P I
ut
De wersld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
11
Donderdag, 8n April 1909.
5 centiemen.
Vijfde jaar. i\r 22,
Li de klem.
De zwaile broodroovers.
Woede van de
builenpasloors.
kongi es le Mechelen.
Eendracht maakt Macht. er Schijnende des ëionderdnt/SVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Geen troonsafstand in Servië.
Belgrado. Er wordt geloochend
door de Oostenrijksche bladen dat de
dynastie der Karageorgewitch op het
punt zou wezen van den troon af te
zien.
Plunderaars van kerken.
Perpignan. Een goed ingerichte
misdadigersbende pleegt tegenwoordig
kerkinbraken, en de schurken hebben
zich meester gemaakt van voorwerpen
die eene zeer groote waarde hebben.
De kerken van Fourmignières en
Saint-Nazaire werden door hen geplun
derd.
Een. vergadering van officieren.
Konstantinopel. Twee duizend
officieren hebben te Stamboel eene ver
gadering gehouden om verzet aan te
teekenen tegen het ontslaan van een
groot aantal officieren. Dit ontslag is
geschied met het doel de begrooting te
ontlasten.
Priester-socialist.
Rome. De christen-socialistische
afgevaardigde, priester Murri, heeft
Maandag voor de eerste maal de kamer
zitting bijgewoond.
Hij heeft plaats gekozen aan de uiter
ste linkerzijde, tusschentwee socialis
tische Kamerleden.
Sneeuw.
Budapest. Uit verschillende stra
ten van Hongarije meldt men dat er
stormen gewoed hebben, vergezeld
van hevige sneeuwbuien.
De zaak Renard.
Parijs. Het verbrekingshof heeft
bepaald dat Pierre Renard, wegens den
moord gepleegd op den heer Remy,
opnieuw voor het assisenhof verschij
nen zal, ditmaal te Versailles, waar
schijnlijk in Juni of Augustus.
Keizer Wilhem op reis.
Berlijn. De Duitsche Keizer zal
den 13 April naar Venetië en Corfu
vertrekken, waar deGrieksche konink
lijke familie eveneens vertoeft.
Hongersnood in Algerije.
Algiers. Uit Soekharas wordt ge
meld dat wegens den hongersnood,
onder de inlandsche stammen typhus
is uitgebroken. Dagelijks telt men een
twintigtal slachtoffers. Vooral te Sidi-
fiader is de sterfte buitengewoon groot.
In sommige streken is het gebrek
zoo vreeselijk dat de Arabieren den
grond omwoelen, om zich te voeden
met boomwortels.
Botsing van treinen
Een doode en verscheidene gewonden.
Napels. Aan de statie van Catarra,
bij Torente, had eene botsing plaats
tusschen een reizigerstrein en een
trein die soldaten overbracht.
De stoker werd gedood. Er zijn nogal
verscheidene erg gekwetsten.
Een slachtoffer der wetenschap.
Bern. M. Ernest Wolfer, de ge
teerde Zwitsersche kruidkundige, ver
dronk in het meer van Appenzel, ter-
jvijl hij de waterplanten van dit meer
bestudeerde.
Men liet het meer leegloopen en trof
het lijk aan, in het slijk.
Men schrijft in bij den Uilgever, hixiiiudesiraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
ganscli België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Uijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Eene handelares vermoord.
Montauban. De 65jarige G^brielle
Martel werd in hare woning vermoord
gevonden. De misdaad werd 's avonds
gepleegd. Te huis komend uit de kerk,
moet de alleenwonende zijn aangeval
len geworden in hare woning. Zij werd
dood geslagen met een stok. Diefstal
was geenszins de drijfveer tot de mis
daad.
Een kind verhangt zich.
Arcachon. Om zijn elfjarigen zoon
André te straffen om een uitblijven van
drie dagen en nachten, sloot M. Martal
hem op in zijne kamer. Toen, eens op
gesloten, nam de jongen een stoel,
klom er op en verhingt zich aan een
nagel. Toen men den knaap vond,
leefde hij niet meer.
De kien kalen weten niet meer
hoe zij hunne samenwerking met de
socialisten, de volgens hen gezworen
afbrekers van troon en altaar, in de
oogen der buitenlieden zullen ver
rechtvaardigen.
