Nieuws- en Aankondigingsblad.
I
lie dood van Yperte wcg'c.
le Jaargang. Nr 40
Prijs per nummer 30 centiem
Zondag 2 Oktober 1927.
Verschijnt Wekelijks.
Beheer en Opstel: Tuinwijk Ligy, 80, Yper.
Postcheckrekening: 1886.79. (E Vanderghote.)
iillHoos 4ustiro-gpjaiik
91 1 m'ht, tlait /.?j( mannen.
Uumll l vrij, <lan /ijl gij poldeMont.
ITFE^SCH LEVERS
Vlnanisilie kalender
WINTERUUR.
Sil>RO-LEH4L\AhE,
Edgard LOUAGE
BELWCRIJR BERICHT aan OXZE LEZERS!
Van deze week af, zullen wij. gezien het immer groeien van ons blad,
Igeregeld op acht bladzijden verschijnen.
Ook beginnen wij met dit nummer, een zeer boeiend mengelwerk,
dat voorzeker in ieder eens smaak zal vallen.
Lezers, geeft uw blad over aan vrienden Doet ze een abonnement
nemen. Brengt aankondigingen bijDan wordt De Ypersche Bode"
nog beter. Het hangt enkel van U af 1 De Redaktie.
Abonnementsprijs
15 Ir. 50 per jaar.
9 Ir. per halt jaar.
3 Ir. per drie maanden,
buitenland 25 Ir.
Men abonneert op alle postkantoren.
Aankondi&ngcn bij overeenkomst.
Tanel op aanvraag.
de ra
Alle nieuws moet tegen den
Donderdag ten laatste inge
zonden worden.
Naatnlooze artikels worden
niet opgenomen.
Siddert en beeft, menschen van Yper
want binnen weinige weken of maanden is
hier heel den boel om zeep en moeten wij
liet allemaal aftrappen met den bedelzak of
naar 't oude-inannenhuis. Delangeo >rlogs-
inUeric zal kinderspel heeten vergeleken
nut liet lot dat u te wachten staat.
Als gij deze inleiding leest, haalt gij mis
schien de schouders op en monkelt: «Weer
een fratsenmaker die met 't publiek den
aap houdt». Neen menschen, hetgeen ik
hierboven aanhaal staat in 't lange en in
't brcede met een beetje andere woorden
en in een vreemde taal te lezen in 't Yper-
sclie van Zondag I. I.
Die Bruyère moet toch een sterke keref
zijn om zoo maar voor iedereen van ons
klaar te zien en met zooveel gezag en ont
zag onze toekomst te voorspellen. Wie mag
die wondere inensch toch zijn die maar in
eens ons wijst op het groote gevaar dat
ons beloert zoo wij niet doen of laten doen
wat hij aan alle rechtgeaarde Yperlingen
als de onfaalbare waarheid voorhoudt. Ik
vind het ongeoorloofd, in naam van alle
Yperlingen, dat die profeet zoo nederig
aangelegd is en dat, zoo hij zich niét iaat
kennen,.wij in de onmogelijkheid blijven
zullen om hem onze eeuwige dankbaar
heid te betuigen.
Hij zegt onder meer aardigheden men
mag zeggen, zonder dat men ons van over
drijving kunne beschuldigen, dat wij naar
een ondergang loopen zoo zeker als dezen
veroorzaakt door de duitsche beschieting
tijdens den oorlog.
Niet min en niet meer. tin dat allemaal
omdat onze raadsheeren het poeder niet
uitgevonden hebben... 'tis niet meer noo-
dig ook, Berthold Schwartz zorgde daar
voor vroeger reeds....
I let eenig redmiddel., misschien is er
nog iets te redden., berust in de benoeming
van onzen nieuwen burgervader geschoeid
op de leest merk:Bruyère».
Volgens inij... deze reklaatn is niet be
taald... ware de beste oplossing Bruyère
zelf burgemeester te bombardeeren. Die
man ziet klaar in de moeilijkste zaken die
ons op heden kwellen en 'n de toekomst
kijken is voor hem het natuur ijk gevolg
vin z:jn profetischen aard.
