Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Herziening
der kiezerslijsten.
Donderdag, 28n Juli 1910.
5 centiemen.
Zesde jaar. i\r 57.
De Schoolstrijd.
Een manifest.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des ËËontlerdags.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uilgever, Ltixmudestraat, rr b3, te Yper. De aankondigingen van
garisch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 13 c. dén drukregel.
Reklatnen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Liberalen, onderzoekt en eischt
uwe rechten.
De Schepencollegièn zullen over
gaan, van den 1" Juli tot den 31 Oogst
aanstaande, tot de herziening der kie
zerslijsten voor de Wetgevende Ka
mers, de Provincie en de Gemeente.
De nieuwe lijsten zullen geldig zijn
van 1" Mei 1911, tot 30 April 1912, me-
debegrepen.
Aangezien het mogelijk is, ten ge
volge eener politieke gebeurtenis die
zich ten allen tijde kan voordoen, dat
eene ontbinding de Kamers onvermij
delijk worde, hebben de Burgers van
gansch het land het grootste belang,
hunne inschrijving te vergen, terwijl
de regionnale inrichtingen overtegaan
hebben met de nauwkeurigste zorg tot
de herziening der kiezerslijsten.
Wij kunnen geroepen worden om te
stemmen voor de Kamers, in 1911.
Vergeten wij het niet.
Dat onze vrienden insgelijks uit het
oog niet verliezen, dat gemeentekiezin-
gen plaats zullen hebben in 1911, in
gansch het land. Dus, gelijk het uiterst
vermoedelijk is dat de eenvormigheid
van kiesstelsel zal zegepralen met No
vember aanstaande, moet men zich er
aan verwachten het kiezerskorps voor
de Kamer, ter stemming te zien bijeen
roepen. Het gevolg eener algemeene ont
binding in de gemeenteraden.
Deze bijzondere en uitnemend be
langrijke omstandigheden maken het
voor plicht, aan al de l iberalen ditmaal
de kiezerslijsten na te zien met eene
verdubbelde waakzaamheid, want hef
is geen geheim meer, dat de herziening
der kiezerslijsten, in de handen der
klerikalen een machtig wapen is ge
worden dat, wanneer de liberalen geen
oog in 't zeil houden, honderden stem
men voor onze partij kan doen verlo
ren gaan.
Wij noodigen dus onze vrienden uit,
voor den ia Juli de titels in te dienen
van dezen die niet ingeschreven zijn op
de lijsten in voege tredende met l" Mei
laatstleden ofwel die er op vermeld
staan met een ongenoegzaam getal
stemmen en die recht hebben kiezer
te zijn, ofwel aan het toekennen van
bijgevoegde stemmen.
De gemeentebesturen zijn verplicht
ontvangstbewijs af te leveren, der
titels ingeleverd tot het staven der be
zwaren of reclamation.
Beginnen wij dus, van heden af, de
stelselmatige herziening der kiezers
lijsten.
Aan de kiezers in het algemeen.
Ten einde aan eenieder toe te laten,
zijne rechten te onderzoeken, in ken
nis van zaak, deelen wij hier verder
eenen volledigen tabel mede, vermel
dende, volgens de wet, alle de voor
waarden vereischt voor de hoedanig
heid van kiezer en voor het toekennen
van alle bijgevoegde stemmen, dit
voor de verschillige kiezingen. Eenie
der zal dus kunnen zien door zich zei
ven, indien hij recht heeft als kiezer
ingeschreven te zijn en hoevele stem
men hem toekomen. Deze die, 't zij
gelijk om welke reden, er niet aanhou
den zich te wenden tot de gemeente
besturen, voor bet nazien der kiezers
lijsten of het onderzoek hunner kies
rechten, mogen zich in volle vertrouw
wenden, 't zij persoonlijk, 't zij per
brief, naar het Bureel der Liberale
Associatie, te Yper, Seminariestraat.
Alle noodige inlichtingen zullen hen
•daar verschaft worden.
Hoe meer de klerikale partij in
België als regeeringspartij naar haar
einde gaat, hoe heviger geeft zij
lucht aan haren haat tegen de open
bare school.
Een tweetal weken geleden was
het de beslissing van minister Des-
camps tegen de provinciale normaal
scholen van Henegouwen, beslis
sing die eene algemeene ontroering
en eene heilzame toenadering van de
antiklerikale partijen heeft verwekt
verleden week besloot de ultra-kleri
kale gemeenteraad van S'-Truiden
tot de sluiting van zijn gemeentekol
lege.
Het zal niet moeten betoogd wor
den dat dit kollege nochtans zoo kle
rikaal was als het klerikaalste 'kleri
kaal kollege van België maar, het
had één gebrek in de oogen der
ultramontaansche lakeien het was
wereldlijk En eene wereldlijke
school, zoo klerikaal als zij ook moge
zijn, is toch nog altijd, voor de gees
telijkheid, een vijand.
