen gedaan worden door den Staat aan den ingang der stad en die voor gevolg'zullen hebben den ingang dezer straat te verbreedeu Deze verbreeding zal voor gevolg hebben de ongevallen te vermijden die op deze plaats altijd te vreezen zijn waar het verkeer zeer geweldig is ten gevolge van den doorgang van auto mobielen, rijtuigen, wagens en ka ren. 3. Lagere scholenbegrooting 1909. De begrooting der lagere scholen voor het dienstjaar 1909 beloopende in ontvangsten en uitgaven tot de som van 5,695 fr., wordt goedgekeurd 4. Bewaar scholen: begrooting 1909. De Raad keurt insgelijks de begroo ting goed voor het dienstjaar, 1909 der kosteloozeen aangenomen bewaarscho len. Zij beloopt tot fr. 8,000. 5. School van huishoudkunde be grooting 1909. De openbare zitting wordt voor een oogenblik geheven en men besluit met gesloten deuren te handelen over eene verhooging van jaarwedde. Bij de herneming der openbare zit ting, keurt de Raad met eenparigheid de begrooting goed voor het dienstjaar 1909 der school van huishoudkunde, welke beloopt tot 5,220 fr. Deze be grooting is 200 fr. hooger dan deze van het vorig jaar ten gevolge van eene verhooging van jaarwedde. Op het voorstel van het College geeft de Raad de bemachtiging voor de ver- kooping van een deel grond op de Ma louiaan aan 15 fr. den vierkanten me ter en een deel grond in de Jules Capronstraat, aan 10 fr. den vierkan ten meter. (1) De wederbestrating der Malouiaan, die, volgens de belofte van den heer Burgemeester op staanden voet ging gedaan wordeu, is uit gesteld toteenonbepaalden tijd, omdai, zeglM. Colaert, de steengroeven gesyndikeerd zijnde, de Staat zieli in de onmogelijkheid bevindt zich de noodige straatsteenen aan te schaffen Welke schoone verontschuldiging N.d. R. De vraag van Af. Bouquet betrekkelij k de verhooging van het voorland bij den ingang der Boterstraat, bij de herberg de If alle, alsook deze van M. Colaert betrekkelijk de gelijkmaking bij den ingang van het kerkhof, worden in achtgenomen en de openbare zitting wordt geheven ten 5 ure en 45 minu ten Onmiddelijk na de openbare zitting heeft de Raad zich opnieuw in geheim comiteit vergaderd en Mej. Marie Yerhalle, gewezen onderwijzeres in de Mariaschool, als onderwijzeres be noemd in de betalende meisjesschool, in vervanging van Mej. Berten, ont slaggeefster. Men vraagt zich af, in de Stad, of Mej. Verhalle bekwaam is Mej. Berten te vervangen Ouder de postulanten waren er noch tans die zich hadden doen onderschei den in al de overgangsexamen en die baar diploma bekomen hadden met groote onderscheiding. Maar de dweepers van den Raad hebben er aDders over geoordeeld. Zij hebben Mej. Verhalle verkozen waarschijnlijk omdat zij hare studiën gedaan had in de normaalschool van Thielt en dat deze onderwijzeres zeer godsdienstig was. In de oogen onzer meesters is het 't voornaamste. De bekwaamheden tellen niet meer. Deze week verscheen, onder boven staande titel, uitgave nr 5 van het Ju lius Vuylstekefonds. In dit volksboek van 146 blz., dat in den handel maar 90 centiemen kost, kan men stap voor stap den gang wij zeggen, eilaas, niet den vooruit gang van het openbaar onderwijs volgen, vooral sedert 1884. Maar het bevat ook, met nieuwe bij zonderheden, den toestand samen vóór en onder de wet van 1842 en tijdens het regiem van 1879 Vervolgens worden enkele bladzij den de staatkundige geschiedenis van ons land in herinnering gebracht de gebeurtenissen nameliik, die volgden op de verkiezingen in 1884, en de be weging in 't land verwekt door de schoolwet van 1884. In bijzonderheden wordt nagegaan hoe de schoolverwoesters aan 't werk togen hoe de aangenomen gestichten uit den grond oprezen, en welke waar de men mag hechten aan sommige di ploma's, in de katholieke normaalscho