Stadsnieuws.
VERMAARDE PACHTHOEVE
MM
Een Belgische Carnegie.
De Slrijtl voor het
Iels over dompers.
Zondai» rusl.
Vliiamscli Toonvel.
Etat-civil.
Ërnesl Solvav.
Carnegie, de Amerikaansche mil-
liardbezitter, wordt overal met dank
baarheid genoemd en geroemd om
zijne onuitputtelijke liefdadigheid. Bel-
gie mag ook op een Carnegie roemen,
is het niet om zijne zoo groote rijk
dommen als die van den Amerikaan,
dan toch wel om zijne grenzelooze
milddadigheid. Wij bedoelen onzen
landgenoot Ernest Solvay, fabrikant
van soda en scheikundige meststoffen.
De groote firma Solvay heeft Zater
dag, 20 September, haar gouden jubel
feest gevierd.
Alhoewel dit feest een gansch intiem
karakter had, waren de hovingen van
de woning, evenals de binnenplaats
van het gebouw, waar de bureelen
dezer belangrijke firma gevestigd zijn,
heerlijk bebloemd en versierd.
De heer Solvay, die de Belgische
Carnegie mag genoemd worden voor
al het goede, dat hij aan kunsten en
wetenschappen heeft bewezen en de
milde ondersteuning, die hij aan de
geleerden heeft verleend, had aan zijn
talrijk personeel, ter gelegenheid van
zijn gouden jubelfeest, schoone ge
schenken gezonden.
De heer Ernest Solvay werd te Re-
beck geboren ten jare 1838. Na zijne
studiën in de kostschool, aldaar door
zijnen oom geopend, gedaan te heb
ben en zich vervolgens verder te heb
ben volmaakt in de wetenschap, vond
de vernuftige jonge man in 1868 het
middel uit om de soda uit ammoniak-
zout te vervaardigen, waardoor de
prijs van dat zoo nuttig voortbrengsel,
die eerst 280 fr. de ton (1000 kgr.) was,
tot op 110 fr. daalde. In 1866 maakte
men 1500 kilogr. soda per dag en nu is
die voortbrengst in de fabrieken van
den heer Solvay gestegen tot 1,650,000
kgr. per jaar. Daar deze uitvinding van
voor 50 jaar dagteekent, viert men
heden ook haar gulden jubelfeest.
De heer Ernest Solvay heeft met
eene weergalooze mildheid verleden
Zondag de wetenschappelijke en
menschlievende instellingen bedacht.
Ziehier de lijst der giften, door hem
gedaan.
250,000 fr. aan de Iloogeschool van
den Arbeid te Charleroi.
500,000 fr. waarvan de samengestel
de intresten zullen dienen om de wer
ken te steunen tot bestrijding der be
smettelijke ziekten.
500,000 fr. aan de Hoogeschool van
Parijs tot uitbreiding van het gesticht
voor toegepaste scheikunde.
500,000 fr. aan de Hoogeschool van
Nantes tot uitbreiding van het gesticht
voor elektriekbewerking.
300,000 fr. aan de 'gasthuizen van
Elsene.
100,000 fr. aan den Nationalen Belgi
schen Bond tot bestrijding der tering.
100,000 fr. aan het Weldadigheids
bureel van Dombasle, waar de firma
Solvay hare grootste fabriek bezit.
35,000 fr. te verdeelen tusschen de
weldadigheidsbureelen der
ten, waar de firma fabrieken heeft, on
der ander te Couillet, Montignies en
Jemeppe-sur-Sambre.
Elke bediende der firma Solvay heeft
eene maand loon als geschenk gekre
gen in geld' en elke werkman eene
maand loon op zijn spaarboekje en 10
fr. in geld.
De werklieden gaan ook een betaald
verlof van 8 dagen per jaar krijgen.
Zouden de klerikalen, die zoo gaar
ne en zoo gauw boffen met de goed
heid en de mildheid van hunne man
nen, wanneer deze eenige honderden
franks aan St Pieterspenning of andere
dergelijke instellingen geven, ook niet
eenige weldoeners in den aard van M.
Ernest Solvay kunnen noemen
tem een Stemrecht.
Alge
Belangrijk besluit van den Algemeenen
Raad der Socialistische Partij.
