1' Jaargang Nr 19.
DE YPERSCHE RODE Rijvoeyset.
Zondag 8 Mei 192/
De Gemeenteraad van Vper, in verga
dering van 25 April 1927
Ovenregende dat onmiddellijke, alge-
heele en onvoorw aardelijke amnestie voor
de politieke veroordeelden veel kan bijdra
gen tot het bedaren der gemoederen, en tot
overeenkomst aller burgers
Overwegende dat deze veroordeelden,
zich aan niets hebben plichtig gemaakt dat
strijdig is met het gemeene Recht, en zij
alleen gestraft worden om een politiek
natuurrechtelijk ideaal te w illen verwezen
lijken
Overw egende dat het eene daad van
menschlievendheid is, zoowel tegenover
onschuldig beproefde huisgezinnen, als
tegenover de gestraften zelf, die reeds meer
dan genoeg geleden hebben voor zooge
zegde misstappen
Aangezien vele gemeente- stads- en zelfs
provintieraden van ons land daarin het
voorbeeld hebben gegeven en dat in schier
alle land sinds lang volledige amnestie
werd toegestaan
Dringt er bij de wetgevende Kamers ten
stelligste op aan het ingediend amnestie
wetsvoorstel, dadelijk te bespreken en aan
te nemen.
M. Leuridan. Wii hebben de eer
gehad den Gemeenteraad deze motie van
amnestie voor te leggen in zachte en heel
matige bewoordingen, opdat dit voor ieder
gangbare munt wezen zou ook ben ik
ervan overtuigd dat zij bij u hare goedkeu
ring vinden zal. Immers de beweegredenen
in liet verzoek aangehaald,bedragen op de
princiepen van gelijk welke groep en van
gelijk welke opinie.
Gij, Katholieken, zult er voor stemmen, in
overeenstemming met uwe christelijke prin
ciepen, die u opleggen vergiffenis te schen
ken aan iemand die zou kunnen misdaan
hebben; Bij u, Socialisten, zal de mensch
lievendheid de beweegreden zijn die u de
motie zal doen stemmen. Is het ten andere
niet eene diepmenschelijke daad van broe
derliefde vergiffenis te verleenen. Niemand
beter dan gij, die in de geschiedenis ook
uw martelaarsboek hebt, kan beter over de
rechtvaardigheid onzer vraag oordeelen.
en gij, Liberalen, die Th uwe j5oirfrék~van
breedheid en vrijzinnigheid voor iedereen
de vrijheid van gedachte opeischt, kunt er
dus niet tegen zijn dat de spons worde
geveegd over de mogelijke fouten, door
die menschen bedreven, ffeeren van de
vrije gedachte g' hebt gestreden voor het
volksrecht en g* hebt ook uwe geschie
denis.
De voorgestelde motie, Mijne Heeren,
doet dus beroep op uwe christelijke gevoe
lens, uwe menschlievendheid en uwe vrij
zinnigheid.
Wij, met onze vooruitstrevende gedachte,
hadden kunnen in hardere bewoordingen
onzen eisch van amnestie stellen, maar de
zin van de thans voorgegelde motie gunt
u gelegenhied om binnen de perken uwer
politieke opvattingen deze motie bij te
treden. Moest uw halststarrig verzet er ons
nu toe nopens hardere woorden te gebrui
ken om de toestanden te schetsen, daar
zijn we bereid voor!
Reeds hebben tal van organismen den
eisch van amnestie gesteld. 4 Provintiera
den op 5, als gij Brabant meerekent, heb
ben er voor gestemd. In alle andere landen
is dit reeds gebeurd. Duizenden oud-strij
ders, die zeker w el door hun lijden in den
oorlog meest verdiensten hebben tegen
over het vaderland en dus ook de grootste
•pluim van vaderlandsliefde op hun hoed
mogen steken, hebben met kracht amnestie
voorgestaan en verdedigd. 50 Vlaamsche
Officieren, die zich in de oorlogsgebeurte
nissen door hunne offervaardigheid heb
ben onderscheiden, hebben eene motie van
amnestie geteekend en ingezonden.
Wij hebben dus volle vertrouwen en
koesteren de hoop dat de gemeenteraad
van Yper in dje menscheiijke daad yan
kwijtschelding niet achterwege blijven zaj
en het verzoek van amnestie goedkeure.
