1' Jaargang Nr 19. DE YPERSCHE RODE Rijvoeyset. Zondag 8 Mei 192/ De Gemeenteraad van Vper, in verga dering van 25 April 1927 Ovenregende dat onmiddellijke, alge- heele en onvoorw aardelijke amnestie voor de politieke veroordeelden veel kan bijdra gen tot het bedaren der gemoederen, en tot overeenkomst aller burgers Overwegende dat deze veroordeelden, zich aan niets hebben plichtig gemaakt dat strijdig is met het gemeene Recht, en zij alleen gestraft worden om een politiek natuurrechtelijk ideaal te w illen verwezen lijken Overw egende dat het eene daad van menschlievendheid is, zoowel tegenover onschuldig beproefde huisgezinnen, als tegenover de gestraften zelf, die reeds meer dan genoeg geleden hebben voor zooge zegde misstappen Aangezien vele gemeente- stads- en zelfs provintieraden van ons land daarin het voorbeeld hebben gegeven en dat in schier alle land sinds lang volledige amnestie werd toegestaan Dringt er bij de wetgevende Kamers ten stelligste op aan het ingediend amnestie wetsvoorstel, dadelijk te bespreken en aan te nemen. M. Leuridan. Wii hebben de eer gehad den Gemeenteraad deze motie van amnestie voor te leggen in zachte en heel matige bewoordingen, opdat dit voor ieder gangbare munt wezen zou ook ben ik ervan overtuigd dat zij bij u hare goedkeu ring vinden zal. Immers de beweegredenen in liet verzoek aangehaald,bedragen op de princiepen van gelijk welke groep en van gelijk welke opinie. Gij, Katholieken, zult er voor stemmen, in overeenstemming met uwe christelijke prin ciepen, die u opleggen vergiffenis te schen ken aan iemand die zou kunnen misdaan hebben; Bij u, Socialisten, zal de mensch lievendheid de beweegreden zijn die u de motie zal doen stemmen. Is het ten andere niet eene diepmenschelijke daad van broe derliefde vergiffenis te verleenen. Niemand beter dan gij, die in de geschiedenis ook uw martelaarsboek hebt, kan beter over de rechtvaardigheid onzer vraag oordeelen. en gij, Liberalen, die Th uwe j5oirfrék~van breedheid en vrijzinnigheid voor iedereen de vrijheid van gedachte opeischt, kunt er dus niet tegen zijn dat de spons worde geveegd over de mogelijke fouten, door die menschen bedreven, ffeeren van de vrije gedachte g' hebt gestreden voor het volksrecht en g* hebt ook uwe geschie denis. De voorgestelde motie, Mijne Heeren, doet dus beroep op uwe christelijke gevoe lens, uwe menschlievendheid en uwe vrij zinnigheid. Wij, met onze vooruitstrevende gedachte, hadden kunnen in hardere bewoordingen onzen eisch van amnestie stellen, maar de zin van de thans voorgegelde motie gunt u gelegenhied om binnen de perken uwer politieke opvattingen deze motie bij te treden. Moest uw halststarrig verzet er ons nu toe nopens hardere woorden te gebrui ken om de toestanden te schetsen, daar zijn we bereid voor! Reeds hebben tal van organismen den eisch van amnestie gesteld. 4 Provintiera den op 5, als gij Brabant meerekent, heb ben er voor gestemd. In alle andere landen is dit reeds gebeurd. Duizenden oud-strij ders, die zeker w el door hun lijden in den oorlog meest verdiensten hebben tegen over het vaderland en dus ook de grootste •pluim van vaderlandsliefde op hun hoed mogen steken, hebben met kracht amnestie voorgestaan en verdedigd. 50 Vlaamsche Officieren, die zich in de oorlogsgebeurte nissen door hunne offervaardigheid heb ben onderscheiden, hebben eene motie van amnestie geteekend en ingezonden. Wij hebben dus volle vertrouwen en koesteren de hoop dat de gemeenteraad van Yper in dje menscheiijke daad yan kwijtschelding niet achterwege blijven zaj en het verzoek van amnestie goedkeure. M. Oiorif (fransch). Wat er M. Leuri- ridan over zegge, ik kan maar de flauwheid niet begaan eene stem van goedkeuring uit te brengen. Wat de gedane uiteenzettin gen betreft, zij zijn volstrekt niet juist want dezen wier straf men wil doen kwijt