d'Extension
U ni ve r si tai re
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, December 1909
o centiemen.
Zesde jaar. l\r 5.
CERCLE R'ÉTUDES
L'l mpérialisme.
Les gr an des
découvertes géographiques
contemporaines
De plaatsvervanging
afgeschaft
Hoerah Triomf
Overal ruzie
In de kamer.
Voor de helper-lijnleggers
van den Telegraaf.
Eendracht maakt Macht. Vet'Schijnende des ifonderdttffS. Vires acqnirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uilgever, bixmudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Beetuerlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Uijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen I fr. id.
ET
Y P R E S.
Dimanche 5 Décembre 1909,
a 15 heures,
Conférence de
M. Michel HUISMAN,
professeur a la faculté
de philosophie et lettres.
sujet
A (later du 16 Janvier 1910
Cours de M. Ie prof. PERGAMENI
avec projections lumineuses.
Me klerikiilen
liggen overhoop
Het is voor elk rechtzinnig mensch
eene blijde tijding, arm en rijk gelijk
voor de wet. Van heden af dus zal
het ophouden dat de rijke voor een
handvol geld zich zal vrij kunnen
koopen, terwijl de minderen, boer,
werkmanen burger, de steun van het
huishouden, zeer dikwijls zelf op
trekken om verschillige maanden
onttrokken te worden van het ouder
lijk huis, overgeleverd in handen van
het militarisme.
Donderdag 18 November is dus in
de Belgische Kamer met ioo stem
men voor en 58 tegen, met 3 onthou
dingen, de hatelijke wet, welke
plaatsvervanging genoemd werd, af
gestemd. Ja, nog eenige klerikalen
hebben hun best gedaan om toch te
behouden wat hen zoo zeer aan het
hart lag.
De Heeren Colaert en Van Merris
hebben door hunne stemming tegen
de afschaffing der plaatsvervanging,
getoond wat zij wezenlijk zijn op
demokratisch gebied zulke soort
vrienden van werkman en boer vindt
men er 33 in een dozijn
Toch moeite verloren, tegen de
opkomende demokratie zijn zij niet
meer bestand en zullen eensdaags
worden weggespoeld als een strooien
halmpje.
Verwijtingen, bedreigingen, van
wege eenige Woestisten aan het
adres van de heeren Ministers en aan
eenige leden der rechterzijde hebben
niet meer gebaat, aanvallen en ver
dachtmakingen in sommige katholie
ke bladen helpen niet, de wil van het
volk is krachtiger dan enkelen, die,
zooals de heeren Colaert en Van
Merris, de voorrechten der rij ken ver
dedigen.
De verdeeldheid der katholieken
is het gevolg van de eensgezindheid
der linkerzijden, welke een program
ma hebben dat allen en alles zal doen
in t zand bijten, die het beletten wil.
Wij weten het, de voorstellen van
het katholiek ministerie bevredigen
ons niet volkomen een jongeling per
familie is eene wet die niet lang zal
leven.
De loting met plaatsvervanging en
twee en twintig maanden dienst,
wordt door allen afgekeurd, behalve
door achteruitkruipers, zooals de
heeren Colaert en Van Merris.
Men stelt voor Afschaffing van
loting en plaatsvervangingvijftien
maanden dienst en één jongeling per
huishouden.
Het ware eene politieke fout had-
de de linkerzijde zulks geweigerd, en
onze volksvertegenwoordiger M.
Nolf, heeft er zijne stem aan ver
leend en hij heeft wel gedaan en ten
volle het vertrouwen van zijne kie
zers verdiend.
In de rangen der katholieken heeft
de houding van eenigen hunner eene
zekere oneenigheid verwekt, die nog
in geen korten tijd zal kunnen her
steld worden daar is het gekijf langs
alle kanten, nog nooit is er een ka
tholiek ministerie door de liberalen
of socialisten aangevallen, zooals
heden door sommige katholieke bla
den gedaan wordt. De Patriote is een
der ergsten, en zij is geld waard om
de verwijtingen te lezen, die zij aan
het adres van de heeren Schollaert,
Helleputte, Levie en consoorten
richtzelfs de Koning wordt er niet
gespaard. De katholieken bekennen
zelfs dat hun einde nabij is.