Het was om die reden dat de
Roomsche geestelijkheid, die feite
lijk over St- Bruiden regeert, de dood
had gezworen van het gemeentekol
lege, dat reeds meer dan 300 jaren
bestaat* Eindelijk heeft de gemeente
raad een gemeenteraad van poes
jenellen die dansen gelijk men in de
dekenij met 't koordeken trekt de
sluiting der school bevolen... onder
voorwendsel dat zij van ouderdom
verkwijnt.
Maar hier komt de aap uit de-
mouw St- Bruiden zal toch niet be
roofd worden van een kollege, zegt
het bisschoppelijk blad Le Bien
Public
De waarheid is dat de belangen
van het katholiek onderwijs geheel
gewaarborgd zijn te St-Trüiden. De
leerlingen van het afgeschaft kollege
zullen, op enkele stappen van daar,
in het klein bisschoppelijk seminarie,
juist dezèlfde. opvoeding genieten
als die welke zij gewoon waren te
ontvangen. Er is dus slechts eene
verandering van lokaal, eene zuiver
stoffelijk overdracht.
Mooi geredeneerd .- er is een gees
telij k kollege, dus kan men het ge
meentekollege sluiten J
De les is leerrijk voor al de vrien
den van het wereldlijk onderwijs in
't algemeen en voor de Leuvenaars
in 't bijzonder.
Ook hier, bij ons, woedt de strijd,
een mollenstrijd, sinds lange jaren.
De onzijdige gemeenteschool wordt
belaagd en belasterd klerikale bij
loopsters van paap en pastoor
want het is bij de bontgerokte. steun
pilaren der Kerk dat de geestelijk
heid hare handlangsters zoeken gaat
dringen in de huizen der arme
menschen, werken eerst met overre
ding en dan met dwang, om de kin
deren uit de gemeentescholen te
trekken en ze naar de klerikale
krochten te drijven.
Eens daarin gelukt, wordt er ge
bruik gemaakt van het gedwongen
leerlingencijfer om de geldelijke
tusschenkomst der gemeente aan te
vragen en stoffelijker .wijzedenstrijd
te kunnen aanvuren. Dit jaar hebben
wij er reeds een staaltje van gehad,
vermits de klerikale minderheid in
den Raad met een eerste voorstel
om toelage is voor den dag gekomen
van 20,000 frank En kwame eens
de kalot aan het roer, 't en zouden
geene twintig duizend, maar honderd
duizend frank zijn welke jaarlijks
aan de klerikale scholen zouden te
grijpen geworpen worden. Dan, door
de macht van 't geld, zou men de
gemeentescholen wel weten te ont
volken en, juist gelijk te St-Truiden,
zou men er toe geraken goede onder
wijsgestichten te sluiten omdat, in
de gebuurte, eene klerikale school
bestaatI
Doch, zoo ver zijn we nog niet
dank aan de lessen die van elders
komen, is onze vrijzinnige bevolking
gewaarschuwd en zal zij blok maken
tegen het klerikalism, om te beletten
dat de stadskas door de paperij ge
plunderd worde en onze scholen in
den grond zouden geboord worden,
dank aan medehulp van gemeente
raadsleden die hunnen plicht ten
overzicht van de Gemeente zouden
vergeten.
Het bestendig bureel van herzie-
ningspropaganda heeft het volgende
manifest uitgezonden
KIEZERS,
De kiezingen van 1908 en 1910 heb
ben, volgens de officieele statistieken,
voor gansch het land, de volgende
cijfers gegeven
1,213,047 stemmen voor de liberalen
en de socialisten
1,208,899 stem. voorde klerikalen.
't is te zeggen 4,057 stemmen meer
derheid voor de antiklerikalen, wan
neer wij de 47 duizend 483 stemmen
der kristen-democraten weglaten, die
door M. Woeste, het onbetwistbaar
opperhoofd der klerikalen, uit zijne'
partij gesloten worden, en die ten an
dere in verschillende omstandigheden
het kartel gesloten hebben met de libe
ralen.
Nu, de samenstelling der Kamers
van volksvertegenwoordigers, die 81
anti-klerikalen bevat tegen 87 klerika
len, is tegenstrijdig met den waarlij
ken toestand der politieke partijen en
in die voorwaarden is het, dat de kleri
kalen willen blijven regeeren.
Dat mag niet zijn.
Wanneer de nationale vertegenwoor
diging niet meer evenredig is aan hét
aantal lastgevers (kiezers), dan maakt
het voortbestaan dier vertegenwoordi
ging een waren aanslag uit tegen het
oppergezag der natie. Bovendien kan
er een gevaarvolle revolu tionnaire toe
stand uit voortspruiten.
