Stadsnieuws.
1
i
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
dei wctz\A
Donderdag, 25n November 1911.
5 centiemen.
Achtste jaar. Nr 2.
Eendracht maakt Macht. g erttcfiijtiende des donderdags. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Mbn handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklatnen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Dconlbiudiug der Kamers
Een Minister
met liet Slot op den Mond.
De heer de Broqueville heeft Don
derdag verklaard dat de Kamers zou
den ontbonden worden.
Sinds lang hadden wij voorspeld dat
er geen andere oplossing mogelijk was,
maar wat gaan de klerikale bladen nu
vertellen, die beweerden dat er geene
ontbinding der Kamers kon of mocht
gebeuren
De vermeerdering van het getal Ka
merzetels had de ontbinding van het
Parlement als noodzakelijk gevolg.
Een andere oplossing ware een eer-
looze politiek geweest.
Sommige klerikale voorvechters
hadden daaruit reeds besloten dat de
katholieke partij eenige nieuwe Ka
merzetels aan de oppositie zou kunnen
ontfutselen. Die klerikale voorvechters
worden door den heer de Broqueville
naar het stortbad geleid.
De ontbinding der Kamers is dus
besloten en de kiesstrijd begint.
Wie zal de klerikale gelederen aan
voeren
De heer Woeste verklaarde Donder
dag dat de heer de Broqueville de
eenige hoofdman van de katholieke
partij is.
Die hoofdman heeft het als een plicht
beschouwd te verzwijgen dat hij reeds
voorstander was van de ontbinding der
Kamers, toen hij minister werd. Hij
zal waarschijnlijk ook den kiesstrijd
voeren met een slot op den mond om
zijne vrienden nog niet meer te verdee-
len.
Gansch de oppositie is het eens om
den strijd tegen de klerikale regeering
hardnekkig voort te zetten.
De heer Woeste heeft getracht den
heer Vandervelde als leider van de op
positie voor te stellen.
Socialisten en liberalen hebben gee
ne leiders noodig om hun plicht te
volbrengen, en daardoor wordt wel het
beste bewijs geleverd dat er in het
land een algemeene strooming tegen
de klerikale regeering bestaat.
Dat zal in den aanstaanden kies
strijd bewezen worden.
Kr is geen geld
Nooit misschien, sedert 1830, heeft
de regeering in zulke groote geldverle
genheid verkeerd als thans.
Al wie iets van het staatsbest aar te
verwachten heeft, moet maanden en
maanden op den uitkijk liggen en zijne
kneukelen stuk kloppen op de deuren
van den staatskassier om iets los te
krijgen.
Ondernemers van openbare werken
worden betaald met schatkistbons of
moeten uitstel van betaling verleenen.
Openbare besturen, die naar de ver
schuldigde toelagen wachten, sturen te
vergeefs brief op brief.
Zelfs het maandgeld van staatsbe
ambten en het werkloon van kleine
luitjes in staatsdienst worden niet
regelmatig betaald, de ouderdomspen
sioenen worden vereffend met eene
maand of zes weken achterstelalle
toelagen aan kringen van onderlingen
bijstand, lijfrentgenootschappen, enz.,
die sinds lang moesten betaald zijn,
worden uitgesteld tot het einde van 't
jaar.
In het telegraafbestunr heerscht er
groote misnoegdheid, daar de premiën
voor het eerste haltjaar nog niet be
taald worden en de machinisten van
het spoor laten bittere klachten hooren
over hetzelfde onderwerp.
De ontreddering is dus algemeen.
Men zou misschien kunnen denken dat
er groote uitgaven noodig waren om
de weerbaarheid van ons land te ver
zekeren.
Maar ook op dat gebied was er mets
gereed. Zelfs voor onze nationale ver
dediging had de klerikale Regeering
geen geld.
Slechts gedurende deze laatste we
ken, als de internationale toestand
voor ons land zoo gevaarlijk werd, is
er niets gedaan geworden, en dan nog
is het misschien onze Koning, die er de
Regeering toe gedwongen heeft.
Hoe wil men dat het volk in een
dergelijk ministerie zou vertrouwen
stellen
De zoogezegde
katholieke triomf van
15 October 1.1.
Het dagblad L'Indépendance
heeft eene zeer belangwekkende statis
tiek opgemaakt van de zetels welke de
katholieken en de antiklerikalen verlo
ren of gewonnen hebben in AL de ste
den en gemeenten van meer dan 10.000
zielen in België, omdat het bijiba alleen
lijk daar is dat de strijd een zuiver
POLITIEK karakter aanbood. In de
kleine gemeenten heeft de strijd een
ander karakter de persoonlijke in
vloed der kandidaten en de plaatselijke
aangelegenheden spelen er de bijzon
derste rol in de gemeentekiezingen.
