BERICHT.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Herziening
der kiezerslijsten.
Donderdag, 24" Juli 1915.
5 cenlieipen.
Negende jaar. l\r 57
Eendracht maakt Macht. V evftchijtieilde deft i^ondet'dfif/ft. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklatrten25 c.
Rechterlijke aankondigingen I fr. id.
Liberalen, onderzoekt en eischt
uwe rechten.
De Schepencollegiën zullen over
gaan van den 1" Juli tot den 31 Oogst
aanstaande, tot de herziening' der kie
zerslijsten voor de Wetgevende Ka
mers, de Provincie en de Gemeente.
De nieuwe lijsten zullen geldig zijn
van 1" Mei 1914 tot 30 April 1915 me-
debegrepen.
Aangezien het mogelijk is, ten ge
volge eener politieke gebeurtenis die
zich ten allen tijde kan voordoen, dat
eene ontbinding der Kamers onvermij
delijk worde, hebben de Burgers van
gansch het land het grootste belang,
limine inschrijving te vergen, terwijl
de regionnale inrichtingen over te gaan
hebben met de nauwkeurigste zorg tot
de herziening der kiezerslijsten.
Dat onze vrienden insgelijks uit het
oog niet verliezen dat gemeentekiezin-
gen kunnen plaats hebben in 1914.
Deze bijzondere en uitnemend be
langrijke omstandigheden maken het
voor plicht, aan al de liberalari ditmaal
de kiezerslijsten na te zien met eene
verdubbelde waakzaamheid, want het
is geen geheim meer, dat de herziening
der.kiezerslijsten, in de handen der
kierikalen een machtig wapen is ge
worden dat, wanneer de liberalen geen
oog in 'tzoii houden, honderden stem
men voor onze partij kan doen verlo
ren gaan.
Wij noodigen dus onze vrienden uit,
van heden af de titels in te dienen
van dezen die niet ingeschreven zijn op
de lijsten in voege tredende met 1" Mei
laalslleden ofwel die er op vermeld
staan met een ongenoegzaam getal
stemmen en die recht hebben kiezer
te zijn, ofwel aan het toekennen van
bijgevoegde stemmen.
De gemeentebesturen zijn verplicht
onlvangstbewijs af te leveren, der
titels ingeleverd tot het staven der be
zwaren of reclamatiën.
Beginnen wij dus, van heden af, de
stelselmatige herziening der kiezers
lijsten.
Het bureel der Liberale Veree
niging van Yper is overgebracht
van de Seminariestraat naar de
Gartonstraat, n 1 5.
msmsmsmummm -t wwwwwsmm
Politiek Overzicht
De vierde afdeeling der Kamer
vergaderde Woensdag namiddag
dm het schoolontwerp Poulet te be
spreken. De heeren Vandewalle en
Delporte bestreden het ontwerp het
welk dan ook, linkerzijde tegen
rechterzijde verworpen werd. De
ontwerpen van den heer Buyl wer
den met elf stemmen tegen twee
aangenomen.
Woensdag en vrijdag laatst wer
den de fiskale ontwerpen insgelijks
in de middenafdeeling besproken.
Tamelijk talrijke wijzigingen werden
voorgesteld. De klerikale volksver-
tegenw oordiger Paul Wauwermans
heeft de voorstellen van de regee
ring hevig bekampt die volgens zijn
eigen woorden al de onrechtvaardig
heden uit de voorgestelde ontwerpen
wil doen wegvagen.
Van deze week vergaderde voor
de tweede maal het bestendig ko-
miteit van den nationalen Raad der
Liberale Partij onder het voorzitter
schap van den heer senator Hanrez.
Dit komiteit werd definitief als volgt
samengesteld
MM. Hanrez, Sam Wiener, graaf
Goblet d'Alviella, Magnette (bureel
der senatoriale linkerzijde). Van
M areke, Lemon nier, Hy mans, Franck,
Masson, Mechelynck, Lorand, Huys-
mans, Persoons, Jourez (bureel der
liberale linkerzijde der Kamer),
Van Rcgemate, Janson, Gfllon, De-
ridder, Dewez, Crilman, Voncken,
Rahlenbeck, Walravens, 'provincia
le afgevaardigden', Pêeher, schat
bewaarder en Abel, algemeenen
schrijver.
