AriltaPU
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
EXPOSITION
de Turin. (Italië).
5 centiemen.
35.
Verschijnende des donderdags.
Keu goed gelukt portret!
tinbiichlcn en vorming.
Vergadering der
liberale linkerzijden.
Donderdag, 13» Juli 1911.
Zevende jaar. 1VT
Jr
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Prime a nos lecleurs.
Tout Ie monde k PARIS.
En vue d'etre agréableanoslecteurs,
tious avons décidé, avec le concours
du TOURISME de Ua Louvière, d'orga-
niser courant de cette année une série
d'excursions de 5 jours a PARIS et
VERSAILLES a prix extra-réd ui ts.
Le prochain départ aura lieu le 15
Aoüt, via Lille ou Tournai, selon le
notnbre d'adhérents, 20 au moins. Le
départ de Lille aurait lieu a 10 heures
25 rn. du soir et celui de Tournai a 11
heures 41 m. du matin. Prix en 3°
classe 53 fr. 70, en 2" classe 60 fr. 70
(coupon aller-retour, métro, voitures,
bateaux, omnibus, hotel, restaurant,
guide et attractions diverses.
Les inscriptions et cotisations seront
regues au journal.
Les programmes et prix par region
seront fourths sur demande faite au
journal ouauTOURISME, La Louvière.
Les 19, 20 et 21 de chaque mois,
voyages coilectils de 5 jours, via Paris,
Dijon, Macon, Bourg, Modane, Turin et
Superga. Visite de Modane, Turin et
Superga. Prix en 3° classe, 125 fr en
2° classe, 160 fr.
S'inscrire au bureau du journal.
In «Ons Recht», katholiek
Vlaamschgezind Weekblad van Ant
werpen, lezen wij het volgende,
onder rubriek Witte Negers aan
't adres van den volkshater Woeste
Monsieur Charles Woeste, de
wereldlijke paus (papt laïc) volgens
den heer Graaf de Smet de Naeyer
toen deze hem zoo doopte was hij
nog geen graaf Monsieur Charles
Woeste dus, is komen cathechismus
houden in den katholieken Kring.
Al wie Fransch kent moest komen
luisteren Vlaamsche menschen
hebben ze daar niet noodig als die
maar betalen voor de goede zaak en
voor de goede werken dan mogen ze
al heel blij zijn de rijken en de
machtigen op de kussens houden is
al een groote eer genoeg.
Enfin hij is dus gekomen en heeft
ons de les gespeld, een oude les die
wij sedert lang kennen., zoo afgezaagd
en afgesleurd dat het niet te begrij
pen is hoe men die kwakzalver nog
laat voort tateren. Ja, 't was een
echte kwakzalversredevoering, ge
lijk trouwens altijd Woeste bezit
inderdaad een onfeilbaar middel, een
probaat middel, een soeverein mid
del om al de politieke, maatschap-
pelijke, economische en andere, pla
gen te genezen.
Beklaagt men het lot van den ar
men werkman, van den kleinen be
diende, van den nederigen landbou
wer vraagt men hulp en bijstand
van den staat voor die nuttige leden
der maatschappij, die de welvaart
van het land verzekeren, dan zegt
Woeste Weest maar altijd goed
katholiek
Spreekt men van eenmaking van
de kieswetten, dan antwoordt Woeste:
Zoo spreken zij die zich de moeite
niet willen geven de zaken grondig
te onderzoeken laat dit maar aan
ons over, en weest maar goed katho
liek i'
Zegt men dat het voor het volks
heil noodig is leerplicht in te voeren,
dan weet Woeste niet anders te zeg
gen als Weest altijd maar goed
katholiek
Klacen de Vlamingen dat zij sedert
8o jaar worden verdrukt, dat zij nu
ook onderwijs willen van laag tot
hoog in eigen taal, om gelijk te
staan met alle volkeren der wereld,
en althans met hunne medeburgers
van 't zelfde land, de A aien, dan
praat Woeste maar gelachtig voort
De taalkwestie is eene brandende
kwestie maar zij ts maar bijzaak,
weest altijd goed katholiek
En daarmee moeten alle zaken
maarals afgedaan worden beschouwd!
