'mmMm
m m
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
MMWMWMM o MMMMMMM
Donderdag, 22" llci 1915.
centiemen.
Negende jaar. i\Tr 28.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des 8)onderdaijs.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voon den buiten Een jaar, Fr. 3-00,
Voor stad Een jaar, Fr. £-50
Men handelt bij overeenkomst.
Vlen schrijn in hij den Uitgever, Luxtnudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch iielgië en'r tiintenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. .Vlen wordt vriendelijk verz ndit alle lioege-
naatnde aitikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
«i
t <lc i ijobank.
De heeren Franck en Mechelynck,
liberale afgevaardigden, hebben den
Minister Levie op den pijnbank
gebracht met hunne ondervraging
over den erbarmelijken toestand van
's lands finantiën.
Hoe Minister Levie zich ook krin
kelde en wrong, hoe hij zich trachtte
te redden of beter zich wit te was-
schen door een sluw rond de-pot
draaierij, toch heeft hij bekend... dat
alles wat de oppositie par tijen be
weerde waar was, dat er krot en Cie
baas was in de nationale kas. Hij
heeft bekend te leven sinds maanden
met uitvluchten, leeningen aan Pier,
fan en Pol, dat hij commissieloonen
betaald heeft aan degene, echte
schachelaars, die hem gele konden
bezorgen.
't Ziet er mooi uit 't Is juist 't ge
val van eenen handelaar die slechte
zaken doet en zich hoopt te redden
mét overal geld te leenen. 't Is de
gewone gang in slechte handelszaak.
Alleen heeft minister Levie be
kend dat hij weldra nieuwe lasten
zal voorstellen om... den put te vul
len
Een beetje historische terugblik
kende cijfers komen van pas na die
bekentenis.
In zestig jaar heeft Belgie 2 mil
jard ontleend.
In de laatste 23 jaar katholiek be
stuur heeft het land twee en half mil
jard ontleend
In 1880 ^liberaal ministerie) beliep
de schuld per inwoner 267 fr. 76 c.
In 1913 (klerikaal ministerie) be
loopt de schuld tot 606 fr. met ver
zekerde uitzicht op nieuwe belastin-
gen
In 1884, val van het liberaal mi
nisterie, waren er geene schatkist-
bons, 't is te zeggen, was er geene
schuld buiten de openbare bekende
leeningen.
In 1913, zijn er voor 450 miljoen
schatkistbons en rijst de schuld tot
vier miljard.
Nederland een landje als het onze,
heeft maar 8 miljoen frank schatkist
bons. Het groote Frankrijk, 600
schelpen voor een budget van ver
schillende miljards.
Onze rente staat, ondanks de spe
culatie aan 77.10.
De fransche rente houdt het aan
85-
Tijdens de liberale regeering van
1876 tot 1884 klom de BeLische
rente in die acht jaar van 7 "/0. Sedert
de klerikale regeering is zij gezon
ken van 25
VUWW HP>
Ilcclor Denis
De dood maait in de rangen der
Statenkamers. Sedert een jaar stier
ven Beernaert, De Landisheere,
Hambursin, fanson, Dewinter en
voor eenige dagen Hector Denis.
Deze groote en eerbiedwaardige
vertegenwoordiger van Luik is ge
vallen in volle werk. Zijne familie
vond hem dood in zijn bed met een
boek in de hand en nog andere studie
boeken open op zijn nachttafel.
Van welke politieke kleur men is,
voelt men voor dien werker eene
innige bewondering. Hij w^s een der
schitterendste figuren van het weten-
schappelijk Belgie, een gloedvolle,
overtuigende redenaar, een voorbeel
dige, gemoedeiijken professor. Hij
was 00K een der ernstigste en ge-
vreesdste kampioenen der vrije ge
dachte.
Hector Denis was Dokter in de
rechten, Doiaer in wetenschappen,
oud-provintieraadsiid van Brabant,
socialistische volksvertegenwoordi
ger van Luik, professor en oud-rec
tor aan de Universiteit van Brussel.
Zijne gansche loopbaan heeft hij
besteed tot zijnen laatsten zucht toe,
aan de verbetering van de werkende
klas, de vrije gedachte en het onder-
v\ ijs, zijne drie idealen.