schelden hebben niet gestreden voor een ideaal, want dan zou ik met u akkoord gaan maar het zijn niet anders dan ver raders Herrinner u, M. Leuridan. w aarom Borms, de hoofdman der akxivisten, hij die gansch de bew eging verpersoonlijkt, ver oordeeld werd en vraag dan aan de echte Belgen sic) of zij nog kunnen stemmen voor de verlossing dezer verraders. Ziehier de zeven vragen die aan den Jury werden gesteld 1. Is betichte (Borms) plichtig aan aan slag tegen de veiligheid van den Staat Heeft hij den Staatsvorm willen wijzigen 2. Heeft er samenzwering bestaan tegen den Belgischen Staat 3. Heeft hij den vooruitgang def Duit- sche legers begunstigd 4. Heeft hij de soldaten tot overloopen aangewakkerd en de getrouwheid der bur gers aan nationale inrichtingen geschokt? 5. Heeft hij de politiek van den vijand begunstigd door hem te helpen in de wijziging van den Staatsvorm 6. Is hij schuldig aan verklikking bij den vijand van een zeker getal zijner mede burgers 7. Hebben deze verklikkingen voor gevolg had deze personen, van hunne vrijheid te berooven En eenpaariglijk hebben de ^gezwo rene op deze vragen geantwoord. Voor de dooden... M. Leuridan. Ah ze zijn er weer M. Glorie. De eerbied verschuldigd aan de dooden, gesneuveld voor 't Vader land, belet me uwe motie te aanveerden. Ten andere hebben de veroordeelden reeds teekens van berouw getoond Amnestie wil zeggen dat er in 't verleden geene fout werd begaan, dat hunne straf ten onrechte werd uitgesproken. Ik begrijp maar niet hoe gij, M. Leuridan als oud-strijder, kunt voorstaander zijn van een voorstel tot amnestie voor mannen als Borms, wiens grove fouten blijken uit het bij het Gerecht bestaande dossier. Het ware nuttig eens na te gaan in 't ver slag van eene vorige zitting, wat over deze kwestie werd gezegd en beslist. Als gij ons zegt dat veel personen amnestie wenschen, weet ik cmk dat vele menschen verontwaar digd zijn. M. Leuridan. Ik had allerminst ge dacht dat de tegenkanting zou komen van diegenen die beweren dat de verdraag zaamheid de grondslag hunner politiek is. Herinnert gij u niet dat gij, bij 't ontstaan van uwe liberale partij, op de knieën hebt gevallen en gesmeekt voor uwe mannen? Hebt gij ook niet een Hypoliet Met de Pen ningen gehad, veroordeeld om Oranje te hebben gediend, en wien gij in 1884 te Gent een standbeeld hebt opgericht Gij kent toch ook wel den naam van uw Lieven Bauwens, de fransche activist, die maar droomde van ons land aan Parijs te verknechten, en die heeft ook zijn stand beeld Gij moet onthouden dat de oor spronkelijke Liberale voormannen hand langers waren van Oranje en dus landver raad gepleegd hebben. M. Glorie. Gij kent uwe geschiedenis niet... M. Leuridan. Spreek niet tegen, ik zeg de waarheid. Gij pocht met Jury en krijgsraad, maar als man van ondervinding in 't ambt, zoudt gij moeten bekennen dat hunne instelling op veel gebied te wenschen laat en ver van strafrechterlijk om te vonnissen. Gij spreekt van de beteekenis van het woord amnestie, maar 't is ten onrechte dat dit wetsontwerp amnestie wordt genoemd, want het geeft geen herstel hunner burge- lijke noch ambtelijke rechten, en komt slechts hierop neer dat de poorten van 't gevang worden opengezet om hun toe te laten voor hen en hun huisgezin het karig brood te verdienen. Heeren Liberalen, gij hadt moeten de laatsten zijn, in naam, uwer vrijheid van gedachte en verdraagzaamheid, om dit voorstel te bekampen. Gij die denkt het monopolium van de vaderlandsliefde te bezitten, moet er onvermijdelijk, 't is altijd 't eerste en 't laatste de dooden bijsleuren. Laat de dooden in rust, want wij, die in den strijd aan de zijde van die dooden hebben gestaan, zouden eerst het recht hebben ons op hen te beroepen, en wij zijn overtuigd dat zij voor ons zouden spreken Opval lend is het ook en eigenaardig dat dezen die nu