Stadsnieuws.
kunnen ingewilligd, daar het Kamer
reglement zich er tegen verzet. Het
voorstel moet, inderdaad, naar de af-
deelingen worden gezonden die na
beraadslaging het drukken daarvan
toelaten en het ontwerp ronddeelen.
Een dag moet worden aangeduid,
waarop het in aanmerking nemen van
het voorstel worden besproken. Dat
alles vergt eenigen tijd.
En daarbij mag niet vergeten wor
den dat er pas eene maand over blijft
om vóór Kerstmisverlof de begroo
ting van 's rijks middelen te bespre
ken, die luidens de Grondwet voor
nieuwjaar moet gestemd worden.
Alles laat dus voor/zien dat het de
bat over het stemrecht niet voor
Januari zal te berde komen, alhoe
wel men misschien vroeger ovejr de
inzichten der regeering zekerheidzal
bekomen.
Kaar den Alg emeenen
dienstplicht
Een van de klerikale kieskarika-
turen, die het meest effëkt gemaakt
hebben, is zeker die geweest, welke
betrekking had op den militairen
dienstplicht Een gezin met zes zo
nen onder een liberaal en onder een
katholiek gouvernement.
Onder het liberaal gouvernement:
de zonen alle zes soldaat, en de
oudjes in de ellende. Onder het ka
tholiek gouvernement één zoon bij
den troep, en dan nog wel bezoldigd,
cn de vijf andere wakker aan het
werk in verschillende stielen voor
vader en moeder.
Dat was zoo stom als 't groot
was stel u voor, een huishouden,
waar de zes zonen tegelijkertijd sol
daat zouden zijn maar dat moest
pakken op de eenvoudige buitenmen-
schen, die niet het geringste besef
hebben van de plicthen die de onaf
hankelijkheid des Vaderlands aan al
zijn burgers oplegt.
Het was ook op het succes van de
ze idiote karikatuur, dat we doelden
den dag na de kiezing, wanneer we
schreven Het Gouvernement dat
triomfeert, is het Gouvernement der
nationale lafheid
Het blijkt nu echter dat het Gou
vernement zich deze nationale laf
heid alleen maarten nutte heeft wil
len maken voor de kiezing. Reeds
géfruimen tijd liepen er geruchten als
zou het zelf de uitslagen der krijgs
wet van igog onvoldoende achten en
een nieuwe legerhervorming in zijn
schuld voeren.
Allerwaarschijnlijkst wist de Re
geering al sedert lang, waar ze pre
cies naartoe wil, doch wachtte ze
slechts op een gunstige gelegenheid
om met haar plannen uit te pakken.
En die gelegenheid is er nu De oor
log in Turkije.
In gansch Europa loopt de vrede
nu het grootste gevaar. De brand in
de Balkans kan ook ons landeken
bereiken. Zijn wij in staat om weer
stand te bieden aan het vuur om
onze grenzen te verdedigen -
Neen, zegt de heer de Brcqueville,
en nu zal hij ook maar met zijn nieu
we legerwet voor den dag komen.
De Brusselsche korrespondent van
de Métropole weet wat het zal
zijn
TWEE ZONEN PER FAMILIE
Naar dezen korrespondent meldt,
zou de heer de Broqueville, samen
met generaal Michel, minister van
oorlog de vakantie besteed hebben aan
de voorbereiding van een wetsont
werp op deze basis, dat reeds de
goedkeuring des Konings zou heb
ben, dat in den loop dezer week aan
den ministerraad zal worden onder
worpen en, dadelijk na de herope
ning van het Parlement, bij hoog
dringendheid aan de dagorde van de
Kamer gebracht
Twee zonen Dat gaat regelrecht
naar den algemeenen dienstplicht.
