AiïtoiA
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Kloosters.
5 centiemen.
Donderdag, 51» Oogst 1911
Zevende jaar. ,\r 42.
Eendracht maakt Macht. I t'fSchij»iC»lt/e lies StoHdertSttgSVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-OG.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De Liberale Partij en
het Algemeen Stemrecht
De klerikalen hebben altijd gezegd
dat de liberale partij zich in het socia-
lismus zou versmooren en dus zelf
moord plegen, door met de socialis
ten het zuiver algemeen stemrecht te
betrachten. Daarin dachten zij ge
steund te zijn door vele gematigde
liberalen. Een tijdschrift, dat op poli
tiek gebied zeker het eerste het beste
niet is, La Revue de Belgique, wijdt
ter gelegenheid der betooging van
15 Augustus, zijn laatste nummer
aan het algemeen stemrecht. Het
heeft aan de meest gezaghebbende
mannen der twee antiklerikale par
tijen alsook aan eenige hooggeplaat
ste heeren buiten de politieke wereld
de volgende vragenlijst gestuurd
1. Denkt gij dat het meervoudig
stemrecht kan samengaan met het
democratisch stelsel
2. Zijt gij voorstander van de al-
gemeene afschaffing van het A. S.
Om welke reden
3. Gelooft gij dat buiten alle voor
waarde van cijns en bekwaamheid,
eene bijgevoegde stem moet behou
den blijven voor zekere soort van
burgers, b. v. voor de huisvaders en
kiezers van zekeren ouderdom
4. Denkt gij dat aangaande de
kiesvoorwaarden, er onderscheid
dient gemaakt te worden tusschen de
kiezingen voor de gemeente, de pro
vincie en de beide Kamers
5. Denkt gij dat de afschaffing van
het meervoudig stemrecht hervor
mingen zou noodzakelijk maken, die
zekere waarborgen van de maat
schappelijke stevigheid zouden ge
ven. [Het referendum, de hervor
ming van den Senaat, enz.] Zoo ja,
welk zijn, volgens u, deze noodige
hervormingen
6. Ziet ge eenig verband tusschen
het zuiver algemeen stemrecht en
den triomf van het openbaar onder
wijs in alle graden
7. YVat denkt gij van de klerikale
bevestiging, als zou de liberale partij
zelfmoord plegen door met de socia
listen samen te werken om het kleri
kaal staatsbestuur omver te werpen?
Op die vragen hebben de volgende
heeren een antwoord gegeven
G. Abel, Ed. Anseele, Maurice
Anciaux, Berger, H. Brunard, A.
Buysse, C. de Bast, A. Degreet, H.
de Selys, J. Destrée, A. Devèze, E.
Discailles, Em. Dupont, Ensch-
Tesch, Errera, Em. Féron, Fetweiss,
B'lagey, Lod. Franck, Goblet d'Al-
viella, Goossens-Bara, P. Haviez, P.
Janson, L Jourez, Charles Magnette,
Ad. May, Em. Vandervelde en Sam
Wiener.
Op de eerste vraag geven allen
een bevestigend antwoord.
Op de tweede toont zich de heer
PRAGHTCATALOGÜS
N' 64
Fetweiss alleen voorstander van het
meervoudig stemrecht. Volgens al
de anderen kan het niet samengaan
met het demokratisch stelsel en is de
afschaffing noodig.
Op de derde vraag denken de
meesten dat 25 jaar voldoende zijn
voor den kiesouderdom, slechts en
kelen zouden willen eene bijgevoeg
de stem geven aan de huisvaders en
de bejaarden.
Op de vierde vraag zijn bijna allen
het eens om, aangaande de kies
voorwaarden, geen onderscheid te
maken tusschen gemeente-, provin
cie- en kamerkiezingen.
Wat de vijfde vraag betreft, en
kelen zijn voorstanders van het refe
rendum en de herinrichting van den
Senaat. Zeer vele van de hooge per
sonen, die geraadpleegd werden,
dringen aan op eene betere en meer
algemeene toepassing van de even
redige vertegenwoordiging. De mees
ten zijn ook van oordeel dat het A S.
het openbaar onderwijs zal doen
vooruitgaan.