M. Oiorif (fransch). Wat er M. Leuri-
ridan over zegge, ik kan maar de flauwheid
niet begaan eene stem van goedkeuring
uit te brengen. Wat de gedane uiteenzettin
gen betreft, zij zijn volstrekt niet juist
want dezen wier straf men wil doen kwijt
schelden hebben niet gestreden voor een
ideaal, want dan zou ik met u akkoord
gaan maar het zijn niet anders dan ver
raders Herrinner u, M. Leuridan. w aarom
Borms, de hoofdman der akxivisten, hij die
gansch de bew eging verpersoonlijkt, ver
oordeeld werd en vraag dan aan de echte
Belgen sic) of zij nog kunnen stemmen
voor de verlossing dezer verraders.
Ziehier de zeven vragen die aan den
Jury werden gesteld
1. Is betichte (Borms) plichtig aan aan
slag tegen de veiligheid van den Staat
Heeft hij den Staatsvorm willen wijzigen
2. Heeft er samenzwering bestaan tegen
den Belgischen Staat
3. Heeft hij den vooruitgang def Duit-
sche legers begunstigd
4. Heeft hij de soldaten tot overloopen
aangewakkerd en de getrouwheid der bur
gers aan nationale inrichtingen geschokt?
5. Heeft hij de politiek van den vijand
begunstigd door hem te helpen in de
wijziging van den Staatsvorm
6. Is hij schuldig aan verklikking bij den
vijand van een zeker getal zijner mede
burgers
7. Hebben deze verklikkingen voor
gevolg had deze personen, van hunne
vrijheid te berooven
En eenpaariglijk hebben de ^gezwo
rene op deze vragen geantwoord.
Voor de dooden...
M. Leuridan. Ah ze zijn er weer
M. Glorie. De eerbied verschuldigd
aan de dooden, gesneuveld voor 't Vader
land, belet me uwe motie te aanveerden.
Ten andere hebben de veroordeelden reeds
teekens van berouw getoond Amnestie
wil zeggen dat er in 't verleden geene fout
werd begaan, dat hunne straf ten onrechte
werd uitgesproken. Ik begrijp maar niet
hoe gij, M. Leuridan als oud-strijder, kunt
voorstaander zijn van een voorstel tot
amnestie voor mannen als Borms, wiens
grove fouten blijken uit het bij het Gerecht
bestaande dossier.
Het ware nuttig eens na te gaan in 't ver
slag van eene vorige zitting, wat over deze
kwestie werd gezegd en beslist. Als gij ons
zegt dat veel personen amnestie wenschen,
weet ik cmk dat vele menschen verontwaar
digd zijn.
M. Leuridan. Ik had allerminst ge
dacht dat de tegenkanting zou komen van
diegenen die beweren dat de verdraag
zaamheid de grondslag hunner politiek is.
Herinnert gij u niet dat gij, bij 't ontstaan
van uwe liberale partij, op de knieën hebt
gevallen en gesmeekt voor uwe mannen?
Hebt gij ook niet een Hypoliet Met de Pen
ningen gehad, veroordeeld om Oranje te
hebben gediend, en wien gij in 1884 te
Gent een standbeeld hebt opgericht Gij
kent toch ook wel den naam van uw
Lieven Bauwens, de fransche activist, die
maar droomde van ons land aan Parijs te
verknechten, en die heeft ook zijn stand
beeld Gij moet onthouden dat de oor
spronkelijke Liberale voormannen hand
langers waren van Oranje en dus landver
raad gepleegd hebben.
M. Glorie. Gij kent uwe geschiedenis
niet...
M. Leuridan. Spreek niet tegen, ik
zeg de waarheid.
Gij pocht met Jury en krijgsraad, maar
als man van ondervinding in 't ambt, zoudt
gij moeten bekennen dat hunne instelling
op veel gebied te wenschen laat en ver van
strafrechterlijk om te vonnissen.
Gij spreekt van de beteekenis van het
woord amnestie, maar 't is ten onrechte dat
dit wetsontwerp amnestie wordt genoemd,
want het geeft geen herstel hunner burge-
lijke noch ambtelijke rechten, en komt
slechts hierop neer dat de poorten van
't gevang worden opengezet om hun toe te
laten voor hen en hun huisgezin het karig
brood te verdienen.
Heeren Liberalen, gij hadt moeten de
laatsten zijn, in naam, uwer vrijheid van
gedachte en verdraagzaamheid, om dit
voorstel te bekampen. Gij die denkt het
monopolium van de vaderlandsliefde te
bezitten, moet er onvermijdelijk, 't is altijd
't eerste en 't laatste de dooden bijsleuren.
Laat de dooden in rust, want wij, die in den
strijd aan de zijde van die dooden hebben
gestaan, zouden eerst het recht hebben ons
op hen te beroepen, en wij zijn overtuigd
dat zij voor ons zouden spreken Opval
lend is het ook en eigenaardig dat dezen
die nu de vaderlandsliefde hoog houdeu
en ook jong genoeg waren om het Vader
land werkdadig te dienen, die liefde slechts
in hun hart voelen ontbranden als 't gevaar
geweken is (Toejuichingen)
M. Missiaen. De door de Katholieke
Vlaamsche Groep ingediende motie is
opgesteld in zeer zachte termen en ik kom
er niet tegen, daar ik reeds in de sectie der
Kamers het amnestievoorstel heb gestemd.
