Stadsnieuws.
lOene nieuwe pm lij.
Siadsharmonic.
He geleerdheid bij
de nieuwe soldalen.
Ho gepeiisioulieerden
bij de ijzeren wegen.
Prijsdeeling
aan do leerlingen dor
koslelooze
Sladsjongensseliool.
verschijnen om onder 't geringe volk
de dwaaste logens te verspreiden, 't Is
goed van tijd tot tijd een kleine verge
lijking te maken, zonder ongerijmd
heden, als die welke men soms te zien
krijgt.
Verweten de klerikalen bijvoorbeeld
voor de kiezing aan de franschen staats
minister Ciemenceau niet zich te doen
verzorgen door nonnen, wanneer zij in
hunne gazetten en door spotprinten de
vlaamsche buitenlieden willen wijsma
ken dal de geestelijken, de klooster
zusters, de nonnen ziekendiensters in
Frankrijk vervolgd worden, door de
soldaten met de bajonet en 't geweer
worden verdreven en verbannen
Schrijven de klerikale stinkertjes
jaarin jaaruit niet dat de schamele
priesters in Frankrijk een hondenleven
hebben, dat zij geplaagd en getergd
worden, dat zij er den godsdienst niet
vrij kunnen uitoefen
En nochtans onlangs lazen wij in de
Patriate een Brusselsch kleri
kaal dagblad, in een artikel ondertee
kend door M. Louis Teste, de Parijzer
briefwisselaar dier gazet, het volgen
de In Frankrijk is de godsdienst
overal in werking en heeft de geeste
lijkheid niets te kort Hetgeen de
godsdienst het meest te vreezen heeft,
is dat onbehendige verdedigers er de
politiek mede bemoeien hij heeft zelfs
geen ander vrees, daar de Fransch-
mans in verhouding van 995 op 1000
vijandig zijn aan de inmenging der po
litiek in de godsdienst, de politiek i
voor hen eene zaak zijnde en de gods
dienst eene andere, en die twee zaken
niets met elkander te verrichten heb-
bende. I
EhwelZietdaar het liberaal ideaal
Zietdaar al hetgeen wat wij vragen aan
de Belgische geestelijken i
Mijnheer Teste zelf, die een over
tuigde katholiek is, moet bekennen
dat in Frankrijk de katholieke gods-
dienst bloeiend is.
Wij zullen die bekentenis onthou
den, maar dat zal nochtans de klerika
le stinkertjes niet beletten aan hunne
lezers voort te schrijven dat zij moeten
voor de klerikalen stemmen indien zij
niet willen dat in Belgie, de godsdienst
pok vervolgd worde als in Frankrijk
Dat noemt men klerikale eerlijk
heid
Wanneer dan zal men hier ook be
grijpen dat de strijd der liberalen hoe
genaamd niets te maken heeft met den
godsdienst, maar alleen gericht is te
gen 't klerikalism of de ongehoorde in
menging der geestelijkheid in de strij
dende politiek.
Donderde en honderde malen heb
ben wij verklaard dat godsdienst en
politiek twee zaken zijn die niet zou
den mogen verward worden. Wat wij
altijd aan de belgische geestelijkheid
verweten hebben en zullen blijven ver
wijten, 'tis dat zij van den godsdienst
gebruik of liever misbruik maken om
hare heerschappij op politiek gebied te
doen gelden.
liet belet echter niet dat de klerika
len altijd maar voort beweren dat on
ze priesters zich met geene politiek be
moeien.
Om die bewering te weerleggen kun
nen wij geene uitreksels van groote
klerikale dagbladen aanhalen zij
wachten zich wel dergelijke bekente
nis te doen. Maar is dit wel noodig
Iedereen weet toch immer dat de hui
dige priester eerst en vooral politiek
man is 't is voldoende zijn handel en
wandel, gade te slaan zijne woorden
te wikken, zijne daden na te gaan.
Of is het misschien geene politiek
maken met in sermoenen op liberalen
en socialisten uit te vallen en te blikse
men en de teergeliefde prochianen met
tranen in de oogen en een krop in de
keel te smoeken voor de klerikale te
stemmen Is het misschien geene po
litieke propaganda het huisbezoek in
stad en dorp, op 't veld of in de ar
beidsplaats? Is het misschien geene
politiek't uitdeelen van vijffrankstuk
ken voor en na de kiezing, ja tot in de
kiesbureelen zelf
Nu, men moet maar durven 1 En ze
durven dat weet iedereen.
