Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereen iging van Yper en het Arrondissement.
5 centiemen.
Achtste jaar. i\r 56.
le Doesclai c.
KtaoiT
DEfJ
mm
Donderdag, 18" Juli 1912.
Eendracht maakt Macht. Y et'SC hij tiende des tUtuderdttf/SVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. :t-Oü.
Voor stad Een jaar, Fr. '^-r»0
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De Triomldag
Een emmer wijwater in een
Apothekersfleschje.
Ons huidig gouvernement is het
gouvernement der decentralizatie
Het vindt dat Brussel al lang genoeg,
alléén geprofiteerd heeft bij al de
groote politieke gebeurtenissen in
het land, en het wil dat nu eindelijk
ook eens andere brandpunten van
beschaving en bedrijvigheid het too-
neel worden van zijn glorierijke
daden.
Als minister de Broqueville kabi-
netshoofd geworden was, liet hij zich
vieren te Moll zijn groote verkie
zingsrede sprak hij uit te Meerhout
de eer om het allereerst de plannen
van de nieuwe regeering betreffende
het schoolwezen te hooren uiteenzet
ten, werd aan Turnhout voorbehou
den, en nu is te Roeselare de triomf
van het klerikalism gevierd.
Zoo zullen al de negerijen van het
land aan de beurt komen, op voor
waarde dat ze maar geen liberale of
socialistische afgevaardigden hebben
en zoo wijd mogelijk van allé vrij
zinnige steden afgelegen zijn.
De klerikale gazetten hebben er
zich over 't akkoordmoéten stellen
dat er... 30,000 menschen deelgeno
men hebben aan de betooging te
Roeselare. Ze zouden ons even goed
kunnen wijsmaken dat ze 'nen vollen
emmer wij water lediggegoten hebben
in een apothekersfleschje.
Om halftwaalf kwamen de minis
ters aan. Er was lotje getrokken en
de vier Jonassen, die zich moesten
opofferen, waren de ministers Carton
de Wiart, Poullet, Renkin en Van
de Vijvere. Om een... mondje te hel
pen was de heer Hoyois meegegaan.
De ministers werden in de statie
ontvangen door den bur'ge meester
van Roeselare, de pompiers, de oud
gedienden van Leopold II, het per
soneel van den stedelijken reinig-
heidsdienst, benevens tal van katho
lieke volksvertegen woordigers en
senatoren, waaronder sterren van
eerste grootte als De Jonghe d'Ar-
doye, baron de Gie, Fraeys, Van
Reeth, du Bus de Warnaffe, Ortegat,
de markies Imperiali, de Pitteurs,
Petit, Van Pijperzee], Pil en anderen,
te lang en te onnoozel om te melden.
De ministers namen plaats in lan
dauers en werden direkt naar de
hoofdkerk gevoerd, waar, ter hunner
eer, een Te Deum» werd gezongen
door pastoor Dezager. Fel opgemerkt
werd pastor Flugo Verriest, die er
blijkbaar zijn onderwerping kwam
doen aan de klerikale bazen, uit zijn
naam en uit dien van Guido Gezelle,
zyn oom en leermeester, die onder
het klerikalism doodgepletterd werd.
Als pastoor Dezager zijn liedje uit
gezongen had, gingen de ministers
en hun gevolg naar het stadhuis en
zagen daar den stoet voorbijtrekken.
Dat duurde wel een half uur. Er
^'as een groep van katholieke onder
wijzers die defileerde onder het zin
gen van Zij zullen haar niet heb
ben, de schoone ziel van 't kind
in een katholiek blad hebben wij ge-
'e?-en dat bij het hooren van dat
hemelsch gezang, minister Poullet,
zoo forsch in de ziel gegrepen werd,
dat de tranen hem over de ministe-
rieele wangen rolden.
Als de stoet voorbij was, droogde
de heer Poullet de zilte druppelen af
en ging naar de herberg Den Hert»
waar hij en zijn kollega Van de
Vijvere het woord moesten voeren.
De heer Carton de Wiart moest
spreken inde zaal Sint Jozef en
de heer Renkin was aangewezen om
te redevoeren in de feestzaal van het
Klein Seminarie.