Woeste zelf verklaarde het in de
Kamer, niet meer te willen onder de
tegenwoordige ministers staan en
zwoer hunne aanstaande omverkege-
ling. MM. Colaert en Van Merris loo-
pen met hunne armen boven het
hoofd en verwenschen hunne katho
lieke ministers, in een woord, de pop
pen zijn aan 't dansen en zullen zich
zei ven buiten dansen.
Met of tegen hen, zullen zij het
programma der Liberale Partij ver-
wezentlijken, dat hebben wij hen
meermaals gezegd en geschreven en
wij zijn heden aan den vooravond
van die verwezentlijking.
Het recht zegeviert De volkswil,
de opperste wet, behaalt de over
hand
De hatelijke loting, met al hare
walgelijke slemppartijen en hare
hartverscheurende tooneelen, gaat
eindelijk voor eeuwig verdwijnen
De schandelijke plaatsvervanging,
dit wraakroepend voorrecht van het
geld, is weggevaagd
De schandelijkste ongelijkheid van
zich voor 1800 franken vrij te koo
pen, is eindelijk voor den volkswil
gevallen
Edele jonkers, burgerskinderen,
boerenzonen en jongens uit de wer
kersklas, zullen op gelijken voet
hunnen tol betalen aan het vader
land
De zoon van den edelman zal voor
taan den ransel dragen nevens den
zoon van den werkman
Hoezee Bravo
Jaren lang hebben de antiklerikalen
op de bres gestaan om deze gelijk
heid te bekomen De klerikale re
geering heeft moeten buigen voor
den wil van 't volk De zege is ein
delijk aan ons
Hulde aan de democraten aller
gezindheden Hulde aan al de ware
vaderlanders
Weg met de verdedigers van het
onrecht Weg met de Woestekliek
Leve de vermindering van de mili
taire lasten door het verkorten van
den diensttijd Leve het samengaan
van de antiklerikalen
En nu, allen op, vooruit, naar de
verovering der geheele gelijkheid
voorden dienstplicht, vooruit voor de
verovering der gelijkheid voor de
stembus, vooruit voor het omver
werpen van het klerikaal goeverne-
ment
De oude klerikalen van Brussel
zijn zoo woedend omdat het kabinet
Schollaert-Renkin den persoonlijken
dienstplicht deed stemmen, dat ze
hun on wederroepelij k besluit bekend
maken eene afzonderlijke katholieke
lijst te Brussel voor te dragen.
Op die lijst zouden geen Kamer
leden geduld worden die den persoon
lijken dienstplicht stemden.
De aanvoerder der oude-klerikalen
de vrederechter Wijdemans van Vil
voorden, laat zulks vernemen in
eenen brief.
Wij willen toonen, zegt hij, dat
de groote meerderheid der katholieke
partij vijandig is aan den persoonlij
ken dienstplicht en aan de verzwa
ring der krijgslasten en wij zullen uit
alle kracht deze volksvertegenwoor
digers bekampen die hun programma
en hunne partij hebben verraden met
de hatelijke medewerking van libe
ralen en socialisten.
Dus, zoo die vreedzame vrede
rechter waarheid spreekt, mogen
minister Ren kin en minister Schol
laert te Leuven een kruis maken over
hunne herkiezing.
Alleen minister Delbeke, die zijnen
haas liet schieten bij de stemming,
zou op dit gebied de absolutie krij
gen in den katholieken kring van
Borgerhout, doch men weet dat hij
daar reeds om andere redenen dood-
geverfd is.
Zoo het tot geene herplaastering
komt voor de maand Mei, zullen we
nog wondere dingen zien gebeuren
in de arrondissementen waar 't volk
ter stembus wordt opgeroepen.