Overlijd hield minister de Smet de
Naeyer in de Kamers staande, dat de
clericale partij
godsdienstige
Het Concert aangekondigd voor
Zondag 25 Oogst 1912, ten 8 ure 's
avonds, zal plaats hebben 's MID
DAGS.
partij was, en dat zij openstond aan
mannen van alle wijsgeerige overtui
ging, op voorwaarde dat zij zekere be
ginselen van orde en vrede aanvaar
den.
Destijds vond de man geen weerklank
in zijne partij, en hij stond nagenoeg
alleen van zijn gedacht.
Sedert de kiezingen van 2 Juni, die
aan onze meesters eene onverwachte
meerderheid geschonken hebben,
meerderheid samengesteld uit onafge
richte, ondervindinglooze mannen, van
wier gedachten de leiders schijnen be
vreesd te zijn, komen de denkbeel
den van den oud-minister de Smet
weer boven water en zoo hooren wij
beurtelings staatsminister Van den
Heuvel, minister Berryer, en eindelijk
staatsminister'Helleputte, bijna letter
lijk de woorden van de Smet de Naeyer
herhalen, en uitroepen met bekorende
stem tot de verdwaalde liberalen, die
in de verleden kiezing hunnen plicht
niet gekweten hebben Komt bij ons
wij zij n de partij der verdraagzaamheid
onze rangen staan open aan alle bur
gers die van goeden wil zijn
De uitnoodiging is aanlokkend, al te
aanlokkend zelf, opdat wij eraan gehoor
zouden geven, en zij doet ons de oude
vlaamsche spreuk in het gedacht ko
men. Als de vos de passie preekt, boe
ren wacht uwe ganzen, of nog het
fransch spreekwoord Ce bloc enfa-
riné ne me dit rien qui vaille en in
dien wij zouden kunnen verstaan, dat,
een goede katholiek een uitnemend
liberaal weze, wij kunnen volstrekt
niet verstaan, hoe een goede liberaal
ooit, zelfs van verren aan, het klerika-
lismus kan aankleven.
Wat is het klerikalismus immers
't Is de politiek ten dienste gesteld van
eenen bepaalden godsdienst. Het kle
rikalismus, wat ook zijn bijnaam zij,
verfoeit de vrijheid van geweten, heeft
die vrijheid als tegenvoeter, en be
strijdt ze uit al zijne krachten, voor
zooveel de tijden en de omstandighe
den het toelaten. Indien het klerikalis
mus niet rechtstreeks vervolgt, indien
het niet brutaal onverdraagzaam is,
zulks komt niet uit reden zijner grond
beginselen, maar omdat de tijden, de
omstandigheden zulks niet toelaten,
paree qu'il fait la part, du feu om
dat het zijne grondbeginselen niet toe
passen kan, zonder gevaar te loopen
van vernietigd te zijn.
Men vertelt dat eene vrouw, wier
gelaat ijselijk geschonden was, slechts
eenen gelukkigen dag beleefde op het
jaar. 't Was Carnavalsdag. Zij mocht
dan gemaskerd de straten bewandelen,
en de jongelingen deden haar dan,
even als aan andere vrouwen, toef aan.
Het klerikalismus gelijkt aan die
vrouw alleenlijk, het draagt zijn mas
ker alle dage, en het is dank aan dat
masker, dat het zijne tijdelijke goede
kans te danken heeft.
Trekt nu dat masker af, en gij zult
het klerikalismus ontwaren in alle
zijne huivalligheid, en gij zult zijne leus
hooren klinken de Staat heeft recht
van te verplichten tot, godsdienstig
heid, en van godsdienstovertredingen
te straffen.
Dit is echt, deugdelijk, degelijk,
waarachtig ongemaskerd en onbewim
peld klerikalismus.
Gij zijt verplicht van te denken zoo
als IK, (Staat), denk, zooniet, IK
(Staat), zal u straffen.
