Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
mbm
Donderdag, 28n Maart 1912.
Achtste jaar. Xr 20.
De nieuwe schoolwel.
Kenige vraagskens.
In de Wetgevende Kamer
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des donderdags.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Mbn handelt bij overeenkomst.
Schollaert en de Broqueville.
De Schollaert-wet werd door de
Belgische bevolking met klank afge
ketst en de ontwerper ervan ver
dween uit den ministerzetel. Het
land heeft dus zijn uitdrukkelijken
wil te kennen gegeven en met dien
wil dient er rekening gehouden te
worden.
Welnu, de nieuwe schoolwet thans
door hoofdminister de Broqueville
ontworpen komt ongeveer op het
zelfde neer als het Schollaert-ont-
werp. In plaats echter van de toela
gen aan de kloosters te verleenen
per leerling, schenkt minister de
Broqueville toelagen per aantal
klassen.
Op 8.853 onderwijzers en onder
wijzeressen werkzaam in het katho
liek onderricht, zijn er niet minder
dan 6.065 de drie vierden klooster
lingen. Op 8,853 frank aan de katho
lieke scholen geschonken, zouden er
dus 6.065 fr. in de kas der kloosters
terecht komen.
Nog een ander euvel is de kwestie
der diploma's, vermits in de katho
lieke scholen tal van leerkrachten
gevonden worden die van geen ge
tuigschrift; voorzien zijn. Naar de
laatste statistieken luiden, bedraagt
het aantal der niet-gediplomeerden
in het vrij onderwijs ruim twee
duizend Voortaan zullen deze niet-
gediplomeerde leerkrachten zoowel
staatstoelagen genieten als de gedi
plomeerden. Alleen voor de nieuw te
benoemen onderwijzers en onderwij
zeressen zal het getuigschrift een
vereischte zijn.
Vaneen ernstige invoering van den
leerplicht is er evenmin sprake in het
ontwerp de Broqueville. De ouder-
domgrens van het verplicht school
gaan is zelfs van 14 op 12 jaar ge
bracht, behalve dat de gemeenten
het recht hebben de grens tot 14 jaar
te verschuiven.
Vermindering van de schooljaren,
niet verplichtend schoolgaan wegens
gewetensbezwaren, veldarbeid, enz.
ziedaar de ellendige komedie van
iets dat in geen geval den naam van
leerplicht verdient.
Het nieuwe ontwerp wordt juist
door dezelfde gedachten ingegeven
als de Schollaert-wet van treuriger
gedenkenis. Het doel is steeds door
nieuwe toelagen de vrije scholen te
bevoordeelen, ze op denzelfden voet
te stellen als de officieele scholen en
alzoo langzamerhand deze laatsten j
door vrije scholen te vervangen, om
eens tot de verwezenlijking van de
klerikale leus te geraken De Staat
buiten de school
Wat de kloosters kunnen verlie
zen, omdat ze geen toelagen meer
zullen ontvangen van de gemeenten,
zullen ze weervinden dewijl ze een
tweede toelage ontvangen voor de
schoolgebouwen waarvan ze eigena
res zijn in een groot aantal gemeen
ten of die in de kloosters zelf zijn
opgericht.
't Is toch altijd het geld van ieder
een dat de kassen der scholen van
een bijzondere sekte en van een poli
tieke partij zou spijzen.
Daartegen kan niet. genoeg veczet
■aangeteekend worden.
Men schrijft in bij den Uitgever, bixmudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en on.lerieekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De veroordeeling
der regeeriiig.
Onze.lezers zullen zich nog herin
neren hoe korts voor den val van het
ministerie Schollaert, de klerikale
gazetten schreven dat de nieuwe
schoolwet kost wat kost zou gestemd
worden.
Schollaert ligt te Leuven in de
patatten en de nieuwe schoolwet te
Brussel op den hooizolder.
Wij verzekeren onze tegenstrevers
dat het oogenblik nakender is dan zij
denken, waarop de klerikalen voor
de jury der openbare meening zullen
moeten verschijnen. De balans hun
ner regeering zal gemaakt en hnn
vonnis uitgesproken worden.
Ziehier eenige punten hunner be
schuldigingsakte
Overdrevene rechten te hebben
geheven op al wat noodig is tot het
leven de verbruiksbelastingen en
de openbare schuld te hebben ver
dubbeld, terwijl zelfs de grootste
inkomsten vrij bleven van alle belas
ting
Stelselmatig uit de openbare amb
tenuit de magistratuur en uit het
notariaat gesloten te hebben al de
gene die geene aartsklerikalen waren
Tenvoordeele der werklieden niets
dan fa$adewetten verfoielijke of
belachelijke te hebben gemaakt
Het leger te hebben ontzenuwd en
verzwakt en het land, onlangs nog
aan het ergste gevaar te hebben
blootgesteld
Door het stichten van boerenbon
den, overal op den buiten tweedracht
te hebben, gezaaid, en de kleine ne
ringdoeners en handelaars aldus te
hebben gebroodroofd.
Ziedaar eenige der Staatkundige
misdaden door ons klerikaal bestuur
bedreven, waarvan één enkele ge
noeg is om, van wege het kiezers
korps de strengste veroordeeling tegen
het schuldige bestuur te bekomen
en die het dan ook kortelings zal
uitspreken.
