Lantaarnaansteker,
Mengelwerk. 99
LOTGEVALLEN EENER WEES
Het Belang
der Gemeenlekiezingen.
A ieuwe Postzegels
Ter eere van den lieer
Delannoy,
Vlaamsch Tooueel.
i° Een Slachtoffer der
Verleiding,
2° Daar is Mijnheer,
Eert Vader en Moeder,
60.9 per honderd onderwijzers en
50.3 per honderd onderwijzeressen
komende uit de katholieke normaal
scholen.
De onderwijzers en onderwijzeres
sen gevormd in de klerikale scholen
worden door iedereen veel minder be
kwaam geacht, dan die der ofïïcieele
scholen. In de klerikale normaalscho
len ondergaan de leerlingen niet alleen
de misvorming van den geest, maar
ook die van het hart.
De klerikalen zijn de onverbiddelijke
tegenstrevers van het openbaar, onzij
dig en wereldlijk onderwijs, gehuldigd
door de Grondwet.
Voor wat betreft het lager onderwijs,
ziehier hun bilan
Afgeschafte lagere scholen 2,243
Afgedankte onderwijzers 1,500
Aantal Belgische gemeenten
waar geene enkele gemeente
school meer bestaat. 275
Aantal kinderen, die naar
schooi zouden moeten gaan en
die niet het minste ernstig on
derwijs genieten (op 1 millioen) 290,000
In 1885 waren er in de gemeente
scholen 7,900 wereldlijke en 41 geeste
lijke onderwijzers.
In .1907 zijn er 10,830 wereldlijke
en 395 geestelijke onderwijzers.
Maar in 1885 waren er in de aange
nomen lagere scholen 1,358 wereldlij
ke en 1,385 geestelijke onderwijzers.
In 1907 zijn er 2,315 wereldlijke,
waarvan het vierde deel niet gediplo
meerd is (bekentenis afgelegd door M.
Schollaert in de zitting van 23 Maart
1910, in de Kamer van Volksvertegen
woordigers), en waarvan een groot
gedeelte vreemdelingen zijn. Deze laat-
sten moeten zonder twijfel in hunne
scholen goede vaderlanders vormen.
Zoo de onderwijzer, zoo de leerling.
Wat de scholen voor volwassenen
betreft Er waren in 1881, 1,889 ge
meentescholen voor volwassenen (voor
jongens). In 1901, dus 20 jaar later, zijn
er maar 1,599 meer, 't is te zeggen 300
minder maar er zijn 483 vrije, aange
nomen of gesubsidieerde scholen.
Er waren in 1881, 510 gemeentescho
len voor volwassenen (voor meisjes)
in 1901, 281, dus 200 minder maar er
zijn 662 vrije, aangenomen en gesubsi
dieerde, dus twee maal meer dan ge
meentescholen.
Het zelfde feit doet zich voor, voor
wat de bewaarscholen aangaat.
Maar 't is op het domein van het on
derwijs voor meisjes dat de vooruit
gang van het vrij onderwijs zich het
scherpst afteekent. Daar is de werk
kracht der klerikalen onvergelijkbaar
geweesthet komt er immers op aan
de echtgenoote, de moeder te winnen,
en aldus in den familiekring te regee-
ren.
De kloosters zullen weldra het mono-
polium bezitten van het lager onder-
DE
Uit het Engelsch.
TWEEDE DEEL.
Tiende Hoofdstuk.
Eene verrassing1.
Wel bewust echterhoe verkeert haar ge
drag zou worden uitgelegd, als zij dien dag,
om welke reden het ook wezen mocht, van
het diner wegbleef, dwong zij zich tot de
inspanning om zich even zorgvuldig als an
ders te kleeden en toen zi] door de zaal
naar hare plaats ging, was het niöt vreem 1,
dat, hoewel zij moeite had om haar hoofd op
te houden, de gloeiende blos, die op hare
wangen prijkte en het schitteren harerdon-
kere oogen de aandacht trokken van nog an
deren behalve de i heer Philips, die, op eeni-
gen afstand van haar gezeten, haar oplet
tend in 't oog hield gedurende den korten
tijd, dien hij aan tafel bleef.
