Hoogeschool Uitbreiding Stadsnieuws. Aan de Kiezers Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. Donderdag, 22° October 1908. 5 centiemen. Vierde jaar. l\r 50. BELANGRIJK BERICHT. Le TRAiMSFORMLSMIi. Hypothèses sur Porigine des espèces, Slechte gazetten Slechte menschen Klerikale bankroet. i\ieuw Ministerie. Ten propooste van den Kindertuin. Rond de fundatie Vanden pee re boom. Eendracht maakt Macht. Verschijnende des /donderdags. Vires acquirit eundo. Men schrijft in bij den Uitgever, Dixinadestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij èn onderteekend toe te zenden. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. 3-50 Men handelt bij overeenkomst. De nieuwe kiezerslijsten zijn verschenen en zijn neergelegd van heden af tot den 31 Januari 1909, ter inzage der belanghebben den in het gemeentesecretariaat en in het politiebureel van iedere stad. Deze lijsten zijn insgelijks neergelegd ten bureele der liberale Associatie en kunnen alle dagen geraadpleegd worden. Wij manen al onze vrienden vuriglijk aan zich te verzekeren of zij op de kiezers lijsten ingeschreven zijn en zulks voor het getal stemmen waaraan zij recht hebben. Het is hunne plicht de reclamaties te stu ren naar het Secretariat hunner gemeente vóór den 31 October aanstaande tegen kwi tantie van een bewijsstuk, of wel hunne re clamaties in te diennen bij het Comiteit der liberale Associatie, vóór den 15 October toekomende. Het bureel is open in de Seminariestraat van 8 tot 10 ure 's morgens en van 4 tot 6 ure 's namiddags. Des Zondags van 9 tot 11 ure 's morgens. Dat zij het doen zonder vertoeven om het werk der nazieners te vergemakkelijken Wij vernemen met een groot ge noegen, dat M. Auguste LAMEERE, professor, er in toegestemd heeft, te Yper zijn belangrijken leergang te komen geven over de gedaante ver andering De eerste les (Veronderstellingen over den oorsprong der geslachten) zal gegeven worden den ZONDAG 8 NOVEMBER toekomende, ten 15 ure. LokaalDe BEURS, Cartonstraat. Het is gekend en geweten dat wan neer eene liberale gazet op den bui ten wordt verspreid, vele pastoors in eene heilige gramschap schieten en van op den predikstoel donderen op die slechte gazetten en die slechte menschen die er insehrjjven Op ge vaar af hiernamaals eeuwig te moe ten branden in de hel, moet men on- middelijk. zonder ze te lezen, die slechte gazetten doen verdwijnen en die slechte gazelschrijvers schuwen als de pest. Menschen van den buiten Gij vraagt u af waarom Mijnheer de pas toor alzoo handelt, en waarom hij toch zulken bijzonderen afschrik heeft van bladen, die zich anders dan klerikaal durven heeten. Wel, dat is dood eenvoudig. Hij weet zeer goed, dal, moest gij ooit een ander klokje hooren, gij een ver schillend gedacht zoudt opvatten over den nedendaagschen toestand onzes lands, die de klerikale bladen de eenige goede volgens Mijnheer de pastoor u afschilderen als kun nende niet beter zijn. Moest gij liberale gazetten lezen, dan zoudt gij leeren denken, oordee- len en vergelijken, en dat is het juist wat men vreest, want eens dat gij aan de onfeilbaarheid derklerikalen zoudt beginnen te twijfelen, ware het rap gedaan met hunne heerschappij. En daarom, ziet gij, wordt het u verboden liberale gazetten te lezen of in aanraking met andersdenkende menschen te komen. Slechte gazetten Slechte men - schen Laat ons eens zien. Zijn het slechte gazetten die strij den voor Vrijheid, Gelijkheid en Recht Zijn het'slechle menschen, die wil len dat alle burgers broeders zijn, maar ook als broeders op gelijken voet behandeld worden Zijn het slechte gazetten, die het afkeurenswaardig vinden dat aan