Aan de Ouders.
BERICHT.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Herziening
der kiezerslijsten.
Donderdag, 18" September 1915. 5 centiemen.
Negende jaar. L\r 45.
Belangrijk Bericlil
Poli lick Overzicht
Heropening der scholen.
Hel klerikalismus.
Eendracht maakt Macht. et" SC hij tie mie des SPontleftiaffS. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. S-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in hij den Uitgever, Lnxmudestraal, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
ganscli België en 'i buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden wonLn ten bnrêele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Liberalen, onderzoekt en eischt
uwe rechten.
De Schepencollegiën hebben overge
gaan van den 1" Juli tot den 31 Oogst,
laatstleden, tot de herziening der kie
zerslijsten voor de Wetgevende Ka
mers, de Provincie en de Gemeente.
De nieuwe lijsten zullen geldig zijn
van 4" Mei 1914 tot 30 April 1915 me-
debegrepen.
Aangezien het mogelijk is, ten ge
volge eener politieke gebeurtenis die
zich ten allen tijde kan voordoen, dat
eene ontbinding der Kamers onvermij
delijk worde, hebben de Burgers van
gansch het land het grootste belang,
hunne inschrijving te vergen, terwijl
de regionnale inrichtingen over te gaan
hebben met de nauwkeurigste zorg tot
de herziening der kiezerslijsten.
Dat onze vrienden insgelijks uit het
oog niet verliezen dat gemeentekiezin-
gen kunnen plaats hebben in 1914.
Deze bijzondere en uitnemend be
langrijke omstandigheden maken het
voor plicht, aan al de liberalan ditmaal
de kiezerslijsten na te zien met eene
verdubbelde waakzaamheid, want liet
is geen geheim meer, dat de herziening
der kiezerslijsten, in de handen der
klerikalen een machtig wapen is ge
worden dat, wanneer de liberalen geen
oog in 'tzeil houden, honderden slem-
men voor onze partij kan doen verlo-
ren gaan.
Wij noodigen dus onze vrienden uit,
van heden af do titels in te dienen
van dezen die niet ingeschreven zijn op
de lijsten in voege tredende met 1" Mei
laatstleden ofwel die' er op vermeld
staan met een ongenoegzaam getal
slem men en die recht, hebben kiezer
te zijn, ofwel aan het toekennen van
bijgevoegde stemmen.
De gemeentebesturen zijn verplicht
ontvangstbewijs af te leveren, der
titels ingeleverd tot het staven der be
zwaren of reclamation.
Sedert den 3 September moeten
die voorloopig herziene kiezerslijsten
volgens de wet aan de beschikking
van het publiek worden gesteld.
De klachten moeten VOOR 31 Octo
ber gedaan worden. De lijsten worden
definitief gesloten op 30. November, en
liggen dan te beginnen van 5 Decem
ber ter inzage van de belanghebben
den.
Kiezers doet uw plicht
?tsas!«sjass?!!i«:!' a®siffls«s.®si©5
Vele kiezers ontvangen op dit oogen-
blik van wege het gemeentebestuur
hunner gemeente, een waarschuwing
hun meldende, dat zij voor de eene of
de andere ïeden van de kiezerslijsten
geschrabt zijn, of dat het getal hunner
stemmen vermindert is zij die zulk
stuk ontvangen hebben, worden drin
gend verzocht het te doen geworden
aan het bureel der Liberale Vereeni
ging, Cartonstraat, 15, dat zich zal ge
lasten met kosteloos hunne belangen
te verdedigen. Dit bureel is open alle
dagen, uitgezonderd 's Zondags, van af
9 tot 11 en van 3 tot ure 's avonds.
Het bureel der Liberale Veree
niging van Yper is overgebracht
van de Seminariestraat naar de
Cartonstraat, nr 15.
De klerikale bladen beginnen reeds
van nu af de argumenten af te bre
ken die in den toekomenden verkie
zingsstrijd zullen aangehaald wor
den. Een der voornaamste punten
van.'t antiklerikaal platform zal on
getwijfeld de nieuwe belastingen
zijn.
Wij vreezen dat argument niet,
zeggen de klerikale bladen. Waarom
dan bleven er 21 katholieke volks
vertegenwoordigers t' huis alswan-
neer de nieuwe belastingen in de Ka
mer gestemd werden "Eenvoudig
om met de aanstaande kiezingen te
Runnen zeggen WIJ hebben de
nieuwe lasten met gestemd,
Is zulks niet echt jesuietisch r
Dezelfde truc werd gebruikt tij
dens de stemming der militaire wet.