Maar zijn onze tegenwoordige raadshee
ren toch waarlijk zulke onbekwame men
schen, ondeugend of onbenullig?... Ware ik
Bruyère zelf, ik zou daarover klaar en dui
delijk antwoorden maar ik bepaal mij met
eenvoudig weg de vraag te stellen. Ik geloof
dat die menschen over 't algemeen met de
beste inzichten bezield zijn, hunne per
soonlijke zaken goed beredderen en leiden
en dus min of meer ook, als zij niet te
ikzuchtig zijn, op afdoen de wijze voor
anderen kunnen zorgen.
Ik weet niet wie Bruyère is, 't is niet jam
mer ook, maar ik ben geneigd hem te vra
gen of hij zulks van zich zelf zou kunnen
getuigen. Dat die menschen, veel van hen
ten minste, geen arbitres de l'élégance
zijn misschien is Bruyère dat doet niets
ter zake want de pluimen maken den vogel
niet en in een gezonden Vlaamschen boe
renkop steekt dco: gaans meer verstand dan
in dezen van een'geparfumeerd ctiaiTeston-'
danser.
Ik geloof dat die menschen de moeilijke
vraag van het burgemeesterschap op heer
lijke wijzè zullen kunnen afhandelen zon
der de bemoeiingen van Bruyère en C°.
Ik geloof, zonder profeet te zijn, dat de
toekomst van Yper niet op het spel staat
en dat de Katholieke Vlaamsche meerder
heid op het stadhuis wel de zaken zal weten
te regelen voor eenieders welzijn.
Om de liefde Oods, Bruyère, vertel eens
over datgene dat uwe vrienden vroeger op
het stadhuis zooal gedaan hebben. Wij ver
tellen dan wel eens over wat zij niet gedaan
hebben... Dat zou' een statistiek uitmaken
en dat is welsprekender dan uw priet
praat.
Veel geschecr maar weinig wol en...
ijdele tonnen maken ook meest gerucht
Het hopeloos gekwijl tegen de afschaf
fing van de justice met Fransch als
voertaal en Nederlandsch in den hoek van
asschepoester, zeer democratisch en volks
gezind, duurt voort.
't Fn zal echter niet mogen baten, en al
lunderde het getier nog zoo fel, op de kos
ten van Jan enallemar. zal geen kaste- noch
voorrechtenschool onderhouden worden,
en al dat schermen tegen windmolens en
die blagaai raakt de koude kleeren niet van
wie Vlaamsch en democratisch voelt en
denkt.
Wij herhalen dat de taal van den werk
man d'eenige moet wezen in alle onder
richt van laag tot hoog, Nederlandsch in de
volksschool, Nederlandsch in de Gentsche
universiteit.
Wil dat zeggen dat we tegen 't aanlee-
ren van Fransch zijn Dat leugentje werd
vroeger met veel succes tegen ons uitge
speeld, nu echter paki het niet meer. Ook
de eenvoudigste man weet nu dat een eer
ste vereischte voor degelijk onderwijs is
een stevig fundament in de kennis der
moedertaal daarop kan dan deugdelijk
verder gebouwd worden. Slechts wie zijn
moedertaal grondig kent, leert gemakkelijk
vreemde talen aan: men knoopt aan bij be
kende begrippen aan geleerde regels, men
duidt de verschillen en de gelijkenissen
tusschen de twee talen aan, men vermijdt
het dwaas woordelijk vertalen van de een
spraak in de andere. Dat alles is ieder on
derwijzer en opvoeder zoo duidelijk dat hij
het dom zal vinden erover te redetwisten,
en men moeteen aarts-franskiljon zijn als
raadslid Glorie, en een antiklerikaal als ka
merlid Missiaen om zulks niet te willen in
zien.