Ja wij moeten katholiek zijn, en
goede katholieken zijn, maar dit
neemt niet weg dat nederige en arme
menschen naar wat meer welvaart
mogen verlangen dat het onderlijs
meer worde uitgebreid, dat de Vla
mingen al hunne burgerrechten mo
gen eischen. En al ware dit alles nu
slechts bij zaak, tóch blijft het zaak,
en zaak is zaak. Met katholiek zijn
alleen koopt men geen boter, lost
met het maatschappelijk vraagstuk
niet op, breidt men het onderwijs niet
uit, verschaft men niet meer stoffe
lijke welvaart aan den werkman,
geeft men de Vlamingen hunne rech
ten niet terug. Al die door Woeste
zoogenaamde bijzaken te samen,
met de katholieke zaak, maken de
Groote Zaak uit.
Als Woeste met zijn uitsluitende
katholiekerij de partij in het honderd
zal hebben gestuurd, en zij den gena
deslag zal hebben gekregen, zullen
alleen de bijzaken nog bij machte zijn
haar weer vlot te brengen, als het
dan maar niet voor goed te laat zal
zijn.
Een Vlaamsche Hoogeschool zou
dus maar een bijzaakje zijn. En voor
dit bijzaakje mogen de Vlamingen
zich niet al te warm maken, zij mogen
niet vergeten dat zij ook te zorgen
hebben voor le maintien de notre
nationahté
Wel, wel, het vaderland is weeral
in gevaar De Walen hebben alles,
de Vlamingen hebben niets klaagt
toch niet, Vlamingen, of onze natio
naliteit is ©m zeep Een lekkere na
tionaliteit die alles aan de kleine
helft geeft, en niets aan de groote
helft
Strijdt voor die nationaliteit, Vla
mingen roept dan toch dat gij geluk
kig zijt, zoent de kluisters die uwe
polsen omknellen, dankt op uwe
kniën uwe verdrukkers... en weest
altijd maar goed katholiek.
Wanneer men over de kleine burge
rij spreekt, erkent iedereen de volstrek
te noodzakelijkheid van ze te helpen en
op te beuren.
Al de vrienden van den minderen
man zien te dien einde naar doelmatige
middelen uit.
Er is iets, waarop men nog niet ge
noeg gedacht heeft, en dat nogtans veel
zou bijdragen om den welstand der
kleine burgers te bevoordeeligen wij
willen spreken van het opleiden der
leerjongens.
Het is genoeg geweten dat een am
bachtsman, die volmaakt zijn ambacht
kent en waarlijk in zijnen stiel ervaren
is, altijd werk vindt en over liet alge
meen goed voor zijn werk betaald
wordt. Degenen, diealtijd pijnlijk voort-
sakkelen, en die, in plaats van hunnen
stand te verbeteren, gedurig lager en
lager m de maatschappij nederdalen,
zijn integendeel die ongelukkigen, die
hunnen stiel maar half kennen en ge
brekkelijk werk leveren. Natuurlijk is
zulk een werk slecht betaald, zooveel
te meer daar het met de groote nijver
heid hoegenaamd niet wedijveren kan.
Die ambachtslieden moeten noodzake
lijk vervallen na zich vruchteloos van
het eene ambacht naar het andere ge
keerd te hebben, worden zij vroeg of
iaat in de rangen der geringste werk
lieden terugges too ten, die ten dienste
van anderen werken moeten en met
een karig loon moeten tevreden zijn.
Het is klaar dat de leertijd bij hen
vroeger veel te wenschen gelaten heeft
en dat zij in hunne jonge jaren de noo-
dige bekwaamheid in hun vak niet
verkregen hebben. Het is dus volstrekt
onontbeerlijk dat er, zoo gauw moge
lijk, goede maatregelen genomen wor
den om zulke ongelukken verder te
voorkomen
Wij weten wel dat de regeering
daarvoor het beroepsonderwijs inge
richt heeft en alle bijzondere pogingen
mildelijk ondersteunt. Voorzeker is
zulks een groote stap vooruit geweest,
en de schoone uitslagen die wij reeds
bekomen hebben bewijzen klaar en
duidelijk dat deze leergangen immer
meer en me§r moeten uitgebreid wor
den. Wij denken echter dat zij op hun
eigen genomen, onvoldoende zijn en
dat er altijd bij het onderwijs der
school een praktisch opleiden in den
werkwinkel zelf zal moeten gevoegd
worden.