Hoeveel gezinnen op honderd zou
den er nog wel zijn met méér dan
twee zonen Misschien geen vijf
meer Misschien geen vijf meer
Als dat goed uitgemaakt zal zijn, en
door de praktijken der kinderbeper
king dit reeds zoo klein percent nog
gedaald zal wezen, dan zal alleman
hetonrechtvaardig vinden dat slechts
enkele duizenden jongelieden nog
van den militairen dienst vrij blijven
om dat ze net zeldzaam geluk heb
ben, nog twee broeders te bezitten,
en dan gaat er geen galm van ver
zet meer op, wanneer zekeren schoo-
nen morgen het Gouvernement voor
stelt, kórt en goed maar alle gezonde
jongens van twintig jaar in te lijven.
Dat is voor geen vijf jaar werk
meer.
Arme klerikalen Geen man, geen
paard, geen kanon meer Jaak Van
den Bemden-zaliger heeft zich weer
eens omgedraaid in zijn graf, en in
het Handelsblad van Zaterdag is
zijn geest nog eens komen spoken
Met iemand van het karakter
van den heer de Broqueville, zeide
hij, is het te voorspellen dat het
achtbaar kabinetshoofd met dit ont
werp zal willen aanblijven of vallen.
Wij moeten afwachten wat de
tekst van het vertoog zal zijn.
I)c Itechlvaardigheid
van lid
Meervoudig Slemrochl.
Hoe de Steden door de
Dorpen verpletterd worden
V\ ij ontleenen aan La Documen
tation Anticléricale het volgende lijs
tje, dat ons aantoont hoe de klerika
len het meervoudig stemrecht in hun
eigen voordeel uitbuiten.
Voor elke honderd kiezers zijn er
Te Sint-Jans-Molenbeek 132 st
Anderlecht 135
Seraing 135
Laeken 138
Dison 138
Boom (In 't nijverheidcentrum) 138
Gent (Stad) 138*
Eecloo (Stad) 138
j Turnhout (Stad) 139
1 Herstal 140
St Nikolaas 140
Luik (Stad) 143
Verviers (Stad) 143
Flèron, Buitenbevolking iji
Loochristy, iji
Louveigne, IJ2
Assche IJ
Dalhem, Buitenbevolking ijj
Herenthals Ijp
Wolverthem 161
Brecht, Buitenbevolking 163
Hoogstraten 163
Aubel, Buitenbevolking 166
Limburg, 166
167
Santhoven,
Contich, ijo
Hal, 172
Vilvoorde 130
Lennick, Wolverthem, Assché,
Hal en Vilvoorde hebben samen
208,036 inwoners en 81,554 stem
men.
St Jans-Molenbeek, Sint Gillis en
Sint-Joos-ten-Noode hebben samen
232,409 inwoners en slechts 79,010
stemmen.
Zooals men ziet, hebben de groot
ste klerikale nesten de meeste stem
men.
Hoe komt dat Eenvoudig ora-
datdeklerikalen daar zoovele kiezers
met 2 en 3 stemmen maken als zij
maar willen.
En zeggen dat ze, niettegenstaan
de dat kunstmatig overwicht, in den
laatsten kiesstrijd zulk ongehoord of
ficieel kiesbedrog en omkooperij heb
ben moeten plegen om aan 't roer te
kunnen blijven
Wij kunnen 't wel gelooven dat ze
tegen het zuiver algemeen stemrecht
zijn en, in geval ze 't moeten toe
staan, de vrouwen zullen moeten ter
hulp roepen, juist gelijk de Ieper-
sche kinders ten tijde van Keizer Ka-
rel V.
Turkijen hol httx) v?kn
bclol'len 011 hoi \ormiui»'oii
Eeuwen lang zijn reeds de kleine
Balkanstalen, toen zij nog door Tur-
kijen onderdrukt waren, en Euro-
peesch-Turksche provinciën, die het
nog zijn, het voorwerp geweest van de
dwingelandij en debarbaarsche wreed
heden van de Turksche alleenheer-
schers.
Ook eeuwen lang hebben zij er zich
op bloedige wijze tegen verzet, maar
van toegevendheid van wege de barba
ren kwam niets.
In de laatste veertig jaren nochtans
bemoeiden de mogendheden er zich
mee en de Turken waren verplicht
eenige van hunne provinciën at te staan,
die dan onafhankelijk werden of een
zelfbestuur kregen onder voogdijschap
van Oostenrijk of Rusland.
