LET OP
Liberale Kiezers!
Be wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Zij kennen
geenen schrik
Voor den landbouw.
fc)e dag nadert..
Donderdag, 7° October 1909.
5 centiemen.
Vijfde jaar. i\r 47.
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des SMonderdags. ïires acquirit eando.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-ÜO.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
De voorloopige kiezerslijsten
voor 1910 zijn verschenen.
Ze liggen ter inzage in liet Se
cretariaat der Liberale Associa
tie, Seminariestraat.
Zorg er voor, niet alleenlijk dat
uwe rechten, maar ook deze van
uwe bloedverwanten, vrienden
en geburen geëerbiedigd wor
den
Zorg er voor, liever morgen
dan overmorgen
In<lien gij eeix aangeteeken-
tien brief liebt ontvangen
van 't Collegie van Burge
meester en Schepenen om n
te laten weten dat gij op de
kiezerslijsten niet behouden
zijt, doet liem zonder uitstel
geworden ten bureele der
Liberale associatie, Semina
riestraat, Yper.
Gelief er de stukken bij te
voegen die u nuttig schijnen
om uwe rechten te vrijwa
ren.
Belangrijke oudheidkundige ontdekking
Stockholm. Dr Otto Frodis heeft
nabij het Vetternmeer de overblijfselen
ontdekt eener woning, die meer dan
vier duizend jaren oud is. Hij vond
daarin wapenen en huisraad van steen,
beenderen en hoorn vervaardigd.
Dit is de eerste ontdekking van dien
aard in het Noorden van Europa.
Bloedige botsing in Griekenland.
In de provinciehoofdplaats Naupak-
tor is de eerste bloedige botsing ge
beurd tusschen aanhangers der mili
taire partij en deze van de partij van
oud-minister Theotokis. Beide partijen
hadden vergaderingen gehoudenwaar
op de aanwezigen gewapend waren.
Uit den omtrek waren de boeren
ook opgetrommeld, zoodat de politie
en de gendarmerie met bij machte
waren om daadwerkelijk tusschen te
komen. Er zijn 20 gewonden.
Vijfvoudige vergiftiging
Valenciennes. In eene kamer der
rue du Pont neuf, jwerd Mevr. Ber-
traux, 29 jaar oud en gescheiden van
haar man, bewusteloos te bed gevon
den, evenals hare vier kinderen, 9, 7,
Sten 3 jaar oud. De vrouw en 't jongste
'kind zijn gestorven. De anderen be
vinden zich in hopeloozen toestarfd.
Men weet nog niet of er ongeval of
vrijwillige dood is voorgekomen.
De Kroonprins in aeroplaan.
Postdam. De kroonprins steeg
Maandag in aeroplaan op met Orville
Wright. Daarna ging de Amerikaansche
reiziger over tot enkele proefnemingen
tijdens welke hij 400 meters hoogte be
reikte.
Eene vrouw in stukken gesneden.
Home. Te Cellemolle vond men,
in een boschje, 't lijk eener vrouw wel
ke in stukken was gesneden geworden.
Zij werd eerst onteerd, gedood en daar
na in stukken gesneden. Zij was moe
der van zes kinderen.
Struikroovers. Eene bom.
St Petersburg. Zaterdag drongen
hier gewapende mannen in het slacht
huis der stad Simgnopol, en stalen de
kas, welke 300 roebels bevatte. Ter
wijl men ze achtervolgde, wierp een
hunner eene bom en door de ontplof
fing werd een meisje gewond. De ande
re die weerstand bood toen men hem
aanhield, werd gedood.
Tijdens het bezoek door de politie
ter plaats van 't ongeval, ontplofte eene
bom, nagelaten door de bandieten,
doodde een politieofficier, kwetste erg
twee agenten en twee soldaten.
300 roovers in Tripoli.
Uit Bengazi wordt gemeld dat in de
tripolitaansche provincie Eezzan een
gevecht werd geleverd tusschen roo
vers en soldaten.
Talrijke roovers werden gedood en
13 gevangen.
Het getal roovers bedroeg 300.
Tegen Ferrer.
Barcelona. Men meent te weten
dat de rechter het onderzoek van het
proces Ferrer sloot en tot de plichtig-
heid van Ferrer besloot.