Op de vraag aangaande de zelf
moord der liberale partij vinden
allen, uitgenomen M. Fetweiss, niets
dan misprijzen voor die klerikale
bewering.
M. Paul Hymans, die niet op de
lijst der geraadpleegden staat, heeft
de inleiding gemaakt op die vragen
lijst. Uit die inleiding knippen wij
de volgende kenschetsende woor
den
Vooruit dan zonder nuttelooze
vrees, zonder ontzenuwde be-
schroomheid.
Belgie moet zijne bestemming van
vrije natie volgen, zich ontwikkelen
in de reine lucht der demokratie,
gemilderd door instellingen, die het
recht van iedereen beschermen en
door de beredeneerde en voorzichti
ge neigingen, die het zullen beletten
in overdaad en dwaasheden te val
len.
Zwaar zou de verantwoordelijkheid
zijn van dezen, die uit Donquicho-
tism of kinderachtigheid de groote
proef der samenwerking zouden in
gevaar brengen op het ougenblik
der beslissende handeling.
Wij voegen hier nog bij wat de
Matin van Antwerpen zegt, die
onder de gematigste der liberale
bladen mag gerekend worden
Op den vooravond van de sa
menkomst der antiklerikale krach
ten op den vooravond der beweging
die aan de katholieken de onweer
staanbare macht moet doen zien van
het grondbegin, dat de vereenigde
linkerzijden betrachten, hebben deze
woorden van den heer Hymans eene
groote beteekenis. De liberale partij
is eensgezind en staat als één man
op voor de afschaffing der schande
lijke voorrechten voor het meervou
dig stemrecht.
Morgen zullen die voorrechten be
paald verdwenen zijn.
Vooruit voor het zuiver algemeen
stemrecht
Dat nu de klerikalen maar pree-
ken en schreven dat ze zweeten over
den zelfmoord der liberale partij.
De betooging van 15 Augustus en
het gevolg van het onderzoek der
Revue de Belgique zullen hen
wel doen zien dat al hun gefrazel
.naar goed is om kinderen bang te
maken.
imssimimmmmivimmtimmymimim
Klerikale
Ku ningsgezindheid.
De huichelarij der klerikalen in
zake koningsgezindheid kan niet ge
noeg ontmaskerd worden.
Het is een overgekend feit dat de
klerikalen maar aan één opperhoofd,
aan den Paus en Koning gehoorza
men, en dat Koningen en Keizers
voor hen maar kleine garnaal, 'n bij
komende zaak zijn, als die koningen
en keizers niet handelen naar dunk
en wensch der Roomschgezinden.
Het bewijs daarvan vinden wij
nog eens deze week in het fanatiek
I^and van Waas katholiek week
blad van St-Nicolaas.
Sire, is uwe Majesteit overtuigd
dat wij katholieken, nog de eenige
koningsgezinde partij uitmaken
Indien wij ons achteruit trokken,
geen dag meer stond uw troon recht,
wantZ^ Peuple, het belangrijk or
gaan der nog eenige andere overblij
vende partij wil én Republiek, én
President.
Uwe Majesteit heeft dien toestand
zonder twijfel met ons voorzien en daa
rom te meer kunnen wij moeilijk aan
nemen dat zij ons, katholieken, eenen
kaakslag zou gegeven hebben in zake der
schoolwet Schollaerl.
Wij zouden hier daar in elk ge
val de verzekeringen van willen heb
ben opdat, desgevallend, niemand
onder ons ten onrechte zijn sympathie
late varenwelke Hij tot nog toe voor
zijnen koning, diep waarschijnlijk, in
't hart heeft gedragen.
Het koningdom en de vertegen
woordiger van het koningdom zijn twee
verscheidene zaken.
Altijd blijft onze kreet Leve het
koningdom niet Leve de Koning.
Nota der Redactie
Altijd ook die andere Leve
Schollaert en zijne schoolwet
Dus De klerikalen laten hun sym
pathie vallen voor den Koning indien
't bewezen is dat Albert I zijne mi
nisters wandelen zond met hun vrij
heids verkrachtend schoolontwerp.
