Nieuwjaarwensch Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. 1910. Donderdag, 5" Januari 1911. Zevende jaar. ;\r 8, 9 ersc/tijneiule (fes itoiuferdags. Eendracht. Dal niel en nooit Eene minisleriëelo gi*aj> die 100 miliioen gaal koslen. Eendracht maakt Macht. Vires acquirit eundo. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. 2-50 Men handelt bij overeenkomst. Men schrijft in bij den Uilgever, L»i\imidcst gansch Belg n 't buitenland evenals de Nol gezonden, worden.ten imreele van dit blad naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag undd raat, nr S3, te Yper. De aankondigingen van anale en Ketdilerlijke rinkond'ginsen mogen Men wordt vriend !.ijk verzocht alle lioege- ag vrij en onderleeke i I wie ie zenden AANKONDIGINGEN Aankondigingen 45 c. den drukregel. Reklamen25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. van DE WEERGALM aan zijne trouwe lezers. Nieuwe jaar Nieuwe vreugd En geluk in eer en deugd Oeene rampen Geerte plagen Een bestendig welbehagen i\auwe vriendschap in 't gezin Trouwe liefde Geldgewin In den arbeid, in de nering Eerlijkheid, de schoonste leering IXieuwe jaar Nieuwen moed Hoog de harten Rein 't gemoed Om gedurig maar in 't leven Naar een beter doel te streven Dat elkeen, steeds blijgezind, Eer, genot en voorspoed vind' Rijke liën en burgersmenschen, Dat komt U hartlij k wenschen En voor nog zoo menig jaar, Eieve Lezers al te gaar, Feestlijk uw' WEERGALM Wederom is een jaar ten einde en is •het de ketting van 't verleden met een schakel gaan verlengen. Onder algemeen politiek opzicht is het jaar dat weg is, slechts door ééne meldenswaardige gebeurtenis geken merkt geworden de wetgevende kie zing van Mei 11. Nog ishetaande oppositie nietgelukt de klerikale Regeering neer te halen, maar toch is deze, die al zoo erg ont redderd was, weeral erger geknakt uit. den strijd gekomen. Van acht stem men heeft men hare meerderheid zien dalen op zes, zonder dan nog de stem af te rekenen van den onafuarikelijken kandidaat M. Theodor, die een Kamer lid is van visch-noch-vleesch. Zoo zien wij, van kiezing tot kiezing, de klerikale Regeering al meer én meer dalen in 't vertrouwen van het kiezers korps, ondanks hare vriendjes-begun stiging, hare schatkistplundering, hare beloften en hare kiesvervalschingen. Derhalve zou men mogen verwachten dat zij thans meer wijsheid zou hebben aan den dag gelegd, ten einde de open bare denkwijze tot inkeer te brengen doch neen, uit de jongste besprekin gen in de Kamers, blijkt duidelijk dat de Regeering volhardt in hare boosheid en besloten is haar alles of niets te verspelen. Welaan, het zij dan zoo De kaarten zijn geworpen alles of niets M. Schollaert heeft gezegd dat hij wil re- geeren, eersten vooral, met de meer derheid (de klerikale) en dat hij met hare hulp eene nieuwe schoolwet wil ten uitvoer brengen. Die schoolwet is reeds op voorhand gekend verplichting voorde gemeen ten hun aandeel te betalen in de kosten van het klerikaal onderwijs. Dat M. Schollaert zich in acht neme hij raakt hier aan het recht van de bur gers hunne gemeentezaken tebelieeren naar eigen goedvinden, bij wil hun ver plichtingen opleggen waartegen de ge- meenteinsteliingen in opstand komen .dat hij maar bega. Hij herinnere zich ziochthans dat de dagen zijner heer schappij geteld zijn en dat tegen de buitensporigheden van heden alle maatregelen van morgen zouden ge wettigd zijn. 't Is eene halsbrekerij,- waarvan de klerikale partij zeer onaan gename gevolgen zou kunnen te verdu ren hebben. Erkome nu van wat wil hoe partij diger de klerikale Regeering en hare meerderheid handelt, hoe beter voor de oppositie. Elke volksraadpleging komt dezer getalsterkte vergrooten en niet ver is de dag meer waarop de meerderheid van het kiezerskorps ook de meerderheid zal hebben in de Kamer. 