Be wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 26" November 1908. centiemen. Vijfde jaar. Nr 5.
Staalkundig overzicht.
Vergunningsrecht.
Kazerndwang.
Ka mer van
Volksvertegenwoordigers
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des Donderdags. Vires acquirit eundo.
Men schrijft in bij den Uilgever, Ltixinudesiraat, nr 53, te Yper. - De aankondigingen van
gansch Beitsen 't btnienlaud evenals de Notariale en Hechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten linreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderieekend toe te zenden.
INSC RIJ VIN GSPRIJ S
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Honderd visschers verdronken.
Petersbu rg. Tengevolge der vroeg
tijdig ingevallen koude en van hevige
stormen zijn een honderdtal visschers
in de Kaspische Zee door verdrinking
om het leven gekomen.
Onlusten in het Verre Oosten.
Washington. De algemeene con
sul der Vereenigde Staten te Hankow,
deelde aan zijne regeering mede, dat
er onlusten zouden uitgebroken wezen
in de omstreken dier stad.
Men kent de oorzaak dezer wanor
delijkheden niet.
Het incident van 'Casablanca.
Berlijn. De onderhandelingen be
treffende het arbitenhof, voor hetwelk
het incident van Casablanca zal worden
■gebracht, loopen ten einde. De zaak
zal niet voor eene bijzondere recht
bank komen, doch voor eene zoodani
ge als is bepaald door de vredes-coh-
ferentie van 's Gravenhage.
Terechtstelling.
Calcutta. De moordenaar Sapien-
dra is Maandag morgen opgehangenGe
wapende afdeelingen politie bewaak
ten d*1 omgeving der gevangenis.
Na de rechtstelling werd liet lijk
verbrand
Ontploffing aan boord van ecu schip.
Nieuw-Orleans. De rivier paket-
boot Carter is, 80 mijlen van Nieuw-
Orleans, op de Mississipi, in de lucht
gesprongen.
Het ongeluk is te wijten aan een ge
brek aan een stoomketel.
Vijftien personen kwamen bij deze
ramp om liet leven.
I)e koning van Portugal bezoekt
zijne Staten.
Porto.De Koning van Portugal,
de jonge Manuelbezocht Coimbra en
werd op grootsche wijze ontvangen.
Na zijn vertrek hadden betoogingen
plaats tegen de koningsgezinden en er
werd gevochten.
Geruchten van een aanslag op
Spanje's Koning.
Parijs. Het gerucht werd Zaterdag
avond in Parijs verspreid dat een aan
slag was gepleegd geworden op den
Koning van Spanje en dat Alfons XIII
werd gedood.
Gelukkig werd dit nieuws later niet
bevestigd
Het gestrand Pantserschip Condé.
Parijs. Het bij Ajaccio gestrand
pantserschip Condé werd Zaterdag
vlot gebracht. Onderzoek werd geo
pend over de oorzaak der stranding.
TURKIJE.
De Turksche regeering heeft Woens
dag avond aan de groote mogendheden
het programma gezonden, dat zij ver
langt aan de conferentie te zien onder
worpen worden. Zij vraagt dat de toe
stand van Rumelië, van Bulgarië en
van Bosnië-Herzegowina zou geregeld
worden de conferentie zou moeten
bepalen welke schatting Rumelië en
Bulgarië aan Turkije zouden moeten
betalen. Voor Bosnië en Herzegowina
vraagt de Por te geene vergoeding in
dien men er aan Servië en Montenegro
verleent, dan verlangt zij dat het niet
ten nadeele van Turkije zij. Verder
vraagt de Turksche regeering de. af
schaffing der artikels '28 en 64 van het
verdrag van Berlijn en van zekere
voorrechten aan dp vreemdelingen in
Turkije verleend.
MONTENEGRO.
Aan de monding van den Cattaro
hebben de Montenegrijnen kanons
van kaliber opgesteld, waarvan de
monden naar den inkom van den stroom
gekeerd zijn. Een zeker getal vrouwen,
officiers en ambtenaars hebben reeds
de Stad Cattaro.verlaten. De bestuurlij
ke archieven zijn in veiligheid gebracht,
en uit de katholieke kerken is alles
wat kostbaar is reeds naar Dalmatië
verhuisd. De bergengte van Douga,
tusschen Herzegowina en Montenegro,
is door 6000 soldaten bezet. De telegra
fische betrekkingen met Cettinje zijn
onderbroken.
MAROKKO.