Hij heeft menigvuldige werken ge
schreven die allen het kenmerk dra
gen van gezonde, klaarziende bere-
üeneering, gepaard met de breedste
opvatting van de verdraagzaamheid.
Voor de werkliedenpartij was hij
een der edelste leiders, voor de vrije
gedachte, de overtuigste der verde
digers, voor zijne leerlingen de va-
derlykste der professors.
Hij was een der stichters van de
nationalistische \Veezenschool en
verdiende er den naam van Grootva
der der weezen.
S)e liberale linkerzijde.
Verleden Woensdag hebben de libe
rale gekozenen in de Kamer eene ver
gadering gehouden om de benoeming
en aanstelling te bespreken van den
onlangs tot stand gebrachten landsraad
der liberale partij.
In dezelfde zitling werd den heer
Van Marcke, volksvertegenwoordiger
voor Luik, gekozen tot voorzitter van
de liberale groep, in vervanging van
wijlen Paul Janson.
kindersterfte
in i>eli»ie en in Congo.
De kindersterfte onder de volksklas
in Belgie is schrikkelijk grootde stad
Gent spant echter de kroon, wat niet te
verwonderen is als men den toestand
der vrouwelijke werkersbevolking en
hare levensvoorwaarden kent. Tot
dusverre echter hebben zich enkel
geleerden om dien staat van zaken be
kommerd de hoogere burgerklas
bleef er totaal onverschillig voor.
Doch zie, nu wordt gemeld dat de
kindersterfte ook zeer aanzienlijk is
in.... Congo. En dadelijk trekken een
zestal dames uit de hooge wereld naar
Katanga om er eene kliniek op te rich
ten, ter bestrijding van de kindersterfte
onder de negerbevolking
KB 31
Van alles wal.
Wat er in rook op gaat.
Een amerikaanseh vakblad der ta-
babsnijverheid schat den tabakshan-
del van den aardbol op zoo wat 400
millioen dollar, bijna twee en half
milliard frank in Belgische munt.
De uitvoerhandel bedraagt in mil-
lioenen dollars voor de Vereenigde sta
ten Kuba, 100 Nederlandsch Indië,
70 Engeland, 22; Brazilië, 21; Ne
derland, 11; Egypte, 8; Oostenrijk-
Hongarië, 8Mexiko en China, 4,8
Frankrijk, 4 Algerië, 3,9Japan,
3,6 Italië, 1,6.
Voor verwerkten tabae staat Kuba
aan het hoofd met 41,600.000 dollars
Engeland komt daarna met 49,2 de
Vereenigde Staten met 9.2 Neder
land, met 8 Egypte, met 7.5 Duitsch-
land en Brazilië met 4.8 Japan en
Oostenrijk, met 3.2 Algerië, België en
Indië, met 1,600.000 dollars.
Dejrremie op de aanhouding
van Nestor Wilmart.
Eene premie van 15.000 fr. was door
de Belgische regeering beloofd gewor
den aan hern die Nestor Wilmart zou
doen aanhouden.
Een wissel die som vertegenwoor
digend werd aan heer Sébille, overste
der Fransche veiligheidspolicie, toe
vertrouwd om aan de rechthebbenden
te worden overhandigd.
Deze heeft de som geweigerd Nestor
werd aangehouden door eenen bijzon
deren kommissaris en volgens M. Sé
bille scheen deze enkel bestemd voor
een gewonen burger en niet voor een
policieofflcier wiens plicht het is de
misdadigers aan te houden.
De overste der Fransche veiligheids
policie zal wellicht geoordeeld hebben
dal een politieofficier, die gedurende
vier maanden mot de kaarten speelde
met een persoon, dien hij gelast was
op te zoeken en waarvan hij verschei
dene portretten bezat, geen belooning
verdiende.
Thans weet men nog niet in 't minis
terie van rechtswezen, wat men met
de 15,000 (rank gaat doen.
In de serrrn van Laeken.
Voor de eerste maal dit jaar, wer
den de serren der koninklijke waran
de toegankelijk gesteld voor het pu
bliek. Het aantal bezoekers was niet
buitengewoon groot, zoodat er niet
geduwd of gestuwd werd, zooals op
andere dagen.
Het is een heerlijk schouwspel, een
echte weelde voor de oogen die men
te genieten krijgt op de lange wande
ling door de serren, waar thans de
meeste planten in vollen bloei staan.