In den werkwinkel kan men het
best, met zich praktisch in den arbeid
te oefenen, de onontbeerlijke behen
digheid verwerven bij het onderwijs
van eenen leeraar dient immers het
voorbeeld gevoegd te worden van den
baas die alles aanwijst. In de school
kan de jongeling de princiepen aanlee-
ren die hem leiden moeten alsook de
kennis der teekenkunst of der grond
stoffen, die hij zal moeten bewerken
maar het is in zijnen winkel en door
den arbeid zelf, dat zijne hand ervaren
wordt, en dat zijn oogslag zekerheid
bekomt. Daar leert hij de princiepen in
de dagelijksche praktiek toepassen
En Ave mogen er gerust bij voegen dat hij
daar ook de werkelijkheid van het leven
leert kennen en zich aan de noodige
tucht leert onderwerpen zulk eene
praktische kennis is veel weerd.
Ongelukkiglijk laat het opleiden der
leerjongens bij ons veel te wenschen
en bij het officieel onderzoek dat over
den toestand der kleine burgerij gedaan
werd, heeft meen daar alom bittere
klachten over gehoord. Men klaagt om
dat de kinders te vroeg willen hooger
loon verdienen, hetzij datde ouders het
zoo begeeren, hetzij ook dat de jongens
zelf den leertijd moede worden, en als
opgeleerd willen doorgaan. Zij verstaan
ongelukkiglijk niet dat de toekomst al-
zoo voor een klein profijt geslachtofferd
wordt, en dat die kleine tegenwoordige
winst later honderdmaal zal verloren
worden. Om te kunnen maaien moet
men eerst gezaaid hebben en de leer
tijd zou juist daarvoor moeten dienen.
Om zu 1 ks aan iedereen te doen verstaan
kan de regeering hier op nuttige wijze
tusschenkomen. Er is nog iets.
Over vijfjaar heeft het ministerie van
arbeid beurzen ingericht ten voordeele
der bazen, die op het voorstel van eene
erkende vakvereeniging eenen leer
jongen gedurende driejaren willen op
leiden die beurzen bedragen 50 fr.
per jaar, met eene nieuwe premie van
50 fr. als de leerjongen een examen van
bekwaamheid voor eenen officieelen
jury zal onderstaan hebben. De jongen
zelf moet gedurende die 3 jaren niet al
leenlijk bij zijnen meester leeren wer
ken, maar ook naar eene beroepschool
gaan na zijn ezamen krijgt hij een di
ploma en eene premie van 100 fr. die
hem, niet in geld maar in werkgereed-
schap van zijn ambacht gegeven wordt.
Opdat alles ernstig zou gaan, is
geheel de opleiding der leerjongens
ouder eeu bijzonder toezicht gesteld
van een zeker getal bekwame lieden
die daartoe aangesteld worden, en on
der malkander een zoogezegd werk van
den leertijd uitmaken en eene bijzon
dere toelage van den Staat kannen be
komen.
Het ware te wenschen, dat dit werk,
onder het volk gunstig gekend en ge
waardeerd werd, en dat vele leerjon
gens, door tussehenkomst van dit be-
rek, een degelijk,ondericht in hun vak
bekwamen.
Dit zou ten goede komen aan baas en
werkman en machtig veel bijdragen tot
verheffing en ontwikkeling van ons
volk.
isiwaaaww
Belangrijke verklaringen.
De liberalen treden het zuiver
algemeen stemrecht aan 25 jaar
bij, met 1 jaar verblijf voor
gemeente, provincie en Kamer.
Donderdag morgen hebben de
liberale linkerzijden eene vergadering
gehouden onder voorzitterschap van
de HH. NEUJEAN en JANSON.
De volgende officieele mededeeling
werd aan de drukpers gedaan
De liberale linkerzijden hebben een
parig de volgende verklaring gestemd
Herzien hunne vroegere verklaringen
van 21 December 1900 en 6 April 1906
DE WEERGALM
Men schrijft in bij den Uitgever, üixinudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Keelilerlijke aankondiginsfen mogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege
naamd e artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderieekend toe ie zenden
EIGIUMSV
BEST BiC/C
Voor
PRACHTCATALOGUS
in' 64
Zich wenden
Pelikaanstraat,48
0 ANTWERPEN
OF BIJ DEN AGENT
^g ^g ^jgg