d'Extension Universitaire Bericht aan onze Lezers. Visietkaarten Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. CERCLE D'ETUDES Hunne scholen. Donderdag, n15 December 1910. 5 centiemen. Zevende jaar. \r 5. Eendracht maakt Macht. erschijnetifle des Sëontiïerilags. Vires acquirit eundo. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. Men handelt bij overeenkomst. AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c. den drukregel. Reklatnen25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. ET Y P R E S. LA CIVILISATION FRANpAISE Dimanche 18 Décembre Littérature et musique, par M. G. DWELSHAUWERS. Dc Regeering der Toekomst. Het strekt den Koning onbetwist baar toteene eer, de Troonrede gewild te hebben. Mocht HIJ niet zeggen wat hem wei- stond, toch heeft hij de Regeering in de verplichting gezet van te zeggen wat ZIJ wil, wat haar doei is en waar ze naartoe gaat. In vorige artikelen hebben we reeds aangetoond wat het programma der Regeering is en hoe de leden der libe rale en socialistische linkerzijden kom-af hebben gemaakt met de kleri kale schijn-demokratie en de schijnbe- zorgdheid met de belangen van het land, welke in der waarheid slechts de bezorgdheid en de belangen der kloos- terbrandkasten behelst. De liberale en ook de socialistische Volksvertegenwoordigers hebben in deze omstandigheid kranig hunnen plicht volbracht en het land zal er hun dankbaar om zijn. Het is de grijze strijder, de heer Volksvertegenwoordiger Janson, die in zitting van 1 December, in tegenstelling met het kleingeestig klerikaal strijd plan, het programma ontwikkeld heeft der toekomstige antiklerikale Regee ring, welke in een weinig verwijderd tijdstip, noodwendig het roer van den Staatswagen zal in handen nemen. Wij kunnen ons den lust niet ont zeggeul om die manhaftige verklaring, welke gelden mag als de politieke ge loofsbelijdenis der liberale linkerzijde, af te kondigen Denkt van heden af op uwe en wendt u ten bureele van rïitblad,Dixmudiestraat,53, waar gij aan de beste hoe danigheden en volgens uwe keus kunt gediend worden. Nu meer dan vijf en twintig jaren lang strijden de klerikalen om heel het openbaar onderwijs onder hunnen duim te krijgen. Zij willen het klooster- onderwijs in alle scholen doen binnen dringen en er als meester heerschen. Daartoe zijn alle middelen goed. Zij vervolgen den officieelen onderwijzer en dwarsboomen vooruitstrevende steden en kleinere gemeenten, die het onzijdig onderwijs voorstaan en verde digen. Waarom Niet uit eerbied voor de onderwijsvrijheid niet uit achting voor de vrijheid van den familievader niet omdat, volgens hen, hun onder richt beter zou zijn dan dat der onzij dige scholen, maar om door tusschen- komst van de jeugd, die zij in dweepe- rij en broederhaat drillen, het meester schap in Belgie te behouden. Wij wisten dat al lang. Hun leider, Woeste zelf, heeft het vroeger in volle Kamer gezegd, cc Wie het meesterschap heeft over de jeugd, heeft het meesterschap over 't land. Maar de menschen zijn vergeetachtig en de klerikalen rekenen daarop. In- tusschen zetten zij hunverslavingswerk immer voort terwijl hunne kopstuk ken in 't parlement gedurig prediken over hunne liefde voor den werkmans stand en de opvoeding der volksjeugd, over hunnen eerbied voor de vrijheid en de redding van den bedreigden godsdienst. Intusschen komt bij hen van tijd tot tijd de aap uit de mouw en dan laten ze onbewimpeld verstaan wat hunne echte meening altijd geweest is, nog is en steeds zal zijn van de openbare scholen kwekerijen maken van kleri kale kiezers, die zonder nadenken en allen door bijgeloof en broederhaat gedreven, ter stembus trekken om voor hunne drillers te stemmen en zoo den hun ingeboezemden haat voor alle andersdenkenden bot te vieren. Het is weeral Woeste, die op 1 De cember de ware drijfveer van den schooloorlog verklapt heeft, toen hij in antwoord op de redevoeringen van de heeren Hymans en Yandervelde, zegde Gij zegt dat gij de jeugd voor u hebt. Welke dwaling Jaarlijks komen uit onze scholen legioenen begeesterde jongelingen, die zich onder onze banie ren scharen. Kan het beter gezegd worden dat de klerikalen met hun zoogezegd vrij on derwijs geen ander dan kiesbelang in 't oog hebben Zij kweeken in hunne scholen geene ware vaderlanders, geene welopgevoede burgers, maar enkel slaafsche onderdanen van hunne achteruitkruipende en „eestdoodende politiek. En zeggen dat er nog onafhankelijke menschen zijn, die