Er werden verschillige belangrij
ke beslissingen, genomen, nament-
lijk het stichten van een zeer groot
steunfonds voor propaganda.
Uit eene berekening gemaakt
door een bevoegd man aangaande
de leening van 13 miilioen verleden
week door de Regeering aangegaan
blijkt dat den te betalen interest om
trent 6 bereikt En wat meer is,
dien intrest moet dan nog op voor-
hand uitgekeerd worden
Gelukkig België voorwaar die on-
1 der eene zoo spaarzame regeering
geleid wordt I
Zondag 1.1. zijn de Kristen Demo
krater) van België bijeengekomen te
Aalst om de houding hunner man
datarissen vast te stellen in de stem
ming der schoolwet. De vergadering
was voorgezeten door volksvertegen
woordigers Dacns'en Fonteyne.
Na eene lange en grondige be
spreking werd er bij algemeenheid
van stemmen eene dagorde aange
nomen strekkende tot het verwerpen
der schoolwet zooals hij voorge
steld is.
Indien men nagaat dat de Kristen
Demokraten op schoolgebied niet
verdacht kunnen worden met de li
beralen en socialisten te güre te span
nen - hunne vroegere houding is er
het bewijs van dan kan men zich
een oordeel maken wat er al in die
fanatieke schoolwet begrepen moet
zijn.
Buiten de werkzaamheden der Ka
mer is er eenen algemeenen stilstand
der politiek in het land te bestati-
gen.
De beslissing der rechterzijde
Woensdag laatst genomen en strek
kende tot het stemmen der school
wet vooraleer de huidige Kamer
zou uiteengaan zal wellicht de ge
moederen opbeuren. De klerikalen
hebben in meer dan een omstandig
heid ondervonden dat zij niet roeke
loos een aanslag op het vrijzinnig
onderwijs trachten te plegen.
Vergadering
der llechlerzijde.
Donderdagmorgen hield de rechter
zijde der Kamer een vergadering on
der het voorzitterschap van den heer
Schollaert om zich bezig te houden
met de orde der werkzaamheden van
de Kamer. Er waron nog al vele leden
afwezig.
Met het oog op de aanstaande be
sprekingen waarbij het waarschijnlijk
zeer levendig zal toegaan, noodigde
het Goevernement al de leden der
rechterzijde tot gestadige tegenwoor
digheid uit.
De heer de Broqueville vroeg aan
de leden der rechterzijde, dat zij niet
van elkaar zouden gaan alvorens de
nieuwe belastingen gestemd zijn en
dat zij het onmogelijke zouden doen
om* het suhoolwetsontwerp nog voor
de vakantie te doen aannemen.
Dit voorstel werd ter stemming ge
legd en bij naamafroeping goedge
keurd.
Men mag zich dus er aan verwach
ten, dat de meerderheid een slag zal
trachten te slaan en dat er zeer hevige
incidenten zullen voorvallen.
Wal edele
Zelfverloochening
In het O. L. V. Kollegie van Thienen
werd onlangs een jubelfeest gevierd en
daar waren onder ander tegènwcor-
dig de heeren Scholjaert, voorzitter
der Kamer, gewezen Minister van We
tenschappen en Kunsten, die met zijn
wetsvoorstel op het onderwijs en zijnen
schoolbon zijne portefeuille verloren
heeft, en de heer Poullet, huidige Mi-
ninister, die in zijne plaats gekomenis.
Zou men nu kunnen gelooven dat de
heer Scholiaeit M. Poullet geluk ge-
wenscht heeft met zijn wetsvoorstel en
daar allen lof van gezegd heeft, daarbij
alle katholieken uitnoodigende, pro
paganda te maken voor den vrijen keus
van den huisvader
M. Poullet heeft op die lofrede niet
geantwoord. Wat zou de man ook al
gezegd hebben
Maar uit den lof van M. Schollaert
voor het ontwerp-Poullet is voor ons
op te maken dat de gewezen Minister
weinig verandering ziet. Of het geld
voor de kloosters bij middel van den
schoolbon zou komen,zooalshij meen
de, ot dat de Staat het hun geeft, dat
is eender, als het er maar komt. De
vorm is veranderd maar de goudmijn
is er. Eene andere beteekenis kunnen
wij aan loftuitingen niet geven. Hij zou
toch zeker zelf niet willen bekennen
dat zijn eigen ontwerp niets beteeken-
de Dat zou te veel zelfverloochening
zijn.