den rijke, om wille van zijn geld, voordee- len toegekend worden, welke de ar me niet in staat is te verwerven Zijn het slechte menschen die het eene misdaad noemen de boeren- en werkmanszonen aan huisgezin en aan hunnen arbeid le ontrukken, om in tijd van gevaar de grenzen te verde digen, terwijl de rijkaard bij middel van een handvol gelds zijne kinderen van alle vaderlandsche plichten mag vrijkoopen Zijn het slechte gazetten, die willen dat alle kinderen eene goede opvoe ding en deglijk onderwijs ontvangen, ten einde op lateren leeftijd een waar dij, lid der samenleving te wezen om met meer gemak den strijd voor het bestaan te kunnen doorworstelen Zijn liet slechte menschen, die vra gen dat de belastingen met voor het grootste deel zouden blijven drukken op den minderen man, maar bij voor keur diegenen zouden treflen welke dezelve het gemakkelijkst kunnen dragen Zijn het slechte menschen, die eischen dat alle Belgen gelijk wezen voor de wet en voor de stembus, dat is te zeggen dat voortaan de rijken geen drie- en vierdubbel kiesrecht meer bezitten, terwijl de arme slechts eene armzalige stem bekomt Zijn het slechte gazetten, slechte menschen, die een einde willen stel len aan tal van onrechtvaardigheden, waaronder werkman, boer en kleine burger thans gebukt gaan Menschen van den buiten I .wan neer men u nog eens spreekt van slechte gazetten en slechte menschen, vraagt hun dan wie er slechter is of de klerikalen die alle voorrechten voor een enkele klas van Uelgen wil len behouden, of de liberalen, die iedereen, rijk of arm, op gelijken voet willen stellen Algemeen weet thans ons volk dat het met onze openbare schatkist aller treurigst slaat. Hoe meer de belastin gen toenemen, hoe minder er is in de kas, doch hoe meer goud wordt weg geschonken aan kloostes en klerikale scholen. Elke week gedurende den Kamerzittijd, zag men een minister rechtspringen en hoorde men hem klagen dat er geen geld in de rijkskas is om een enkele, maar een geringe hervorming of verbetering tol voor deel van het volk tot stand te bren gen. Telkens daarna kon men in het Staatsblad eene lijst gedrukt zien, waarin werd verklaard dat weer en telkens toch weer, 100 duizenden worden weggeschonken aan nonnen en paters. De klerikale graaf d'Ursel, ver slaggever der senaatcommissie van Geldwezen, verklaart in zijn verslag dat er in België een ontzettend verschil bestaat tusschen het inkas in metalen geld der Nationale Bank en de Geldwaarden in omloop gebracht. Verder vernemen wij van hem Normaal is er 33 t. h. inkas. Dit beteekent dat 100 fr. in allerhande papierwaarden in omloop zijn, doch dat er maar 33 frank klinkende munt in de kassen der Nationale Bank lig- gen. Wij hebben op dezen oogenblik 37 t. h. doch lellen dan als goud heel het vreemde geld mede, wat mogelijk, doch in zekere gebeurlijke omstan digheden betwistbaar is. Zoo wij de vreemde waarden uit sluiten, blijven ons enkel 22 t. h over als wezenlijk inkas. In Frankrijk (het geusc*he Fran krijk, lezer, dat de kloosters uitjaagt) is de verhouding tusschen het pa- pierengeld en het inkas der Nationale Bank 66 ten honderd. Driemaal meer dan in het klerikale België In Duitschland waar tegenwoordig in de Keizerlijke Bank anderhalf mil liard in omloop is tegen 1 milliard in kas, heeft men een onderzoek inge steld om dezen schitterend toestand nog le verbeteren. Bij dit onderzoek acht de Kanselier hel gewenscht open- baarlijk een zeker aantal experten, bankiers en staathuishoudkundigen te ondervragen. M. d'Ursel besluit Wij moeten bijzonder de aan dacht vestigen op een onbesproken muntentoestand op den oogenblik, waarop de naasting van Congo