Er is tusschen.de twee sul tans Mou-
ley-Hafid en Abdul-Aziz. eene overeen
komst in der minne gesloten. Deze
laatste blijft in het bezit van al de goe
deren die hij van zijn vader geërfd
heeft hij zal een jaariijksch pensioen
van 475,000 fr. ontvangen en te Tanger
mogen wonen. Men verwacht kortelings
de officieele bekrachting van dit ak
koord.
PERZIE;
De shah van Perzië heeft aan de ge
zanten van Engeland en Rusland ver
klaard dat hij het nieuw Parlement zal
bijeenroepen, indien deze diplomaten
volstrekt de veiligheid van zijnen per
soon en van zijnen troon waarborgen.
De gezanten hebben dit voorstel niet
aangenomen, en de shah heeft dehnie-
tief geweigerd de grondwet herin te
voeren.
Volgens men ons verzekerd is een
ambtenaar van 't ministerie van
financiën gelast eene nieuwe studie te
doen van het vergunningsrecht maar
hoegenaamd niet in den zin gelijk het
aan de laslenbetalcnde herbergiers
werd beloofd.
Nu dat de ontvangsten zoo vermin
deren en er nog zooveel nutteloozo
prachtwerken te betalen zijn, en- dal
't ministerie daardoor al dieper en
dieper in de krot verzinkt, zouden de
herbergiers meer dan naïef moeten
zijn zich voor te stellen dal de regee
ring zou afzien van één bron van in
komsten, alhoewel het bewezen is dat
het verguuhingsrechl niets heeft bij
gedragen tot vermindering van de
dronkenschap Uit bestrijden van de
alcoolplaag was overigens maar een
voorwendsel om op den rug van de
herbergiers en van de verbruikers
eenige millioenen meer te kannen
slaan, ten einde den nooit verzadigden
gelddorst van de schatrijke kloosters
eïi van de politieke geestelijkheid te
bevredigen
Verre van hel. vergunningsrecht af
te schaffen, denkt men er meer dan
ooit aan hel algemeen te maken, door
hel uit te strekken tct enkele catego-
riën van herbergiers die er tol hiertoe
v.m ontslagen waren gebleven.
Men zou alleenlijk voor den builen
de taks een weinig verminderen, ver
mindering welke dubbel en dik zou
ingewonnen worden, ter eener zijde
door de uitbreiding van bel vergun-
mngrecht tot de bevoorrechte herber
giers en, ter andere zijde, door de
zware hooge rechten welke zouden
geheven worden op alle nieuweleope-
nen tapperijen-
Herbergiers, brouwers, eigenaars
van herbergen, een oog in t zeil I
De klerikale gazetten doen dikwijls
denken aan den dief die aan 't roepen
gaatHoudt hem vast wanneer iiij
op heeterdaad van zakkenrollerij be
trapt wordt.
Met eene ongehoorde schaamteloos
heid beweren zij de eenige ware aan
hangers en verdedigers van de vrijheid
te zijn en van geenen kazerndwang te
willen hooren.
De kreet der klerikalen was immers
Weg met alle verzwaring van mili
taire uitgaven
Geen man, geen kanon, geen cent
meer
Wat niet belette dat de heeren Co-
iaert, Van Merris en Gie vijf en zeventig
millioen stemden, voor de nieuwe for
ten aan de Maas en honderd millioen
voor de nieuwe forten van Antwer
pen... zonder de sfeertjes.
Wij vragen de gelijkheid van armen
en rijken voor de verplichting van zijn
Inwd te dienen en dat. noemen zij ka
zerndwang
Maar het huidig militair regiem, met
al de verzwaringen welke de klerika
len er aan gebracht hebben, is dat niet
de ergste dwang
Wie zijn het die liet jaariijksch con
tingent van het leger met verscheide
ne honderdtallen verhoogd hebben,
zoodat alle jaren zooveel honderden
arme werkmanskinderen meer ge
dwongen worden naar de kazern te
trekken
De katholieke volksvertegenwoordi
gers en senators die terzelfder tijd de
begrootirig van oorlog van 40 tot 100
millioen deden stijgen, zonder dat wij
daarvoor een enkel cent meer hebben
Wie zijn het die den reservetijd van
tien op dertien jaren brachten, zoodat
de regeering drie jaren langer over de
arme werkmansjongens mag beschik
ken en ze van hun werk trekken om
ze te dwingen terug naar de kazern te
gaan
Nogeens de klerikalen I
Ondertüsschen kunnen de rijken
voor een handsvol goud, en de pries
ters, gratis voor niet, zich van al deze
lasten ontmaken.
