75
De algemeene
werkstaking.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
\Tr 25.
De toestand.
Donderdag, 17" April 1915.
Negende jaar.
Eendracht maakt Macht.
S ersclnjnetule des Sfionderdags.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor dun buiten Een jaar, Fr. Bf-OO.
Voor stad Een jaar, Fr.
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklatnen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Wij hebben dezer dagen het oor
deel gehoord van eenen ncderigen
koopman.
Dit oordeel heeft ons getroffen
door de rondborstigheid waarmede
het geuit werd alsook de eigenaar
digheid der zienswijze.
Men sprak over de algemeene
werkstaking. In de omgeving werd
er onder ander voorgehouden dat de
Regeering niet toegeven kon omdat
de socialisten immer opnieuw met
andere voorstellen zouden te berde
komen en nooit zouden gerust blij
ven. Onze kleine koopman sprak
Ik deel die vrees in 't geheel niet
en ziehier waarom
De tegenwoordige werkstaking is
eene politieke werkstaking en niet
alleen socialisten en liberalen maar
ook vele katholieken beoogen het
zelfde doel. Dat voelen de socialisten
ook wel en daarom ook is de bewe
ging ernstiger.
Maar er is nog niets. Wij, Belgen,
wij hebben geen nationaal gevoel.
Wij hebben sedert 1830, handel ge
dreven, lijnwaad, geweren, machie-
nen gebouwd, onze produkten de
wereld door gezonden, en bekom
merd of onze waren wel onze naam
droegen of wie onze klant was. Een
doel hadden wij geld verdienen.
Wij waren een kleine winkel-tus-
schen groote bazaars. Deze groote
bazaars, de fransche, duitsehe, en-
gelsche, moesten om hunnen handel
te beschermen, vlooten onderhou
den, kanonnen gieten, regimenten
strijdvaardig houden en alle zaken
die veel geld kosten. Tusschen de
doodende,. onderlinge concurrentie
der .'.rooten, wisten wij onze «aar
den te plaatsen en wij bekommerden
ons niet met oorlogsmaterieel. Wij
waren kooplieden en niets meer.
Geld verdienen was onze bekomme
ring Belg zijn, dat was maar
bijzaak.
Wilt gij een voorbeeld gaat in
Frankrijk en aanschouwt de Fran-
schen als de Marseillaise gezongen
wordt, eenieder voelt het hart van
hoogmoed, vaderlandsliefde en wel
lust zwellen en allen zingen mede in
de grootste ontvoering.
Het zelfde geschiedt in Duitsch-
larid.
In Belgic, bij het zingen der Bra-
bantgmne, zal de Belg geen trekje
uit zijne pijp laten. Bij de openbare
plechtigheden als de Brabamgmne
gespeeld wordt, blijven alle Belgen
na genoeg gedekt!!! Hoogst kent
men van de BrabanconneTara rara
ra rie ere
En aan zulk weinig nationaal volk
komt de Regeering het alleman sol
daat oplegzen en weigerthetalleman
kiezers Neen, nietwaar de werfe-
lende vaderlandsliefde der Belgen
zou zich opgeofferd hebben voor het
alleman soldaat, hadde het voorge
steld geweest door eene Regeering
die in ruiling een recht toegestaan
had. De Belg zou wel soldaat willen
spelen maar ook deftige gelijke bur
ger willen worden.
De Regeering hadde moeten be
grijpen, dat om slim te handelen zij
met de eene hand had moeten het
I gelijkvormi 2 stemrecht geven om
met de andere het alleman soldaat
te nemen.
De Belg is vooral makelaar en
ziet in alles een zaakje te maken
't Zou wel kunnen gebeuren dat
de Belg zijn stemrecht afneemt en
dat de ministers niets in ruiling be
komen tenzij een goed paspoort
Wij onderwerpen aan onze lezers
die gezonde beredeneering.
Lezers Oordeelt
Iedereen gedenkt zich nog die vui
le schimpbladen, voor de wetgeven
de kiezingen van Juni door de kleri-
kalen uitgegeven.
Liegen en blij v en liegen, was als
dan hun spreekwoord, want er blijft
toch iets van over.
