MtHmm m m WÈ&mms. Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. Donderdag, 25" Juli 1912. 5 centiemen. Achtste jaar. \Tr 37. De Al ceiling van den heer Woeste. De Fmnsebe school en de klerikale lasteraars De olïiciëclc ontknoping dei- kiezers. Bankbriefjes van vijf frank. Opgedragen aan alle eerlijke werklieden en burgers Eendracht maakt Macht. V evHchijnentie des BBontierdaf/sVires acquirit eundo. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. 2-50 Men handelt bij overeenkomst. Men schrijft in hij tien Uilgever, bixfnudeslraat, nr S3, te Yper. De aankondigingen van gansch ilelgië en i buitenland evenals de Nolariale en Rechterlijke aankondigingen inogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij eri onderteekend toe te zenden. AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c. den drukregel. Reklatnen25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. Geene Herziening der Grondwet. Een medewerker der« Chronique zou, naar het schijnt, een gesprek gehadhebben metden katholieken lei der, volksvertegenwoordiger Woes- 'te. Heeft deze heer het in den laat ste tijd nogal fel verkorven bij een groot deel van zijne partijgenoten, toch is het niet te loochenen -dat zijn invloed nog niet beneden nul is ge zakt. Zijne meening omtrent den poli- tieken toestand is dan ook niet van belang ontbloot. Aatfgaande de ver kiezing van 2 Juni is hij natuurlijk t'akkoord met zijne geloofsgenooten, dat de klerikale zegepraal de wel verdiende belooning is van een 28- jarig kloek regeeringbeleid. Druk king en omkooperij, daar heeft de gekozene van Aalst nooit iets van gemerkt. Die zaken bestaan maar alleen in de verbeelding der opposi - tie, die aldus hare nederlaag zoekt te verklaren Hiermede zullen al de klerikalen roerend instemmen, zelfs zij die hun geld te grabbelen hebben gegooid om stemmen voor hunne partij te winnen. Maar wat de heer Woeste verder zegde, zal aan de jong-katholieken wellicht minder aangenaam in de ooren klinken. De Aalsterschehoofd- man heeft zich in grondbeginsel te genstander verklaard van vele der demokratische hervormingen die de klerikalen gedurende den kiesstrijd noodzakelijk hebben moeten beloven te verwezenlijken. Die hervormingen zouden, naar de hr. Woeste meent, de - behoudsgezinde elementen der partij in hunne belangen krenken. Over de arbeiderskwestie stapt hij ook duchtig heen, en de ontworpen schoolwet zou maar liefst niet meer opgedolven worden Aangaande het brandende vraag stuk van de herziening der Grond wet, met het oog op de invoering van het zuiver Algemeen Stemrecht, denkt de heer Woeste te weten dat de Regeering zich uit al hare krach ten zal verzetten tegen de herziening. De katholieken zullen geen haar breed afwijken van de voorgenomen gedragslijn. Zij zijn het allen eens om den huidigen toestand op kies- gebied, zoo uiterst voordeelig aan hunne partij, te laten voortduren. Uit dit interview zou blijken dat de zoogezegde katholieke demokra- ten niets in de pap zullen te brok ken krijgen en dan ook den mond zullen gesloten houden wanneer de kwestie van de herziening der grond wet in de Kamer zal te berde ko men. Eens te meer zal bewezen wor den, dat zij maar demokraten met valsche neuzen zijn, die hun demo- kratisch programma op zak moeten steken zoodra de zoogenaamde hoo- gere belangen der partij en bijgevolg de eigenbelangen van de behouds gezinde elementen het vergen. Blijft te boeien of de herziening der grondwet, onder den drang dei- openbare meening zal kunnen gewei gerd worden. Het volk zal hier Waarschijnlijk de opperste rechter zijn. Ter gelegenheid van het fransch nationaal feest, dat op Zondag 14 Juli te Brussel door de Fransche ko lonie gevierd werd, hebben de kleri kale lasteraars eene oorveeg van belang gekregen. Tijdens dat feest heeft de Fransche gezant de te Brussel wonende Fran- schen in korps ontvangen. Bijna al de Fransche maatschappijen waren er vertegenwoordigd. In eene rede, die fel opgemerkt werd, heeft de heer Charles