BERICHT.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Herziening
der kiezerslijsten.
Donderdag, 14" Juli 1910.
5 centiemen.
Zesde jaar. l\r 35.
0 er&chijnentle des iïonffertiags
De toekomstige
Kamerzittingen.
Klerikale kiesmiddelljes.
Slielbedervers en
exploitatie
in de diamantnijverheid.
•we
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eunde.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijfi in bij den Uilgever, bixfnudestraat; nr o3, le Yper. De aankondigingen van
ganscii België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureeie van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderieekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Hare Hoogheid, de Prinses Karei de
Ligne, aan het hoofd van een Dames-
komiteit, heeft besloten aan H. K. H.
Prinses Clementinater gelegenheid van
haar huwelijk, een aandenken aan te
bieden. Zif heeft zich tot de Gouverneurs
der ■provinciën gewendmet verzoek wel
te willen gnder-komiteiten vormen om
dat zoo vaderlandsch gedacht in gansch
het land te verspreiden.
De leden van dat van Yperaangeduid
door den heer Baron Ruzettezullen zich
bij de inwoners van onze stad begeven
om de giften in te zamelen.
De namen der inschrijvers zullen in
het Gulden Boek ingeschreven worden,
dat aan H. K. H. zal ter hand gesteld
zijn terzelfdertijd met het geschenk. Wij
hopen dat die Dames een mild onthaal
zullen genieten bij onze bevolkingdie
onze Koninklijke Familie zoo zeer ver
kleefd is.
Het Onder-Komiteit.
Liberalen, onderzoekt en eischt
uwe rechten.
De Schepencollegiën zullen over
gaan, van den 1" Juli tot den 31 Oogst
aanstaande, tot de herziening der kie
zerslijsten voor de Wetgevende Ka
mers, de Provincie en de Gemeente.
De nieuwe lijsten zullen geldig zijn
van 1" Mei 1911, tot 30 April 1912, me-
debegrepen.
Aangezien het mogelijk is, ten ge
volge eener politieke gebeurtenis die
zich ten allen tijde kan voordoen, dat
eene ontbinding de Kamers onvermij
delijk worde, hebben de Burgers van
gahsch het land het grootste belang,
hunne inschrijving te vergen, terwijl
de regionnale inrichtingen overtegaan
hebben met de nauwkeurigste zorg tot
de herziening der kiezerslijsten.
Wij kunnen geroepen worden om te
stemmen voor de Kamers, in 1911.
Vergeten wij het niet.
Dat onze vrienden insgelijks uit het
oog niet verliezen, dat gemeentekiezin-
gen plaats zullen hebben in 1911, in
gansch het land. Dus, gelijk het uiterst
vermoedelijk is dat de eenvormigheid
van kiesstelsel zal zegepralen met No
vember aanstaande, moet men zich er
aan verwachten het kiezerskorps voor
de Kamer, ter stemming te zien bijeen
roepen. Het gevolg eener algemeene ont
binding in de gemeenteraden.
Deze bijzondere en uitnemend be
langrijke omstandigheden maken het
voor plicht, aan al de liberalen ditmaal
de kiezerslijsten na te zien met eene
verdubbelde waakzaamheid, want het
is geen geheim meer, dat de herziening
der kiezerslijsten, in de handen der
klerikalen een machtig wapen is ge
worden dat, wanneer de liberalen geen
oog in 'tzeil houden, honderden stem
men voor onze partij kan doen verlo
ren gaan.
Wij noodigen dus onze vrienden uit,
voor den 1" Juli de titels in te dienen
van dezen die niet ingeschreven zijn op
de lijsten in voege tredende met 1" Mei
iaatstleden ofwel die er op vermeld
staan met een ongenoegzaam getal
stemmen en die recht hebben kiezer
te zijn, ofwel aan het toekennen van
bijgevoegde stemmen.
De gemeentebesturen zijn verplicht
ontvangstbewijs af te leveren, der
titels ingeleverd tot het staven der be
zwaren of reclamation.
Beginnen wij dus, van heden af, de
stelselmatige herziening der kiezers
lijsten.
Aan de liberalen die van woonst
veranderen.
De kiezerslijsten die zullen in voege
gebracht worden van 1" Mei 1911, tot
30 April 1912 zullen aan de inzage van
het publiek onderworpen worden, te
beginnen met 1" Juli aanstaande (1910).
Om er op vermeld te zijn of er op te
blijven, raden wij al onze vrienden aan,
voor den 1" Juli de gemeente niet te ver
laten, welke zij tegenwoordig bewonen.