waar schijnlijk blijkt en door pessemisten zekere gevaren worden voorzien, ter wijl men anderzijds toenemende nei ging merkt om eene wezenlijke natio nale weelde tot stand le brengen. Trouwens het zou niet onnutig wezen aan de wereld, terzelfdertijd als een stoffelijke betooging van grooter ze kerheid het zedelijk bewijs te leve ren, dat we niet als blinden handelen en niet lichtzinnig zaken onder nemen, ongeëvenredigd met onze middelen. Zoo spreekt een katholieK over on ze katholieke regeering. Hoe langer klerikaal bestuur, hoe dieper zinken wij in den afgrond van belastingen en schulden. De klerikalen moeten weg* Zaterdag namiddag heeft het Minis terie het waagstuk opgelost., dat sedert eenige dagen de geesten tamelijk ge spannen hield. De Ministerraad heeft vastgesteld dat er 10 departementen zijn, het nieuw Ministerie van (Jougo inbegrepen, welks titularis de heer AANKONDIGINGEN Aankondigingen: 15 c den drukregel. Reklamen 25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. Renkin blijft, in zijne plaats als minis- ster van Rechtswezen treedt op de heer Leo De Lantsheere, afgevaardigde van Brussel. Het departement van Land bouw wordt vereenigd met dit van Brn- nenlandsche Zaken. Verder blijft alles zooals het was. Het nieuw Kabinet is dus vastge steld Binnenlandsche zaken en landbouw de heer Schollaert. Spoorwegen, Posterijen, Telegraaf enz. de heer Helleputte. Koloniën de heer Renkin. Buitenlandsche Zaken de heer Davignon. Openbare Werken de heerDelbeke. Onderwijs en Wetenschappen de heer Descamps. Nijverheid en Arbeid de heer Hubert. Financiën de heer Liebaert. Rechtswezen de heer De Lants heere. Oorlog Generaal Hellebaut. Het Journal d'Ypres antwoordt eindelijk op de artikels die wij uitge geven hebben om -te protesteeren tegen de afschaffing van den kinder tuin. Wij kunnen niet wederstaan aan het genoegen te laten zien hoe onze confrater le Progrès aanvalt. Ziehier Le Progrès zal nooit anders dan domhe den doen. Het is niet te verwonderen, aan gezien zijn advokaat hem voor Themis (het gerecht) hem de hoedanigheid van weinig ernstig dagblad toegekend heeft. De confrater is ditmaal woedend omdat het gemeentebestuur zich voorstelt aan een bijzondere een deel van den hof te verhu ren door wijlen Alfons Vandenpeereboom ter bestemming van kindertuin nagelaten. Het is eene onrechtvaardigheid, eene verduistering, öm eenen niet zou le Progrès er een schandaal van maken, gelijk dat van Schaarbeek. Welnu wij hebben den akt van de funda tie Vandenpeereboom nagezien, Er is erin 't lange en in 't breede gezegd dat de gift gedaan is bijzonderlijk om de stad in staat te stellen hare gemeente inrichtingen van kosteloos onderwijs voor de twee geslach ten te vergrooten, uit. te breiden en te vól le dig en Le Progrès heeft eertijds het document uitgegeven. Zou hij het uit het oog verlo ren hebben. Het lager onderwijs, kosteloos onderwijs, zegt de akt van fundeering. Welnu, de hof dient voor eenige kinderen van burgers- ouders, die de betalende bewaarschool ver- keeren M. Vandenpeereboom had zelfs aan deze klasse van kinderen niet gedacht. Het is gelijk, de stad moest maar den hof onge bruikt laten, ieder jaar een schoonen ont vangst opofferende voor het genoegen en het vermaak van eenige bengels die tot de goede klas behooren. Aldus redeneert ongetwijfeld le Progrès die geene gelegenheid verwaarloost om domheden te begaan. Men zou denken te droomen Het Journal dat zijne advokaten voor een ernstig blad aanzien, heeft den tekst der fundeering geraad- DE WEERGALM Illl 11 111 llll IIIIIIIHMMIIHMI— C1

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1908 | | pagina 1