Toen de gemeentekiezingen van
1857 het bestaan deden vermoeden van
een misverstand tusschen het kiezers
korps en zijne gekozenen, aarzelde
koning Leopold I niet, de Kamers te
ontbinden, enkel ten gevolge van dit
vermoeden.
Nu bestaat er geen vermoeden, maar
Avij bezitten eene volle zekerheid. Het
kiezerskorps zelf bevestigd, met de
onbetwistbare welsprekendheid der
cijfers, dat de Kamers, zooals zij voort
gesproten zijn uit de laatste kiezingen,
volstrekt in tegenstelling zijn met den
wil uitgedrukt door deze kiezingen.
De antiklerikale meerderheid zou
echter veel sterker zijn, indien onze
tegenstrevers niet alle mogelijke \'al-
schemiddeien gebruikten, omkooperij
en drukking van allen aard om de kie
zerslijsten te vervalschen en dus ook
de uitdrukking van den wil der natie
te vervalschen.
En op welke manier heeft de kleri
kale partij gebruik gemaakt van deze
overweldigde meerderheid, - veroverd
door leugen en valschheid, maar die,
ondanks alle wanhopige pogingen der
klerikalen om ze te bewaren door den
vooruitgang de antiklerikale denkbeel
den achtereenvolgens en onophouden-
lijk herleid werd van 50 tot 6 stemmen,
dus bijna vernietigd.
Men heeft het gezien in den loop
hunner zes-en-twintigjarige heerschap
pij, hebben zij het openbaar krediet ten'
gronde gebracht (de rente is gevallen
van 99 tot 93 fr.) door de gedurige ver
hooging der nationale schuld die ge
stegen is van 1 B/2 milliard in 1884 tot
meer dan 4 milliard in 1910, en deze
overgroote verhooging heeft grooten-
deels enkel gediend tot het uitvoeren
van werken die niets opbrengen, zoo
als, bijvoorbeeld, de haven van Zee-
brugge die 50 millioen gekost heeft en
die ellendig voortsukkelt.
Zij hebben den val bewerkt van het
openbaar onderwijs ten voordeele van
nonnen- en patersscholen, die zij over
rompeld hebben met geldelijke toela
gen en gunsten getuige de 1 millioen
200,000 franken onlangs voor de kloos
ters gestemd getuige ook de schan
delijke partijaanslag, de hatelijke en
schijnheilige rechtsweigering die zij
volbracht hebben met de aanneming
te weigeren der provinciale normaal
scholen van Henegouwen.
Zij hebben het gerecht en het hooger
openbaar bestuur alle waarde ontnomen,
met de magistratuur en de hoogere
bedieningen ten prooi te werpen van
de schandelijkste begunstiging en som
tijds voor de meest in 't oog springen
de onbekwaamheid.
Zij hebben slechts bedwongen toege
stemd in de afschaffing van de wraak
roepende en onrechtvaardige' militaire
plaatsvervanging, en dan nog als rant
soen eischende het recht om vrij van
den dienst te verklaren al degenen die
beweren geroepen te zijn tot het pries
terkleed of de monikskap.
Zij hebben de sociale fagade-wetten
gemaakt, die slechts tot lokaas dienen
voor de naieve menschen, want zij
passen de meest gewone reglementen
niet toe, en schandalige misbruiken
blijven voortbestaan, in weerwil van al
de klachten der werkopzieners, die
nochtans gekozen werden onder man
nen van hun gedacht.
En zal het voortduren, dit regiem
van schijnheiligheid, van zedelijke on
taarding, van verstandelijke verstom
ping en van geldelij ken ondergang,
regiem in stand gehouden tegen den
uitdrukkelijken wit van het land, door
eene bedriegelijke evenredige verte
genwoordiging
Neen 1 Alle eerlijke lieden moeten
het ter harte nemen een einde te stél
len aan deze schandelijke uitbuiting
van het land door eene partij die/alle
rechten en alle vrijheden onder de
voeten trappend, slechts regeert om te
gehoorzamen aan den wil van eenë
dweepzuchtige geestelijkheid en om de
geestelijke orde te verrijken.
Weg met de klerikale regeering Weg
met het ministerie der kloosters
En door welk middel zullen wij los
komen uit dien revolutionnairen toe
stand, die in de handen eener sektaire
minderheid eene macht legt waarvan
zij schaamteloos misbruik maakt
Met aan de volksvertegenwoordigers
der antiklerikale meerderheid te vra
gen, alle wettige middelen te gebruiken
diein hunne macht zijn, om de klerikale
GALM
C? f