Toen Geertrui na den maaltijd naar
hare kamer ging. hetgeen zij deed zoodra
zij Amelia in het salon op haar gemak naast
mevrouw Gryseworth had zien zitten, vond
zij daar een keurigen ruiker van Je fraaiste
bloemen, dien het kamermeisje haar verze
kerde dat haar uitdrukkelijk voor haar was
gegeven Zij kon zich wel verbeelden van
wien die bloemen kwamen, vermoedde ter
stond dat het vriendelijkste mededoogen den
wijs voor meisjes. In 1901 zijn er
182,874 leerlingen in de gemeen tescho-
len voor meisjes er zijn er 212,177 in
de aangenomen en gesubsidieerde
scholen. In de Vlaanderen is de over-
heersching bijna volledig. In West-
Vlaanderen telden in 1881, de gemeen
tescholen voor meisjes 6,906 jeerlin-
gen. In 1901 zijn er maar 5,447 meer.
Maar er zijner 38,653 inde aangenomen
en gesubsidieerde meisjesscholen.
Hetgeen de klerikalen willen is liet
volgende de vernietiging van het
openbaar onderwijs, dat niet onderge
schikt is van het confessionneel onder
wijs.
De OndcriiaiHlclingcii
voor liet Ivartcl te («cfit.
Het kartel tusschen liberalen en so
cialisten zal te Gent niet tot stand ko
men het nieuws wordt bevestigd en
de onderhandelingen zijn afgebroken.
Moeten de voorstanders van het
Kartel alle hoop op eene verstandhou-
eing opgeven Die vraag kan nog niet
beantwoord worden.
Wij denken dat het nog niet past den
toestand te bespreken, alsof het niet
meer mogelijk was de onderhandelin
gen te hernemen.
Om het vraagstuk te behandelen stel
len wij ons op een algemeen politiek
standpunt.
Een der redenen, die het sluiten van
een kartel ta Gent zouden onmogelijk
gemaakt hebben, is de eisch der socia
listen dat ook de katholieke partij in
het colege zou vertegenwoordigd zijn.
Die eisch werd hij werkelijk zoo
gesteld komt in botsing met de alge-
meene beteekenis van het kartel.
Waarom zijn liberalen en socialisten
tot de gedachten gekomen dat er ook
voor de gemeentekiezingen eene ver
standhouding moest gesloten worden
Om protest aan te teekenen tegen de
politiek der klerikale regeering, die
zelfs weigert de eenmaking van het
kiesstelsel aan te nemen, terwijl daar
voor in het land en in de Kamer eene
meerderheid bestaat.
Het kartel op het gebied der ge
meentekiezingen kan vooral door deze
beweegreden gewettigd worden.
De Evenredige Vertegenwoordiging,
zooals zij door de wet op de gemeente
kiezingen toegepast wordt, geeft aan de
klerikalen het middel om in de stad
huizen van Antwerpen, Gent, Brussel,
enz. te zetelen, terwijl in de dorpen
de oppositiepartijen uit het gemeente
huis gehouden worden.
Moeten liberalen of socialisten in
die omstandigheden klerikale schepe
nen helpen kiezen
gever van dit aangename geschenk moest
hebben aangespoord, en gevoelde dat, indien
zij iemands medelijden moest aannemen,
de heer Philips diegene was, van wien zij
dit beter kon verdragen dan bijna van ie
mand anders.
In weerwil van Netta's schertsende ge
zegden, kon zij voor geen oogenblik denken
dat andere beweegredenen dan goedheid en
medelijden tot het zenden dier fraaie bloe
men hadden genoopt. De houding van den
heer Philips tegenover baar was veeleer
die van een minnaar, en hoewel zij hem
als een vertrouwenswaardig vriend begon
te beschouwen, was dit de eenige be
trekking, waaraan zij ooit had gedacht,
of welke zij geloofde dat hij verlangde Zij
zette de bloemen in water, keerde naar het
salon terug, en dwong zich om over on
verschillige onderwerpen te praten, tot zij
gelukkig ontslagen werd door het scheiden
van het gezelschap, waarvan sommigen
gingen wandelen, anderen rijden en de
overigen een slaapje doen. Onder de laatste
behoorden Geertrui, die bij Amelia hare
hoofdpijn als eene verontschuldiging aan
voerde om op dezen voor haar ongewonen
tijd rust, te zoeken Doch zij kon niet slapen,
en met slepende traagheid verliep de
Eindelijk werd het avond, en nu ontving
Geertrui eene dringende uitnoediging om
met dokter Gryseworth zijne dochters en
Petrancourt's aan een concert te gaan dat
in het United States Hotel zou worden ge
geven. Zij wees dit echter van de hand°en
bleef bij hare weigering, in spijt van alle
pogingen >m haar van besluit te doen veran
deren. Zij gevoelde dat het haar onmogelijk
zou zijn nogmaals zulk eene ontmoeting
als die van des morgends door te staan,
ponder zich te verraden en nu de geheelè
Dat men ons een en^ele ler-
noeme, waar een kathoüeke meer-de
beid het ambt van schepene aan
liberaal of aan een socialist aa n
den heeft.
