d'Extension
Universitaire
De werkmans
pensioenen.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 5n Februari 1910.
5 centiemen.
Zesde jaar. i\r 12,
BERICHT
CERCLE D'ETLRES
Les gr an des
découvertes géoqraphiques
contemporaines
Waar gaan onze centen
naartoe?
Loon naar werken
o I' d e B e 1 o o n i li g der
klerikale Pers!!!!
Onmensehelïjk.
Eendracht maakt Macht. V ('i'HC/iijHi'ltfft' f/t'S SPotldcVllltffS. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-SO
Men handelt bij overeenkomst.
Ter gelegenheid van
HARNAVAL, zal De V/eer
galm Woensdag niet ver
schijnen.
ET
YPRES.
Dimanche 6 Février 1910,
Cours de M. Ie prof. PERGAMENI
avec projections lumineuses.
De klerikalen gaan er goed door niet
onze Centen. België is rijk, 't is waar,
inaar is het eene reden om ons geld
weg te gooien vooral als men weet dat
de rijke Belgen weinig en de arme
Belgen veel betalen in de lasten
Onze openbare schuld beeft bijna
bet cijfer van VIER MILLIARDS be
reikt
Alle jaren moeten 160 milliöen fran
ken besteed worden aan den dienst der"
openbare schuld alleen. Ons jaarlijks
verteer is gestegen tot 630 milliöen
ranken
En nogthans boe deerlijk staat bet
niet met bet onderwijs Landbouw
scholen bestaan nietambachtscholen
zijn bijna overal onbekend, 't Pensioen
voor den ouden werkman is om zoo
te zeggen afgeschaft en er bestaat'
geene verzekering tégen ziekte.
Waar gaat ons geld naartoe
Naar nuttelooze werken
Laat ons eens onderzoeken wat er
van sommige dezer werken is. Wij
bëstatigen eerst en vooral dat bijna, al
de werken die nut zouden kunnen op
brengen onvoltooid blijven.
Het kanaal van den Centre .(Bergen?
La Louvière) is begonnen sedert.31
jaren en nog niet voltrokken.
Aan 't kanaal van Terne uzen werkt
men sedert 1896. Er zijn 21 milliöen
aan verspeeld. Omtrent Ertvelde heeft
men eene nieuwe vaart gegraven en
daarna wederom gevuld. En te Selzaete
is men eene bruggaan leggen op de
gemzen/van Holland.
Men werkt sedert neerlig jaar om 'E
kanaal van Brussel naai' Charleroi te
verb reeden. Men heeft er -40 milliöen
aan .verspeeld. Nu eens werkt mén er
eenige;imaanden aan, dan ligt men stil
voor een jaar. Ondertusschen brengen
al die,nnlüoepp$ plets op en wij moeten
er de intreptpn van betalen.
De verbreeding van 't kanaal van
Gent naar Brugge is ook sedert een
vijftal jaren begonnen 't derde ge
deelte is gedaan. En 't overige men
hoort er niets meer van.
De werken gestemd voor de Leie en
de Dijle om overstroomingen te voor
komen zijn nog niet begonnen. Onder-
lusschen stroomen beide rivieren,
vooral dit jaar over, dat het een plezier
Men schrijft in bij den Uilgever, üixtnudeslraat, nr 53, te Yper. I>e aankondigingen van
ganscii België en't buitenland evenals de Notariale ea Rechterlijke a inkondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
is, tot groote schade voor boeren en
handelaars.
De werken aan de haven van Nieu-
poort, sedert jaren begonnen, blijven
onvoltooid evenals de havenwerken
van Oostende, de werken aan den
Rupel, de vaart van de Nethe en de
vaart die de Schelde aan de Maas ver
bindt.
De statie van Antwerpen heeft 30
milliöen gekost ze is reeds te klein
al 't geld werd verspeeld aan versie
ringen en nutteloozen luxe, sommige
treinen kunnen er reeds niet binnen en
moeten naar de Zuidstatie de reizigers
gaan opnemen.
De kerk van Oostende kostte 5 mil
liöen en er kunnen geen 500 menschen
binnen.
In 1903 werd één milliöen gevraagd
voor 't paleis van den Koning, te Brus
sel de minister .gaf zijn woord van
eer, dat de werken niet meer dan 3
milliöen zouden kósten en men is
reeds aan.... het 13ste milliöen En
wanneer zal 't gedaan zijn
De haven van Zeebrugge kostte 44
milliöen. Ze verzandt en kost meer aan
baggerwerken, om hare diepte te be
houden, dan wat zij opbrengt.