De politie ontdekte een nieuw wa
pendepot. 14 anarchisten werden aan
gehouden.
Dat liedje hooren wij alle twee
jaren zingen, en telkens ontvangen
de klerikalen eene duchtige klop
ping. Maar zij zijn spoedig kontent,
zoolang als zij de meerderheid maar
behouden, al ware die ook maar van
één sfemmeken.
Bij elke gedeeltelijke kiezing ver
minderde telkens de klerikale getal
sterkte van 20 is zij thans op 8 man
gedaald, en de gemoedsgesteltenis
des lands doet ons verhopen dat de
thans bestaande meerderheid toeko
mend jaar nogmaals met eenige cij
fers zal verminderen, om misschien
geheel te vallen.
Want, men moet ziende blind zijn
om niet te bespeuren dat de liberale
partij overal veld wint. Het vroeger
zoo klerikale Limburg zendt twee
vrijzinnige afgevaardigden naar de
Wetgevende Kamers de katholieke
stad Mechelen stuurt eenen liberalen
vertegenwoordiger naar den pro
vincialen Raad van Antwerpen het
klerikale Aalst, waar Woeste den
scepter zwaait, heeft zijnen liberalen
verdediger kortom, het land is ont
waakt het is de klerikale heerschap
pij moede en wacht het oogenblik af
om deze af te schudden.
De klerikale kopstukken, de ver
deeldheid bespeurende welke in het
katholieke kamp heerscht, blazen
alarm en voorzeggen den val hunner
eigene partij.
En hoe kan het anders De maat
is vol, zij loopt over.
Overal heerscht er misnoegdheid
de klerikalen, die met allerlei beloften
de teugels van 't bewind hebben
veroverd, luisteren niet naar de ver
langens der bevolking zij blijven
doof voor de stem der rechtvaardig
heid en der gelijkheid zij vervullen
geene enkele hunner beloften, terwijl
zij het geld der natie met volle han
den rondstrooien in den schoot van
nooit verzadigde geldwolven, die
met de klachten der natie den spot
drijven.
Noch de werkende klas, nocji de
kleine burgerij, noqh de handelaars
hebben van de klerikalen eenig voor
deel genoten integendeel, men
heeft het werkvolk bespot met eenige
fa9adewetten te vervaardigen, en
hun een armzalig pensioentje toe te
werpen de kleinhandel wordt ver
drukt onder de samenwerking der
Boerenbonden, die eene doodende
concurrentie aan de neringdoeners
verwekken de herbergiers lijden
onder een schandig onrecht hun
worden alle rechten ontnomen, zij
moeten enkel helpen om de ledige
geldkas te vullen.
Eene enkele klas geniet voordee-
len 't is de geestelijkheid, die rij
kelijk put uit de openbare pennin
gen, en voor wie alle voorrechten
worden geschapen.
Moet dan in ons vrije België de on
gelijkheid der burgers eene wet blij
ven Moeten enkelen alle voordee-
len genieten, terwijl de geringe man
zijn zuurgewonnen geld en zijn leven
moeten prijs geven om de voorrech
ten der anderen te beschermen
Neen, dat wil het Belgisch volk
niet meer verduren, en daarom ver
beiden de klerikalen met angst de
toekomende kiezingen zij weten
dat het uur der gerechtigheid is ge
slagen.
Verscheidene malen reeds hebben
wij aangetoond dat de geldverkwis-
tingen, door de klerikale meerder
heid gepleegd, in schijn om den
landbouw op te beuren, enkel
voor doel hadden propaganda te ma
ken ten voordeele van de klerikale
overheersching. En inderdaad, wat
werd er gedaan voor den kleinen
landbouwer Wat nut heeft de boer
uit deze milde sommen gelds getrok
ken Niets, hoegenaamd niets.
Omdat wij deze nuttelooze geld-
verbrassingen hekelen, willen de
klerikale bladen ons als vijanden der
boeren afschilderen en hunnen ge
dwongen lezers opbinden dat wij
eens meerderheid geworden zijnde,
de landbouwkredieten zouden af
schaffen.