Zooiets was nergens het geval.
Waarom zou men dan te Antwei'pcn,
te Brussel ofte Gent een kartel slu
ten tusschen liberalen en sociaUsten,
waarvan een der voorwaaiden als o
zou luiden Zoolang kienkale ge
meenteraadsleden in den raad zeteie
moeten wij hun ook een ot twee amb
ten van schepene verzekeren
Is het nu mogelijk dat de G^che
socialisten een dergelijke vooiwaaide
gesteld hebben
Wij wenschen nadere inlichtingen
en volledige uitleggingen te bekomen
om de onderhandelingen, gevoerd ov e
het kartel te Gent, zonder overhaasting
en grondig te kunnen beoordeelen.
De gemeentekiezingen van 1911
moesten aan de klerikale regeering he
bewijs leveren dat zij bij de ppenbare
meening in ongenade gevallen is.
De uitslag van die kiezingen zou dan
als een voorbode zijn der ontbinding
van de Kamers- en van de groote ne
derlaag, die de regeering zal te gemoet
gaan.
Wij zeggen en wij herhalen de
nieuwe regeering moet en zal demo-
kratisch werk verrichten.
Moet men de moeilijkheden niet hel
pen oplossen, welke deze regeering
zouden onmogelijk maken
De gemeentekiezingen hebben meer
dan ooit op algemeen politiek gebied
een onbetwistbaar belang. Zij, die het
thans miskennen, zullen wel tot inkeer
komen.
S® 1® 3® a® t® a®
Eerlang zullen nieuwe postzegels met
de beeltenis van Koning Albert in om
loop gebracht worden.
Te dezer gelegenheid wordt nogmaals
de vraag gesteld of eindelijk het berucht
hielken «Niet bestellen op Zondag» zal
verdwijnen.
In 't ministerie is men er groote partij
ganger van, doch men durft geen besluit
nemen uit vrees de eigenliefde van oud-
minister Van den Peereboom, uitvinder
dezer merkwaardigheid, te verfrom
melen.
Gezien de dienstregeling, op Zondag,
in de post, heeft dit handje geen reden
van bestaan, wantin stede van het werk
te vergemakkelijken, bemoeilijkt het
zulks, daar de schifting tusschen be
stellen en niet bestellen veel zorg
vergt, een brievenbesteller die een brief
met hielken aan den zegel op Zondag-
afgevend, zeer streng gestraft worden
de.
Op den buiten, vooral, waar de brie-
vendrager 's Zondags zijne groote ron-
dag verloopen was, en Wilie geene poging
had aangewend om haar te spreken, wilde
zij om alles in de wereld zich niet in zijnen
weg plaatsen en gevaar loopen van in eene
volle concertzaal door hem ontdekt en her
kend te worden Neen, zij wilde wachten,
zij zou hem spoedig genoeg zien, en
in de tegenwoordige omstandigheden zou
zij niet weten hoe hem aan te spreken zij
wilde haar incognito nog een weinig langer
bewaren.
Hare bekenden gingen dus zonder haar
benevens vele anderen uit het hotelen het
salon, aldus half verlatende, was zeer stil --
eene groote verlichting voor Geertruid's
kloppend hoofd en onrustig gemoed. Laat
in den avond was een bejaard heer een
geestelijke, bij Amelia binnen gebracht,
met wien deze nu nog sprak, mevr. Grys-
worth en dokter Jeremy zat te knikken en
Geertrui, denkende dat zij niet gemist zou
worden, sloop de kamer uit om eene poos
geheel alleen in den maneschijn te gaan-
zitten, toen zij in het voorhuis den heer Phil-
hps ontmoette.