Van dan af, vreezend nog meer land
streken te verliezen, beloofden zij her
vormingen, waaraan zij toch nooit
eenig gevolg gaven.
Over al die beloofde hervormingen
lezen wij in de Vossische Zeitung men
is gered. De vrede, de vriendschap,
de goede luimheerschen op de wereld.
Hoera Waarlijk, als de zaken niet
zoo ernstig waren,' men zou er tranen
bij lachen. De Port waarschuwd de mo
gendheden. Zij wacht niet naar de no
ta's van deEuropeescheovereenkomst,
noch naar deze van balkanstaten. Zij
verklaart dat zij het is, die wil hervor
men, dat de Macedonische hel een Ma-
eedonisch pardijs zal worden.
De Turksche hervormingen Maar
hun getal en hun overvloed zijn onuit
puttelijk.
In 1875, Firma van den Sultan over
de noodzakelijkheid van eene goede
rechtspleging.
In den Herfst van 1875. De Sultan
verklaard: Al mijne onderdanen zijn
gelijk en allen moeten op volmaakt ge
lijken voet behandeld worden.
1876. Heele boekdeelen vol hervor-
vormingen. In Juni verkondigd Sul-
1 tan Mourad V de vrijheid van al zijne
onderdanen en laat weten dat er voor-
j uitgang in alles zal verwezentlijkt wor
den.
Maart 1877. Draadbericht van Tur-
kijenaan Engeland. De Porte zegt be
reid te zijn, al de hervormingen zoo
haastigen zoo naarstig mogelijk te be-
werkstelligere
j Laat ons maar'niet spreken van het
verdrag van Berlijn, van 't begin tot
't einde vol hervormingen,
i In 1880, nieuw programma van her
vormingen.
I In 1895, hervormingen in Armenië,
j In 1896, nieuwe belofte van hervor
mingen in Armenië, die nog tot de
andere provinciën van hetTurksch rijk
zullen uitgebreid worden.
I In December 1912 is er spraak van
verbeteringen in het bestuur der Eu-
ropeesche provinciën.
Het jaar 1903 is een jaar van hervor
mingen van eerste gehalte. De Rus-
sïsch-Oostenrijksche voorstellen wor-
I den aangenomen door de Porte. Dan
komen degroote internationalehervor-
mingen met vreemde beheerders die
overigens op niets uitdraaien.
1 Eindelijk, naar de omwenteling van
Juli wordtdegrondwet inliet Turksche
rijk ingpvoerd. Maar men doet er niet
anders dan een-nieuwen Sultan aanstel
len.
Nu beloofd men ons weer de zooveel
besproken Turksche hervormingen,
maar er is geen spraak van zelfsbe-
stuur, noch van kristene gouverneurs,
noch van waarborgen van groote mo
gendheden.
Het is dus niet te verwonderen dat
de zoo dikwijls teleurgestelde en steeds
zoo zeer verdrukte Balkanstaten zich
niet meer metijdele beloften te vreden
stellen en naar de wapens grijpen om
1 hunne stambroeders van de knellende
Turksche banden te bevrijden.
Het dondert in 't Zuid Oosten.
De Europeesche Hemel
zit vol zwarte Wolken.
De Montenegrijnen hebben dus aan
Turkijen den oorlog verklaart en leve
ren hun in de grensplaatsen slag op
slag, die nu eens ten goede dan weer
ten kwade dier dappere berglanders
uitvallen in afwachting dat Bulgarie,
Servie en Griekenland in 't strijdperk
komen, heel de Turksche frondlijn
van Noord naar West en Zuid aanval
len en het Baikanschiéreiland te vuur
en te zwaard zetten.
Intusschen staan twee machtige en
gansch ten oorlog bereide mogendhe
den dat schouwspel aan te staren elkan
der afgunstig te beloeren en hetoogen-
blik af te wachten, dat zij de beste
brokken van den buit zullen kunnen
bemeesteren. Dat zijn Rusland en Oos-
tenrijk-Hongarie. Die twee zullen el
kander de Turksche prvincien betwis
ten. Uit hunne houding kan binnen
kort een Russisch-Oostenrijksche oor
log voortkomen, die voor Europa on
berekenbare gevolgen zou hebben.
