d'Extension
Universitaire
Bericht aan onze
Lezers.
Visietkaarten
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
CERCLE D'ETUDES
Hunne scholen.
Donderdag, n15 December 1910.
5 centiemen.
Zevende jaar. \r 5.
Eendracht maakt Macht. erschijnetifle des Sëontiïerilags. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr.
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklatnen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
ET
Y P R E S.
LA
CIVILISATION FRANpAISE
Dimanche 18 Décembre
Littérature et musique,
par M. G. DWELSHAUWERS.
Dc Regeering
der Toekomst.
Het strekt den Koning onbetwist
baar toteene eer, de Troonrede gewild
te hebben.
Mocht HIJ niet zeggen wat hem wei-
stond, toch heeft hij de Regeering in
de verplichting gezet van te zeggen wat
ZIJ wil, wat haar doei is en waar ze
naartoe gaat.
In vorige artikelen hebben we reeds
aangetoond wat het programma der
Regeering is en hoe de leden der libe
rale en socialistische linkerzijden
kom-af hebben gemaakt met de kleri
kale schijn-demokratie en de schijnbe-
zorgdheid met de belangen van het
land, welke in der waarheid slechts de
bezorgdheid en de belangen der kloos-
terbrandkasten behelst.
De liberale en ook de socialistische
Volksvertegenwoordigers hebben in
deze omstandigheid kranig hunnen
plicht volbracht en het land zal er hun
dankbaar om zijn.
Het is de grijze strijder, de heer
Volksvertegenwoordiger Janson, die in
zitting van 1 December, in tegenstelling
met het kleingeestig klerikaal strijd
plan, het programma ontwikkeld heeft
der toekomstige antiklerikale Regee
ring, welke in een weinig verwijderd
tijdstip, noodwendig het roer van den
Staatswagen zal in handen nemen.
Wij kunnen ons den lust niet ont
zeggeul om die manhaftige verklaring,
welke gelden mag als de politieke ge
loofsbelijdenis der liberale linkerzijde,
af te kondigen
Denkt van heden af op
uwe
en wendt u ten bureele van
rïitblad,Dixmudiestraat,53,
waar gij aan de beste hoe
danigheden en volgens uwe
keus kunt gediend worden.
Nu meer dan vijf en twintig jaren
lang strijden de klerikalen om heel het
openbaar onderwijs onder hunnen
duim te krijgen. Zij willen het klooster-
onderwijs in alle scholen doen binnen
dringen en er als meester heerschen.
Daartoe zijn alle middelen goed. Zij
vervolgen den officieelen onderwijzer
en dwarsboomen vooruitstrevende
steden en kleinere gemeenten, die het
onzijdig onderwijs voorstaan en verde
digen. Waarom Niet uit eerbied voor
de onderwijsvrijheid niet uit achting
voor de vrijheid van den familievader
niet omdat, volgens hen, hun onder
richt beter zou zijn dan dat der onzij
dige scholen, maar om door tusschen-
komst van de jeugd, die zij in dweepe-
rij en broederhaat drillen, het meester
schap in Belgie te behouden. Wij
wisten dat al lang. Hun leider, Woeste
zelf, heeft het vroeger in volle Kamer
gezegd, cc Wie het meesterschap heeft
over de jeugd, heeft het meesterschap
over 't land.
Maar de menschen zijn vergeetachtig
en de klerikalen rekenen daarop. In-
tusschen zetten zij hunverslavingswerk
immer voort terwijl hunne kopstuk
ken in 't parlement gedurig prediken
over hunne liefde voor den werkmans
stand en de opvoeding der volksjeugd,
over hunnen eerbied voor de vrijheid
en de redding van den bedreigden
godsdienst.
Intusschen komt bij hen van tijd tot
tijd de aap uit de mouw en dan laten ze
onbewimpeld verstaan wat hunne
echte meening altijd geweest is, nog is
en steeds zal zijn van de openbare
scholen kwekerijen maken van kleri
kale kiezers, die zonder nadenken en
allen door bijgeloof en broederhaat
gedreven, ter stembus trekken om
voor hunne drillers te stemmen en
zoo den hun ingeboezemden haat voor
alle andersdenkenden bot te vieren.
Het is weeral Woeste, die op 1 De
cember de ware drijfveer van den
schooloorlog verklapt heeft, toen hij
in antwoord op de redevoeringen van
de heeren Hymans en Yandervelde,
zegde Gij zegt dat gij de jeugd voor u
hebt. Welke dwaling Jaarlijks komen
uit onze scholen legioenen begeesterde
jongelingen, die zich onder onze banie
ren scharen.
Kan het beter gezegd worden dat de
klerikalen met hun zoogezegd vrij on
derwijs geen ander dan kiesbelang in
't oog hebben Zij kweeken in hunne
scholen geene ware vaderlanders,
geene welopgevoede burgers, maar
enkel slaafsche onderdanen van hunne
achteruitkruipende en „eestdoodende
politiek.
En zeggen dat er nog onafhankelijke
menschen zijn, die hunne kinderen aan
zulke gestichten toevertrouwen.
Xaar 'l rechteroog
der zwarte Kiesdravers.
