Stadsnieuws.
1
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 14" September i 911
Zevende jaar. NT 44.
De Gemeenlekieziogen.
Waar zij siaarloe willen.
Aan 't rechteroog
van 't Nieuwsblad.
Eene kleine vraag
aan 't Nieuwsblad
Goed nieuws.
Gebroeders Van Coillie,
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des BMonderdufJS. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Dixtnudestraai, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De gemeentekiezingen naderen
snel. Wij zijn er maar een vijftal we
ken meer van af. Ook is de kiesstrijd
zoowat overal begonnen.
De klerikalen weten dat zij in de
meeste groote steden en vooruitstre
vende centra eene klopping van be
lang zullen krijgen. Toch komen zij
in 't strijdperk en trachten hier en
daar in 't liberale kamp wat ver
deeldheid te zaaien. Schuchter bren
gen zij nog het roode spook te voor
schijn, maar weten wel dat hun ge
schrijf en getater daarover niet zul
len lukken. Sedert katholieken en
socialisten te Gent een paar jaar zoo
eensgezind hebben huis gehouden, is
dat roode spook versleten en te Gent
zelf is dank aan het kartel tusschen
liberalen en socialisten, hun rijk uit.
Zij zullen in het net vallen dat zij al
jaren lang voor de liberalen hadden
uitgezet. De volstrekte meerderheids-
mikmakkerij, die zij hadden uitge
vonden, zal oorzaak zijn dat zij van
de groote stadhuizen zullen gekegeld
worden. Nu hebben zij geen ander
wapen meer dan daar wat troebel
water maken, waarin eenige liberale
of socialistische weerspannige krin
gen kunnen verdrinken als zij niet
oppassen.
Voor de rest zullen de klerikalen
in andere gemeenten de plaatselijke
belangen uitbaten om hunne kandi
daten gekozen te krijgen. Voor de
antiklerikalen moet de leus zijn
Overal strijden zoo zullen zij de
klerikale geldmacht verdeelen en
dus ook verzwakken. De hoopen vijf
frankstukken, die onze tegenstrevers
overal zullen moeten gebruiken om
kiezers om te koopen, zullen zij niet
kunnen besteden o hier of daar in
groote omschrijvingen hunne eigen
zetelsin stand te houden of er nieuwe
bij te winnen.
Overal strijd dus, al is de hoop
soms klein. De klerikalen 'strijden
ook overal. Waarom zouden onze
vrienden het niet doen En overal
waar 't kan moet de gemeentekies
strijd eene hooge politieke beteeke-
nis hebben. Het antiklerikalismus
moet overal eendrachtig het klerika-
lismus, den algemeenen vijand van
recht en eerlijkheid bevechten.
Men beschuldigt ons soms van
overdrijving, wanneer wij beweren
dat de politieke geestelijkheid en
hare trawanten ons zouden willen
terugvoeren naar de eeuwen, dat de
Kerk almachtig was, en zij den Staat
verplichtte degenen te straffen, te
folteren, ter dood te brengen, die
niet slaafsch voor haar buigen wil
den.
Waar zij machtig genoeg was,
deed de Kerk dit beulenwerk zelf, en
daar ging het nog gruwelijker, nog
onmenschelijker dan bij de wereld
lijke beulen.
Nu, om te bewijzen dat wij waar
heid schrijven, wanneer wij beweren
dat de klerikale Kerkemannen ons
naar die treurige tijden zouden wil
len terugvoeren, moeten wij enkel
net gezegde herinneren van een
voornaam geestelijke, die, in eene
openbare voordracht, te Rousselaere
gehouden, deze meening vooruitzet-
te, dat de Staat het recht heeft, te
dwingen tot godsdienstigheid.