Men weet dat er een verbond bestaat
tusschen Oostenrijk en Duitschland van
van den eenen kant en Rusland en
Frankrijk van den anderen. Wat zul
len Duitschland en Frankrijk doen.
Wat zal Engeland doen, dat met Frank
rijk den Duitschen wereldinvloed op
handelsgebied met tegenzin ziet uit
breiden? En Italië?
Indien de vredesonderhandeling tus
schen dat land en Turkijen afgebroken
worden, iels dat bijna zeker is, zal het
in Tripolitanie niet meer troepen be
houden dan noodig is om er te verze
keren; maar van den anderen kant zal
het 60,000 tot 100,000 man naar het
eiland Rodhes, nabij Klein-Azië sturen,
liet zal ook Chion enMilylenebezetten.
Zijne troepen zullen het Tursch' leger
bewaken, dat in de provincie Smyrna
verblijft. In geval dit leger in Macedo
nië rukt, zullen de Italianen in Klein-
Azië vallen.
De toestand is dus angstwekkend,
niet alleen voor de betrokken landen',
maar voor heel Europa. Er zijn op dé
beurzen van Londen, Parijs en Berlijn
reeds gansche fortuinen vergaan. Ook
de kleine spaarders hebben schrik en
denijveraars zien eene krisis te ge-
moet, die hun millioenen zal kosten en
ook millioenen arbeiders in armoe zal
dompelen, 't Gevaar is groot. Moesten
de heerschzucht of de strijdzucht van
eenige regeerende hoofden de overhand
halen op den wil der volkeren, dan
stond heel Europa in eenen strijd ge
wikkeld, dien men wel zou zien begin
nen, maar waarvan men niet weet wan
neer hij eindigen zou. De politieke he
mel zit zwart, heel zwart, in Europa.
Vlaamsch Tooneel.
Schitterend was de openingsvertoo-
ning j.l. Zondag door onze wakkere
Vlaamsche Ster gegeven. De tooneelzaal
was gestampt vol en haar uitzicht was
oprecht bevallig aan het oog. Overat
mooie kleedij en blozende frissche ge
zichtjes. Een echte rozengaard was het.
Ook heeft die tallooze menigte daar
een aangenamen en Levens leerrijken
kunstavond gesleten.
Eerst vertolkte men Na een Zonne-
droom, een puik stuk, vol dichterlijk
gevoel en dieproerende toestanden, die
meesterlijk geschapen en weergegeven
werden. Al de rollen, van de grootste
tot de geringste, werden met echte
kunst vertolkt. Verdienen echter eene
heel bijzondere melding, Mej. Jeanne
en Z. Devers, de heeren Fl. Slosse, G.
Pottel en D. Devers. Echte kunstenaars
zijn het, die volop den bijval verdien
den, weiken zij inoogsten.
Dan volgde Een Boerenmeisje, een
lief brokje met mooien zang en rijk aan
stichtende lessen. Het werd ook onbe
rispelijk weergegeven. Hier werden
weeral alle rollen opperbest vertolkt.
Mej. Z. Devers en J. Windels, en de
heeren Iv. WToilï, M. Bories, J. Tasseel,
Art. Philip en K. Deweerdt muntten
vooral uit. Men heeft er hartelijk ge
lachen en nog hartelijker toegejuicht.
Hartelijk proficiat aan heel die schaar
moedige Sterrelingen en volop dank
voor al het genot, dat zij ons daar lie
ten beleven.
Het was, om kort te zijn, eene ver
tooning, die den roem der Ster hoogop
houdt en wier overheerlijken indruk
niet gauw uitgewischt zal worden in 't
hart van eiken toeschouwer. Iedereen
is immers verrukt huiswaarts gekeerd,
reeds reikhalzende naar de eerstko
mende vertooning. Natus.
Brami
Zondagavond, rond 6 ure, ontstond
er brand in de Paterstraat, in het huis
n