Ik betreur dat in het debat namen worden
genoemd en feiten aangehaald en in "t bij
zonder den naam van Borms. Ik heb wel
tusschen de veroordeelden minst achting
voor Borms, maar ik zie in dat, na den
Wapenstilstand, de Rechtbanken te streng
zijn te werk gegaan, en dat sommige men
schen voor een licht misdrijf, onder den in
vloed v. de opgehitste gemoeds'o:s anden
en den roes van overdrevene vaderlands
liefde, die begrijpelijk is juist na een oorlog
te zwaar werden gestraft. Nu echter is dit
alles anders geworden, de gemoederen zijn
bedaard, en ik ben zeker dat veel van die
zelfde personen, moesten zij heden voor
het Gerecht worden gedaagd om voor hun
zelfde daden te verantwoorden, geene
veroordeeling zouden ondergaan. Daaren
boven meen ik dat de tijd gekomen is om
vergiffenis te verleenen.
M. Glorie. Moesten we nochtanseene
onderscheiding maken en de groote plich-
tigen uitsluiten. Ik bedoel Borms. Ik heb de
beste inzichten maar is men er zeker dat hij
wroeging heeft In 't geheel niet, hij stelt
zich aan als martelaar, aangezien hem de
gelegenheid tot uitkomen werd gegund.
Gij verwijt me, M. Leuridan, niet bij het
leger te hebben gediend, maar ik ben met
mijn groep voor de wervingskommissie
verschenen, waar men me te flauw heeft
bevonden, anders zou ik als een ander mijn
plicht hebben gedaan.
Wat me nog verwondert, M. Leuridan,
is dat gij schijnt te willen doen gelooven
dat de Vlamingen die ten strijde getrok
ken zijn om België te verdedigen, zouden
gevochten hebben voor Vlaanderen.(N.v.o.R:
Waar is erkentelijkheid gebleven
jegens zijn Vlaamsche verdedigers
Stemmen jaMM. Sobry, Lemahieu,
Vandamme, Vanderghote, Capoen, Laton,
Missiaen, Bonnet, Leuridan.
Stemmen neen MM. D'Huvettere (er is
geen berouw zegt hij) Van Nieuwenhove,
Glorie, Bossaert, Colaert.
17. Mededeelingen.
1. M. Sobry betoont dat de stadsinkom-
sten ontoereikend zijn om in 1927 alle uit
gaven te betalen, en om niet altijd nieuwe
schulden te moeten maken, deelt hij mede
dat hij van zin is een taks te doen heffen
op het wegnemen der vuilnissen. De vuil-
nisdienst kost jaarlijks 80.000 fr. leder eige
naar, pachter of bewoner van kamers, die
met de kar vuilnissen meêgeven, zouden
verplicht zijn alle zes maanden 15 fr. e
betalen, en dit te rekenen van af 1 Januari
1927. Zijn voorstel is dit punt op de dag
orde eener volgende veagadering te bren
gen.
M. Vandamme. M. De Schepen ge
waagt van een taks op de vuilnissen. Me
dunkt, hij gaat er door met vuile voeten, en
hij vergeet dat het hier geldt een Dien-t
van Openbare gezondheid, die niet hoeft
belast te worden. Zoo doende treft hij heel
zeker het meest de kleine menschen. Er
bestaan wel andere middelen van geld in
kas te krijgen en 'k zal me toelaten er ook
enkele aan te wijzen. De verledene week
heb ik 's morgens rond 5 1 4 u' aan het
reeds volop dag was, bestatigd dat rond de
statie in verscheidene straten, de gaslan
taarns nog volop brandden, is dat geen ver
kwisting op den rug der lastenbetalers
M. Van Nieuwenhove. Neen
M. Vandamme. In de stad bestaan
veel prachtige huizen met balcons, waarom
geen taks gelegd op die balcons
,s Zomers zijn vóór de voornaamste
hotels de voorlanden bezet met tafels, stoe
len, boomen. Ik vraag dat zij daarvoor taks
zouden betalen.
M. Colaert. .Maar die taks bestaat
reeds!
M. Vandamme. 't Is me aangenaam
zulks te vernemen.
Verders zien we de opbrer%st van 't ste
delijk Stedelijk Slachthuis, beloopende tot
100.000 fr., gaan in de nooit verzadigde
Staatskas. Waarom dan het bedrag van de
wedde van den bediende, den kosten van
druksels, papier, enz. niet teruggeëischt van
den Staat Ik ben tegen die taks en zal er
tegen stemmen.