de vaderlandsliefde hoog houdeu en ook jong genoeg waren om het Vader land werkdadig te dienen, die liefde slechts in hun hart voelen ontbranden als 't gevaar geweken is (Toejuichingen) M. Missiaen. De door de Katholieke Vlaamsche Groep ingediende motie is opgesteld in zeer zachte termen en ik kom er niet tegen, daar ik reeds in de sectie der Kamers het amnestievoorstel heb gestemd. Ik betreur dat in het debat namen worden genoemd en feiten aangehaald en in "t bij zonder den naam van Borms. Ik heb wel tusschen de veroordeelden minst achting voor Borms, maar ik zie in dat, na den Wapenstilstand, de Rechtbanken te streng zijn te werk gegaan, en dat sommige men schen voor een licht misdrijf, onder den in vloed v. de opgehitste gemoeds'o:s anden en den roes van overdrevene vaderlands liefde, die begrijpelijk is juist na een oorlog te zwaar werden gestraft. Nu echter is dit alles anders geworden, de gemoederen zijn bedaard, en ik ben zeker dat veel van die zelfde personen, moesten zij heden voor het Gerecht worden gedaagd om voor hun zelfde daden te verantwoorden, geene veroordeeling zouden ondergaan. Daaren boven meen ik dat de tijd gekomen is om vergiffenis te verleenen. M. Glorie. Moesten we nochtanseene onderscheiding maken en de groote plich- tigen uitsluiten. Ik bedoel Borms. Ik heb de beste inzichten maar is men er zeker dat hij wroeging heeft In 't geheel niet, hij stelt zich aan als martelaar, aangezien hem de gelegenheid tot uitkomen werd gegund. Gij verwijt me, M. Leuridan, niet bij het leger te hebben gediend, maar ik ben met mijn groep voor de wervingskommissie verschenen, waar men me te flauw heeft bevonden, anders zou ik als een ander mijn plicht hebben gedaan. Wat me nog verwondert, M. Leuridan, is dat gij schijnt te willen doen gelooven dat de Vlamingen die ten strijde getrok ken zijn om België te verdedigen, zouden gevochten hebben voor Vlaanderen.(N.v.o.R: Waar is erkentelijkheid gebleven jegens zijn Vlaamsche verdedigers Stemmen jaMM. Sobry, Lemahieu, Vandamme, Vanderghote, Capoen, Laton, Missiaen, Bonnet, Leuridan. Stemmen neen MM. D'Huvettere (er is geen berouw zegt hij) Van Nieuwenhove, Glorie, Bossaert, Colaert. 17. Mededeelingen. 1. M. Sobry betoont dat de stadsinkom- sten ontoereikend zijn om in 1927 alle uit gaven te betalen, en om niet altijd nieuwe schulden te moeten maken, deelt hij mede dat hij van zin is een taks te doen heffen op het wegnemen der vuilnissen. De vuil- nisdienst kost jaarlijks 80.000 fr. leder eige naar, pachter of bewoner van kamers, die met de kar vuilnissen meêgeven, zouden verplicht zijn alle zes maanden 15 fr. e betalen, en dit te rekenen van af 1 Januari 1927. Zijn voorstel is dit punt op de dag orde eener volgende veagadering te bren gen. M. Vandamme. M. De Schepen ge waagt van een taks op de vuilnissen. Me dunkt, hij gaat er door met vuile voeten, en hij vergeet dat het hier geldt een Dien-t van Openbare gezondheid, die niet hoeft belast te worden. Zoo doende treft hij heel zeker het meest de kleine menschen. Er bestaan wel andere middelen van geld in kas te krijgen en 'k zal me toelaten er ook enkele aan te wijzen. De verledene week heb ik 's morgens rond 5 1 4 u' aan het reeds volop dag was, bestatigd dat rond de statie in verscheidene straten, de gaslan taarns nog volop brandden, is dat geen ver kwisting op den rug der lastenbetalers M. Van Nieuwenhove. Neen M. Vandamme. In de stad bestaan veel prachtige huizen met balcons, waarom geen taks gelegd op die balcons ,s Zomers zijn vóór de voornaamste hotels de voorlanden bezet met tafels, stoe len, boomen. Ik vraag dat zij daarvoor taks zouden betalen. M. Colaert. .Maar die taks bestaat reeds! M. Vandamme. 