En liegen, en het volk om den tuin
leiden, dat kunnen de katholieken
verdonderd goed.
Ziehier een klinkend bewijs dat zij
de kiezers in Juni 1912 hebben be
drogen.
JDe katholieke leugenblaadjes
schreven voor de kiezing het volgen
de
Wij en Zij!
De liberalen willen alleman naar
de kazerne. Wij niet, en waarom
Omdat men alsdan viermaal zoo-
veel soldaten zou hebben als nu. Vol-
gens de regelen van 't cijferen, zou
dat viermaal meer kosten dan nu.
Vier mantien eten viermaal meer dan
één. Viermaal meer mannen hebben
viermaal meer kazernen, kleederen,
wapens, peerden, uitrustingen noo-
dig. Viermaal meer soldaten moeten
bestierd worden door viermaal meer
officiers.
De vierdubbel geld, daaraan besteed,
kan niet dienen tot onderstand van
handel en nijverheid, tot verbetering
van 't lot van werkman, boer en klei-
nen burger.
Kiezerg Overweegt dat Maakt
dat de laatste legervvet niet voorloo-
pig maar bestendig blij ve.
Welk ook uw gedachterover weze,
de belangen van 't land en van de
partij eischten dat wij houden wat
wij hebben en dat wij ons, eenparig
en eendrachtig verzetten tegen alle
eischen van liberaal en sociaal.
Nu is het liedje veranderd Nu is
het van Alleman Soldaat nu zal
het geld wel voor de pinnen moeten
komen, nu zullen er wel kazernen
moeten gebouwd worden, kleederen,
w apens, peerden moeten aangekon
digd worden.
't Is door zulke middelen dat de
klerikalen aan 't bestuur blijven
Weten die heeren dat de Godsdienst
hun beste politiek wapen hun
verbiedt de menschen te beliegen en
te bedriegen
Do IMi>isohe Honlo n:m
Tot in 1906 heeft de Belgische
Rente zich goed gedragen.
In 191 2 stond de Belgische Rente
87 de Hollandsche 89,45, de Duit
sehe 86.25, fr. De Fransche, 94.85
Heden in 1913 geldt onze Nationa
le Rente onder het wijs beleid
der klerikalen maar 75 frank
Als men overdenkt dat onze schuld
VIER MILJARD bedraagt en als
men die schuld aan de waardevan
onze waarden berekent komt men
tot een verlies van EEN MILJARD,
't is te zeggen DUIZEND MIL
JOEN
Men weet dat de rente vooral de
spaarpenningen van de kleinen ver
tegenwoordigd. (De Staat immers
verandert de spaarboekjes in renten
als zij de 2000 frank overtreffen).
D? rijke finantiemannen tot zelfs
ministers, kamerheeren, enz., neste
len in vette kazen die 5, 6 en zelfs
7 opbrengen mits daarbij nog een
postje van administrateur, commis
saris, enz.
Alles tot meerder eer der Kerk of
beter.
A. M. D. G.
De christene godsdienst was eens
de beschermer van de armen en de
verdrukten.
Thans is hij de melkkoei gewor
den van de aanbidders van het gul
den kalf.
Eens troostte hij de ongelukkigen
dezer wereld! thans vult hij de brand
kassen der nooit verzadigde beurs-
ratten thans zegent hij dé konkel-
foezerijen der finantieele katholieke
bloedzuigers.
Kiezers, bezie uw renteboekje en
uw contributie biljetten. Doet de
oogen open, overdenkt en oordeelt
Lrn beroep op kalinle.
De socialistische woordvoerders
en de organen van de socialistische
partij hebben herhaaldelijk iedereen
aangespoord rustig en wreedzaam te
blijven.
Alle voorstanders van Zuiver Al
gemeen Stemrecht, tot welke partij
zij ook behooren, koesteren denzelf
den wensch.
Ecnige afzonderlijke gevallen,
waarbij de vrede zou gestoord wor
den, ge\en aan niemand het recht te
besluiten, dat de algemeene werk
staking in een oproer ontaardt.