Zal ons volk zich aan al dat kome
diespel laten beet nemen Wij ho
pen w ei van neen.
In een wel doordacht artikel ver
schenen in de Vlaamsche Gazet
en het Laatste Nieuws onder het
handteeken van den heer Stubbe,
voorzitter van den Liberalen Volks
bond van het arrondissement Brus
sel, stippen wij onder meer beschou
wingen betreffende den strijd der
klerikalen tegen de nationale school,
het volgende aan
Ouders, burgers, kiezers, wij
stellen u deze eenvoudi e vraag Is
het rechtmatig dat de gelden van
Staats-, provintie- en gemeentekas
sen verkwist worden om de partij-
scholen der klerikalen te bekostigen,
wanneer "diezelfde gelden volstrekt
geweigerd worden aan partijscholen
die door socialisten, vrijzinnigen,
protestanten of gelij k welke anders
denkenden zouden gesticht worden
En is de eisch der vrijzinnigen niet
gewettigd, wanneer zij vragen dat
alleen de onpartijdige, de nationale
scholen geldelijk ondersteund wor
den, omdat in die scholen alleen-de
godsdienst, de vrije gedachte van
eenieder geëerbiedigd wordt en om
dat zij alleen toegankelijk zijn voor
kinderen van alle denkwijze
Zoo gij het met ons eens zijt dan
zult gij met ons krachtdadig mee
werken om de nieuwe schoolwet in
den grond te boren en zoo den
schooloorlog te beletten, die anders
nakend is.
Met ons zult gij met overtuiging
uitroepen Leve de nationale
school
Wij kunnen niet genoeg de ouders
aanwakkeren zeer omzichtig te werk
te gaan voor wat den Leus der
school betreft waar zij hun kroost
gaan naartoe zenden.
De verloftijd is bijna ten einde
de klassen worden op het einde der
toekomende week geopend.
Dat zij uit het oog niet verliezen
dat het getal onwetende, ongediplo
meerde onderwijzers in de katholieke
scholen zeer groot is, als men een
degelijk onderwijs genoten heeft
moet men niet bang zijn de wereld-
baan door te wandelen. Daarom zul
len de verstandige ouders hunne
kinderen naar de nationale school
zenden.
De vacanciedagen snellen ras
voorbij en binnen eenige dagen zal
het uur weer aanbreken dat. de ou
ders hunne lievelingen naar school
zullen moeten zenden.
Wij zeggen tot de ouders: Handelt
niet lichtzinnig, onderzoekt welke
de uitslagen zijn geweest voor de
toekomst der leerlingen, onderzoekt
in welke scholen de ouders nog
eenig controol hebben over het on
derwijs aan hunne kinderen ver
strekt, en na rijpelijk alles overwo
gen te hebben, zult ge tot het besluit
komen, dat het uwen plicht is, uwe
kinderen te zenden naar de Offi-
cieele scholen: naar de gemeen
teschool, naar de middelbare school.
Het moet de plicht zijn van alle
weldenkende, vrijzinnige menschen
het officieel onderwijs, het eenig
wettig nationaal onderwijs tegen alle
aanvallen te verdedigen, nu bijzon
derlijk als we voor een strijd staan,
een stormloop van het akeligst kleri-
kalism om de openbare school voor
goed aan den invloed der burgerlijke
macht te onttrekken.
Gij, ouders, die- de geleerdheid
beschouwt als de grootste schat
welke gij uwe kinderen zult achter
laten, vraagt, onderzoekt, vergewist
u hier en overal en wanneer gij
dat zult doen zult ge met overtuiging
zeggen de gemeentescholen van
hier en elders, de middelbare school,
de officieele hoogere onderwijsge
stichten van Gent, Brussel, Luik,
'Antwerpen, Bergen, enz. spannen
nog immer de kroon..., daar zal ik
mijne kinderen heenzenden, omdat
ik mijn kroost bemin en... omdat ik
e n vrijzinnig man ben.
