1
li
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
!f
1
H
Donderdag, 27" Haart 1915.
5 centiemen.
Negende jaar. Nr 20.
Verschijnende des itonderdags.
liet verrol te Frank ijk
of de lasteraars in nesten.
Dienstplicht van een jaar.
Naar de Demo k ra lie.
De Keaeering
Al ge mee 11e Werkstaking.
II
Hl
in
I
F
r
1
I if
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Dixmudestraat, nr 53, te Yper. Üe aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Wat Frankrijk is, moeten wij niet
meer zeggen. De katholieke gazetten
hebben al genoeg geschreven, de
pastoors hebben al genoeg gedonderd
op dat goddelooze land, waar men
de priesters verjaagd heeft, waar
men in de goddelooze scholen slechts
apachen, dieven en moordenaars
kweekt, waar de zedeloosheid op
den troon zit, waar het volk zoo
slecht en bedorven is, dat een chris
ten mensch er zou van walgen, waar
de loge en de framassons baas spe
len, in een woord, waar alles verrot
is tot op het been
Dat is nu honderd keeren gezegd,
van op den preekstoel, dat heeft dui
zend keeren in uwe gazetten gestaan
en gij hebt het allemaal geloofd.
Het was nochtans niets anders
dan vuige laster en logen
Dat is nu klaar aan 't licht geko
men.
In een der laatste Kamerkiezingen
was er spraak in de Kamer van de
Fransche Republiek.
M. Gielen, katholieke volksverte
genwoordiger, die misschien ook
voor evangelie heeft genomen al wat
er over Frankrijk was geschreven en
gepreekt, zegde
Eene rotte republiek
G'had toen het beteuderd gezicht
moeten zien van de klerikale minis
ters Ze waren als van de hand
Gods geslagen
De voorzitter, M.Schollaert, keurt
M. Gielen af en veroordeelt zijnen
uitroep.
Frankrijk is eene vriendennatie»
zegde hij, en wat M. Gielen daar
zegde is ongepast en betreurens
waardig. Ik stel aan de Kamer voor
gelijk te roepen Leve Frankrijk
M. Schollaert roept het eerst en
dan roept heel de Kamer hem na
't Was om de stuipen te krijgen
van lachen of om te walgen van de
schijnheilige comedie
Dat Frankrijk rot is en slecht, dat
is niet waar, zegt M. Schollaert en
hij roept daarom Leve Frank
rijk
Dat is maar iets dat ge buiten
aan de snullen van buitenmenschen
moet wijs maken om onzen politie-
ken winkel te doen draaien en ons
kieskraam recht te houden
Buitenlieden Wat denkt gij daar
zooal van
Houdt men u niet schandelijk voor
den aap Ziet ge nu, dat men u
slecnts leugens en laster doet slik
ken om u af te schrikken en te doen
kiezen voor de klerikalen
Als er u dus nog iemand over het
slechte Frankrijk spreekt, denkt dan
dat M. Schollaert en al de klerikalen
in volJe Kamer Leve Frankrijk
hebben geroepen en zendt de leuge
naars en de lasteraars wandelen
De wijzigingsvoorstellen namens
talrijke leden der linkerzijde inge
diend door volksvertegenwoordiger
Louis Franck, waardoor de dienst
plicht op een jaar zal worden terug
gebracht, en de militieverplichtingen
op i jaren beperkt, vinden overal,
veel instemming.
De Waarheid» van Turnhout
schrijft daarover
De vermindering van den dienst
plicht op één jaar zou de meest de-
mokratische verlichting van krijgs
lasten zijn die men denken kan.
Het zijn de liberalen die in 1909
een eerste maal den dienstplicht heb
ben doen verminderen op 15 maan
den. Reeds toen stelden zij een jaar
voor, maar konden slechts door de
tegenwerking der rechterzijde, 15
maanden bekomen. Terecht dringen
dan ook onze liberale volksvertegen
woordigers opnieuw aan om, nu de
dienstplicht algemeener wordt, de
vermindering op 12 maanden te be
komen.