-M, v.*
llel nieuwe school wets
voorstel en"de wereldlijke
onderwijzers.
De klerikale bladen zijn uiterst
tevreden omdat het Journal des
Instituteurs het orgaan van den
Algemeenen Onderwijzersbond in
zijn nummer van 17 Juli de voordee-
len heeft opgegeven, die op stoffelijk
gebied de nieuwe schoolwet aan de
onderwijzers zou geven. Wanneer
hunne opstellers het oordeel van het
uitvoerend komiteit yan dien zelfden
'bond, verschenen in het nummer van
3 Juli van hetzelfde blad zullen gele
zen hebben, zullen zij misschien an
ders spreken als ze te goeder trouw
zijn. Nevens die zoogezegde voor-
deelen noemt het komiteit een groot
getal nadeelen, die doen zien dat
het enkel de kloosterscholen zijn,
die deze voordeelen zullen genieten.
Bij al de artikels der nieuwe wet,
waarin over voordeelen gesproken
wordt, komen er bijvoegsels, die ze
om zoo te zeggen te niet doen of bin
nen kort te niet zullen doen.
Daar hebt ge B. V. de verhooging
van jaarwedden, welke de gemeen
teonderwijzers en de wereldlijke on
derwijzers der katholieke scholen
zullen hebben. De laatste vooral zen
den aan den Minister dagorden van
dankbetuigingen omdat hij in zijn
ontwerp zoovele verbeteringen ver
leent. Maar al die verbeteringen zul
len alleen tijdelijk zijn en weldra
verdwijnen om de eenvoudige reden
dat zij binnen enkele jaren zonder
leerlingen zullen staan en daardoor
hunne plaats zullen verliezen. De
wet is zoodanig aaneengeflanst dat
zij een lokaas is om meer en meer de
kloosterbroeders en zusters aan te
trekken en er alle gemak bestaat om
alle gemeente- en aangenomen scho
len op den buiten en in klerikale ste
den door kloosterscholen te vervan
gen. Zelfs in de wereldlijke aan»
neembare scholen zullen de onder
wijzers en de onderwijzeressen de
plaats moeten ruimen voor pater en
nonnekens, in zooverre dat er in die
scholen van geene wereldlijke leer
krachten meer spraak zal zijn. Wat
zal er dan van al dien opslag en die
groote voordeelen geworden Af
schaffing van bediening en inbeschik-
baarheidstelling met of zonder eeni-
ge vergoeding.
De klerikalen geven het wereld
lijk onderwijzend personeel een been,
dat ze hun eer wij zes jaar ouder
zijn, zullen afnemen.
In plaats van zoo gauw te jubelen,
zouden die belanghebbenden beter
doen de wet eens goed uit te pluizen.
Dan zullen zij ze, evenals wij, af
keuren.
Meenen de klerikalen het goed mei
de wereldlijke onderwijzers
Wij hebben dus hoegenaamd gee
ne trouw in het wetsontwerp van M.
Poullet. Er bestaat eventwel een
middel om alle gevaar voor plaats-
verlies bij dè wereldlijke onderwij-
zersen onderwijzeressen te doen ver
dwijnen. Dat de liberalen der Ka
mer eene wijziging of bijvoeging in
dienen van den volgenden aard
De verkregen rechten blijven
geëerbiedigd. Geèn onderwijzer of
onderwijzeres kan uit zijn- of haar
ambt ontheven of in beschikbaar
heid gesteld worden dan om reden
van ongeneesbare ziekte ofonteeren-
de straf.»
Al de klerikale kamerleden zullen
dat stemmen als zij met het wereld
lijk personeel waarlijk goed mee
nen. Stemmen zij het niet, dan zien
wij klaar dat zij enkel en alleen de
overheersching der kloosterscholen
willen bewerken
WEERGALM
Men schrijft in hij den Uilgever, Lnxfmidestraat, nr 53, te Yper. - üe aankondigingen van
ganscli België en't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden uordrn ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege-
naainde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
f
t.
Sy O
Tj
Sr® UV