Rolland, voorzitter van de Fransche handels kamer, welsprekend verzet aange- teekend tegen de bewering der kle rikalen in den laatsten kiesstrijd, als zou de Fransche school eene kweek school zijn van Bonnot's en Garnier's. Of dat nu de Fransche wereldlijke school te Brussel zij zegde hij of onze Fransche wereldlijke school, waar zij maar een spruit van is, wij zijn fier op haren oorsprong en den geest, die haar heeft doen ontstaan en er eene groote werkplaats voor de demokratie van gemaakt heeft. De kiestijdperken in Belgie nemen sedert eenigen tijd tegenover ons Vaderland een bijzonder aanvallend karakter aan. In de Vlaanderen hebben zekere plakkaten onze landsbestuurders voorgesteld als mannen, die de ker ken in brand steken en de kloosters plunderen. En wij zien de meeste bestuurders of hoofdopstellers van de dagbladen, die op de meest hard nekkigste wijze Frankrijk belasteren, het lint van 't Eerelegioen in 't knopsgat dragen zonder dat wij weten hoe zij het verkregen hebben. Frankrijk wordt hier maar gewaar deerd voor zijne deelneming aan de tentoonstellingen en omdat het hun nen goeden uitslag verzekert. Na de voorzitters bedankt te heb ben voor de vriendelijke woorden, die zij hem toestuurden, -zegde de gezant Gij hebt reden gehad om bewogen te zijn over de feiten, die gij hebt aangehaald. Ik ben er zelf door bewogen geweest, maar gij moogt ze niet te hoog opnemen. Deze aanvallen zouden hatelijk zijn, zoo zij niet belachelijk waren. Zij komen maar van eenige Belgen en onze officieele betrekkingen met het Belgisch staatsbestuur zijn onaange roerd gebleven. De onzijdige school bepleiten, is dat niet den vooruit gang bepleiten in zijnen zuiversten vorm de vrijheid van geweten Het is ook het geslacht bepleiten, dat sedert veertig jaar de bewonde ring der wereld verdient door zijne wijsheid, zijne trouw aan de grond- begindselen en zijn vredelievenden geest. Wij moeten eens lachen met de dwaling van hen, die het tegen deel meenen. Het Araabsch spreek woord zegt De honden bassen, maar de karavaan gaat voort. Zie dat is ministertaai. Dat wil zeggen dat al het gezegde rijp over wogen en in de meest vriendschap pelijke en hoffelijke termen is uitge drukt. De voorzitter van de Fransche handelskamer te Brussel heeft niet zonder reden zijn spijt uitgedrukt over de lage aanvallen der klerikalen tegen de Fransche school en de Fransche gezant, de officieele ver tegenwoordiger van het Fransche staatsbestuur in Belgie heeft hem gelijk gegeven en op de meest be leefde, hoffelijke wijze de Belgische klerikalen met honden vergeleken, die bassen, maar aan wier gehasse- bas de vooruitgang zich niet stoort. 't Is maar jammer dat die bassers een deel van 't Belgisch kiezerskorps afgeschrikt hebben en door bedrog hier meester blijven. 't Is nu toch eender. De hatelijk heden van de Belgische klerikalen zijn nu eens duchtig aan het Fran sche staatsbestuur, door Franschen zeiven, bekend gemaakt. De Fran sche minister heeft eens fijntjes ge spot met de klerikale lasteraars, van hoog tot laag, zoowel de hoogge plaatste, die de schandelijke propa ganda gesteund en dus goedgekeurd hebben en de afgevaardigden met ronkende namen, die er hunnen zetel door wonnen, als de andere keffers van kleiner kaliber. Al die bassers en keffers, waaronder zoovele met Fran sche eerekruisen en strikjes op de borst of in hun knopsgat prijken, weten nu dat zij in Frankrijk niet hooger gewardeerd worden dan honden. Zullen ze 't zich voor gezegd houden en voortaan over Frankrijk en zijn onderwijs zwijgen, of zullen ze er met de naaste kiezingen weer mee voor den dag komen Maar dan zou het misschien zoo goed niet meer afloopen. De Fran schen zijn er de mannen niet naar om zich twee maal te laten belee- digen. Het schouwspel, dat ons aangeboden wordt door de bespreking der omkoo- pingvan de kiezers door het gouver nement, is bedroevend. De minister de Broqueville erkent dat hij aan 70 tot 80,000 werklieden, bedienden .en ambtenaars verhoogingen