De heer Franck heeft bewezen
dat deze verandering zeer goed mo
gelijk is. Talrijke officieren zijn van
gevoelen dat zij kan aangenomen
worden, op voorwaarde dat de dienst
plicht voor iedereen gelijk zij. Dit is
slechts billijk.
YV at het hard maakt om op te
trekken voor den jongen uit het volk
is dat Peer moet dienen terwijl dat
Jan te huis blijft. Nog harder is het
dat de zoon van den werkman of van
den landman moet optrekken en 15
maand dienst doen, terwijl de rijke
mans-kinderen na 12 maand gedaan
zullen hebben. Dat is eene groote
onrechtvaardigheid die het nieuwe
wetsvoorstel toelaat. Zulk een voor
stel van voorrechten aan de rijken is
heelemaal in den geest van het kleri
kalisme maar wij, liberalen, willen
daar niet van weten
De plechtige aanvaardig van het
presidentschap der Vereenigde-Sta-
ten heeft eenige dagen ireleden op
de gewone, waardige wijze plaats
gehad.
De nieuwe president Dr Woodrow
Wilson heeft bij de eedaflegging, op
het terras van het kapitool, eene
merkwaardige rede uitgesproken, die
door duizenden aanwezigen met
groote aandacht aanhoord werd. De
redevoering diende om de bevolking
van de Vereenigde-Staten, over het
demokratisch programma van de
nieuwe president in te lichten, en
bekend te maken wat hij denkt te
doen, om zijn land in welvaart en
vooruitgang te houden.
Onder meer belangrijke mededee-
lingen zegde de president het vol
gende
Onze regeering is volgens een
groot stelsel opgebouwd, maar tege
lijk met de rijkdommen is ook onver
geeflijk bederf binnengeslopen. Wij
zijn trotsch geweest op wat wij op
nijverheidsgebied hebben bereikt,
maar wij hebben er niet voldoende
rekening mee gehouden ten koste
van hoeveel menschenlevens dit is
tot stand gebracht.
Te lang zijn wij in gebreke ge
bleven ons te bezinnen op de gehei
me diepten des levens.
Onze plicht is thans te zuiveren,
het kwaad te herstellen en slechte
toestanden te verbeteren.
In de eerste plaats valt daarvoor
in de termen het tarief, dat ons thans
verre houdt van de wereldmarkt en
den wereldhandel, verderfelijk is
voor de juiste beginselen van belas
ting, bankwezen, geldcirculatie, nij
verheid en landbouw.
Tal van woeste gronden blijven
onontgonnen, de bosschen blijven
onverzorgd en verdwijnen snel.
Wij hebben wel de beste metho
den in de nijverheid onderzocht en
ontdekt, maar hebben de waarde van
de ekonomie niet begrepen, evenmin
als de middelen om de volksgezind
heid te bevorderen, noch de rechten
der vrouwen en kinderen in den
strijd om het leven.
Dit alles te verbeteren is geen
plicht, ingegeven door sentimentali
teit, maar door de rechtvaardigheid,
die de ware en echte grondslag moet
zijn der regeering.
Wetten in het belang van volks
gezondheid, waarin bepalingen wor
den gesteld over de voorwaarden
waaronder moet worden gearbeid,
zijn voorname faktoren in een recht
vaardig stelsel van wetgeving.
Dit zijn enkel dingen die ons te
doen staan, er zijn andere die wij
niet ongedaan moeten laten. Wij
moeten het ekonomisch stelsel in ons
land wijzigen en daarbij moet steeds
als zinspreuk rechtvaardigheid
vooropstaan.
De natie is diep getroffen door
de wetenschap dat van het bewind te
vaak misbruik is gemaakt. Wij be
seffen dat onze taak niet alleen
staatkundig is, maar dat zij ons ook
den plicht oplegt met de grootste
mogelijke nauwgezetheid de nooden
en behoeften des volks te onderzoe
ken, zijn belangen te dienen en waar
het noodig is zijn woordvoerders te
zijn.
Ik roep alle eerlijke mannen op
om mij ter zijde te staan. Als zij mij
raden en steunen zal ik mijn doel
bereiken.