Nu, als men weet dat het liberalis-
mus voor grondsteen heeft, de vrijheid
van geweten, de verdraagzaamheid in
godsdienstzaken, hoe is het mogelijk
van te denken, al ware het slechts voor
een oogenblik, dat een ware liberaal,
die weet wat het is van liberaal te zijn,
tot het klerikalismus kan overgaan.
't Is onzin.
Maar wij, klerikalen, doen dat
niet, zullen onze tegenstrevers, de mi-
nisterieele klerikalen, de leiders, ant
woorden. Is alleman niet vrij in Belgie?
Zijn wij in godsdienstzaken niet ver
draagzaam
Schenken wij zelfs geene hulpgelden
aan joden en protestanten
I 't Is waar, antwoorden wij, gij
doet het niet omdat gij het niet kunt
doen. Maar de strekking is er, de be
weging is er, de begeerte is er om
zulks te doen, en waren de Belgen niet
door en door liberaal, velen zonder het
te weten, gij zoudet het doen, want er
zijn meesters boven u, die u zouden
verplichten zulks te doen.
Maar-is zulks niet gedaan in recht
door de wetten des lands, het is gedaan
in feite door de fanatieke dwazerikken
die u ondersteunen. God alleen weet
wat andersdenkenden, te lande bijzon
derlijk, vreezen en te vreezen hebben
van fanatieke priesters die vervolgen
al zee men, hinderlagen leggen al stree-
len, om later, als gij bezweken en ge
vallen zijt te kunnen uitroepen eene
zienlijke straf van God
Neen, de liberalen zullen zich dooi
de lieve woorden der ministers niet
laten verleiden. Liberalen zijn wij
liberalen blijven wij, overtuigd van de
waarheid onzer zaak, bewust van de
zekerhe'd van den einduitslag, zooda
nig zeker dat, in de tijden die te ko
men zijn, niet wij de klerikalen, maai
de klerikalen ons zullen vervoegen,
en klaarziende leden zullen worden
der groote liberale partij,die, wat men
ook beweren moge, geene godsdienst-
hatende partij is, maar wel eene partij
die in hare breede armen, mannen van
alle gedachten kan insluiten, om den
voorspoed te b'ewerken van het be
minde vaderland.
Hoeverre ons volk, vooral op den
buiten, verachterd is, vinden wij eens
te meer in den uitslag van het onder
zoek onzer nieuwe soldaten.
Op de 8307 militianen, die voor de
lichting van 1911 ingeschreven waren,
zijn er nog 456, die niet kunnen lezen
noch schrijven en 110 die enkel kun
nen lezen.
Tusschen de andere vindt men er
2344 die maar lezen en schrijven kun
nen en 37 wier graad van onderwijs on
bekend is.
En toch zijn er menschen, die tegen
het verplicht onderwijs zijn en andere,
die mordikus de klerikale scholen
voorstaan, waar de kinderen bijna
niets leeren.
Volgens de ministerieele beloften,
vöör de kiezingen van 2 Juni aan de
gepensionneerden bij de ijzerenwegen
gedaan, zouden die menschen op de
staatsspoorwegen eene vermindering
van 50 of de helft der reiskosten ge
nieten te beginnen van 1 Juli. De kleri
kale gazetten schreven zelfs dat het
besluit tot die prijsvermindering dooi
den heer de Broqueville reeds getee-
kend was.
Maar de gepensionneerden hebben
zich schoon tot de winkel ten te wen
den, men geeft hun geene reiskaartjes
aan halven prijs. De bedienden zeggen
dat zij daartoe geene bevelen ontvangen
hebben.
De teleurgestelde menschen maken
zich kwaad en klagen, maar vruchte
loos. In het ministerie zegt men dat
het niet mogelijk is, den maatregel uit
te voeren, omdat de personen, die
door het ministerieel besluit op die
wijze bevoordeeligd zijn, eene eenzel-
vigheidskaarl moeten bezitten en dat
men niet weet hoe die kaart op te 1
stellen.
'Wie 11 houdt men hier van hooger
hand voor den aap
Ieder gepensionneerde heeft een
brevet voor zijn pensioen. Hij heeft
daarbij ook een bewijs van zijne
laatste benoeming.