En benevens de talrijke klerikale
bladen die nu en dan deze leering
verdedigen, hebben wij nu Le Bra
bant Walton, zoo een soort Nieuwsblad
die het volgende schrijft wij verta
len
Het burgerlijk gerecht veroor
deelt tot de doodstraf de moorde
naars, om er de samenleving van te
verlossen, voor wie zij een groot ge
vaar zijn. Men gebruikt geweld om
de menschen, die tot zelfmoord ge
neigd zijn, te beletten hun gedacht
ten uitvoer te brengen, schoon die
menschen niet gevraagd hebben om
op de wereld te zijn.
Zou de katholieke Kerk het recht
niet hebben om de ketters den dood
waardig te achten, en ze als dusdanig
aan de burgerlijke rechtbanken over
te leveren, opdat deze ze zouden ver-
oordeelen De ketters zijn toch
moordenaars van de slechtste soort,
zij dooden de zielen. Zou de Kerk
deze, die door het doopsel het boven
natuurlijk leven ontvangen hebben,
niet kunnen verplichten in de voor
waarden te blijven, die noodig zijn
om dat leven te bewaren
Zou men zich in de twintigste
eeuw denken, wanneer men zulke
afschuwelijkheden leest
Zou men niet denken dat de kleri
kalen den kop kwijt zijn, in ons land,
om zulke dingen te durven schrij
ven
Maar zijn er nu, waarachtig, noch
fanatieken, ja, waanzinnigen in ons
land, die meenen dat het hun zoude
mogelijk wezen zulke vervolgingen
uit te lokken
Die tijden zijn hier voorbij, en
voorgoed voorbij, ten ware de kleri
kale macht weer zoo groot werd, dat
zij alles overheescht.
En dit kan onmogelijk nog
Doch, intusschen moeten alle vrij-
gezinde menschen medehelpen, om
dien terugkeer nog meer onmogelijk
te maken zulke taal, als deze van
Le Brabant Walton, moet eene aan
sporing zijn, om het klerikale spook
voor altijd den lust te ontnemen, nog
eens het hoofd te verheffen.
Intusschen willen wij er nog eens
op wijzen, dat, indien dergelijke
strafpleging weer ingevoerd wierd,
de Kerk en hare gazettekribbelaars
opnieuw zouden beweren dat zij voor
niets in die bestraffingen tusschen
komen doch, de bewoordingen van
bedoelde gazet zijn klaar genoeg
De Kerk zou de ketters den dood
waardig achten en de burgerlijke
rechtbanken zouden ze moeten ver-
oordeelen
Altijd het oud stelsel
En dan beweren de klerikalen nog,
dat hunne politieke Kerk enkel de
zachtmoedigheid, de naastenliefde
aanpredikt Wat zou 't dan zijn, in
dien het zóó niet ware
Weg met die klerikale geestelij
ken
En weg met hunne leering, die de
leering van den zachtmoedigen Kris-
tus niet meer is
In zijn laatste nummer antwoord
't Nieuwsblad op ons artikel der
vorige week, handelende over de
deelneming der geestelijkheid aan
de betooging van Leuven. In een
ellenlang artikel poogt het die deel
neming onzer politieke geestelijkheid
te verecht vaardigen, en het eindigt
met ons verscheidene vragen te stel
len.
Zooals 't Nieuwsblad het schrijft,
zullen wij zijne ootmoedelijke vraag
niet verstooten en wij verklaren dat
1) Godsdienstige priesters dusda
nige priesters zijn die zich buiten
hunne godsdienstige werken met het
wereldlijk leven niet bekommeren.
En politieke priesters zijn dezen die,
benevens hunne godsdienstige zen
ding, zich doen doorgaan als haantje
van 't baantje immers, ze staan aan
't hoofd der bonden, ze maken deel
van de melkerij, enz. dit slechts uit
politiek profijt. Zij drukken op de
gewetens tot ze gedwee den priester
gehoorzamen.
Wij zeggen de plaats van een
geestelijk is in de Kerk buiten deze
heeft hij niets te doen.