Ho 1 reeds nu valt er op het kleri-
1 kaal juk, dat ook op onze officieele
scholen drukt, veel af te wijzen, veel
af te keuren; maar dat is geen reden
oTi een nog slechter onderwijs een
voorrang te geven, welken het niet
belet, om door loensche en bewim
pelde vragen een algemeen wantrou
wen trachten te werpen, op de offi
cieele scholen, de laatste welke de
klerikalen nog hebben laten bestaan,
en welke zij weldra met de onbesuis
de medewerking van verwaande po*
lemisten zullen trachten spoedig om
ver te werpen.
De officieele gemeentescholen, de
Staatsmiddelbare sc-holen, zijn en
blijven nog immer de beste.
Gij, ouders, verstandige werklie
den, vooruitziende neringdoeners en
burgers, zendt uwe kinderen naar de
officieele scholen streeft en strijdt
met ons voor het behoud dergene
welke nog zijn overgebleven en zon
der ophouden te worstelen hebben
tegen het fanatism van verblinde
sectarissën en de aanvallen van ver-
•waande, hoogmoedige gekken.
De leergangen in de voorbereiden
de afdeeling en die der Staatsmid
delbare school zullen op Woensdag
in October heropend worden. Dein-
schrijving van nieuwe leerlingen zal
geschieden in de middelbare 'school
den 30 September, van 8 uur tot 's
middags.
Den 30 September, examens tot
aanneming en bevordering.
In de gemeentescholen voor jon
gens en meisjes herbeginnen de
leergangen op 23 September.
Het klerikalismus is de groote
vijand van al wat nieuw is, van al
wat inbreuk schijnt te maken en
maakt op bijgeloof en fanatism, van
al wat de menschheid meêvoert op
de baan des vooruitgangs, door
waarheid, ondervinding en kennis.
En al protesteert de klerikale par
tij dag aan dag tegen die zoo gegron
de beschuldiging, toch is de echt
heid daarvan onbetwistbaar, al zijn
enkele leden dier partij ter goeder
trouw en geen dag gaat voorbij, of
het kan met feiten bewezen worden,
hoe het klerikalism voor opperste
doel heeft, den vooruitgang te strem
men, om op elk gebied de macht en
de heerschappij van Kerk en bijge
loof te verzekeren.
Zoo was 't voor eeuwen, zoo is 't
nog heden, en zoo zal het blijven,
zoolang het klerikalism eenige hoop
denkt te hebben met het doel te be
reiken waarvan het gelukkiglij k
steeds verder af is. Bijgeloof en fa
natism, hoe zeer nog verspreid, zijn
nog. slechts algemeen bij de onwe
tende massa.
Maar de klerikale partij klampt
zich vast aan het oude vermolmde
bolwerk, dat min van beteekenis is,
dan de middeleeuwsche vestingen
tegen de moderne wapens.
Ge zult misschien zeggen, dat ik
Kerk en klerikalism met elkander
verwar Geenszins de klerikale
partij is maar de wereldsche vorm,
onder welken de heerschzuchtige
klerikalen hardnekkig en wanhopig
worstelen, om hunne vroegere,
kwaaddoende heerschappij te her
winnen.
Kristus zelf, die edele Figuur, zou
de eerste zijn, om zijne Kerk, onder
dien vorm te verloochenen.
Merkt wel op, dat ik niet zeg gods
dienst welke in de meeste gevallen
het tegenstrijdige is van Kerk en
klerikalism de echte godsdienst is
de zucht naar het ware en het goede,
het innig streven naar een opperste
ideaal het klerikalism is het schijn
heilig steunen op onwetendheid en
bijgeloof,om het volk te verdrukken.
't Was het klerikalism, dat, in de
vierde eeuw, triomfantelijk de Kerk
vestigde en de puinen der vroogere
beschaving, de meesterstukken ver
nielde, de doekerij van Alexandrie
verbrandde, de wetenschap verdelg
de het klerikalism, dat de twee
Kerken stichtte van Rome en Byzan-
ce, de inkwisitie in 't leven riep, en
gansch Europa overdekte met folte
ringen van bekeering tijdens de
eeuwen der glorie en oppermacht van
de klerikale hoofden der kerk.
Öp onze dagen hooren wij nog in
het openbaar beweren, dat ongods
dienstigheid wettelijk dient gestraft
te worden
Stap voor stap, rampen en lijken
strooiend om zich heen, is het kleri
kalism achteruitgeweken voor de
wetenschap en den vooruitgang,
voet voor voet den grond b.etwistend,
DE WEERGALM