Woensdagmorgen hield de algemee-
ne raad der socialistische partij een
vergadering waarop maatregelen ge
nomen werden voor de inrichting van
een petitionnement in gansch het land
ten voordeeie van het algemeen stem
recht.
De hollandsche socialist Hegeraat
legde op deze vergadering de methode
uit die men in zijn land heeft gebruikt.
Men verdeelde er de steden in sekties
en bood er van huis tot huis de ver
toogschriften ter onderteekening aan.
Men vereenigde alzoo 400,000 hand-
teekens.
Toekomende maand zal de alge-
meene raad der socialistische partij
met dat werk beginnen.
Een zeer hooggeleerd persoon, ge
hecht aan den opstelraad van het
Ypersche Volk, poogt De Weergalm te
doen doorgaan als .lasteraar van den
godsdienst. Hoe en waar die vondst
geschiedde, weten wij niet.
Het is in 't, geheel van onze gewoon
te niet de godsdienst aan te vallen
immers godsdienst is geene politiek
en wij beperken ons bij politieke be
redeneeringen. Het is een der grond
beginselen van de liberale partij, alle
denkwijzen, welke ook, te eerbiedigen.
Maar, hetgeen wij beknibbelen en
dikwijls aan den spijker stellen, 't zijn
die hedendaagsche twistzieke pries
ters, die, in steden en dorpen, de over
hand willen hebben op wereldlijk ge
bied, waar zij nooit zouden moeten te
voorschijn komen.
En inderdaad, wat zien wij in ons
arrondissement zelf? In de gemeenten
waar tot nu toe weinig of geene poli
tiek gevoerd werd, ontstaan er scheu-
M 12 Ci 12 I. W 12 R K. (18 geenen tijd de rekening harer op voe
dingskosten op te maken, die men na-
DE
XII.
Zoo naderde allengs de dag waarop
liet sluiten van het huwelijkscontract
tusschen Karei Meyers en Jeanne
Rinkhout was vastgesteld.
Toen bij die gelegenheid de schepen
in den familieraad en in tegenwoordig
heid der verloofden verscheen, zag hij
er even zegepralend uit, als een held
na behaald overwinning.
Ik zal dien Rinkhout, die zich zoo
achterdochtig jegens mij toonde, nu
eens voor goed den mond stoppen met
bankbrieven en goud, dacht hij
gedurig.
De rampzalige man geloofde, door
het voortellen van vijf en twintig dui
zend franken, zijn wankelend krediet
te herstellen en bijgevolg zijn laakbaar
bedrijf, nog eenigen tijd ten koste van
anderen voort te zetten.
Boer Rinkhout keek inderdaad ver
wonderd toen hij den schepen de bank
noten en goudstukken ter tafel zag
nêerpassen, met de opmerking
Het kapitaal van Jeanne bedroeg
vijftig duizend franken, doch ik had
ringen onder katholieken de lijst van
M. de pastoor komt op tegen die van
den burgemeester, ofwel tegen die van
burgers, die met reden denken dat het
wereldlijk bestuur moet uitgevoerd
worden door het volk zelf, en niet door
den heer pastoor, of onder zijn beleid.
Wie is de schuld van dien toestand
Niemand anders dan die hedendaag
sche geestelijken, die hunne zending
te buiten gaan, met zich in alles te
bemoeien. De leering van Christus
behelsde slechts de godsdienst en ging
buiten de grens niet. Onze hedendaag
sche geestelijken voeren meer politiek
en houden zich somtijds veel meer
onledig met bestuurlijke zaken, dan
met hunne godsdienstige zending, die
enkel en alléén hun vak zou moeten
zijn.
Maar zie, over dit alles weet de hoog
geleerde schrijver van het Ypersche
Volk niets te schrijven. Als echte dis
cipel.... niet van Christus, die enkel
waarheid sprak en aanleerde, maar als
ware discipel van Loyola discht hij
zijne lezers allerlei ongerijmdheden op,
denkende erin te slagen De Weergalm
te doen doorgaan als een godslasteraar,
i die de godsdienst wil verdelgen, de
leering van Christus loochenen, de
mirakels ontkennen, enz.