Ziehier dus deze statistiek
In de provintie Brabant wonnen de
antiklerikalen, zuiver uit, 31 zetels.
In de provincie Antwerpen, 33 ze
tels in de provintie Oostvlaanderen,
10 in de provintie West-Vlaanderen,
16 in de provintie Henegouwen, 56
in de provintie Luik, 25.
Eindelijk in de provintiën Namen,
Limburg en Luxemburg verliezen de
katholieken 11 zetels, hetgeen voor
geheel België- uitmaakt eene aanwinst
van 208 zetels voor de kartellisten op
de katholieken, tegen 20 gewonnen
door deze laatsten. BLIJFT DUS EENE
ZUIVERE AANWINST VAN HONDERD
ACHT-EN-TACHTIG ZETELS voor de
ANTIKLERIKALEN 1
Kan men dan nog loochenen dat het
klerikaal ministerie afgekeurd is ge
heel het land door en dat het met Mei
den doodslag zal ontvangen
«SS "C«;3S8«SS?®S f*3S ®S «BS fBS
De oiigeleliérdfen
in hel Duilseli en het
Belgisch leger.
In 1909 zijn er in het Duitsche leger
265.257 recruten ingelijfd.
Op dit aantal waren er slechts 46 te
zegge 2 op 10.000, die met lezen of
schrijven konden.
Over tien jaren was het aantal onge-
letterden onder de recruten nog 869,
of 52 voor 10.000.
Onder de 166,048 recruten door
Pruisen in 1909geleverd, warenslechts
30 ongeietterden. De verhouding is
dezelfde voor Beieren, Saxen, het Her
togdom Hesse en Oldenburg. In de
andere bondsstaten was geen enkel
ongeletterde recruut.
Van al de beschaafde landen, telt
Dnitschland het kleinste aantal onge
ietterden. Men mag bijna zeggen dat in
Duitschland geen ongeletterde perso
nen bestaan.
In 1907 telde men in Engeland 100
ongeietterden op 10.000 recruten in
Frankrijk 350 in Oostenrijk 2.200 in
Italië 3,100 in Rusland 6 208.
Volgens de jaarlijksche statistieken,
zijn er in België in 1908 1536 ongelet
terde recruten ingelijfd (1080 Vlamin
gen en 456 Walen), op een totaal van
13510 recruten of 1137 op 10.000.
De verhouding is voor de Vlamin
gen 1283 ongeletterde op 10.000 en
voor de Walen 895 op 10.000.
Dan moet men nog rekening houden,
dat er nog 605 recruten, of 447 op
10.000 waren die konden lezen, en
onbekwaam waren om hunnen naam
te schrijven.
3,097 of2.293 op 10.000 konden lezen
en schrijven, doch konden niet reke
nen.
In korte woorden, de verhouding
der ongeietterden onder de recruten is
568 maal grooter in België dan in
Duitschland.
Dat is eene bestatiging waarop ons
klerikaal gouvernement fier mag we
zen.
De verhouding zou nog grooter we
zen wanneer wij de staat van 't onder
wijs moesten nagaan van hen die niet
tusschen de ongeietterden gerangschikt
zijn.
Over bef oriisBag van
Baron Ruzetfe, gouverneur
van West-Vlaanderen.
Bereiden wij de toekomst.
Wij hebben gezegd wet men denken
moest over de kiezingen van 15 October
laatstwij hebben bewezen dat die
kiezing, gelijk al deze, die zich te Yper
opgevolgd hebben, sedert den val van
het oude stadsbestuur, vervalschtdoor
daden van bedrog, van drukking en
van omkooping. Onze klerikale confra
ters beproeven zelfs niet het te weer
leggen is het niet een der hunnen die
verklaard heeftWij weten wel dat
Yper liberaal is, maar bet geld is bij de
klerikalen En, inderdaad, elke kie
zing is te Yper het voorwerp van eene
ware markt. De stemmen zijn met
goud gekocht en de tarief verandert
naar het aanzien van den kiezer. Van
waar kwamen dan de vijffrankstukken
waarmede armen zich konden zat zui
pen op 15 October en volgende dagen
Maar nevens die armen die zich voor
de heilige zaak lieten winnen door de
aanlokking van het geld, hoeveel noemt
men er niet, onder de meervoudige
kiezers, die de gewoonte aangenomen
hebben hunnè stemmen te verkoopen?