hunne kinderen aan zulke gestichten toevertrouwen. Xaar 'l rechteroog der zwarte Kiesdravers. Immer hebben wij in alle gelegenhe den gezegd dat de inmenging der gees telijkheid in handelszaken niet alleen lijk nadeelig was voor den godsdienst, maar ingsgelijks noodlottig voor den kleinen handel. Wij hebben deze zienswijze bijzonder lijk vooruitgezet betreffende de Boe renbonden De klerikalen, de dikke actionnairs dier handelsmaatschappij en en die er de vette winsten van op strijken, heboen altijd ons gedacht bestreden. Of wij hunne handelwijze verstaan 1 GALM Wen schrijft in bij den Uitgever, hixinudestraat, nr S3, te Yper. Üe aankondigingen van gansch België en 't buitenland evenals de Notamie en Hechterlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Vlen wordt vriendelijk verzocht alle boege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en ondefteekend toe te zenden. DEPUIS 1870. éventuellement avec audition musicale, Wij zijn getuigen van wonderbare en on waarschijnlijke dingen inderdaad, de Re geering stelt de linkerzijde in beschuldiging en de heer minister van Binnenlandsche Zaken las ons hier rijp overwogen eene re devoering zij was geschreven en nog wel op de schrijfmachien die hij op plechtigen toon uitgalmde, om te doen gelooven dat het aan de linkerzijde behoort zich te verde digen Men voert tegen ons drie kenmerkende grieven aan. De eerste bestaat hierin, dat wij zouden hunkeren naar het bewind, 't Is ongelooflijk Kan men zich eene oppositie uitdenken die dergelijke eerzucht heeft Gelach links). En de Regeering dan, dorst die er niet naar aan 't bewind te blijven Herhaald gelach). Wij willen het bewind, ten einde het goede te doen en de rechtvaardigheid te doen heerschen, terwijl gij veel kwaad en maar weinig goeds hebt gedaan. Men vindt het afschuwelijk dat op de banken dezer Kamer mannen gevonden worden, die over verscheidene vraagpunten een vergelijk getroffen hebben. Wij willen om te beginnen, zuiver en eenvoudig alge meen stemrecht in eiken graad. (Aan de uiterste linkerzijde Zeer wel). Ik heb toegestemd in den leeftijd van 25 jaren voor het algemeen stemrecht Zouden zij die 21 jaren verkiezen, het stemrecht weigeren op 25 jaren De heer Leonard. Neen Wij zouden het aannemen. De heer Janson. Gij zoudt aldus het algemeen stemrecht hebben verwonnen, dat men op zichzelf en voor zichzelf moet eischen, niet slechts omdat het 't recht is, maar dat men moet eischen als noodzakelijk werktuig, onmisbaar voor al de politieke en maatschappelijke hervormingen. (Aan de uiterste linkerzijde Zeerwel.) Dan komt de leerplicht. Dien zult gij, hoop ik, met geestdriftstemmen. Wat goed is in de Troonrede, hebt gij aan ons ont leend. Om het kind te onderwijzen moet men het ook voeden, en wij vragen dat er maat regelen worden genomen opdat, tot den ou derdom van 14 jaren, het werkhuis geene mededinging meer doe aan de school. Dat is het programma der toekomende Regeering. Uitroepingen rechts). En gij durft zeggen dat er morgen geene Regee ring zal zijn om ons recht te d,oen heer schen Eerst en vooral willen wij ons bezighou den met het lot der werkende klas en onze Regeering zal dit lot verzekeren Gij roemt er op, arbeiderswoningen te hebben ge bouwd. Hebt gij dan de opmerkingen vergeten, in uwe rangen tegen dit werk gedaan en de door ons ingediende amendementen, door uwe meerderheid verworpen Thans neemt gij het ontwerp van den heer Denis over, betreffende het stichten van eene nationale maatschappij. Voor al de vraagstukken die geen kiesbelang hebben, komt gij na ons. In uwe bladen, die weinig geleerde lieden lezen, beweert gij alleen bekwaam te zijn orde en vrijheid te verdedigen Zoo spreken alle achteruitkruipende Regeeringen Orde en vrijheid loopen geen gevaar en onze po litiek zal van dien aard wezen, dat zij nood zakelijk orde en vrijheid zal verwekken. Men spreekt van de republikeinsche mee ningen van sommigen onder ons. Er zijn hier ongetwijfeld voorstanders van repu bliek in beginsel, maar er bestaat geene strooming. Het grondwettelijk koningdom, eerlijk nageleefd, zal onlust, noch oproer uitlokken. Links zeerwel De klerikale Regeering stelt zich heden aan als verdedigster der gewetensvrijheid. Maar de gewetensvrijheid is ontstaan uit de pogingen der vrije en onafhankelijke man nen, welke de Kerk met hare banbliksems trof zij is ontstaan bij 't laaien van de brandstapels der Inkwisitie Zeer wel links). Een werkman die kinderen