De kinderen van boeren, werklieden
en kleine burgers alleen zijn daar goed
voor en van het oogenblik dat de las
ten alleen op min bevoordeeligden der
fortuin drukken en de geestelijken en
rijken er van ontslagen zijn, is alles om
te best in de beste der klerikale werel
den, voor de klerikale gazetjes die
't volk verkoopen en verraden.
Zij roepen Weg met den kazern
dwang terwijl zij den ergsten,
schandaligs ten en onrechtvaardigsten
dwang in voege houden. Aan ons,
volksgezinde liberalen, een einde aan
dat wraakroepend schandaal te stel
len.
Hoppe.
Onze hoppep la nters zullen vernemen
door de volgende vraag, gesteld door
M. Van Merris, hoezeer de Regeering
zich om hunne belangen bekommert."
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Rekiamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Vraag gesteld door M. Van^AJcn'is
aan den heer Minister'van Jiisficimf"
De Bond der Hoppesynclikaten
van het land van Poperinghe komt mij
het volgende feit kenbaar te maken
De brouwerij der weldadigheids kolo
niën van Hoogstraeten verbruikt jaar
lijks omtrent 2,700 kilogrammen hoppe;
deze is gekocht bij openbare aanbe
steding. In den tijd gebruikte men
hoppe van Poperinghe en hoppe van
Aalst. Voor 1907-4908 is er voorge
schreven 500 kilogrammen hoppe van
Poperinghe, 500 kilogrammen van
Aalst en 4,700 kilogrammen duitsche
hoppe. Voor 4908-1909 is er voorge
schreven 000 kilogrammen Aalstsche,
500 kilogrammen van Spall-Ville, 1500
kilogrammen Hallerton en 200 kilo
grammen Elzas. Waarom sluit de bel-
gische regëering, die zich in het lot
onzer planters bekommert, de hoppe
van Poperinghe uit en geeft zij voor de
drie vierden de voorkeur aan de
vreemde hoppe De groote belgische
brouwerijen, kunnen nochtans een
lekker bier voortbrengen mét uitslui-
telijk belgische grondstoffen.
Antwoord van den minister.
Het bier gebrouwd in de weldadig-
geidsgestichten is zeer licht en ver-
eischt voor hare bewaring eene tame
lijke verhooging van duitsche hoppe.
Anderzijds bostatigt men dat de bel
gische kweekers maar weinig deel ne
men aan de aanbestedingen de in-
landsche hoppe heeft dit jaar zelfs niet
gevorderd geweest.
Niettemin zal men zooveel mogelijk
rekening houden der klachten van de
belgische kweekers.
Voor liet personeel
van West-Vlaanderen.
Vraag gesteld door M. Thqpris aan
den heer minister van spoorwegen
ADe formulen betrekkelijk de ver
ordening der bewilligingen toegekend
aan de werklieden der 'spoorwegen,
krachtens de wet op de werkongeval
len zijn uitsluitelijk in liet fransch op
gesteld.
De werklieden die maar alleen
vlaamsch kunnen, bevinden zich in de
tweedeelige keus een reglement te
aanvaarden dat, buiten hunne wete,
hunne belangen kan benadeelen, of
het te weigeren en verplicht te zijn het
geschil te onderwerpen aan de waar
deering der rechtbanken.
Denkt M. de minister niet dat het
overeenkomstig is met den geest onzer
wetgeving op het gebruik der talen,
dat vlaamsche formulen aan de hand-
teekening der vlaamsche werklieden
zouden onderworpen zijn.
B. De ondergeschikte werklieden
en agenten van het net der spoorwegen
van West-Vlaanderen, ondergaan, se
dert den dag dat dit net is overgeno
men geweest door den Staat, kortin
gen bèloopende. tot 6 t. h. op hunne
loonen en hip mé jaarwedden, zonder
dat deze verhoogd zijn geweest.
M. de minister, heeft verklaard in
den loop van den laatsten zittijd, dat
de kwestie hunner verhooging ter stu
die gelegd was.
Zou hij mij niet kannen zeggen
welke de besluitselen van dit onder
zoek zijn en welke voorzorgen hij zal
nemen om voldoening te geven aan de
belanghebbenden, die wreed 'lijden
door de tegenwoordige kortingen.
Het antwoord van den minister op
de vraag door M. Thboris gesteld, zal
in ons naaste nummer medegedeeld
worden.
TEWMtfflT