van loon en jaarwedde gegeven heeft, alsook ver goedingen en decoratiën. De liberalen en socialisten verwijten aan het gou vernement niet, dat het die voordeelen heeft toegestaan, maar zij verwijten hem 1° dat de ministers in den loop der bespreking van de begrooting, dus eenige weken en maanden voor de kiezing, geene enkele verbetering heb ben willen toestaan, die door de lin kerzijden voorgesteld werden 2° dat er sommige voordeelen toegestaan werden waarvan de werklieden maar 15 bekwamen vöör de kiezing en waarvan de overblijvende 55 zouden toegestaan worden, indien hetzelfde ministerie aan het bewind bleef (geven en beloven dat is toch wel omkoo- pen)3° dat de ministers gewacht hebben van uitdeelingen te doen, tot dat de Kamers uiteen gegaan waren, om alle toezicht op het geschikt 00- genblik te vermijden 4° dat de meeste benoemingen, verhoogingen en uitbe talingen per expresbrief en telegram- mandaat gedaan werden den avond vöör en den morgen zelf van de kie zing, zoowel dat vele werklieden en bedienden, met hel kiesgeld op zakter stembus gingen. Als het ministerie zeker was van de overwinning, zooals de katholieken beweerden, waarom heeft het niet gewacht tot na den 2 Juni, om de lotsverbetering der betaalden van den Staat te verbeteren. Een andere bedroevende bestatiging bij die besprekinggeen enkel lid der meerderheid heeft een woord van afkeuring uitgesproken over de leu gens die de katholieken vöör de kiezing over lib eralen en socialisten overal verspreidden, noch over de schandali ge schimpschriften en printen uit de Beekstraat, waarin men de Kamerleden op denzelfden voet zette als moorde naars en dieven, en waarin de kinders der wereldlijke scholen als apachen werden voorgesteld. De geestelijkheid moet het peil der zedelijkheid fel verlaagd en de stem van de gewetens bijna gansch uitge doofd hebben, daar waar zij binnen dringt, opdat het gouvernement, met goed gevolg zijne deugnieterij en heeft kunnen plegen. Er is verrotting van hoog tot laag, en, zegde onze leider Paul Hymans, zulke toestand doet vreezen voor de toekomst. Sedert de kiezing is de Belgische rente tot 80 fr. gezakt en het gouverne ment heeft eene leening aangegaan van driehonderd millioen fr. (300,000,000 fr.) aan 4 om al de gaten te stoppen Deze week zal de verrotting, die zich bij de verkiezing ten toon spreidde, nog wat in détail besproken worden. Daarover toekomende week wat meer. Buiten zijne leening van 300 millioen frank, heeft ons Staatsbestuur nog een andere operatie 111 't zichthet zou namelijk aan de Nationale Bank toe staan, bankbriefjes uit te geven van fr. Daar was vóór de kiezing al wat van gesproken, en toen hebben de klerikale bladen dat gelogenstraft met al de schaamteloosheid, die hun eigen is. Nu komt het uit dat de briefjes van 5 fr. reeds gemaakt zijn en alle dagen kunnen te voorschijn komen. Nu al is het onmogelijk, nog aan een stukje goud te geraken. Laat de bankbriefjes van 5 fr. eens in omloop zijn, dan duurt het geen zes maanden of ook het laatste vijf frankstuk is verdwenen. De menschen zullen dan voor alle geld niets anders meer hebben dan wat voddepapier, waarmede zij in den vreemde niet vee! zaken zullen kunnen doen. En moest er dan aan de grenzen onverwacht een oorlog uitbreken, dan ware dat bank papier geen duit meer waard. En dan. zijn er nog sukkelaars, die voor de klerikalen gekozen hebben, alleen maar uit schrik dat onder een vrijzinnig bestuur de socialisten op hun geldzakje zouden komen kloppen. Wat zullen ze 't duur betalen als we wat verder zijn. 't Is maar jammer dat de vrijzinnige mannen het met de ban gerikken moeten bekoopen. Maar 1111 is 't te laat beklaagd. ra cs -2s TSfSS m m *ss Al de verhoogingen van jaarwedde, pensioenen, vergoedingen en andere gunsten, daags voor de kiezingen ver leend aan meer dan 80 duizend open bare bedienden en werklieden, om ze gunstig te stemmen voor de klerikale MEWEERGALM

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1912 | | pagina 1