Deze woorden zijn waardig door
de Europeesche Staatslieden over
wogen te worden, en na te gaan, of
zij niet toepasselijk zijn op onze in
stellingen en of wij de wenken, door
de nieuwe president voor de Veree-
nigde Staten gegeven, hier door na
volging, geen nut zouden afwerpen.
In elk geval, is deze rede van
groote beteekenis en toont dat de
regeerders, zelfs van groote landen,
van de demokratie geen schrik heb
ben.
Mochten wij door de werkzaam
heid van het vrijzinnig volk ook wel
dra, van vrijzinnige regeerders, zulke
taal hooren, en dien weg door de
volksgezinde overheden zien volgen.
Het besluit
van de Socialistische Partij.
De stemming voor de algemeene
werkstaking: door het socialistisch
Kongres uitgebracht, heeft ons niet
verwonderd.
De verbittering, welke in de socia
listische kringen heerscht, had Zon
dag haar noodzakelijk gevolg eene
beslissing, die den stempel draagt
van een volslagen gemis aan- koel
bloedigheid en gezond verstand.
Maar wij voegen er dadelijk bij,
dat die verbittering moedwillig ver
wekt werd door de klerikale pers,
die ten dienste staat van de bende
Woeste.
Die klerikalen hebben den wind
gezaaid, en het land zal den storm
oogsten.
Wat kan het schelen aan die hee-
ren, dat de politieke krisis, die gaat
losbreken, voor Belgie eene ramp
wordt Wat geven zij er om, dat
grootsche ondernemingen, zooals de
Gentsche tentoonstelling, ten onder
gaan
Zij stellen de wet aan den heer de
Broqueville, die zich de rol van een
poesjenel laat welgevallen, en weten
den hoofdminister te gebruiken, als
een dienaar van hun zelfzuchtige,
kleinzielige politiek, hoeveel rampen
die misdadige houding voor het land
ook moge. na zich slepen.
Want indien de heer de Broque
ville nog langer het stilzwijgen be
waart, dan is het omdat de bende
Woeste er hem toe dwingt.
In de dagorde, gestemd op het
socialistisch Kongres, is er een ge
deelte, dat bijzonder de aandacht
verdient, ook van den heer de Bro
queville,
Dat gedeelte luidt als volgt
Het Kongres van de socialistische
partij verklaart, dat het de beslissing
van het Nationaal Komiteit (in zake het
opgeven van de algemeene werksta
king) zou bekrachtigd hebben, indien
de Regeering het gebaar van de ver
zoening had gedaan, welke zij aan de
burgemeesters had laten verhopen.
Maar tegenover de weigering om
het kiesrecht vraagstuk in zijn geheel
in studie te nemen, weigering, die
aan de Regeering opgedrongen werd
door een minderheid in opstand tegen
het nationaal gevoel komt het er op
aan de getrouwheid van de socialisti
sche partij aan het Algemeen Stem
recht te bevestigen.
Dus zou het een politieke dubbel
zinnigheid zijn, waardoor ons land
naar de gevaarlijkste politieke krisis
gevoerd wordt, welke het sedert zijne
onafhankelijkheid zou beleefd heb
ben
De verwarring, welke thans
heerscht, strekt ter eere noch van
de Regeering, noch van de voorstan
ders der algemeene werkstaking.
De heer de Broqueville kan vrede
en rust in het land terugbrengen,
wanneer hij het kiesrechtvraagstuk
in zijn geheel laat in studie nemen.
Uit de verklaringen van den heer
de Broqueville blijkt het, dat hij de
kommissie tot onderzoek van het
provincie- en gemeentekiesstelsel
eigenlijk beschouwt als een middel
om vastte stellen welk gemeenschap
pelijk werk er op kiesgebied kan
volbracht worden.
Duidelijk warenzijne verklaringen
niet het werd aan den minister niet
toegelaten te spreken naar de inge-
ffi
J|T
11|'
Y
CALM
a
EN DE
II
J l
Uil ,'i