Over twintig jaren werden op de
Korenmarkt te Gent, de huizen afge
smeten om de nieuwe post op te bou
wen. Deze 'huizen brachten. 30.000 fr.
's jaars op de nieuwe post-, die mil-
lioenen heeft gekost, staat er sedert
jaren doch zij dient tot niets
Aan 't Paleis van Justitie van Gent is
men ook reeds sedert jaren bezig met
maken en breken, 't gaat noch voor-
noch achteruit, maar geld kost het bij
de vleet.
Er werd 5 milliöen verbouwd aan
't Paleis te Laken, dat onbewoond
bleef0 milliöen werden verbrast voor
tunnel van de statie van Laeken naar
't Paleis van den Koning de nieuwe
Koning heeft verklaard dat hij er nooit
geen gebruik gaat van .maken. De nieu
we militaire schooi kost 13 milliöen
de kazerne der grenadiers, te Brussel,
kostte 1.2 milliöen.
Te Charleroi staat sedert jaren eene
kazerne voor ruiterij onbewoond. Te
Doornij k is een mi litair hospitaal gezet,
grooter dan dat van de stad die 40,000
inwoners telt dat kolossaal gebouw
moet dienen voor 40 zieken in middel
maat, doelt men heeft er zoo gestolen
dat het houwen op bevel van den
minister van oorlog onderbroken werd.
De kazerne van Laeken kost 3 milliöen
en de kerk van 't kamp van Beverloo
1 1/2 milliöen.
De forten van de Maas kostten 80
milliöen en er heeft daar nog geen
soldaat den voet in gezet. De forten
van Antwerpen zullen meer dan 100
milliöen opeten.
Te Brussel gaat. een nutteloozen on-
deraardschen spoorweg.-en een kunst
berg gebouwd worden waartoe voor
75 millioyn franken huizen zuilen moe
ten afgebroken worden
't Is schandalig
En voor de pensioenen der odde
werkmenschen-'zou men een duit in
twee klieven
Voor 't verbeteren der landwegen is
er geen geld, tenzij om de goede en
deugdelijke kalsijdeu uit te breken en
ze te vervangen door macadam of
modderpoelen
Voor maatschappelijke hervormin
gen, die liet lot der arme menschen
moeten verzachten, is 't altijd te veel.
Houdt de hoeren en de wefkmen-
schen maar zoo onwetend mogelijk,
heeren klerikalen, èn> verduikt hun
maar de waarheid■-] want hadden ze
hun verstand en zagen ze klaar in uwe
geld verhrassingen, uw ministerie zou
onvermijdelijk vallen.
Doch zij zullen zich niet eeuwig laten
foppenen bedriegen, hetgeen zij zullen
bewijzen in de stemming van 22 Mei
aanstaande
MM. Colaert en Van Merris,
katholieke volksvertegenwoordigers
van het arrondissement Yper, hebben
gestemd tegen de afschaffing der
loting, der plaatsvervanging en de
vermindering van diensttijd.
Ja, geëerde lezers, het lot is ge
worpen, de klerikale pers heeft toch
eindelijk voldoening gekregen na
hareonbetaamdeeneindloozeschimp-
artikels gericht aan het Fransch
Gouvernement. De gazetten staan
dagëlijks vol wegens de Belasting
op Onze Franschmans en vreemde
arbeiders die in Frankrijk arbeiden.
DeFransche Kamer heeft dit immers
reeds besloten en èene. commissie is
reeds ook bezig met het betalen dier
belasting te regelen, doch haar taak
zal lastig wezen en niet zoo spoedig,
tot een goed einde komen.
In al geval, zullen de duizenden.