heeft, bezit ééne stem en de priester die de gelofte af legde geen gezin te stichten, heeft er drie Is dat geen wraakroepend onrecht De lotsbestemming van het land is wer kelijk in handen van de geestelijkheid 't is een valsch gewicht. In elk dorp is er een pastoor en de pastoor bemoeit zich met alles. De heer Verheyen. Behalve met den godsdienst. De heet Janson. De pastoors hebben ten hunnen dienst de hel en de doodzonde. Aan het bestaan der hel geloof ik niet, want zij is strijdig met de goedheid Gods. Moest inderdaad de hel bestaan, zooals gij die beschrijft, dan zou God niet bestaan. Nooit zal ik kunnen gelooven aan de eeuwigheid der straffen, waarvan gij mis bruik maakt om het volk te verknechten. Met eene ongelooflijke behendigheid wordt door u gebruik gemaakt van de doodzonde. Zijne kinderen naar de onzijdige scholen zenden, dat is doodzonde, evenals stemmen voor de liberale lijst. De hel zal allicht niet meer groot genoeg zijn, men zal hare deu ren moeten openzetten. (Gelach links). Beter nog De aartsbisschop van Meche- len treedt op om de lezing te verbieden van een dagblad, Ons Recht, en dat op straffe van doodzonde en bedreiging met de hel. Ook ben ik overtuigd, dat uwe priesters zich om deze straffen geenszins bekreunen, Onze hoven van beroep moeten ieder jaar gedurende verscheidene weken het alge meen stemrecht zuiveren van het bedrog dat er aankleeft. Naast het kiesbedrog, staat de gunstbe- tuiging op elk gebied zijn de ambten weggelegd voor de klerikalen. Wat is er geworden van de magistratuur Zij krioelt van uwe lieve kinderen. Ook be gint men het gerech t te verdenken. Teeken van instemming links.) In de Staatsnormaalscholen krioelt het insgelijks van klerikale leeraars en 't zelfde mag gezegd worden van het middelbaar onderwijs in werkelijkheid heeft men den Staat buiten het openbaar onderwijs geslo ten en dit onderwijs overgeleverd aan de willekeur der geestelijkheid ziedaar nog eene bron uwer macht en zij is aanzienlijk Ziehier nog eene andere bron kort vóór de verkiezingen hebt gij het oor geleend aan eenige klachten, geuit door sommige klassen van Staatsbedienden, alhoewel gij onze voorstellen hadt verworpen toen wij hier de belangen dier bedienden verdedig den En 't verwondert u dat gij aan 't roer zijt gebleven Wat ongelooflijk is, is dat wij, alhoewel te strijden hebbende tegen al die machten, er toch inslaagden bij iedere verkiezing een stuk van uwe meerderheid weg te scheuren Niets hebt ge gezegd over de opvoeding van het kind noch over leerplicht, die zoo billijk is dat ik hem zelfs niet wi.l verdedi gen. Vragen wij deze hervorming uit partijbe lang Zal de leerplicht ons kieskrachten geven die wij thans niet bezitten Neen, wij vragen enkel deze hervorming omdat zij rechtvaardig is en wij wonen dit ongehoord schouwspel bij, dat eene Regee ring die zelfs geene meerderheid heeft in het land, weerstand biedt aan deze twee zoo rechtvaardige en zoo noodzakelijke her vormingen leerplicht en de evenredige vertegenwoordiging. En wij hooren het hoofd der Regeering ons deze bekentenis afleggen, bekentenis die men behoort te onthouden en kenbaar maken heel het land door Wij regeeren in naam van de meer derheid Nu, wat is die meerdeiheid der meerder heid Het is de minderheid der Kamer. (Zeerwel, links.) Gij zijt dus in opstand tegen den nationalen wil Toejuichingen op dezelfde banken). Ongetwijfeld kunt gij u door geleerde spitsvondigheden inbeelden dat gij nog de meerderheid bezit, doch luistert hoe de ge schiedenis spreekt zij leert dat, wanneer de bevoorrechten verzaken aan hunne voor rechten of ze bestrijden, deze voorrechten moeten verdwijnen nu, gij kondet niet ont kennen dat minstens de helft der kiezers en ik wensch hun geluk met deze hou ding het voorrecht van het meervoudig stemrecht verloochenen en het algemeen stemrecht eischen. (Aan de uiterste linker zijde zeer wel Wel is waar heeft de burgerij geaarzeld maar en dat strekt haar tot eer thans is zij tot die groote hervorming toegetreden. Behoudt dus voor uwe apotheose den armzaligen, den bekrompen, hatelijken weerstand, die politiek zonder hart noch ziel. Deze zal u niet ter eere strekken bij het nageslacht! (Zeerwel. Zeer wel! links en op de banken der uiterste linker zijde. Spreker keat terug naar zijne plaats, onder de algemeene toejuichingen van de leden der oppositie "idSy.f&taM-lAjif-jj?_ yiffi rMvj? -

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1910 | | pagina 1