1910 heeft eens te meer die blijde hoop bekrachtigd het daghet in het Oosten De klerikalen, hun einde voelende naderen, doen tegenwoordig onmen- schelijke pogingen om de eendracht in hunne rangen te houden. Woeste wordt gewaar dat het onontbeerlijk is dat er geen enkel afvallige weze hij heeft gezien dat zijne klerikale confraters over menige kwestie to taal van zienswijze verschillen en hij vreest hierdoor den ondergang zijner partij, tl ij heeft het dan ook noodig geoordeeeld de leiding der klerikale kudde in handen te nemen en sinds dien hoort men niets anders meer dan eendracht Zijn er klerikalen die partijganger waren en nog zijn van het verplich tend onderwijs en het wagen durven hunne persoonlijke zienswijze bloot te leggen seffens is hij er bij om hun 't stilzwijgen op te leggen want.cr is eendracht bij hen noo dig. Zijn er klerikalen die aan hunne kiezers beloofden de afschaffing van het vergunningsrecht te betrachten, onmiddelijk springt Woeste in de bres want.er is eendracht noodig en voor hem zijn gedane beloften in kiezingstijd van geene waarde. Veel beloven, en weinig geven doen de dwazen in vreugde leven. Zoo denkt de groene spotvogel Woeste. Zijn cr klerikale gemeenteraads leden in de groote steden dié vree- zen door het anti kleri kale kartel uit de wethuizen te vliegen, en daar door aan hunne misnoegdheid lucht geven. Woeste is daar om geen stap achteruitte wijken, om niets toe te geven want... er is eendracht noo dig, Liever ZIJ uit de raadshuizen dan WIJ uit de Kamers, zoo denkt de groene Excellentie er over. Zijn er klerikalen die voorstaanders zijn van algemeen stemrecht, die rechtvaardige hervormingen ge steund op eerlijkheid wenschen te zien invoeren, Woeste grijpt naar de roede van eendracht en zij zwijgen dat ze zweeten. Politieke eerlijkheid is voor de klerikalen van even veel waarde als kiesbeloften ofte rotte appelen. Men vraagt zich dan ook af maar als de klerikalen steeds moeten zwijgen niets vooruitstrevends mo gen betrachten geene nieuwere gedachten mogen ontwikkelen, wat is dan het klerikaal programma Een programma dat hebben zij niet meer. Hun eenig doel is zoolang mogelijk hunne heerschappij te ver lengen, hunne betrachting is zoolang mogelijk de voordeelen, hoe onge wettigd die ook wezen mogen, aan hunne partij, aan hunne mannen te laten genieten Het moge tegen alle rechtvaardigheid wezen het moge ten nadeele zijn van den vooruit gang, van den vporspoed der natie, daarover bekreunen zij zich niet, Zij houden zich als drenkelingen aan het' tengere grashalmpje vast en toch zullen zij in de diepte storten hoe w oeste ook dedwangroede hanteere en zijn alarmkreet van eendracht late weerklinken. De noodkreet der klerikalen is voor hunne tegenstrevers een vurige spoorslag om ook de eendracht te bezegelen, om hand in hand ten strijde te trekken tegen de klerikale verdrukkers, om gelijkheid en recht vaardigheid te betrachten, om te beletten dat de klerikalen nog meer onrecht plegen ten hunnen voor- deele. Liberalen en socialisten ver schillen wel is waar op menig punt doch beider programma bevat tal rijke maatschappelijke hervormin gen wier verwezentlijking een ver heugend feit zou wezen, door ons allen gewenscht. Is het in die om standigheden geen heilige plicht niets te verzuimen, niets te verwaar- loozen om krachtdadig den gemeen- zamen vijand te bekampen, om hem uit zijne vestingen te verjagen Is het in die voorwaarden geene noodzakelijkheid vereenigd ten kamp te trekken om eens,, het roer in han den. wetten in te voeren gesteund op gelijkheid tusschen alle burgers om de huidige onrechtvaardig be- voordeeligden wat in te toornen De echo van «V oeste's alarmkreet weergalmde ook nog aan de andere zijde der Kamers. Eenparig erken nen de antiklerikalen, een liberale Franck zoowel als een socialistische Vandervelde, dat er dient vereenigd ten strijde getrokken