Het is voldoende van gemeente te
veranderen eenen dag vöör dezen da
tum, om zijn stemrecht te verliezen
tijdens de aanstaande gemeentekiezin-
gen, die zullen plaats hebben in Octo
ber 1911
Om stemrechtig te zijn voor deze
kiezingen, moet men 1° de gemeente
bewonen, van ln Juli 1907 tot 30 Juni
1910, zonder ze verlaten te hebben,
zelfs tijdelijk 2° Belg zijn van geboor
te 3° 30 jaren oud zijn met 1" Mei 1911
Aan de kiezers in het algemeen.
Ten einde aan eenieder toe te laten,
zijne 'rechten te onderzoeken, in ken
nis van zaak, deelen wij hiexverder
eenen vol ledigen tabel mede, vermel
dende, volgens de wet, alle de voor
waarden vereischt voor de hoedanig
heid van kiezer en voor het toekennen
van alle bijgevoegde stemmen, dit
voor de verschillige kiezinge'n. Eenie
der zal dus kunnen zien door zich zei
ven, indien hij recht heeft als kiezer
ingeschreven te zijn en hoevele stem
men hem toekomen. Deze die, 't zij
gelijk om welke reden, er niet aanhou
den zich te wenden tot de gemeente
besturen, voor het nazien der kiezers
lijsten of het onderzoek hunner kies
rechten, mogen zich in volle vertrouw
wenden, 't zij persoonlijk, 't zij per
brief, naar het Bureel der Liberale
Associatie, te Yper, Seminariestraat.
Alle noodige inlichtingen zullen hen
daar verschaft worden.
De toekomstige Kamerzittingen
zullen dus voor de klerikalen niet op
rollekens afloopen. Zoo meent bet- M.
Hymans. M. Bertrand heeft in eene
socialistische vergadering omtrent
hetzelfde gevoelen uitgedrukt
Indien de 8o liberale en socialis
tische leden hunnen plicht doen,
zegde hij, indien zij altijd op de Ka
merzittingen tegenwoordig zijneven-
als in de afdeelingen indien zij op
de hoogte hunner zending zijn, kun
nen zij het ministerie Schollaert tot
overgaaf dwingen. Zij kunnen dat
met zooveel te meer gezag doen,
daar zij zich steunen kunnen op de
meerderheid van het kiezerskorps,
zelfs met het meervoudig stemrecht.
Men spreekt van te wachten tot
1912 om de ontbinding te vragen.
YVaarom twee jaar wachten met deze
politieke daad, die zich opzichtens
de raadpleging des lands opdringt
Hel Staatsbestuur is zonder ge
zag om in naam der natie het land te
beheeren. Het heeft haar vertrou
wen niet meer.
O De tegenpartij kan hare voor
waarden stellen. Zij kan de herzie
ning en de éénmaking der provinciale
en gemeentekieswetten vragen. Het
voorstel gaat uit van leden der meer
derheid en het kan gauw besproken
en gestemd worden.
Zij kan eene verandering aan de
inrichting der Evenredige Vertegen
woordiging vragen, die er noodig is.
Ze kan zoo de onrechtvaardigheid
verbeteren en beletten dat de meer
derheid des lands eene minderheid
blijve in de Statenkamers, ten gevol
ge der overtollige stemmen, waar
geen rekening van gehouden wordt.
Zij kan zelfs zonder den uitslag
van de volksoptelling af te wachten,
de stemming vragen van eene wet
aangaande de vermeerdering van het
getal volksvertegenwoordigers.
De Chronique denkt dat M. Louis
Bertrand den toestand juist inziet.
Wij denken het met haar.
Altijd heilrog. Onze legen-
strevers doen «leHooilcn opslaan.
Wij lezen in La Dernière Heure
Zoo de klerikalen in minderheid
zijn in 't land en alle deugnieterijen
moesten gebruiken om nog eene kleine
meerderheid in de kamers te hebben,
is het waarlijk hunne schuld niet. In
derdaad, zij maken niet alleen gebruik
van alle middelen, die de wetten, wel
ke zij ten hunnen voordeele gemaakt
hebben, hun aanbieden, maar heel
dikwijls aarzelen zij niet, tot onwettige
praktijken hunne toevlucht te nemen.
I11 de gemeenten waar zij meester
zijn, verzuimen zij zoo dikwijls moge-,
lijk de antiklerikalen op de kiezerslijs
ten te schrijven en als dat niet gaat
dragen zij zorg, aan de twijfelaars het
getal .bijkomende stemmen niet toe te
kennen, waarop zij recht hebben.
Daar in sommige plaatsen ongeluk
kiglijk geen lokale kring of vereeniging
der tegenpartij bestaat, die deze mis
grepen kan herstellen door ze aan de
arrondissementsvereenigingen bekend
te maken, vergrooten de klerikalen op
die manier zonder moeite hun getal
kiezers en hunne meerderheid.
