Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Veree aiging van Yper en het Arrondissement.
De plundering der
Staatskas door de
klerikalen.
Donderdag, 21» Maart 1912.
5 centiemen.
Achtste jaar. Xr 19.
Het schandaal der
iiolarieeie benoemingen.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des donderdags.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Klerikale bluf. Hoe zij hunne
Gestichten onderhouden.
Al van over langen tijd staan er in
de klerikale gazetten lofartikels over
hunne scholen., hunne gestichten van
maatschappelijk onderwijs en over
hunne mutualiteiten.
Zij hebben lange statistieken aan
gehaald om te doen zien dat hunne
inrichtingen aan het land minder
kosten dan de officieele en zelfs de
verwaandheid zoo verre gedreven
van te zeggen dat de katholieken
hunne scholen met hun eigen geld
betalen en dat het tijd wordt, een
einde te stellen aan de ondersteu
ning der officieele scholen met de
centen van de lastenbetalers, ofwel
aan hunne gestichten ook toelagen te
geven.
Meer dan eens reeds kreeg die
verwaandheid in de Kamers een
leelijke krook en werd er aangetoond
dat de klerikalen wel de grootste
budgetvreters van het land zijn.
De bespreking over do hpgrooting
van Nijverheid en Arbeid in Kamer
zittingen van verleden week over
heeft opnieuw een staaltje gegeven
van de manier, op welke onze tegen
strevers, verre van hunne werken
zelf te betalen, uit de staatskas groo-
te sommen geld weten te krijgen,
niet alleen om die werken te helpen
ondersteunen, maar om terzelfder
tijd persoonlijke kiespropaganda te
maken.
Tegen dat stelsel is de moedige
volksvertegenwoordiger Buyl in ge
noemde bespreking te velde getrok
ken en zoo krachtdadig en welspre
kend geweest, dat de rechterzijde
woedend opsprong.
Die gramschap is licht te begrijpen.
M. Buyl heeft een hoekje opengedaan
waaruit de klerikale Kamerleden
liefst niet hooren vertellen. Hij heeft
laten zien dat de hoofdmannen hun
ner partij volle handgrepen in de
staatskas deden om hunne maat
schappelijke werken rijkelijk te on
derhouden.
Natuurlijk heeft niemand ooit
gedacht de persoonlijke eerlijkheid
van die parlementsleden in twijfel te
trekken. Enkel het stelsel is ge
schandvlekt geworden en M. Buyl,
ondersteunt door heel de linkerzijde,
heeft dat gedaan op meesterlijke
wijze.
Hij heeft gesproken over de toela
gen die door de regeering aan de
klerikale maatschappijen van onder-
lingen bijstand verleend worden en
bewezen dat die toelagen maar die
nen om klerikale propaganda te ma
ken. Bij geene enkele antiklerikale
mutualiteit heeft de regeering eenën
afgevaardigde aangesteld. Zij gaf
140.000 fr. aan hare afgevaardigden
bij klerikale maatschappijen en maar
21,000 fr. aan deze, die bij onzijdige
niet-klerikale afgevaardigden waren.
Eene leelijke wonde.
Een goed werk.
M. Buyl heeft door zijne rede in de
Kamer een goed werk verricht niet
alleen voor de liberale partij, maar
voor heel het land. Hij heeft een
stelsel van wraakroepende klerikale
begunstiging doen kennen en bestre
den. Hij heeft eene leelijke wonde
blootgelegd, die de klerikalen hard
heeft doen schreeuwen. Zij hebben
hem beleedigingen toegestuurd en
zelfs de minister heeft zijne opgewon
denheid niet kunnen intoomen. Maar
evenals de heelmeester die in zijne
operatie onwrikbaar blijft voort-
werken, heeft M. Buyl den vinger op
de wonde gelegd ondanks het ge
schreeuw der rechterzijde.
En toen zijn werk ten einde was,
heeft hij eenvoudig gezegd Het
land zal oordeelen over de statistie
ken die ik aan de Kamer meêgedeeld
heb
En dan is een nieuwe storm in de
rechterzijde losgebroken maar links
weerklonken toejuichingen voor den
wakkeren redenaar en zijne medele
den lieten de aanvallen der rechter
zijde niet onbeantwoord.