Immer hebben wij in alle gelegenhe
den gezegd dat de inmenging der gees
telijkheid in handelszaken niet alleen
lijk nadeelig was voor den godsdienst,
maar ingsgelijks noodlottig voor den
kleinen handel.
Wij hebben deze zienswijze bijzonder
lijk vooruitgezet betreffende de Boe
renbonden De klerikalen, de dikke
actionnairs dier handelsmaatschappij
en en die er de vette winsten van op
strijken, heboen altijd ons gedacht
bestreden. Of wij hunne handelwijze
verstaan 1
GALM
Wen schrijft in bij den Uitgever, hixinudestraat, nr S3, te Yper. Üe aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notamie en Hechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Vlen wordt vriendelijk verzocht alle boege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en ondefteekend toe te zenden.
DEPUIS 1870.
éventuellement avec audition musicale,
Wij zijn getuigen van wonderbare en on
waarschijnlijke dingen inderdaad, de Re
geering stelt de linkerzijde in beschuldiging
en de heer minister van Binnenlandsche
Zaken las ons hier rijp overwogen eene re
devoering zij was geschreven en nog wel
op de schrijfmachien die hij op plechtigen
toon uitgalmde, om te doen gelooven dat
het aan de linkerzijde behoort zich te verde
digen
Men voert tegen ons drie kenmerkende
grieven aan. De eerste bestaat hierin, dat
wij zouden hunkeren naar het bewind, 't Is
ongelooflijk Kan men zich eene oppositie
uitdenken die dergelijke eerzucht heeft
Gelach links). En de Regeering dan, dorst
die er niet naar aan 't bewind te blijven
Herhaald gelach).
Wij willen het bewind, ten einde het
goede te doen en de rechtvaardigheid te
doen heerschen, terwijl gij veel kwaad en
maar weinig goeds hebt gedaan.
Men vindt het afschuwelijk dat op de
banken dezer Kamer mannen gevonden
worden, die over verscheidene vraagpunten
een vergelijk getroffen hebben. Wij willen
om te beginnen, zuiver en eenvoudig alge
meen stemrecht in eiken graad. (Aan de
uiterste linkerzijde Zeer wel).
Ik heb toegestemd in den leeftijd van 25
jaren voor het algemeen stemrecht Zouden
zij die 21 jaren verkiezen, het stemrecht
weigeren op 25 jaren
De heer Leonard. Neen Wij zouden
het aannemen.
De heer Janson. Gij zoudt aldus het
algemeen stemrecht hebben verwonnen,
dat men op zichzelf en voor zichzelf moet
eischen, niet slechts omdat het 't recht is,
maar dat men moet eischen als noodzakelijk
werktuig, onmisbaar voor al de politieke en
maatschappelijke hervormingen. (Aan de
uiterste linkerzijde Zeerwel.)
Dan komt de leerplicht. Dien zult gij,
hoop ik, met geestdriftstemmen. Wat goed
is in de Troonrede, hebt gij aan ons ont
leend.
Om het kind te onderwijzen moet men
het ook voeden, en wij vragen dat er maat
regelen worden genomen opdat, tot den ou
derdom van 14 jaren, het werkhuis geene
mededinging meer doe aan de school.
Dat is het programma der toekomende
Regeering. Uitroepingen rechts). En gij
durft zeggen dat er morgen geene Regee
ring zal zijn om ons recht te d,oen heer
schen
Eerst en vooral willen wij ons bezighou
den met het lot der werkende klas en onze
Regeering zal dit lot verzekeren Gij roemt
er op, arbeiderswoningen te hebben ge
bouwd.
Hebt gij dan de opmerkingen vergeten,
in uwe rangen tegen dit werk gedaan en de
door ons ingediende amendementen, door
uwe meerderheid verworpen Thans neemt
gij het ontwerp van den heer Denis over,
betreffende het stichten van eene nationale
maatschappij. Voor al de vraagstukken die
geen kiesbelang hebben, komt gij na ons.
In uwe bladen, die weinig geleerde lieden
lezen, beweert gij alleen bekwaam te zijn
orde en vrijheid te verdedigen Zoo spreken
alle achteruitkruipende Regeeringen Orde
en vrijheid loopen geen gevaar en onze po
litiek zal van dien aard wezen, dat zij nood
zakelijk orde en vrijheid zal verwekken.
Men spreekt van de republikeinsche mee
ningen van sommigen onder ons. Er zijn
hier ongetwijfeld voorstanders van repu
bliek in beginsel, maar er bestaat geene
strooming. Het grondwettelijk koningdom,
eerlijk nageleefd, zal onlust, noch oproer
uitlokken. Links zeerwel
De klerikale Regeering stelt zich heden
aan als verdedigster der gewetensvrijheid.
Maar de gewetensvrijheid is ontstaan uit de
pogingen der vrije en onafhankelijke man
nen, welke de Kerk met hare banbliksems
trof zij is ontstaan bij 't laaien van de
brandstapels der Inkwisitie Zeer wel
links).