Misschien zijn er dweepzuchtige
klerikalen, die volksrumoer ver
wachten en verlangen.
Zij alleen, die in de kaart van die
zonderlinge vaderlanders willen spe
len, zullen opstootjes verwekken.
In elk geval zijn het de socialisti
sche leiders niet, die tot het uitbre
ken van onlusten aanleiding geven.
De leiders van die partij hebben,
bijna allen, zooveel het maar kon,
de algemeene werkstaking tegenge
houden. De klerikalen in de katholie
ke partij met het vuil werk belast,
waren het, die door hun verachten-
en schimpenden toon de verontwaar
diging van duizenden eenvoudige
menschen hebben opgezweept.
De klerikalen, die van geen enke
len verzoenenden maatregel wilden
hooren, zijn meer of min verantwoor
delijk, zoodealgemeene werkstaking
losgebroken is.
Die klerikalen zijn thans ook in
staat om door nieuwe ophitsingen te
beletten, dat de werkstakers zouden
koelbloedig blijven.
Men gunne aan die klerikalen de
gelegenheid niet in gesloten zalen
hun nieuwen triomf te vieren.
Wat ons, liberalen, betreft, wij
hebben in deze treurige omstandig
heden onzen plicht vervuld, en zul
len hem blijven vervullen.
De klerikalen waren zeer tevre-
vreden geweest, indien de liberale
partij de algemeene werkstaking be
schouwd had als behoorend tot haar
politieke strijdmiddelen.
Dat plan is in duigen gevallen.
De toestand in het Luikerland.
De staking is overal algemeen.
Men mag het getal stakers te Cocke-
rill schatten van 7,000 tot 7,500 zelfs
op 8,000.
Te Espérance-Longdoz is de werk-
stilstand volledig. Geen enkel arbeider
werkt.
Te Ougrée-Marihaye werkt een ge
ring gedeelte van het personeel, maar
alles moet stilvallen.
Bij Michiels werkt niemand.
In de staalfabrieken in Angleur vol
ledige staking.
Overal staat de arbeid stil. Alleen in
de kristalfabrieken in Val-St-Lambert
wordt er gewerkt, maar morgen doen
de arbeiders daar ook mee.
TeTilleur is de staking algemeen in
de mijn van Horloz.
Te Vottem in de mijn van Battice
zijn er 38 van de 700 arbeiders komen
werken.
Te Gérard Glaes, 37 op 300 arbeiders.
Te Ougrée wordt gestaakt in al de
koolmijnen.
Te Herstal zijn al de koolmijnen in
staking.
In de nationale wapenfabriek waren
er 's morgens ongeveer 1300 arbeiders
opgekomen van de 3,500, maar om 10
uur zijn de arbeiders begonnen ook
den arbeid te verlaten en rond den
middag bleven er met moeite 500 in de
fabriek.
Heden zal de staking daar ook alge
meen zijn.
I11 de fabriek Pieper zijn er een lOtal
naar het werk gekomen op 000 arbei
ders.
Men mag van nu af rekenen dat er
te Herstal 7,500 stakers zijn op 9,500
arbeiders.
Te Saint-Nicolas in de koolmijn van
Fe Haye zijn 53 arbeiders aan het werk
op 553.
Te Grace-Berleur. Het getal stakers
in de koolmijnen wordt geschat op
1500.
In de steengroeven bewonderens
waardige deelneming der arbeiders
aan de staking. Men meende dat er
aarzeling zou geweest zijn, en het getal
stakers is buitengewoon.
Te Sprimont, Ghanxhe, Florzé en
Aywaille zijn er 2000 stakers. In de
klerikale steengroef Montfort is slechts
een handsvol arbeiders aan het werk
op 300.
Te Flémalle. In de koolmijnen, vol
ledige werkstilstand.
Te Luik wordt er in de voornaamste
fabrieken niet gewerkt. In de interna
tionale elektriciteitsmaatschappij is de
IRI. ILH
Men schrijft in bij den Uitgever, Lnxmuikestraat, nr 83, te Yper. De aankondigingen van
ganscli België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad.Men "wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk legen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden
«j