Nog niet lang geleden, schreeuw
den zij luide dat men alle betrekking
met de socialisten als de pest moest
verafschuwen, dat het een christen
niet veroorloofd was voor deze gods
dienstvervolgers te stemmen, en
thans nu er een schepensjerp aan vast
is zooals te Gent, aarzelen diezelfde
geloofsverdedigers (in schij n) niet met
deze volgens hen zoo gevaarlijke
kerels een verbond te sluiten, ja,
zelfs hunne stem te geven aan die
genen, die zij aanzien als de uit
roeiers van 't geloof, als de verdel
gers van 't Koningdom.
In 't nauw gebracht om deze tegen
strijdigheden met hunne vroegere
beweringen te verklaren, willen zij
de buitenlieden wijs maken dat zij
zulks enkel deden om de rechtvaar
digheid te huldigen. 't Wasnmmers
maar, zoo zeggen zij, in eene bijzon
dere kwestie dat zij de socialisten
hebben gesteund.
Maar, heeren klerikalen, hebt gij
goed overwogen wat gij nu schrijft
Volgens uwe eigene verklaring,
keurdet gij voorheen de gedragslijn
goed van degenen die het -als eene
groote zonde aanzagen een verbond
aan te gaan met de afbrekers van
den godsdienst
Indien deze samenwerking volgens
uwe oversten eene zonde is, kan er
aan niemand de toelating gegeven
worden zulke overeenkomst te slui
ten, daar, volgens de leer uwer mees
ters, het niemand geoorloofd is eene
zonde te bedrijven.
Maar, wij weten het wel, en uwe
gedwongen lezers beginnen het ook
te begrijpen, dat gij klerikalen, in
godsdienstzaken niet zoo nauw speurt,
als er maar kwestie is voordeel uit
uwen toestand te trekken als gij
met de hulp der socialisten eenen
schepensjerp kunt bemachtigen, dan
wordt die zonde eene deugd. Zoo ver-
valscht gij de leer van Christus.
Uwe handelwijze zal door de dor
pelingen, die gij met valsche leerstel
sels zoekt te verleiden, streng beoor
deeld worden op tijd en stond zullen
wij de buitenlieden uitleggen dat al
het kwaad, welk de klerikalen over
liberalen en socialisten uitstrooien,
enkel een verzinsel is, waaraan zij
geenszins gelooven, en dat zoodra de
klerikalen een plaatsken zoeken te
veroveren, zich bereidwillig aanslui
ten met diegenen die zij afschilderen
als de grootste ondeugden, als de
verdelgers van geloof en goede ze
den.
Het socialism, dat weleer door de
klerikalen als een gevaar voor de
maatschappij en het land werd afge
schilderd, is enkel een musschen-
schrik voor de buitenlieden. De kleri
kalen bestrijden het enkel wanneer
het in hunnen weg staat en juichen
het toe wanneer het tot hun voordeel
en roem kan bijdragen.
Op de laatste lijst van de vreemdelin
gen die de naturalisatie vragen in 'Bel
gië, vinden wij niet minder dan 22 on
derwijzeressen. Onnoodig er bij te voe
gen dat zij allen behooren tot geestelij
ke corporation. Telkens dat er een
bundel naturalisatiën in Senaat of Ka
mer aangeboden wordt, kan men vast
stellen dat de vreemde kloosterlin
gen, vrouwen en mannen, het grootste
paart innemen. Men telt ze bij duizen
den sedert eenige jaren. Zoo groeit het
getal vreemde ratten aan, aangeworven
door de schatrijke kloostercongrega-
tien, om de openbare kassen te helpen
ledigen, het officieel onderwijs te hel
pen ontredderen en de plaatsen in te
nemen waar menige landgenooten, in
betere omstandigheden, een deftig be
staan hadden kunnen vinden.
Inderdaad, terwijl ai die vreemde
ratten hier opgenomen en goed ge
plaatst worden, zijn er talrijke gediplo
meerden van onze normaalscholen die
vruchteloos naar eene plaats in het on
derwijs of naar eenige andere brood
winning hunkeren.
Het is nog niet genoeg dat de Belgi
sche belastingschuldigen, in het zweet
huns aanschijns moeten slaven en-
wroeten om hunne zuurgewonnen cen
ten bij den ontvanger te dragen, de
vreemde ratten die deze centen komen
opstrijken versperren terzelfder tijd
aan hunne leerzuchtige kinderen den
weg tot een deftig en verzekerd be
staan.