Die gazetschrijver denkt toch zeker
niet dat zijne lezers zoo krankzinnig
van geest zijn om zoo maar ineens zul
ke pillekens in te slikken
Nochtans moet dit heerschap een
buitengewoon hooggeleerd persoon
zijn,daar hij op eenezoo hoogloopende
wijze weet te handelen van dompers,
geuzen koppen, dwazeriks, enz.
I Ofwel, heeft hij misschien zijn arti
kel geschreven onder den invoed van
een geestontsteltenis, en dan is alles te
verschoonen, want men zegt ergens
Gelukkig zijn zij die arm van geest zijn,
het rijk des heeren behoort hen toe.
iioninkiijkc
9 Bofhouwinnalsc harpij
van hef Arrondissement Yper.
Uitslagen der ingerichte prijskampen
in den zomer van 1013.
I. Hofbezoeken.
1. M. Moentjens, hovenier bij M. Fer
dinand Merghelynck te Yper (Potvze)
bekomt een gouden eeremetaal met
algemeene gelukwenschen.
2. M. Bostyn, hovenier in het krank
zinnigengesticht te Yper, 1° herroeping
van verguld eeremetaal.
8. M. Mergaert, hovenier bij M. De-
drabant, Pannestraat te Yper, eervolle
melding.
Hoven van liefhebbers.
I. M. Arthur Salomé, Veurnesteen-
weg te Yper, verzilverd eeremetaal.
II. Prijskamp van versierde vensters
en balkons.
Tusschen hoveniers.
Wierden beloond MM. Georges Ga-
sier, Groote Markt, J. Van Winsen,
Dickebuschsteenweg.
tuurlijk van het kapitaal moet aftrek
ken.
Of liever van de intresten, mei k-
te Rinkhout koeltjes aan.
Twisten wij daar niet over, zei
de schepen, die plan had dien dag
eenen goeden indruk achter te laten.
Binnen kort leg ik u de rekening
over, en gij zult tevreden zijn, lieer
voogd, want ik heb het vermogen on
zer pleegdochter goed beheerd.
Er viel voor den oogenblik niets aan
te merken. De notaris las het contract
voor, de getuigen teekenden, en de
verheugde familieleden begaven zich
te zamen ter nabijgelegen herberg, ter-
1 wijl Karei zijne bruid naar de hofstede
van den schepen bracht.
Moeder Vandermolen kwam de ver
loofden tot op den dorpel fe gemoet.
Veel geluk, Karei, veel geluk,
Jeanne, sprak de oude vrouw, ter
wijl zij hare tranen wegpinkte. Och,
wie had dat ooit gedacht Maar wat
God beschikt is goed. Ik voel dat gij
gelukkig zult zijn. Zij leidde bruide
gom en bruid binnen en zette hun eene
flesch wijn en gebakjes voor. Zij ook
dronk een glas op beider welvaren en
liet hen toen bijeen om over hunne be
langen te spreken.
Een tijd lang lispelden de verloofden
zoo zacht, zoo vriendelijk, zoo stil met
elkander, dat men hen op twee stap
pen afstands niet had verstaan. Einde
lijk zei Karei met meer klem
Neen, lieve Jeanne, hoe gij er ook
voor pleit, kan ik niet besluiten die
twee menschen, die mij zoo veel leed
berokkenden, zelf te gemoet gaan.
Daarenboven weten wij niet hoe Lode-
wijken Josepha ons zouden ontvan
gen.
Bedenk toch eens, Karei in lan
gen tijd doet zich geene gelegenheid
meer voor, om eene toenadering te
bewerken. Bij huwelijken en sterf
bedden is het, dat dergelijke wrok
wordt uitgewischt en gij zoudt im
mers niet willen leven zonder de hand
van Lodewijk, van uw eenigen broe
der te drukken, tot dat den hand van
den éénen koud en dood tusschen de
trillende vingeren van den anderen
ligt-
Ach Jeanne, gij bedroeft mij.
Slechts om u de zoetste vreugde te
verschaften, die u ter wereld wacht
de verzoening met uwen broeder. Laat
u overhalen, Karei. Noodig hen ter
bruiloft. O hoe zal die toenadering uwe
zalige moeder in den hemel verheu
gen
Langer kon de ontroerde jongeling
de bede zijner bruid niet wederstaan.