Vat ge nu deze specieuse ver
deeling, Nieuwsblad
2) De schrijver van 't Nieuwsblad
is meer in betrekking met priesters
dan wij, bijgevolg kan hij zelf deze
rekening opmaken, mits stiptelijk de
hierbovenstaande uitlegging toe te
passen.
3) Eene rechtzinnige overtuiging
moet geëerbiedigd worden, is zij
katholiek, protestant, liberaal of
sociaal. Dit is aangenomen
Een politieke priester die twist en
tweedracht zaait onder de burgers,
die zijne parochianen ophitst tegen
andersdenkenden, zelfs dikwijls te
gen eigene politieke vrienden, omdat
zij de overhand der politiek aan den
priester niet overlaten (hetgeen in
verscheidene gemeenten van ons
arrondissement is voorgevallen), die
andersdenkenden in alles poogt te
ondermijnen en te broodrooven, past
hij de geboden van Christus toe,
luidende als volgt Bemin uwen
evennaaste gelijk u zeiven en «Doe
niet aan anderen wat gij niet wilt
dat men 11 doe
Bijgevolg logenstraft deze priester
zijne godsdientprinciepen niet en is
het te verwonderen dat zulke priester
die oneenigheid onder het volk zaait
in plaats van met zachtheid te han
delen, is het te verwonderen, zeggen
wij, dat die priester de algemeene
achting verliest
4) Men moet denken dat de heer J.
van 't Nieuwsblad ook is tehuis ge
bleven, want ware hij naar Leuven
geweest zou hij ons deze vraag niet
stellen hij hadde zelf de uitdagende
houding kunnen bestatigen zijner
politieke vrienden,die hunne stokken
boven 't hoofd zwaaiden en als wilde
dieren voor de huizen en de lokalen
van liberalen huilden van Vive la
calotte, de liberalen zijn kapot en we
slain erop en De geuzen dood
alzoo onlusten verwekkende, welke
zij nu ten laste der liberalen willen
leggen.
Wie werd te Brussel en te Thienen
aangehouden des avonds der betoo
ging Twee klerikalen, de
eene meteen geladen revolver opzak
en de andere had een revolverschot
gelost te midden het volk
Ziedaar de zeden van de partij der
orde
Wellicht zal 't Nieuwsblad over ons
antwoord tevreden zijn.
mm
't Nieuwsblad heeft tot nog toe
niet geantwoord op ons artikel
Waar was René
Zou het ons niet kunnen zeggen
waarom René te Zillebeke was, aan
't zien varen, in plaats van te mani
festeeren te Leuven en waarom geen
enkel katholieke hoofdman met de
grrroote ypersche afvaardiging was
medegegaan
Allo Nieuwsbladzegt het ons
'nen keer
De groote Circus P. Wilke, die
sedert eenige weken aangekondigd
was, zal voor 5 dagen naar Yper
komen, op 22 September.
Overal, bekomt die circus de
grootste bijval.
Ziehier wat het Laatste Nieuws er
over schreef tijdens het verblijf der
Circus Wilke te Antwerpen
Openingsvoorstelling
van Girkus P. Wilke.
Voor eene uitverkochte zaal had Za
terdag de openingsvertooning van Gir
kus P. Wilke plaats, en zöö zal het
gaan gedurende de 16 dagen van zijn
verblijf op het Oud-Arsenaal, want 't is
eene modelinrichting in vollen zin des
woords.
De verschillende nummers van het
zeer afgewisseld progromma volgen
elkander zonder onderbreking op ge
durende drie uren is er geen oogenblik
dat geen belangwekkend kunstwerk te
zien of te hooren is.
Zooals het in een echten cirk wezen
^exJdAle, Ac f1001 vote
'ftx.aa.cX ^iiociiyruiAxxiooa cxchax:
%S\a dbritio®£ftUc
{^Cift-cuxAxOl/uuxt •j&itTtoe'Vwsj
BIJ DB
OoslstraatROUSSE LAERE.