M. Missiaen. Het is mijn inzicht niet
nu de kwestie van die taks te bespreken,
maar ik houd er toch aan te zeggen dat ik
er zal tegen stemmen, 't Schijnt me een
onrechtvcerdige taks en 'k zal dan ook in
een volgende zitting de zake ten gronde
bespreken.
2. De Heer Gouverneur liet op 16-4-27
weten dat hij begeerde te weten op welken
termijn de stad de heffing van de rechten
op de vischinijn zou vaststellen. M. Sobry
steltvoor op 10 jaar, zooals vroeger, wat
wordt aangenomen.
3. Lezing wordt gehouden van het schrij
ven van M. Vandamme, in date van 9-4-27,
waarin hij vraagt dat bij elke zitting, voor
het stemmen van. de betwiste artikels, bij
loting zou aangeduid worden wie het eerst
moet stemmen.
M. D'Huvettere. Ik wil de wettigheid
van die vraag niet.onderzoeken, 'k geloof
dat het wettig is, maar ik zie het nut niet
van dit nieuw stelsel. Een verstandig man
heeft zijn persoonlijk gedacht, dus dat hij
nu eerst stemt of laatst, blijft dit gelijk.
Vroeger ging alles goed, waarom nu ver
anderen
M. Vandamme. M. D'Huvettere heeft
schrik eerst te moeten stemmen. Vroeger
was de raad zoodanig samengesteld dat de
leden om zeggens altijd van 't zelfde gevoe
len waren. Nu zijn om zeggens alle gedach
ten hier vertegenwoordigd, nieuwe tijden,
nieuwe zeden Waarom moet de eerste
schepen altijd eerst stemmen
M.Colaert. - Nog een misdaad (gelach)
Nu, we gaan dat onderzoeken.
4. Op een vroeger verzoek om inlichtin
gen antwoordt de kommissie v. Openbaren
Onderstand dat gemiddeld vier vrouwen
in de maand kosteloos worden opgenomen
in 't Moederhuis, en dit gedurende lOdagen.
5. M. Verwilghen heeft de firma Rhou-
bénite verzocht zonder uitstel over te gaan
tot de noodige herstellingswerken van den
weg op Komen (Komensch Roetje), waarop
hem stellig werd geantwoord dat deze wer
ken einde April zouden worden aangevat.
6. De Hooge School van Leuven heeft
tot de stad een verzoek gericht om toelage
voor het inrichten van Vlaamsche leergan
gen.
M. Vandamme. Ik wensch dat Yper
niet onderdoe voor andere steden en dor
pen waar zulks reeds werd gestemd. In de
begrooting van 1928 zou er misschien wel
eene toelage kunnen voorzien worden.
M. Missiaen. Ik herinner me nu, bij
de vraag van de Hoogeschool van Leuven,
dat er hier nog eene andere vraag om toe
lage moet toegekomen zijn. Beide zaken
kunnen wel samengaan.
M. Colaert. Dat 't moet door 't Sche
pencollege onderzocht worden.
M. Sobry. Wc mogen de begrooting
niet meer o.erlasten, en eene toelage van
slechts 500 fr., voortoekomende jaar ware
voldoende.
M. Colaert. k Ben t'akkoord. (Tot
M. Vandamme) Zijt ge kontent
7. olgt een vraag aan tien lieer Missiaen over het
overleggen van een ilrieinaandelijksch verslag over
den toestand der stadskas.
M. Leuridan dringt aan 0111 zoo spoedig
mogelijk de laatste dotatieboekjes voor de oud
strijders af te leveren.
M. Bonnet vraagt om den prijs te weten van
den kilovatt electrischen -aroom. Verder handelt hij
oer het Rra..ntje van de (Euvre du Souvenir
op de Groote Markt.
10. ,Vf. Bonnet vraagt wat er van zijn verzoek om
de ellende te verzachten, gewordentis, hij begint een
uitgebreid verslag te lezen. Na een tiental minuten
houdt hij op.
M. Lemahieu. verzekert hem dat er wel iets
gedaan wordt.
M, Bonnet 't Doet me genoegen!
De Raad gaat om 21 u. 15 m. in geheime zitting.
S TAP y p e r
bericht
Eene plaats van leeraar in notenleei is
open in de stedelijke muziekschool.
De kandidaten moeten hunne aanvraag
indienen aan den Heer A. Van Nieuwen
hove, Voorzitter van den Bestuurraad der
.Muziekschool, Rijselstraat, 47, Yper, vóór
20 dezer maand.