^oe j^mt ë'j hier geheel alleen
zegde hij. Waarom zijt ge niet naar het
concert gegaan
Ik heb hoofdpijn.
bat zag ik wel onder het diner. Is het
met beter geworden
Neendat kan ik niet vinden
Kom met mij een poosje over het
plein wandelen dat zal u goed doen.
Zij ging en hij praatte zeer onderhou
den, verhaalde haar een aantal aardige anec-
doten waardoor het hem gelukte haar e
doen glimlachen, ja zelfs te doen lachen
en scheen zeer in zijn schik dat hij dit .e'
daan had. Hij vertelde van velerlei beta"
de doet, zijn de Zondagshielkens ook
een oorzaak van tijdverlies, daar de
inan soms voor een enkelen brief an
derdaags een grooten omweg moej
doen.
uittredend voorzitter der Kamer van
Koophandel van Brussel, werd Zatei
Minister Renkin, gouverneur Beco
de burgemeesters der voorstede- -
schepenen van Brussel, de groot
delaars van de hoofdstad, de leden
I-Iandelskamer en vertegenwoordigers
Aar vi-p.p.mdft Kamers van Koonhm
der vreemde Kamers van Koophandel
waren aanwezig.
Redevoeringen werden uitgesproken
door M. Van Elewyck, namens de Han
delskamer en door schepen Grimard
namens de stad. M. Delannoy ant
woordde ontroerd.
Aan den held van den dag werden
zijn portret en een kunstwerk door de
betoogers aangeboden
De alomgevierde Vlaamsche Ster
geeft hare vierde vertooning van het
wintergetij op ZONDAG, 5 FEBRUARI
eerstkomende, om 6 ure 's avonds.
Zullen vertolkt worden
drama in 4 bedrijven, een schoon stuk,
vol roerende tooneelen en stichtende
tafereelen, krioelende van de leerrijk
ste wenken en zedelessen, eene parel
in zijne soort, en
blijspel met zang in een bedrijf, een
heel lief en aardig brokje dat veel en
hartelijk zal doen lachen en dat daarbij
eene puik greep is uit ons dienstboden
leven.
Op het aandringen van velen heeft
onze wakkere Ster besloten eene bui
tengewone vertooning te geven, met
opschorsing van het abonnement, op
MAANDAG 6 FEBRUARI 1911, om 8
ure 's avonds.
De beide stukken
drama in 3 bedrijven, en
Grietje,
zangtooneelspel in twee bedrijven, die
op 18 December laatst zulk een nooit
beleefden bijval hadden en heel de tai-
looze, opeengeperste menigte toe-
chelijke dingen, die hij te Saratoga als stil
zwijgend opmerker had gezien en ge
hoord, en besloot met de vraag of zij dat
woelige leven niet ij del en valsch vond.
D^ze vraag verraste Geertrui, en zij vroeg
wat hij daarmede meende.
Vindt gij er niet iets zeer belachelijks
in. dat zoovele duizende menschen hief
heen komen om vermaak te hebben?
Dat weet ik niet, antwoorde zij. Het
is mij nog nooit zoo voorgekomen lk vind
het iets zeer goeds voor hen die werkelijk
vermaak vinden.
En hoevelen doen dat.
De meesten, naar ik meen.
Wel neen. dat doen zij niet. Meerdaa
de helft gaan diep ellendig en b'jna al ds
andere ontevreden weder heen he"k'
gij zoo Ik dacht daarentegen dat degrooiS'
ste bekoorlijkheid der plaats juist daarin
gelegen was, dat men zoovele vergenoeg8
gezichten zag bij na allen zagen er, naar
het mij voorkwam, vergenoegd uit.
O. dat is alles maar schn j n en als g'l
en op let, zijn zij die den eenen dag yerf>®
noeg schijnen des anderen dag ellendig ge
noeg. Gisteren behoorde uw gezichtje on,e
de vergenoegden, maar van daag niet naer11-!
arm kind
toen opmerkende dat dit gezegde de banji
°P 'ijnen arm rustte deed beven, 'e
W1J1 de oogen, die aandachtig naar de«J^
opzagen, plotseling werden neerges
en zich onder de oogleden versoho
volgde hij. Even wel ik vertrouw dat tsF
holen,
ver-|
dig weder even helder zal zijn als 0("!'i
'v aar men moest u niet hier gebracht
ben.
(eH
'Wordt Voortgti^
OF DE
1 hütrino'inof-bankfit. orohr>nH„..
LICllit-1 W
VVCll CU ClU-li. TT