Zeker zijn er, die men onrechtvaardig
beschuldigt, maar er zijn andere, die
zich zelfverraden door de bovenmatige
pogingen die zij aanwenden om de ver
denking af te keeren,die op hen weegt;
met het hooge woord te voeren, vooral
als zij schreeuwen tegen het afvallig
zijn of het niets doen der anderen.
Maar dringen wij niet verder aan
wij hebben beter werk te verrichten.
De uitslag der kiezing, door onze te
genstrevers zoo duur gekocht, kan,
noch mag ons niet ontmoedigen. Het is
heden vastgesteld dat er te Yper een
blok van 2052 tot 2336 kiezers zijn die
heel de klerikale macht niet kan doen
afnemen. 2300 stemmen tegen 2600 is
een eerbiedwaardig en aanmoedigend
cijfer, wanneer men denkt aan den
ontzaglijken invloed, waarover onze
tegenstrevers beschikken. Sedert 27
jaren datzij het Staatsbestuur inhanden
hebben, zijn al de plaatsen niet aan
hunne vrienden gegeven geweest? Zijn
al de besturen niet in hunne handen
en welke macht halen zij er niet uit?
Ziet eens, enkel voor de openbare
weldadigheid, zijn er te Yper 833 huis
gezinnen, die op eene bestendige wijze
hulp krijgen en het. beloop der verteen-
de hulpen is jaarlijks van 3056 Moet
men verder de oorzaak zoeken van de
kiesmacht der klerikalen
En spijts dat alles, zijn onze meesters
enkel aan 't bestuur gebleven door het
geld met volle handen uit te deelen en
dan nog konden zij de volstrekte meer
derheid maar met een honderdtal
stemmen overschrijden (132 voor de
groote lijst en 109 voor de kleine).
Verre das van ons laten terneersla
gen door den huidigen uitslag; kunnen
wij er enkel heel ernstige aanmoedi
ging uit patten voor de toekomst. Want
AcfloojvAte
-V 8 £&LLKeuvu4tjuuu: •Antwetjtfu
Ctl CLCMllJfc^wezpia. CycSe aec
Gebroeders V.w Goillie,
OoslstraatHOUSSELA EllE.
DE WEERGALM
Men schrijft in bij den Uitgever, Oiximule,straat, nr 53, te Y|>er. De aankondigingen van
gansch Helgië en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
uaamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en ondertekend toe te zenden
*25'SS'3S'3Kr35"SS -3S B<®S'3Sa3S.'3S 'SS'SS "35
<SS-S-JSS<SS-TSS-'3S 2S
Zooals wij eerst in ons voorgaand num
mer mededeelden, zal baron Albert Ruzette,
gouverneur van West-Vlaanderen in April
aftreden.
Hij zou reeds ontslag genomen hebben
indien zijn opvolger bij de hand ware
doch het zal niet gemakkelijk zijn hem te
vervangen, daar hij zich bemind heeft kun
nen maken, ook bij zijne politieke tegen
strevers.
Worden voor het gouverneurschap voor
uit gezet Baron M. Van der Bruggen,
oud-minister van Landbouw. Deze oud
volksvertegenwoordiger van Thielt, die een
landgoed te Wielsbeke aan de Leie be
woond, is zeer rijk. Zijne vrouw is eene
burggravin de Preudhomme de Nieupoort
en beiden hebben bovendien voor geène
kinderen te zorgen doch M. Van der Brug
gen heeft wegens ziekelijkheid de Kamer
verlaten. Men spreekt nog van M. Jansens
de Bisthoven, oud-procureur des Konings
te Brugge, die, hoewel magistraat aan het
Beroepshof te Gent, nog zijne woning te
Brugge behouden heeft en baron Ernest
van Caioen, schepene, die aangeduid is
eens graaf Visart de Bocarmé als burge
meester van Brugge op te volgen. Men
spreekt ook eindelijk van den heer Cyriel
Van Overberg, eeresecretaris-generaal van
het departement van Wetenschapen Kunst,
oud-arrondissementskommissaris van Kort
rijk en least not least van baron H Kervijn
de Lettenhove, den bekenden estheet, die
echter geene persona grata is bij de kop
stukken der katholieke partij te Brugge.
Als zeker bewijs van het aanstaande
heengaan van baron Ruzette kan gelden
dat deze bevolen heeft zijne bijzondere
woning te Brugge zoodra mogelijk in ge
reedheid te brengen.
De logenstraffingen betreffende dit ont
slag, die in zekere katholieke bladen ver
schenen, zijn maar om tijd te winnen tot de
witte raaf gevonden zij die men zoekt.
BIJ lil.