Die twee stukken zijn toch zeker wel
voldoende om te bewijzen dat de be
langhebbenden tot het bestuur belmo
ren of behoord hebben.
Wat wil men nog meer? Hun por
tret, dat niemand beziet 9 Als men
daaraan houdt zou men het op het
brevet kunnen plakken. En dan was
alles in orde.
Maar de kiezingen zijn nu toch voor
bij en de gepensionneerden kunnen
staan schilderen terwijl men te Brus
sel alles in het werk stelt om de be
loofde voordeelen van een heelen ree-
sel formaliteiten te doen afhangen.
En daarbij, in de openbare besturen
moet men spaarzaam zijn. M. Levie,
minister van geldwezen, heeft het ge
zegd. Dus....
Die belangwekkende plechtigheid
had verleden Zondag in de feestzaal
der Halle plaats.
Onder de overheidspersonen, die
het feest door hunne tegenwoordig
heid luister bijzetteden, bemerkten
wij den heer Burgemeester, den heer
Bouquet, raadslid, den heer Wullus,
I leeraar aan 's Rijks Middelbare
Schooien 'twas al. (1) Gelukkiglijk
was de Bestuurraad der mutualiteit er
wel vertegenwoordigd en die heeren
hebben wel willen medehelpen om
den leerlingen hunne behaalde be
looningen ter hand te stellen.
Eene tallooze menigte verdrong
zich in de weidsche zaal.
Het uitgelezen stadsmuziek, onder
de leiding van zijnen knappen be
stuurder, den heer Wittebroodt,
heeft het binnentreden der overheden
met eene trillende tirabanfonne be
groet en verscheidene stukken uitge
voerd, die de aantrekkelijkheid van
het feest verhoogden,
j De leerlingen zongen, onder de
leiding van den heer Schoolbestuur
der Tieberghien, eenen koorzang
De VLaamsche Taal een lied
Ide Juli en een zangdicht Hom-
mage a 1'Autoritédie in ieders
smaak vielen en warm toegejuicht
werden.
Onder de talrijke bekroonde kna
pen, noemen wij hen, die eenen prijs
van uitmuntendheid behaalden.
LAGERE GRAAD.
T studiejaar.
i. Indervuyst Albert 2. Vriölinck
Georges 3. Verniest Leopold.
2e studiejaar.
I. Luyten Roger; 2. Dewitte Daniel
3. Vanspranghe Daniel.
MIDDELBARE GRAAD.
3" studiejaar.
IBogaert Daniel 2. Gasier Léon
3. Bollengier Marcel.
46 studiejaar.
1. Degandt Robert2. Lacante André;
3. Bartier Henri.
IIOOGERE GRAAD.
5" studiejaar.
1. Ilollebeke Charles; 2. Rosselle
Raoiil 3. Segers Henri.
6" studiejaar.
Bekwamen een getuigschrift van
volledige lagere studiën
1.
Ilollebeke Jules, 0,9
Gadeyne Gaston
3. Matthu Emile
4. Desodt André 0,8
5. Maxy Marcel
6. Meul Louis
7. Woussen Georges
8. Doolaeghe Julien 0,7
9. Meirschaert Etienne
10. Vanacker Jéróme
Bekwamen een eermetaal
HOLLEBEKE Jules.
GADEYNE Gaston.
MATTHU Emile.
Onze beste gelukwenschen aan al
de bekroonde leerlingen en aan hun
ne ouders en een lofwoord ter eere
van den Bestuurder en de leden van
het onderwijzend personeel, uitste
kende leermeesters, onbaatzuchtige
mannen, die het onderwijs over het
hoofd der kinderen van de werkende
klas mildelijk uitstorten. Immer ge
trouw aan de plichten, welke hun
nederig ambt hun oplegt, trachten
zij ten volle aan de wenschen te be
antwoorden van hen, die hun het
dierbaarste wat zij bezitten, hunne
kinderen, toevertrouwen en wij heb
ben gezien dat die zedige zaaiers
van wetenschappen volop gelukken
in hunne nuttige en edele zending.
(li Onzen volksvertegenwoordiger, den
heer Nolf, weerhouden in den vreetnae'
kon de plechtigheid niet bijwonen.
9