Niets is minder waar, en wij be
wijzen heeft het liberaal goeverne-
ment in 1883 geen landbouwkrediet
ingesteld, dat den landbouwer zoo
nuttig hadde kunnen zijn, indien de
klerikalen door het behouden van het
eeuwenoude voorrecht dat de eige
naars genieten op den oogst en de
meubelen tot een bedrag van drie
jaren pacht, den landbouwer niet alle
aanspraak op eenig krediet hadden
ontzegd
Onze vrienden zullen geenszins de
bestaande kredieten verminderen,
maar zij zullen zorgen dat deze som
men terecht komen aan hen voor wie
ze bestemd zijn, aan de boeren, en
geenszins om de geldkoffers te hel-
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen I fr. id.
pen vullen van de rijke eigenaars of
de machtige veefokkers. Wat den
geringen man toekomt, moet hem
gegeven worden, en deze sommen
mogen niet dienen noch om kiesre-
klaam te maken, noch om gunsten
en voordeelen te verschaffen aan lie
velingskinderen, zooals het heden
gebeurt.
Zegt ons eens, landbouwers, is dat
eene rechtvaardige wet waardoor
men u, zonder voorafgaandelijke op-
zegging, alhoewel gij jaarlijks uwe
pacht in tijds hebt voldaan, alhoewel
gij uwe landerijen in den besten
toestand onderhoudt en bemest, den
29 November opzegging van uw land
kan doen tegen den 30" of 's ander
daags Welnu, zulke wet bestaat er
in ons land, endit krachtens art.
1775 van het burgerlijk wetboek.
Vijf-en-twintig jaren lang zijn de
klerikalen, die zich uwe verdedigers,
uwe vrienden noemen, aan 't roer,
en geen enkele van al die zoogezegde
boerenvrienden heeft er eens aan ge
dacht dit schandig onrecht te dóen
verdwijnen. Neen, ziet ge, dat is een
voordeel dat de eigenaars ten uwen
nadeele genieten, en die eigenaars
zijn voor het grootste gedeelte de
kopstukken der katholieke partij, en
dus mag dit niet ontnomen worden.
Roept zulks niet om wraak En is
het niet meer dan tijd dat zulke wet
telijke bepalingen, die dergelijke on
gerechtigheden in voege houden,
verdwijnen Is het geoorloofd ie
mand, die gewetensvol en trouw
zijnen plicht als pachter heeft ge
kweten en wellicht geheel zijn leven
heeft gezwoegd om den gehuurden
eigendom te verbeteren, zoo plotse
lings en onvoorziens de bron van
zijnen welstand en van zijn leven te
ontnemen
Welnu, in plaats van al die fa9ade-
wetten, door de klerikalen in 't leven
geroepen en die den landbouw niet
het minste begunstigen, zullen de
liberalen er voor zorgen dit schreeu
wend onrecht te doen verdwijnen
dit voorrecht moet verdwijnen, of ten
minste moet het burgerlijk wetboek
in zake van den pachtduur derwijze
gewijzigd worden, dat de eigenaar
genoodzaakt wordt ten minste 6
maanden vóór den vervaldag van den
pachttermijn opzeg te beteekenen
aan zijnen pachter, opdat deze laatste
den tijd hebbe de noodige maatregels
te nemen voor de toekomst.
En nu, waarom hebben de klerika
len, die zoozeer pochen op hunne ge
negenheid voor de geringe klas, zulks
niet gedaan Omdat de klerikale
partij de steun is der reactie, omdat
zij in 't voortbestaan der misbruiken
en ongerechtigheden hare macht en
hare heerschappij moet putten en
behouden.
Zooals wij in ons vorig artikel gezien
hebben is ons landeken wel geleverd
onder het 25 jarig klerikaal bestuur, en
tegelijkertijd hebben wij in enkele re
gelen aangetoond hoe noodlottig dit
gouvernement is geweest, alle de nut
tige, billijke, rechtvaardige hervor
mingen verwaarloozende.
Thans gaan w'eens daarvan, trachten
een tegenhanger te maken.
■MBM
DE WEERGALM
Men schrijft in bij den Uitgever, iJixinudestraat, or 53, te Yper. Oe aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale ea Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt .vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderieekeud toe te zenden.
Last.