't Is me aangenaam zulks te vernemen. Verders zien we de opbrer%st van 't ste delijk Stedelijk Slachthuis, beloopende tot 100.000 fr., gaan in de nooit verzadigde Staatskas. Waarom dan het bedrag van de wedde van den bediende, den kosten van druksels, papier, enz. niet teruggeëischt van den Staat Ik ben tegen die taks en zal er tegen stemmen. M. Missiaen. Het is mijn inzicht niet nu de kwestie van die taks te bespreken, maar ik houd er toch aan te zeggen dat ik er zal tegen stemmen, 't Schijnt me een onrechtvcerdige taks en 'k zal dan ook in een volgende zitting de zake ten gronde bespreken. 2. De Heer Gouverneur liet op 16-4-27 weten dat hij begeerde te weten op welken termijn de stad de heffing van de rechten op de vischinijn zou vaststellen. M. Sobry steltvoor op 10 jaar, zooals vroeger, wat wordt aangenomen. 3. Lezing wordt gehouden van het schrij ven van M. Vandamme, in date van 9-4-27, waarin hij vraagt dat bij elke zitting, voor het stemmen van. de betwiste artikels, bij loting zou aangeduid worden wie het eerst moet stemmen. M. D'Huvettere. Ik wil de wettigheid van die vraag niet.onderzoeken, 'k geloof dat het wettig is, maar ik zie het nut niet van dit nieuw stelsel. Een verstandig man heeft zijn persoonlijk gedacht, dus dat hij nu eerst stemt of laatst, blijft dit gelijk. Vroeger ging alles goed, waarom nu ver anderen M. Vandamme. M. D'Huvettere heeft schrik eerst te moeten stemmen. Vroeger was de raad zoodanig samengesteld dat de leden om zeggens altijd van 't zelfde gevoe len waren. Nu zijn om zeggens alle gedach ten hier vertegenwoordigd, nieuwe tijden, nieuwe zeden Waarom moet de eerste schepen altijd eerst stemmen M.Colaert. - Nog een misdaad (gelach) Nu, we gaan dat onderzoeken. 4. Op een vroeger verzoek om inlichtin gen antwoordt de kommissie v. Openbaren Onderstand dat gemiddeld vier vrouwen in de maand kosteloos worden opgenomen in 't Moederhuis, en dit gedurende lOdagen. 5. M. Verwilghen heeft de firma Rhou- bénite verzocht zonder uitstel over te gaan tot de noodige herstellingswerken van den weg op Komen (Komensch Roetje), waarop hem stellig werd geantwoord dat deze wer ken einde April zouden worden aangevat. 6. De Hooge School van Leuven heeft tot de stad een verzoek gericht om toelage voor het inrichten van Vlaamsche leergan gen. M. Vandamme. Ik wensch dat Yper niet onderdoe voor andere steden en dor pen waar zulks reeds werd gestemd. In de begrooting van 1928 zou er misschien wel eene toelage kunnen voorzien worden. M. Missiaen. Ik herinner me nu, bij de vraag van de Hoogeschool van Leuven, dat er hier nog eene andere vraag om toe lage moet toegekomen zijn. Beide zaken kunnen wel samengaan. M. Colaert. Dat 't moet door 't Sche pencollege onderzocht worden. M. Sobry. Wc mogen de begrooting niet meer o.erlasten, en eene toelage van slechts 500 fr., voortoekomende jaar ware voldoende. M. Colaert. k Ben t'akkoord. (Tot M. Vandamme) Zijt ge kontent 7. olgt een vraag aan tien lieer Missiaen over het overleggen van een ilrieinaandelijksch verslag over den toestand der stadskas. M. Leuridan dringt aan 0111 zoo spoedig mogelijk de laatste dotatieboekjes voor de oud strijders af te leveren. M. Bonnet vraagt om den prijs te weten van den kilovatt electrischen -aroom. Verder handelt hij oer het Rra..ntje van de (Euvre du Souvenir op de Groote Markt. 10. ,Vf. Bonnet vraagt wat er van zijn verzoek om de ellende te verzachten, gewordentis, hij begint een uitgebreid verslag te lezen. Na een tiental minuten houdt hij op. M. Lemahieu. verzekert hem dat er wel iets gedaan wordt. M, Bonnet 't Doet me genoegen! De Raad gaat om 21 u. 15 m. in geheime zitting. S TAP y p e r bericht Eene plaats van leeraar in notenleei is open in de stedelijke muziekschool. De kandidaten moeten hunne aanvraag indienen aan den Heer A. Van Nieuwen hove, Voorzitter van den Bestuurraad der .Muziekschool, Rijselstraat, 47, Yper, vóór 20 dezer maand.

HISTORISCHE KRANTEN

De Ypersche bode (1927-1928) | 1927 | | pagina 4