Zijn hart klopte van herlevende broe
derliefde, en ware Lodewijk op een
oogenblik daar geweest, met geestdrift
had hij hem in de armen gesloten. W. V.
Tusschen liefhebbers.
Wierden beloond MM. .1. Ramaut,
de Stuersstraat M. Hosten, Statie
straatM. Rosiers Statieplaats; M.
Riem, Boomgaardstraat.
Tusschen werklieden.
Wierden beloond MM. Logie, Neer
straat Declercq, St Jacobstraat
Odent, Zaalhof; Debceuf, Rijsselstraat
Marseloo, BruggesteenwegDe Haerne,
Blindeliedenstraat Geeraets, Hond
straat.
Aan allen, onze herlelijke gelukwen
schen.
fl3Ê
Diefstal;
Over eenige dagen werd er ten na-
deele van Edouard Warlop, wonende
Schuttelaarstraat, waschgoed van den
bleek gestolen. Vrijdag avond zag een
agent een verdachte kerel langs de
Groote Markt gaan met een gevulden
zak. Hij volgde hein op en zag hem
binnen gaan in eene herberg der Ge
vangen isstraat. De zak verd aangesla
gen en de inhoud er van was het ge
stolen waschgoed. De kerel, genaamd
Seys, verklaarde de zak gekregen te
hebben van zekeren Lava. Hij werd
niettemin aangehouden. Zaterdag na
middag verscheen hij voor den onder
zoeksrechter die hem onder aanhou
dingsmandaat deed opsluiten,
saksacüSÜSKSBÜSSÏSSSi!
Dienstdoende Apotheker, Zondag 5
October 1913, van 's middags tot
10 ure 's avonds
M. E. GAIMANT,
Meenenstraat, n° 6.
De wakkere flaamsche Ster geeft op
12 October eerstkomende, om 6 ure
stipt des avonds, hare openingsver-
tooning van het wintergetij.
Op 't programmakomen
1° ANt!)l21S12 WEGEN, een puik
stuk in 3 bedrijven en
2" 'T IS UIT L1B2FIM2, een lieve
klucht met zang in een bedrijf.
Het zal eene mooie vertooning zijn,
die de moeilijksten bevredigen zal.
Wie zou van dien vermakelijken avond
niet willen genieten Er zal geen volk
ontbreken, men weze er van overtuigd.
Men kan kaarten op voorhand be
komen bij M. K. Deweerdt, Rijsel-
straat, 59.
Prijzen der plaatsen 1° plaats, 2 fr.;
2" plaats, '1 fr.; 39 plaats, 59 centiemen.
Declarations du lp au 26 Septembre
Naissances
Terryn, Daniel, rue de la Plu-
me. Vandeplas, Gertrude, rue
De Haerne. -- Malfait, Suzanne,
chaussée de Zonnebeke. Van-
denberghe, Henriette, rue de Dix-
mude. Delbeke, Gaston, rue au
Beurre. Manderveld, Jeanne,
rue d'Elverdinghe. Wuylens,
Marie, rue de Dixmude. De-
haerne, Gérardine, rue Schutte-
laere.
Mariage
Schinkmann, Wen zei, et Traut-
mann, Jeanne, forains, sans domi
cile fixe.
Décès
Callandt, Henriette, 8 ans, por
ie des Récollets. Candeille,
Olive, 76 ans, sans profession,
veuve de Barbage, Henri, rue de
la Boule. Neyrinck, Narcisse,
26 ans, sans profession, céliba-
taire, rue Longue de Thourout.
De wulf, Rosalie, 54 ans, sans pro-
fession, veuve de Degraeve, Pier
re, chaussée de Poperinghe.
Priem, Henri, 63 ans, ouvrier au
chemin de fer pensionné, époux
de Wullepit, Virginie, chaussée
de Lille. - Meesdom, Ernile,
59 ans, boutiquier, époux de
Carton, Hélène, rue des Ghiens.
Aerts, Rosalie, 77 ans, sans
profession, veuve de Vanaerde,
Auguste et Vanaerde, Emile, rue
Gustave de Stuers.
Ion bureele dezes, PASS VANTS,
rt
prjs
gereed gediukl
aan gonad'gr-n
o
n