Er moesten namelijk wel drie mee
tingen zijn, aangezien in Roeselare
geen lokaal is dat 30,000 menschen
kan bevatten. In den Hert als in
den «Sint-Jozef» waren er nu 10,000
en in het klein Seminarie ook 10,000.
Maar waarom dan het groot Se
minarie niet genomen
Ziedaar dus de oogen van heel het
land gevestigd op den Hert den
Sint-Jozef de ooren van heel het
land uitgerokken naar het klein
Seminarie van de wereldstad Roese
lare.
Hier zou immers toch, zoo was
het gezegd, de Regeering bepaald,
definitief, afdoende haar inzichten
en haar plannen doen kennen vooi
.de schoolhervorming Hier zouden
we toch eindelijk vernemen, of, ja of
neen, de kloosters hun twintig mil
joen zullen krijgen.
NVij hebben met het maximum van
onze aandacht het zeer uitgebreid
verslag van de «Gazette van Brugge»
gelezen, en ziehier nu alles wat wij
in de verschillende ministerieele toe
spraken betreffende de schoolwet
ontdekt hebben
In die van den heer Van de Vijve
re... geen woord.
In die van den heer Poullet... geen
woord.
In die vitn den heer Renkin... geen
woord.
In die van den heer Carton de
Wiart, welke in haar geheel in de
Métropole prijkt dezen enkelen
zin
Wij werken aan de volmaking
van onze schoolinrichting, zoowel in
opzicht van een meer werkelijke
vrijheid voor den huisvader als van
het onderricht van den vierden graad,
zoo nuttig in een land van interna
tionale konkurrentie.
En dan heeft nadien, aan het...
monsterbanket, opgediend in de on
metelijke strafzaal van de Beroeps-
school, de heer Poullet nog gezegd
dat het schoolprogramma al de
belangstelling van het gouvernement
zou gaande houden
Daar staan nu de Roeselaersche
onderwijzers met hun schoone ziel
van 't kind Zij zijn schor ge
schreeuwd en... nu weten ze nog
precies evenveel als Zaterdag
Het gouvernement DURFT met
zijn schoolwet niet voor den dag
komen Dat is de simpele waarheid.
Het zit met een struisvogelei, dat
hebben al de ministers laten hooren,
niet weinig duidelijker dan hun voor
nemens aangaande de schoolwet.
De heer Van de Vijvere zei dat
iedere poging tot opstand onmidde-
lijk onderdrukt zou worden en de
heer Hoyois, die een redevoering ten
beste gaf, zoo pasklaar voor de aan- j
stealing van een eerevoorzitter in de
maatschappij van Beulemans, blafte
uit, dat indien de socialisten hun
bedreigingen moesten uitvoeren....
zij zullen weten wien ze te spreken
zullen vinden
Zeker om zijn groote liefde voor
het Belgisch Vaderland in het volle
licht te zetten tegenover het donkere
internationalism van de roode partij,
wijzigde de heer Hoyois het. beruchte
zaagsken van Antoine Clesse in dezer
voege Wallon et Flamand ne sont
que des prénoms, Catholique est
notre nom de familie
De heeren Van de Perre, Hendë-
rikx en Van Cauwelaert waren niet
daar. Ze hebben er een prachtige
gelegenheid verzuimd om zich, na
dat karamellenversje, op een dave
rende ovatie te doen trakteeren.
De redevoering van den heer
Hoyois was het bouquet van het
vuurwerk
Hoe die 25,000 vreemdelingen uit
Roeselare zijn weggeraakt, dat zegt
de geschiedenis niet. Misschien zijn
zij er nog niet eens weg
De heer de Broqueville was niet
gekomen. Die bespaart al zijn krach-
teh voorde beslissende triomfviering
te Zoetenaeye.
De D(m|j ieoers aan
den Schandpaal.
Indien liet nog moest bewezen
worden dat de klerikale leiders een
of ficieele om kooperij op groote schaal
hebben gepleegd, dan is dit bewijs
op klinkende wijze geleverd gewor
den in de Kamer tijdens de bespre
kingen der laatste dagen.