Onze tegenstrevers mogen waar
lijk fier zijn over het 28 jarig kleri
kaal bestuur
Wie heeft de hatelijke wet op het
vergunningsrecht doen stemmen in
1889
De klerikalen
Wie heeft het patentrecht ver
hoogd
De klerikalen in 1909
Wie heeft er rechten gesterrd op
het vleesch en op het graan
De klerikalen
Wie heeft de rechten op den sui
ker doen stijgen van 6 tot 20 mil
joen
Nog altijd de klerikalen
Wie heeft de wet op de personecle
belasting gewijzigd, derwijze dat
men nu veel meer moet betalen dan
vroeger
Nog maar altijd de klerikalen
En wie heeft de nieuwe belas
tingen in 1883 door de liberalen
gestemd om het volksonderwijs te
verbeteren, behouden
Het klerikaal Staatsbestuur
Lezers, onthoudt dit alles wel
Vraag door den heer NOLF op 14
Maart aan den heer Minister van We
tenschappen en Kunsten gesteld
Zou de heer minister willen zeggen
als de onderwijzeressen en hulponder
wijzeressen der bewaarscholen zullen
geroepen zijn om deel te nemen aan
de verdeeling der 4 millioenen, gere
geld bij 't Koninklijk Besluit van 30
Januari 1912 en, zoo niet, waarom zij
er uit gesloten zijn
Antwoord van den Minister.
Uit de bewoordingen zelf van het
begrootingsartikel spruit voort dat de
4 millioenen uitsluitelijk het onderwij
zend personneel der lagere scholen
betreffen.
Vraag van den heer NOLF van 14
Maart aan den heer Minister van Spoor
wegen
Ten gevolge der afschaffing van den
ouden uitzonderingstarief 6bis, zijn de
vervoerkosten der Belgische kolen
naar de plaatsen ver afgelegen van de
koolmijnen, waaronder bijna al deze
der Vlaanderen, van 10 franken per
wagen verhoogd. Die opleg, een voort
brengsel van eerste noodwendigheid
treiïend,e, geeft aanleiding tot tallooze
klachten van wege de verbruikers, die
reeds genoegzaam te lijden hebben van
het dure leven.
Zou de heer minister geene rekening
kunnen houden van den schadelijken
toestand, die de algemeene tarief ver
oorzaakt aan de hoogergenoemde
plaatsen om den ouden uitzonderings
tarief 6bis, afgeschaft sedert den 1"
Februari laatst, weder toe te passen
Antwoord van den Minister.
Ik blijf bij mijne vorige verklaringen.
Wij vernemen met een levendig
genoegen dat de heer Leopold Mer-
ghelynck, Gezantschapsraadsheer,
onze zeer onderscheiden medebur
ger, verblijvend Minister benoemd
én terzelfder tijd tot den graad van
Officier der Leopoldsorde bevorderd
is.
Die onderscheidingen waren aan
den jongen afgezant wel verschul
digd, wiens dappere houding ieder
een nog herinnert, wanneer dat, in
vollen opstand der Boxers, hij zich te
Pekin bevond als schrijver van het
belegerde Belgisch Gezantschap en
dat tevens, gelijk andere, blootge
steld was aan de ergste gevaren,
waartegen men zich gewapender
hand verdedigen moest.
Het was, zooals men weet, tenge
volge dier onversaagde en heldhaf
tige verdediging dat de Heer Mer-
ghelynck Ridder der Leopoldsorde
en van het Eerelegioen benoemd
werd.
Eene pijnlijke ziekte, welke hen
allen griefde, die hem kennen, is
sindsdien eene loopbaan komen be
lemmeren, welke zich bovenmate
schitterend aankondigde.
Maar het is toegelaten te hopen
dat de jeugd en de zorgen de boven
hand zullen krijgen en dat onze ge
liefde medeburger, tot groote vreug
de van ons allen, zijne hooge bedie
ningen zal kunnen hernemen.
Intusschen bieden wij hem onze
vurigste gelukwenschen aan over de
nieuwe onderscheidingen, die hem
komen te beurt te vallen en wij be
grijpen er zijne zeer achtbare en
alom beminde ouders in.
mmm mm
De poll der
katholieke Vereeniging.
Het schijnt dat de zaken maar
slecht gaan bij onze tegenstrevers.
De mededingingen rijzen langs alle
zijden als uit den grond. Voor den
Senaat betwisten twee edelen, de
heeren Bruneel en Fraeys, elkander
de eer de christelijke volksgezind
heid te vertegenwoordigen. Voor de
Kamer volgen de kuiperijen elkan
der op tot achter de schermen. Tot
overmaat van ongeluk begint het
landelijke deel het hoofd te verhef
fen. Zaterdag had er in De Drij
Koningen eene groote vergadering
plaats. De landbouwers eischen een
kandidaat. De vergadering was
voorgezeten door den heer Lema-
hieu, landbouwer te Yper. Verschei
dene kandidaturen werden vooruitr
gezet deze der heeren Benoni Ver-
meulen van St Jan, Leterme van
Wytschaete en Lemahieu van Yper.
Na eene bespreking, waaraan ver
scheidene geestelijken deelnamen
(zij missen geene enkele gelegenheid
om politiek te maken) werd er tot
eenen poll of kiezing overgegaan en
de heer Benoni Vermeulen bekwam
40 stemmen te en 19 ,tari de 1 heer
Leterme ge e
De heer Bei
de kandidaat dei iaaci jouwers .ujn ,1
den poll der bewarende Vereeniging.
Men weet dat ook de heer Bege-
rem voorgesteld is voor de derde
plaats maar het is de eerste bijge
voegde plaats, die de overeenkomst
verhindert. Allen begeeren ze.
Men zegt dat de heer Vermeulen
veel kans heeft in den poll te gaan.
Ga dus voor Benoni
Onze beste wenschen vergezellen
hem.
Een goed liberaal abon
neert zich aan 9E WEER-
DE WEERGALM
VELOMAKFrS vraagt AGENTSCHAP
WIELRIJDERS vraagt GRATIS
LUXECATALOGUS
aan THf MVIRfl» GKCLE C| Ui, 48, PEUUMSTRlUT, tUWSffi