Waarom hebben de Belgen het
verplichtend onderwijs niet
Vraag gesteld door den heer j\olf,
aan den heer Minister van Spoorwe
gen, Posterijen en Telegrafen, in zitting
van 25 November laatst
De helpers bij het aanleggen van de
telegraaf, uit Yper en omstreken, kla
gen, ondanks de vergoeding wegens
verblijf, die hun wordt toegestaan,
over de talrijke en verre verplaatsin
gen die hun worden opgelegd. Men
stuurt ze zelfs naar 't Walenland zij
verlaten des Maandags hun huis en
keeren slechts terug den Zaterdag,
soms den Zondag ochtend.
Kan de heer minister den dienst niet
beter inrichten, opdat dit ongemak
ophoude Men deed het wel, naar het
schijnt, voor Kortrijk, Brugge en an
dere plaatsen.
Antwoord van den minister.
Bij het beheer der telegrafen zijn
twee soorten ploegen van werlieden.
1° De afdeelings- of telefonische
ploegen, die gewestelijke ploegen zijn.
In grondbeginsel worden de werklie
den die er deel van uitmaken aange
worven binnen eenen straal van 5 tot
35 kilometers van hun kantoor zij
hebben haren zetel, wat betreft de 2"
technische omschrijving te Brussel-
Zuid, te Chaleroi, te Bergen, te Kort
rijk, te Brugge en te Gent.
2° De ploegen met algemeenen
dienst, samengesteld uit werklieden
aangeworven over gansch het grondge
bied van elke omschrijving, dit wil
zeggen, in onderhavig geval over de
westelijke helft van het land.
De eersten verlaten niet de streek,
en hebben geene lange reizen af te leg
gen. De iaatsten moeten zich onledig
houden met al de belangrijke werken
in de omschrijving en hunne medehulp
verleenen in het eene of andere net of
afdeeling, wanneer het personeel al
daar ontoereikend is.
Bovendien moeten de ploegen met
algemeenen dienst dikwijls op een ge
geven oogenblik in eene zelfde plaats
worden vereenigddoch zelden gebeurt
het dat zij in de streek van Kortrijk-
Sottegern-Oudenaarde moeten aanwe
zigzijn, want de groote werken aldaar
zijn zeldzaam.
In den jongsten tijd was het in 't
Walenland dat vooral de ploegen met
algemeenen dienst noodig waren (de
werklieden van rond Yper zoowel als
de anderen.)
Die ploegen met algemeenen dienst
begrijpen thans
45 helpers-lij nleggers der streek
Kortrijk-Yper
7 id., id. Brugge
32 id., id. Dendermonde-Zele
22 id., id. Gent;
30 id., id. Geeraerdsbergen
17 id. wonende op het grondge
bied der eerste technische omschrij
ving (Noord-Oost gedeelte van 't land).
Zooals men ziet, behoort een groot
gedeelte van 't personeel der helpers-
lijnleggers tot de streek van Yper (30 t.
h.), de ploegen tellen enkel Vlamingen,
waarvan geen enkel woont in het zui
delijk gedeelte der omschrijving, 't is
te zeggen in 't Walenland.
Er dient overigens te worden opge
merkt, dat de werklieden die zijn aan
geworven voor den algemeenen dienst
op 't oogenblik van hunne aanneming
verwittigd worden dat zij enkel bij uit
zondering naar huis kunnen gaan in de
v/eek zij hebben dus niet te klagen
over den toestand waarin ze verkeeren
ten gevolge van de behoeften van den
dienst, dat is nagenoeg bestendige ver
plichting buiten het huis te vernachten.
't Is gebeurd dat werklieden uit de
streek van Yper enkel 's Zondags mor-
gend naar huis konden gaan dat was
echter bepaald eene uitzondering, te
wijten aan toevallige omstandigheden.
In dit geval hebben de belanghebben
den de vergoeding bekomen voor ver
nachting.
Een goed liberaal abon
neert zich aan DE WEER
GALM