Een werkman die kinderen heeft, bezit
ééne stem en de priester die de gelofte af
legde geen gezin te stichten, heeft er drie
Is dat geen wraakroepend onrecht
De lotsbestemming van het land is wer
kelijk in handen van de geestelijkheid 't is
een valsch gewicht. In elk dorp is er een
pastoor en de pastoor bemoeit zich met
alles.
De heer Verheyen. Behalve met den
godsdienst.
De heet Janson. De pastoors hebben
ten hunnen dienst de hel en de doodzonde.
Aan het bestaan der hel geloof ik niet,
want zij is strijdig met de goedheid Gods.
Moest inderdaad de hel bestaan, zooals gij
die beschrijft, dan zou God niet bestaan.
Nooit zal ik kunnen gelooven aan de
eeuwigheid der straffen, waarvan gij mis
bruik maakt om het volk te verknechten.
Met eene ongelooflijke behendigheid wordt
door u gebruik gemaakt van de doodzonde.
Zijne kinderen naar de onzijdige scholen
zenden, dat is doodzonde, evenals stemmen
voor de liberale lijst. De hel zal allicht niet
meer groot genoeg zijn, men zal hare deu
ren moeten openzetten. (Gelach links).
Beter nog De aartsbisschop van Meche-
len treedt op om de lezing te verbieden van
een dagblad, Ons Recht, en dat op straffe
van doodzonde en bedreiging met de hel.
Ook ben ik overtuigd, dat uwe priesters
zich om deze straffen geenszins bekreunen,
Onze hoven van beroep moeten ieder jaar
gedurende verscheidene weken het alge
meen stemrecht zuiveren van het bedrog
dat er aankleeft.
Naast het kiesbedrog, staat de gunstbe-
tuiging op elk gebied zijn de ambten
weggelegd voor de klerikalen.
Wat is er geworden van de magistratuur
Zij krioelt van uwe lieve kinderen. Ook be
gint men het gerech t te verdenken. Teeken
van instemming links.)
In de Staatsnormaalscholen krioelt het
insgelijks van klerikale leeraars en 't zelfde
mag gezegd worden van het middelbaar
onderwijs in werkelijkheid heeft men den
Staat buiten het openbaar onderwijs geslo
ten en dit onderwijs overgeleverd aan de
willekeur der geestelijkheid ziedaar nog
eene bron uwer macht en zij is aanzienlijk
Ziehier nog eene andere bron kort vóór
de verkiezingen hebt gij het oor geleend
aan eenige klachten, geuit door sommige
klassen van Staatsbedienden, alhoewel gij
onze voorstellen hadt verworpen toen wij
hier de belangen dier bedienden verdedig
den
En 't verwondert u dat gij aan 't roer
zijt gebleven Wat ongelooflijk is, is dat
wij, alhoewel te strijden hebbende tegen al
die machten, er toch inslaagden bij iedere
verkiezing een stuk van uwe meerderheid
weg te scheuren
Niets hebt ge gezegd over de opvoeding
van het kind noch over leerplicht, die zoo
billijk is dat ik hem zelfs niet wi.l verdedi
gen.
Vragen wij deze hervorming uit partijbe
lang Zal de leerplicht ons kieskrachten
geven die wij thans niet bezitten
Neen, wij vragen enkel deze hervorming
omdat zij rechtvaardig is en wij wonen dit
ongehoord schouwspel bij, dat eene Regee
ring die zelfs geene meerderheid heeft in
het land, weerstand biedt aan deze twee
zoo rechtvaardige en zoo noodzakelijke her
vormingen leerplicht en de evenredige
vertegenwoordiging. En wij hooren het
hoofd der Regeering ons deze bekentenis
afleggen, bekentenis die men behoort te
onthouden en kenbaar maken heel het land
door Wij regeeren in naam van de meer
derheid
Nu, wat is die meerdeiheid der meerder
heid Het is de minderheid der Kamer.
(Zeerwel, links.) Gij zijt dus in opstand
tegen den nationalen wil Toejuichingen
op dezelfde banken).
Ongetwijfeld kunt gij u door geleerde
spitsvondigheden inbeelden dat gij nog de
meerderheid bezit, doch luistert hoe de ge
schiedenis spreekt zij leert dat, wanneer
de bevoorrechten verzaken aan hunne voor
rechten of ze bestrijden, deze voorrechten
moeten verdwijnen nu, gij kondet niet ont
kennen dat minstens de helft der kiezers
en ik wensch hun geluk met deze hou
ding het voorrecht van het meervoudig
stemrecht verloochenen en het algemeen
stemrecht eischen. (Aan de uiterste linker
zijde zeer wel
Wel is waar heeft de burgerij geaarzeld
maar en dat strekt haar tot eer thans
is zij tot die groote hervorming toegetreden.
Behoudt dus voor uwe apotheose den
armzaligen, den bekrompen, hatelijken
weerstand, die politiek zonder hart noch
ziel. Deze zal u niet ter eere strekken bij
het nageslacht! (Zeerwel. Zeer wel!
links en op de banken der uiterste linker
zijde. Spreker keat terug naar zijne
plaats, onder de algemeene toejuichingen
van de leden der oppositie
"idSy.f&taM-lAjif-jj?_ yiffi rMvj? -