te worden dat er niet langer verdeeldheid wezen mag omdat de klerikalen er steeds van genieten. In de vereeniging ligt de macht en met die macht zullen de klerikalen af te rekenen hebben, indien zij nog langer halstarrig weigeren gelijk heid in 's lands wetten in te voeren. Uit de stadhuizen der groöte ste den zullen de klerikalen gebannen worden,'zoo zij blij ven beletten dat in de kleinere steden de deur van 't raadhuis voor liberalen en socialis ten geopend worde. Wie niet luisteren wil moet on dervinden dat koppigheid een slech te 'raadgeefster is dat macht ge steund op onrecht gedoemd is tot den val Een proefballon, «lie niet opgaat. Men weet dat volgens, de cijfers, welke de volkstelling zal bevestigen, er veertien nieuwe Kamerzetels moe ten bijkomen, wat het getal volksver tegenwoordigers op 180 zal brengen. De klerikalen waren eerst van plan de nationale vertegenwoordiging nog meer te vervalschen door het getal Kamerleden niet te vermeerderen. Maar zij hebben moeten inzien dat het land dezen partijaanslag niet zou dulden. Thans wordt een nieuwe proefbal lon opgelaten. Het getal Kamerleden zou slechts vermeerderd worden in de arrondis sementen, waar in 1912 eene verkie zing moet plaats grijpen. Met de an dere arrondissementen zou men wach ten tot in 1914. De oppositie zal deze oplossing die in La Métropole verdedigd wordt, stellig niet bijtreden. Zoo de klerikale regeering tot in 1912 kan aan het bewind blijven, dan moet zij in elk geval noch op liberalen noch op socialisten rekenen om het land onder den duim te helpen hou den. Het zoo rechtvaardig stelsel der Evenredige Vertegenwoordiging is in zijne toepassing aan de klerikalen reeds voordeelig genoeg, opdat de op positie aan de regeering niet zou toela- len door onrechtvaardige middelen den volkswil te verkrachten. In 1912 moet het getal volksverte genwoordigers vermeerderd worden, overal waar de cijfers der volkstelling bewijzen dat een arrondissement de Kamerzetels niet heeft waarop het mag aanspraak maken. Deze verkiezingen zullen plaats heb ben volgens het stelsel der Evenredige Vertegenwoordiging. Zooniet zal de regeering een toestand in het leven roepen, die elk parlemen tair werk onmogelijk maakt. Het is noodig dat liberalen en socia listen op voorhand hun wil aan de ro- geering laten kennen. Een rechtvaardige zaak kan niemand laten bederven door kleinzielige prak tijken, die in botsing komen met recht en rede. Er is deze week op politiek gebied iets gebeurd waarvan voorzeker nie mand zich had verwacht en dat dan ook de ministerieele bank, in den Se naat in verslagenheid heeft gedom peld. De oud-minister de Smet de Naeyer die zoovele nuttelooze prachtwer ken uitvoerde en 't land zoo diep in de schuld stak heeft zijn mea cul pa geslagen zijn hoofd met asch bestrooid en verklaard dat het ont werp van den onderaardschen en bo- venaardschen spoorweg te Brussel uit te voeren ontwerp door hem op touw gezet als een der grootste dwaasheden dezer eeuw moet aanzien worden. 't Zijn daar wel uitdrukkelijk zijne woorden niet, doch de zin is er volko men. Men zal begrijpen dat die molensteen op de ministerbank terecht komend, de zeven Auguren, onthust deed op kijken. Ik ben een der overtuigdste par tijgangers geweest, zegde M. de Smet, van de verbinding Noord-Zuid thans ben ik er de niet minder overtuigde tegenstrever en bekamper van. Ik aanschouw de uitvoering daar van als meer schadelijk dan nuttig schadelijk omdat deze verbinding van Noord en Zuid zich niet meer op dringt Naar mate oud-minister de Smet de Naeyer sprak, werden de neuzen op de ministerieele bank langer en lan ger. En de oud-minister van Leopold II ging voort Wij moeten aan de Brusselaars de waarheid zeggen de plannen mo gen niet langer verdoken blijven. iswr waraxi rw

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1911 | | pagina 1