In de groote rotonde zou men zich in
een tuin der tropen hebben verplaatst
gewaand.
De wandeling liep uit op den groo-
ten wintertuin, met zijne hoogstam-
mige oranjebooinen, rhododendros,
Japansche cralia's enz.
liet publiek werd niet toegelaten tot
het bezoeken van de warande en ver
liet het gebouw langs den groöten in
gang, rechtover het kasteel.
Het legercontingenl voor i9i3.
Vrijstellingen.
De vrijstelling verleend aan inge
schrevenen wegen inschrijving van
eenen broeder, is ingetrokken, behal
ve die welke jongelingen genieten die
vöör 15 Maart 1913 een Huwelijk hadden
aangegaan.
De vrijstellingen vöör de afkondi
ging der nieuwe wet verleend aan de
uitgestelden der vorige lichtingen ge
handhaafd evenals die aan de ver
schoonde achterblijvers die bij de
lichting van 1913 begrepen zijn, maar
tot een vroegere lichting behooren.
Aan de jongelingen, wien de vrijstel
ling ontnomen is, wordt het toege
staan lichamelijke of zedelijke rede
nen tot vrijstellingen te doen gelden.
De jongelingen die krachtens art. 27
(H) der miliciewet eene vrijstelling be
komen hadden uit belang van studiën,
inrichting of leertijd, mogen aan dat.
voorrecht verzaken en hunne inlijving
vragen met de klas van 1913.
Die geldt tevens voor de uitgestelden
der vroegere lichtingen. Zij, die van
dit voorrecht gebruik willen maken,
kunnen ook in de hoogere schoolcom-
pagnies toegelaten worden.
De ingeschrevenen hebben het récht,
binnen den tijd door art. 49 der wet
bepaald, in beroep te gaan tegen de
beslissing van den militieraad die hun
ne vraag tot vrijstelling verwerpt
De eerste blinde Hoogstudentin
in Duitschland.
In de Duitsche hoogescholen telt
men verschillende blinde jongelingen
die met welgelukken hunne studiën
voortzetten. Tot heden was er echter
nergens een blind meisje op de hooge-
school.
Thans heeft Mej. Ililde, de blindge
boren dochter van een koopman uit
Barmen het ingangsexamen onder
staan voor de universiteit van Gottin-
gen, waar zij de politiek huishoudkun
de zal volgen. De broeder van Mej.
Hilde, insgelijks blind, studeert aan
dezelfde in de hoogere wiskunde.
De Vledermuis.
In Frankrijk is eene beweging op
touw gezet tot bescherming der vle
dermuis waartegen veroordeelen be
staan, die op vele plaatsen zoo zeer
vervolgd wordt, onder voorwendsel
dat zij leelijk en een nachtbeesf is.
De vledermuis kan leelijk zijn van
lijf en vleugels, maar haar kopje is een
der fijnst en sierlijkst gevormde welke
men in de dierenwereld aantreft, het
wordt dan ook veel als motief aange
wend in de bouwkundige versierings
kunst.
Maar wat den landbouwer vooral op
het hert moet gedrukt worden, is dat
de vledermuis niet de minste schade
doet, maar integendeel een weldoen
ster van den landbouw is daar zij zich
uitsluitend voedt met insecten die den
landbouwer zeer veel nadeel kunnen
berokkenen en welke zij in groole
hoeveelheid verslindt.
Kamer der
Volksvertegenwoordigers
Voor de bedienden
van den ijzerweg
In zitting van 14 Mei heeft den
heer NOLF de volgende vraag ge
steld aan den minister van spoor
wegen
Zou de heer minister kunnen zeggen
0111 welke redenen meest al de klerken,
aangewezen bij groote keuze en heb
bende minder dan twee jaren dienst
met 2,300 frank op 30 December 1910,
de jaarwedde van 3,500 frank slechts
na 18 en 19 jaren dienst zullen beko
men, terwijl hunne ambtgenooten, die
slechts 6 maanden lager in dienst zijn,
bedoelde jaarwedde bekomen na 16
tot 17 jaren dienst, met andere woor
den twee jaar vroeger
Antwoord De zaak wordt onder
zocht. Het past mij niet eene halve
verbintenis te nemen.
DE WEERGALM
ij
*7 cl