Door de logische, scherpe en ver
ontwaardigde woorden van de leiders
der linkerzijde tegen den muur ge
dreven, hebben de klerikale omkoo-
pers, met de Broqueville aan het
hoofd, niet kunnen antwoorden dan
met jesuietische, geslepen aardighe
den van verdacht allooi.
Weihoe, zoo sprak minister de
Broqueville ge zegt ons dat de
verhoogingen die wij hebben toege
staan, door u bij de budgetbespre
kingen werden voorgesteld en dat
wij ze alsdan hebben afgestemd
we hebben ze naderhand gegeven en
ge maakt ons er een verwijt van
Dat is blijk geven van-weinig gene
genheid voor de staatsbedienden die
deze verhooging volgens uw eigen
zeggen verdienden.
En toen de heer minister er op op
merkzaam werd gemaakt dat niet
v erd opgekomen tegen de verhoo
ging maar wel tegen de manier
waarop deze werd toegestaan, gaf
de minister volgend antwoord Ge
hebt ons voor den kiesstrijd zoo dik
wijls voorspeld dat we na twee Juni
zouden vallen, dat we vóór onze ver
dwijning de staatsbedienden nog een
blijk van bezorgdheid over hunnen
toestand hebben willen geven
Niemand zal den honenden spot
in deze taal besloten ontgaan. We
vragen ons waarachtig af of de ka
tholieken het kunnen goedkeuren dat
van de hoogte der ministerieele bank
een Minister dergelijke spottende
taal voert en, waar het bewezen is
dat daags voor de kiezing telegram
men bij honderden werden verzonden
aan de staatsbedienden hen een ver
hooging toekennend, deze ellendige
uitvluchten ingeroepen worden om
de omkooping te wettigen.
Trouwens al de klerikale sprekers
zijn ellendig geweest in hunne rede
voeringen. Het schijnt wel alsof te
voren een plan gereed gemaakt was,
op welke wijze de klerikalen zich uit
den slag zouden trekken.
Maar het land zal geen dupe zijn
voor de ellendige comedie door de
klerikalen op touw gezet.
Het is bewezen geworden dat de
kiesomkooperij door het klerikaal
goevernement gepleegd is gewor
den en al is het dan niet hartver
heffend te moeten vaststellen dat er
menschen gevonden worden die zich
voor eene somme gelds laten verlei
den, dan is het niet minder waar dat
het noodig was dat onze gekozene
in de Kamer openlijk de ministers
beschuldigden den volkswil ver
wrongen te hebben door, bij middel
van gunsten en geldelijke giften een
stemmenaantal te koopen dat de ba
lans naar hunnen kant heeft doen
overhellen.
In het feit dat de antiklerikalen op
die manier eene nederlaag hebben
geleden, is niet vernederends. Maar
welk een vernederend schouwspel
geven wij aan het buitenland niet,
als we Ministers aan 't bewind laten
die daags vóór de kiezing het Staats-
personeel omkochten
Zou men niet gelooven zich in een
Zuid-Amerikaanschen Staat te be
vinden waar dwang, omkooperij en
bedrog over het landsregiem beslis
sen
Voor de kiezing werd aan al de
Staatsbedienden een blaadje gezon
den, waarin den lof van minister de
Broqueville gemaakt werd dat was
het officieel blad van het bedrog
daarin werd minister de Broqueville
uitgemaakt als de redder van den
staatsbeambte als de Messias, de
zoolang verwachte die eindelijk was
gekomen en gunsten en goud zoo
maar te grabbelen gooid over de
hoofden zijner bedienden.
Wie bekostigde het drukken van
het blaadje
Was het de man die onze oud-
leerlingen van de gemeentescholen
deed afbeelden als volgelingen van
Her ideaa
Rijwiel
Wordh
^STeH ooi
GALM
Men schrijft in bij den Uilgever, üiximidéstraat, nr 83, te Yper. De irnkondigingen van
ganseli Relg'ë en 'i buitenland evenals de Notarial*! en Rechterlijke enk nijgingen mogen
gezonden worden ten btireelc van dil blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle boege-
uaarade artikels uiterlijk tegen [lijns lag middag vrij en onderieekÉid loe ie zenden.
O Q