Wat hij zegde moet wel raak ge
weest zijn en ook onwederlegbaar,
want zijne tegenstrevers hebben,
buiten hunne beleedigingen niets
weten te antwoorden dan dat de lin-
pelijke werken wilde afschaffen en
zij zulks aan het land zouden bekend
maken. Maar de heer Segers, die dat
zegde, kreeg algauw van den heer
Vandervelde tot antwoord Wij
zullen de toelagen niet afschaffen,
maar ze algemeen maken
M. Colfs zegde dat M. Buyl maar
herhalingen gedaan had, die reeds
weerlegd geweest waren-, hij deed
zijn best om de klerikalen wit te
wasschem en poogde te doen geloo-
ven dat M. Buyl personen had aan
gevallen, doch vele leden links rie
pen dat M. Colfs loog en de voorzit
ter voegde er bij dat, volgens de
opname der snelschrijvers, de toela
gen getrokken waren voor de mutua
liteiten.
M. Woeste gaf zelfs M. Buyl
eenigzins gelijk door te zeggen Er
zijn misbruiken, waaraan wij moeten
beternis brengen.
Eenige bedenkingen.
Sprekende over M. Buyl's rede
voering, zegt M. Roland de Marès
in zijn brief aan den Matin van Ant
werpen
Waarlijk, men ziet niet in waar
om de klerikalen zich zoo veront
waardigen over zijne laatste rede (die
van M. Buyl). Hij heeft geene ver
metele beschuldigingen uitgebracht
tegen de afgevaardigden der rechter
zijde hij heeft niemands eerlijkheid
verdacht, maar hij heeft eene handel
wijze bekend gemaakt, die ieder on
partijdig mensch moet afkeuren. De
Volksvertegenwoordigers en Sena
toren van de rechterzijde ontvangen
duizenden franks toelagen als voor
zitters van maatschappelijke wer
ken, die uitsluitend klerikale werken
zijn. Dat is niet aan te nemen. Dr
Barnich heeft in zijn merkwaardig
boek over het klerikaal beheer,
reeds aangetoond hoe de klerikalen
hunne werken' doen gedijen met de
hulumiddelen. verschaft door al de
belastingschuldigen. M. Buyl heeft
aan de Kamer getoond wat dit aan
het land kost en nog heeft hij
£$mr van eer gedeelte dezer werken
gesproken. Hij heeft getoond dat
het staatsbestuur volgens goeddun
ken de klerikale werken ondersteunt,
terwijl het aan de onzijdige of anti
klerikale niets meer geeft dan het
geen de wet hem stellig oplegt. En
zelfs als er middel is om de wet te
ontduiken, laat het zulks voor de
moeite niet.
Ah Zij spelen met hunne maat
schappelijke wetgeving Zij gebrui
ken en misbruiken haar om hunnen
invloed sterker te maken, en wan
neer een Kamerlid de puntjes op de
i's zet, wanneer hij, met de officieele
rekeningen in de hand, vaststelt hoe
de klerikalen zich de openbare gel
den ten nutte maken om hunne kies-
wefking te steunen, beleedigen en
belachen zij hem
Waarlijk, de woede onzer tegen
strevers doet enkel zien en bevestigt
dat M. Buyl hen op een. gevoelig
punt getroffen heeft en hun eenen
slag heeft toegebracht, waarvan zij
de gevolgen op de openbare meening
vreezen «Er is op het oogen-
blik misschien niemand, die aan de
liberale partij zulke gewichtige dien-
Wij lezen in La Flandre libérale
Door het Staatsblad vernemen wij,
tot onze overgroote verwondering dat
de studie van wijlen Meester Josef
Fraeys van Alveringhem naar De
Panne overgebracht is geworden en
dat de nieuwe titularis aangewezen is
in den persoon van M. De Simpelaere,
een klerikaal van het zuiverste bloed.
De standplaats verandering van deze
studie is eene schandelijke onrecht
vaardigheid gepleegd tegenover de
liberale partij en wij zijn overtuigd dat
de linkerzijde der Wetgevende Kamer
M. Carton de Wiart zal verplichten
daarover uitleg te geven.
Ziehier de kwestie kortbondig uit
eengezet
In de gemeente Alveringhem bij
Veurne zijn er altijd twee notarissen
geweest. M. Fraeys die komt te over
lijden behoorde tot de liberale partij
en zijn confrater Meester Verdievel, die
in bediening blijft, is een strijdend
klerikaal.