De officieele macht, de klerikale re
geering, in plaats van het officieel on
derwijs te beschermen en de kinderen
van vlij tige burgers en aan te moedigen
en te bevoordeeligen, beschermt en
begunstigt de schatrijke kloosters en
werkt den inval van de vreemde ratten
in de hand.
Werklieden en burgers, overweegt
Hët is alleen door u talrijk aan te slui
ten bij de volksgezinde liberale partij,
dat er nog redding te verhopen is.
Het monsterachtig verbond tusschen
de katholieken en socialisten te Gent
heeft den toorn der priesters op den
klerikalen buiten tegen de Gentsche
klerikalen ontstoken.
Hoe stom en dom schreeuwde
een buitenpastoor tegen eenige Gent
sche klerikale kopstukken, een ver
bond te sluiten met die welke wij als
de ergste vijanden van godsdienst, als
revolutionnairen van op onzen predik
stoel hebben gebrandmerkt. Uw ver
bond is de ondergang van de clericale
partij op den buiten.
God geve het
De Evenredige Vertegenwoordiging
Zelden heeft zaakrijkere en beteeke-
nisvollere bijeenkomst plaats gehad,
bijeenkomst die met meer nadruk ant
woordde hoe de geestdrift en het ver
trouwen in de liberale rangen herleeft
en onze vrienden strijdvaardig staan,
om toekomend jaar den beslissenden
stormloop tegen het klerikaal gouver
nement aan te gaan.
Een overgroot getal partijgenooten
uit het Vlaamsche en Waalsche gedeel
te van het land hadden den oproep van
het inrichtingskomiteit beantwoord.
Nadat de heer Vande Walle van
Mechelen, de kongressisten hartelijk
welkom had gewenscht, begonnen de
werkzaamheden.
In de Vlaamsche afdeeling, voorge
zeten door den heer Boels, provincie
raadslid van Braband, en in de Fran-
sche afdeeling voorgezeten door den
heer Masset, ondervoorzitter der Libe
rale „Federatie, werd de dringende
noodzakelijkheid besproken, zoodra
mogelijk door de regeering de volledi
ge en eerlijke toepassing der Evenre
dige vertegenwoordiging in alle kie
zingen te zien invoeren, zoowei voor
provincie- en gemeenten als voor Ka
mer en Senaat.
Aan die bespreking namen deel, in
de Vlaamsche afdeeling, de heeren
Boels, Buyl, Zech, Gooien, Lamboreile,
E. DeGroof, Van de Poel, Adriaenssens
en anderen. In de Fransehe afdeeling,
heeren Herman, Dumont, Delescluze,
Sarton, Gyot, De Gueldre, Rons en
Goblet d'Alvieiia.
In beide afdeelingen werd men het
eens, nog in dezen Kamerzittijd vande
regeering de volledige toepassing der
E. V. voor al de gemeenten van het
land te eischen. De verschillende spre
kers deden op doorslaande wijze uit
schijnen hoe de klerikalen de ver
minkte Evenredige Vertegenwoordi
ging thans aanduiden om in de groote
steden een kontrooi in de raden uit te
oefenen, terwijl ze beletten aan de
liberalen van de meeste dorpen eenig
toezicht te hebben in het bestuur hun
ner gemeenten.
Die toestand moet ophouden. Wij
moeten aan onze vrienden in den bui
ten, wier strijd voor de princiepen
bewonderenswaardig is, de voldoening
geven hun deel te hebben in de open
bare besturen. Is het niet ongehoord
dat in ongeveer 2370 gemeenten van
minder dan 5000 zielen de Evenredige
Vertegenwoordig niet in aanmerking
komt.
De Liberale Kamerleden moeten
krachtdadiger dan ooit eerlijkheid
eischen in de kiesregeling. Ofwel móet
de regeering de Evenredige Vertegen
woordiging volledig toepassen, ofwel
zullen de liberalen der groote steden
en belangrijke gemeenten overal het
kartel aangaan, ten einde de klerika
len uit de gemeenteraden te bannen.
Sprekers worden geestdriftig toege
juicht.
De voorzitter legt daarna de volgen
de wenschen ter stemming
1. De liberale mandatarissen vragen
de afschaffing van het thans bestaande
gebrekkig stelsel van E. V. en deszelfs
vervanging door een eerlijke toepas
sing der E. V. voor alle kiezingen en
alle gemeenten
2. De vergadering wenscht overal
antiklerikale kiesovereenkomsten te
zien sluiten om de klerikalen te dwin
gen de E. V. heel en gansch in te voe
ren.
HEI
WEERGALM