Wat hunne gewisse vrienden en
vooral de kongreganisten betreft, voor
hen zoeken zij zoovele gelegenheden
als ze maar kunnen om hun alle moge
lijke en;onmogelijke bijstemmen toe te
kennen.
Nij hebben zij nog wat beters gevon
den zij doen de dooden verrijzen als
ze maar tot hunne vrienden behooren.
Zeg maar niet dat zulks verloren moei
te is dat het niets baat hen op de kie
zerslijsten te houden, hen zelfs uit te
noodigen tot de stembus en hun zoo
veel stemmen te geven als men wil,
vermits ze toch niet tot het leven kun
nen terugkeeren om naar het kiesgang-
ske te gaan. Een ander, voorzien van
den uitnoodigingsbrief, kan in hunne
plaats naar het kiesbureel gaan, daar
de noodige officieele bulletijns krijgen
en ze invullen in naam van den afge
storvene.
Zoekt maar eens in de gruote cen
trums eenen getuige, die persoonlijk
de kiezers in zooverre kent dat hij zulke
persoonverwisseling kan betwisten. En
in de kleine buitengemeenten, waar de
tegenpartij geen getuigen heeft, is zulk
bedrog nog gemakkelijker.
Om die redens had de liberale ver
eeniging van Audenaarde aan het hof
van beroep de afschrabbing gevraagd
van al de gestorvene kiezers, vöör dat
de lijsten bepaald opgemaakt waren.
Eenige bezwaren werden door het
beroepshof aangenomen, andere wer
den verworpen omdat ze zonder doel
waren. Maar het komiteit der liberale
vereeniging van Audenaarde, volhou
dende dat zulke toestand aanleiding gaf
tot bedrog, ging in verbreking tegen
de besluiten van het beroepshof, die
de afgestorvene kiezers op de lijsten
wilden houden.
Het hof van verbreking heeft nu uit
spraak gedaan.
Het is van gevoelen dat het behoud
der afgestorvene kiezers op de lijsten oor
zaak kan zijn dat in de handen van wei
nig nauwgezette personen stukken komen
waar zij zouden kunnen misbruik van
maken dat het beroepshof, wanneer het,
zonder zich bezig te houden met het regel
matig voorbrengen van het uittreksel des
bevolkingsregisters, het beroep zonder
doel verklaarde, met zijne uitspraak in
strijd was met de grondbeginselen der
kieswet van 1894 en dat het de schikkin
gen van het burgerlijk wetboek overtreden
heeft.
In andere woorden dus Weinig
nauwgezette personen kunnen mis
bruik maken van het behoud der doo
den op de kiezerslijsten het hof van
beroep heeft niet genoeg rekening ge
houden van het verplicht voorleggen
van het uittreksel uit het bevolkings
register wanneer het verklaarde dat
het beroep zonder doel was, was het
met die uitspraak in strijd met het
grondbegin der kieswet van 1894 en
zoodoende, heeft het de schikkingen
van het burgerlijk wetboek overtreden.
De beslissing van het hof van be
roep is dus verbroken de liberale
associatie van Audenaarde krijgt gelijk
en de klerikalen moeten voortaan wat
beters dan de verrijzenis der dooden
zoeken om het getal hunner kiezers te
vergrooten.
Wij lezen in het I.aatste Nieuws het
onderstaande artikel, dat voor onze
stad van belang is, daar er alhier in 't
kort eene diamantslijperij zal ingericht
worden.
Alom in de Antwerpsche diamant
nijverheid is het gekend dat meer en
meer kleine diamantslijperijen worden
opgericht in verschillende steden des
lands, ten einde zich te onttrekken
aan het toezicht van de Antwerpsche
bonden.
Zoo doen twee diamantslijpers, ge
vestigd in kleine plaatsen, een kon-
trakt teekenen, kontrakt dat eene
echte exploitatie der jeugd is. Eerst en
vooral moet men er 10 en half uur
werken 's daags ten tweede moet de
leerjongen 200 fr. als waarborg storteu
en zich verbinden vijf jaar bij zijne
bazen te blijven. Verlaat hij deze vöör
dit termijn zonder goede redenen, dan
verliest hij niet alleen de 200 fr., maar
zal nog 500 fr. te betalen hebben.
Daarentegen mag de baas hem door
zenden zonder voorafgaandelijk be
richt en zal in dit geval ook de 200 fr.
mogen houden, zonder iets te moeten
betalen. En dat is nog alles niet. 't
Eerste jaar krijgt de leerjongen niets
het tweede jaar een frank per dag en
het derde jaar 2 fr. per dag of 12 fr.
WEERGALM