Omdat de Koning niet toelaat dat
de vrijheid van geweten van het
grootste deel der natie gekrenkt
wordt onttrekken zij hem hunne ge
negenheid hunne liefde en kan
ook hij slechts bij 't schuim der bevol
king liberalen en socialisten van al
rang en staat) gerekend worden.
Zij roepen Leve t koningdom
als 't hun intresten dient.
Zij roepen Leve de Koning, als die
Koning een gedwee wapen is in de
handen der geestelijkheid en ten
dienste van Rome
Ellendige huichelaars
Ziehier nu wat wij vinden in de
Gazet van Antwerpen
INSCHRIJVINGEN.
Voor de Parochiale Scholen.
Vader, moeder, zuster en ik koopen
geene Koninginnebloem meer, zoolang
we geene rechtvaardige schoolwet heb
ben. Fr. 5
Mijn Koninginnebloempje (J. B.) 1
In plaats van Edelweiss, wiilen wij
katholiek onderwijs. 25 personen. 2,50
Wij kunnen geene Koninginnebloem
koopen, zoolang er geene gelijkheid
voor onze kinderen bestaat. Fr. 5
Wij kunnen geen Koninginnebloem
pje koopen, zoolang wij drie maal
schoolgeld moeten blijven betalen.
Fr. 5
Wij kunnen geen Koninginnebloem
pje koopen, zoolang wij geene school
wet hebben, die ons geheele voldoe
ning zal schenken. Fr. 5
Wij kunnen geen koninginnebloem
pje koopen, zoolang er geene beteuge
ling der Logekrochten zal gestemd
worden. Fr. 5
Wij kunnen geen Koninginnebloem
pje koopen, zoolang het den Officieren
van het leger zal verboden worden
deel temaken van katholieke liefdadig
heidsgenootschappen. Fr. 5
Opdat de kinderen onzer Koningin
mogen opgroeien in eer en deugd. Voor
het VERSTOOTEN katholiek onder
wijs, onze moeder. Fr. 50
Opdat vele moeders het voorbeeld
onzer moeder zouden volgen, haar
oudste jongen. Fr. 10
Voor den Katholieken Schoolpenning.
Geef ons eerst eene rechtvaardige
schoolwet en wij zullen het werk der
Koninginnebloem steunen. F. 1
Opdat alle katholieken het werk der
katholieke scholen boven de bloem, der
Koningin mogen stellen.
Het fanatism van die inschrijvers
gaat dus voor hunne liefdadigheid,
vóór hunne Koningsgezindheid.
Noteer dat die inschrijvingen gaan
van 5 tot 50 fr. en dat die enkel kun
nen gedaan worden door rijken of
begoede lieden
Admireer het goede voorbeeld van
gehechtheid aan den troon gegeven
door de klerikale begoede klassen.
En zulk volk wil aan de liberalen
verwijten dat zij den troon willen om
verhalen en de republiek uitroepen.
Alle verstanidge lieden zullen hen
uitschuifelen en hunne huichelende
handelwijze schandvlekken.
^msssssssmmsmim
Weetgij, vriend lezer, hoeveel kloos
ters België telde in 1829, dus 't jaar
vöör onze revolutie 251 met 3469
kloosterlingen
Eu in 't jaar 1900, de laatste officieele
optelling geeft er ons 2474 met 37.905
kloosterlingen
Sedert dien is het getal niet vermin
derd.
Dus in 70 jaar is het getal kloosters
en kloosterlingen in Belgie verdrie
dubbeld Gelukkig Belgie
Het is belangwekkend eens het ge
dacht der Constituante van 't jaar 1830
op te zoeken aangaande de kloosters.
Iedereen weet dat het ongehoord
getal kloosters en de onophoudende
Men schrijft in bij den Uitgever, üixmudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch Kelgié en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden
■EIGIUM
BEST BiCVClP
Voor
Zich wenden
Pelikaans 'aal, 48
0 ANTWERPEN
OF BIJ DEN AGENT
DER STREEK.
Cj