Verscheidene liberale kandidaten-
notarissen dongen naar de opengeval
lene plaats zij waren overtuigd dat
de afgestorven notaris door een libe
raal zou vervangen worden, om den
dood eenvoudigen reden dat het ver
blijf van een tweeden klerikalen notaris
te Alveringhem onmogelijk was. Inder
daad, men kan toch niet verlangen
twee weldenkende notarissen elkander
te zien verscheuren door eene onver
biddelijke en onvermijdelijke concur-
rencie.
Andere postulanten, wat naïever van
karakter, dachten dat, het ministerie
de gewoonte had, eene studie, door
een liberalen notaris verlaten, aan een
liber den opvolger toe te vertrouwen
en dat men Meester Fraeys ongetwij
feld een politieken vriend als opvolger
zou gegeven hebben, zooveel te meer
dat r in geheel het arrondissement
Veuine, op 18 notarissen, maar drie
j meer zijn die tot de liberale denkwijze
i behooren Zoo leerden deze brave
I postulanten... maar zij dooiden.
Immers de klerikalen van het Veur-
ne-Ambaclit dachten dat zij het nog
niet breed genoeg hadden en dat de
opengevallen plaats insgelijks hunne
prooi moest worden.
Daarom hadden zij eraan gedacht
eene der twee studiën van Alvering
hem naar De Panne over te brengen en
onmiddelijk werd, door de geestelijk
heid, aan de klerikale senatoren en
volksvertegenwoordigers van het ar
rondissement 'order gegeven, het ver
langen van het geestelijk gezag aan
den minister te laten kennen.
M. Carton, na eerst geweigerd en de
gevolgen berekend te hebben van zul-
ken schandaligen truk beloofde de
zaak te onderzoeken.
Wij weten, uit de beste bron, dat de
rechterlijke overheid van Veurne, door
den ministei geraadpleegd, een ongun
stig advies heeft uitgebracht aangaande
de verplaatsing der studie van Al
veringhem. Maar M. Carton heeft daar
fijn zijn polleviën aan gevaagd.
Wat geldt een advies van het gerecht
wanneer de belangen der politieke
vriendjes op' 't spel staan en als men
maar die verwenschte liberalen kan
tergen en duivelen?
Men vertelt zelfs dat de Minister ge
wacht heeft M. Fraeys te vervangen
Panne, den broeder van een clericalen
volksvertegenwoordiger te kunnen be
noemen en dat het voor denzelfden re
den is dat de openstaande plaats, teJab-
beke, nog niet aangevuld is.
Maar deze candidaat bevindt zich,
tegenover het departement, in gansch
bijzondere voorwaarden, die nog die
nen opgehelderd te worden.
La Chronique had volkomen gelijk
wanneer zij, voor enkele maanden,
schreef dat de liberalen zich uit alle
krachten moesten verzetten, tegen het
samenstellen van een nieuw klerikaal
ministerie, om den eenvoudigen reden
dat het, van de dagen dat het nog te
leven heeft, zou gebruik gemaakt heb
ben om allerhande schandelijke daden
te plegen. lederen dag bréngt ons een
nieuw bewijs dat La Chronique waar
heid schreef.
Zooals M. Paul Hvmans het zoowel
zegde, er zijn twee Belgïën een kleri
kaal België dat alles opslikt en binnen
slikt en een antiklerikaal België van
liberalen en socialisten die behandeld
worden erger dan bastaards en vreem
delingen in hun eigen land
Men verzekert ons dat, tusschen de
liberale kandidaten - notarissen, die
voor de plaats van Alveringhem heb
ben gepostuleerd, er zich bevinden die
reeds meer dan 50 jaar oud zijn Wij
kunnen het niet gelooven
Men schrijfi in bij den Uitgever, bixïiiudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
ganscti België en 't buitenland evenals de Notariale en Kecluerlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege-
naamde artikels uiterlijk legen Dijnsdag middag vrij en onderieekend toe te zenden.
kercij do cvllo
xxxomtouri uk
o4 - .1 IXA i 1. J
i-s»
VELOMAKÉRS vrar.jl AGENTSCHAP
WIELRIJDERS vr: ?gt GRATIS
LUXEJATA OGUS
m THeInTÏERPIA CYCLE tj Ltd, 48. PELIKMSSTRUT. HTVEJNI,