len verkregen, waar reeds onder de wet van 1842, de leerlingen praktisch geoefend werden in de vervoeging van het werkwoord konkelfoezelen. Ook wordt onderzocht waarin de zoogezegde bezuinigingen van de cleri- calen in zake-onderwijs bestonden. Daarna bespreken de schrijvers de voornaamste bepalingen van de school wet van 1895, en stellen vast, dat de clericale scholen wel gelijke rechten genieten als de officieele en er nog meer wenschen, maar met aan dezelf de verplichtingen onderworpen zijn. Ze stippen hat getai scholen, scho lieren en gediplomeerden, alsook de uitgaven aan sedert 1895 en ontleden eenige van de middels, die de dweep zucht heelt uitgedacht om de openbare school te ontvolkeu. Hoewel het getal inwoners van ons land sedert 1884 met bijna anderhalf millioen is aangegroeid, waren er, in AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c. den drukregel. Reklamen 25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. 1905, 270 lagere gemeentescholen min der dan een-en-twintig jaar te voren er waren 586 officiële adultenscholen minder en maar 49 officiële bewaar scholen méér. Er bestaan maar 13 offi- cieële normaalscholen meer, tegen 27 in 1884 maar er zijn 41 aangenomen normaalscholen en die leverden, van 1902 tot 1905. 2209 diploma's af, tegen 688 in de officieële gestichten. Telt men de ongediplomeerde broer- kens en nonnekens bijeen, die in de aangenomen en in de vrije oDdersteun- descholen onderwijs geven, daar vindt men er. in 1896, 47.53 in 1899, 40.17 in 1902, 39.41 in 1905, 38.32 <7° In de officiësle scholen zijn al de le den van 't onderwijzend personeel ge diplomeerd. 230 gemeenten (op 2623) waren in 1905 zonder eene enkele gemeente school 230 gemeenten, met eene ge zamenlijke bevolking van 293,811 zie len (cijlers van de volkstelling van 1900). In West-Vlaanderen zijn er maar 26 gemeentescholen voor meisjes meer, waaronder verschillende door nonne kens bestuurd -, iu Limburg 20 (tegen 192 en 105 aangenomen en ondersteun de). Op 1891 gemengde scholen, die zou den moeien toegankelijk zijn voor jon gens en meisjes, werd in 801 de betrek king van meesters voor naai- en brei- werkafgeschaft en zoo is men wel verplicht, evengoed als in de 230 dorpen waar er geene gemeenteschool meer bestaat, meisjes naar de congreganis- tenschool te zenden, als men wil dat ze iets van handwerk leeren. Elders moeten de knaapjes van 6 tot 9 jaar naar de aangenomen of onder steunde school gaan, of plaatst men de eenige gemeenteschool ver buiten de kom van 't dorp is een verwijderd ge hucht, of benoemt men geen plaats vervangers in de openvallende betrek kingen. De schrij vers bespreken nog de over bevolking der klassen, de onvolledige studiën en het onregelmatig schoolbe zoek er moeten nog wel 106.000 onge- lukkigen van alle onderwijs verstoken zijn wij voegen er bij er zijn er stellig méér. Eene statistiek over de ongeleerden in de verschillende provinciën sluit dit pij olijk overzicht der intellectueele armoede van ons volk, dat nochtans alom bekend staat als een der ijverig ste en moedigste. En de schrijvers stellen als lofzang op de regeering en hare bezorgdheid voor 't officiéél onderwijs eene variante voor op de Colonne du-Gongrès cantate van Emile Moyson Zij heeft dat onderwijs zoo lief, Dat zij het op zou willen eten... Een goed liberaal abon neert zich aan DE WEER GALM De legerkwestie heeft in ons land al zooveel pottekens inkt doen uitschrij ven, al zooveel woordenvloeden op kongresseo en in meetings uitgelokt, dat wa er wel zouden mogen aan gaan denken dat zij weldra eene goede op lossing zal krijgen door het stemmen van den algemeenen dienstplicht. Ojza BE WEERGALM <ti" ■fT<t>=rE»TBBr.

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1908 | | pagina 1