Belgen die jaarlijks daar gaan wer
ken, zwaar worden getroffen, zoo be
doelde commissie tot den uitslag
komt welke de wetgeving dit jaar
verlangt. Men moet niet schrijven,
dat Frankrijk naar allen schjn niet
veel hecht aan de Belgische werklie
den, dat is onwaar. Het is schande
van de echte waarheid te willen ver-
draaijen. ja, klerikalen, gij en nie
mand anders zijt de echte schuld er
van dat het Fransch Gouvernement
zulke maatregelen neemt tegen onze
moedige en levendige werklieden,
die daar gaan slaven dag en nacht
voor brood aan ouders, vrouwen 1 en
kinderen te verschaffen. Ja wat
hebben wij sedert jaren in onze fa
meuze klerikale bladeren gelezen,
vele schimp en oneerlijke artikels
gericht tégen Frankrijk Ja! geëerde
en beleefde redactiën, indien gij
moed en hart bezit, zult gij moeten
bekennen dat loontje om zijn boontje
komt, vroeg of laat. Nu zult gij moe
ten in uw eigen zeggen: W-ij hebben
waarlijk gemist door ons schrijven,
maar heden is het te laat beklaagt.
In I88Ö, oiidei* 't liberaal
belieer, was de openbare
seliuld van België van fr.
1.4S3.814I.0 49. In ÏOO J na
23 jaren kl»n*il«:>al bestuur
3,413,031.300, of 1 miljard
333 miljoen duizend
331 frank meer
Hoeveel maal hebben wij voor de
nederige agenten, van het spoorweg-
bestuur, gelast met de kaartjes te
knippen aan den uitgang van de
statiën, het bouwen van eene schuil
plaats afgesmeekt, maar vruchteloos.
Bij het hondenweer dat wij heden te
verduren hebben, zijn ze beklagens-
weerdig en iédereen heeft medelijden
met hen. Zij staan in openlucht,
blootgesteld aan de vele trekgaten.
Als zij ontsnappen aan verkoudhe
den of rhumatisme mogen zij van
geluk spreken.
Hunne klachten onbeantwoord ge
bleven zijnde, hebben liberale sena
tors en volksvertegenwoordigers,
beurtelings in Senaat en Kamer, de
stem verheven ten einde de minister
te overhalen meer menschelijker je
gens zijne bedienden te wezen.
Niets aan te doen Den heer Hel-
leputte blijft stom. Kon men dan toch
niet eenige honderde franks vinden
om een einde te stellen aan een waar
schandaal
De kiezingen naderen en onze
klerikalen zullen zooals gewoonte
nogmaals pochen met hunne liefde
voor den nederigen werkman. Dat
zij dan ten minste hunne daden bij
hunne woorden voegen. Zij zouden
alsdan moeten andere redevoeringen
houden.
De Kiezers zullen het hen indach
tig zijn.
In 1880, libee&al bestuur,
bi-aclxt tie gene ver frank
23,620,000 op. In 133Ï,
klerikaal bestuur, frank
S»,S27,000, of 29 mil
joen 30 J cluizentl fr. meer
Tijdens de liberale betooging te
Antwerpen, op 16 Januari 11. deed de
heer Lod. Franck opmerken dat, nu de
legerkwestie opgelost is, er eene plaats
open blijft in 't liberaal programma en
hij heeft voorgesteld die in te vullen
met de kwestie der werkmanspensioe
nen werkmanspensioenen derwijze
ingericht dat zij wezentlijk den ouden
dag van den arbeider verzekeren. De
heer Paul Hymans heeft onmiddelijk
daarmede ingestemd en ziehier in wel
ke bewoordingen
Wij 'willen de maatschappelijke
kwesties, die alle mannen van haft en
van vooruitgang in de weer stellen, op
lossen. Wij zullen ze aanvatten met
voorzichtigheid en overleg, zoover
gaan als 't mogelijk is op 't gebied van
het praktische en het mogelij kpVoor al
't andere moet men zich bezig houden
niét de werkmanspensioenen. Wij héb
ben eene wet dienaangaande, die een
machtigen schoot aan den geest van
onderlinge hulp heeft gegeven, maar
die nochtans geen voldoenden uitslag
geeft. Men kim Uitdien uitslag geraken
met de wet breeder te maken en ze in
verband te brengen met dn herinrich
ting van ons verouderd en, versleten
stelsel vah weldadigheid en', piet dftyjt-
breiding van den onderfingep bijsjapd.
Wij zullen alzoo een schoon volksge
zind werk verrichten en den nia'at-
schappeüjken vrede bewerken én
waarborgen.
MM. Colaert en Van Merris,
katholieke volksvertegenwoordigers
van het arrondissement Yper, hebben
gestemd tegen de afschaffing der
loting, der plaatsvervanging en de
vermindering van diensttijd.
DE WEERGALM
aai**-..-..
I -AaaEggaaBgasaa