De echte franschman lacht om het taaltje
dat de verbasterde Vlamingen in den mond
ligt, taaltje vol verfntnschte vlaamsche wen
dingen en uitdrukkingen, vol Belgicismen:
C'est du beige, mais du francais, jamais!!
Ook in onzen gemeenteraad vallen van die
bloempjes te plukken bij de vleet.
.Moedertaal voertaal is de eenig gezonde
stelregel, en wie dat betwist geeft blijk van
verregaande naïveteit of arglistige fransche-
larij, in beide gevallen van volslagen on
kunde als opvoederzulkeen is een vijand
van den arbeider want. hij kapt een kloof
tusschen hoogere burgerij en lagere --tan
den. Zoodoende doemt hij de taal van den
werkman tot den koeistal, den werkwinkel
en de straat. Zoodoende onthoudt hij den
werkman van den weldadigen invloed die
uitstraalt van meer beschaafde middens, hij
bestendigt de minderwaardigheid en de
ruwheid van het werkvolk wiens taal hij
veroordeelt tot de treurige beroemheid in
godv... en scheldwoorden.
Wie die gezonderegel van de hand wijst
is een vijand van Vlaanderen, den Vlaam
schen burger en werkman, al was hij tien-
keeren liberaal gemeente.aadslid, of hon
derdmaal socialistisch kamerlid.
Auto in brand. Zaterdag namiddag
kwam een heer uit Antwerpen met zijn
auto en eenige vrienden te staan in de
nabijheid'van dé zegeboog der Ehgeiséhen.
Terwijl de automobilisten het gedenktee-
ken gingen bezichtigen, nam de chauffeur
de gelegenheid te baat om napiite op te
gieten. Ongelukkiglijk was de motor nog
in gang en opeens slpegen de vlammen
uit. De werklieden die van de diamantfa-
briek kwamen snelden toe om te helpen
blusschen. Dadelijk trokken zij den darm
uit en waren zoo gelukkig de motor en de
wielen te bewaren. Al het overige van de
auto ging in vlammen op. Slachtoffers zijn
er niet te betreuren.
Pensjagers. Tusschen Zaterdag en
Zondag, was er een auto met verscheidene
heeren langs den steenweg van Yper naar
Veurne. De mannen groote liefhebbers van
jacht, hadden reeds eenige haasjes platge
legd, toen de gendarmen die intusschen
bijgekomen waren, proces-verbaal opmaak
ten en de auto in beslag namen. Hij werd
naar Yper gevoerd en blijft er in bewaring.
Spaarzaamheid. Zondag laatst was
onze Maatschappij in volle feest. De heeren
Vandeweghe, Statieonderoverste Decoster,
eerste hoofdtrcinwachter, Debaere, remmer,.
Bouckaert, bediende der accijnsen, Vande-
pitte id. en Claerebout brievenbesteller
kwamen vereeremerkt te worden om
hunne vele jaren getrouwen dienst. Met
muziek aan 't hoofd werden ze aan de statie
om 17 u. afgehaald en prachtige bloemtui
len aangeboden, welke aan den voet van
het gedenkteeken werden neergelegd. Ge
komen in het lokaal werden ze verwelkomd
Zondag. 2 October. IIH. -Engelen Be
waarders.
1857. Geboortedag van M. T. Steyn,
oud-president der Transvaalsche Republiek.
Maandag, 3 October. H. Gerardus.
1893. Eerste voorstelling der Vlaamsche
Opera te Antwerpen.
Dinsdag, 4 October. H. Franciscus van
Assisië
Eerste Manekwartier te 2 u. 2.
10ö9. Rembrandt overlijdt in den ouder
dom van 63 jaar.
Woensdag, 5 October. H. Placidus.
1568. Prins Willem I trekt met een leger
over de Maas.
Donderdag, 6 October. H. Bruno.
Vrijdag, 7 October. O. L. Vrouw van den
Rozenkrans.
1924. Johan Kessler, medestichter van
het A. N. V., overlijdt te Brussel.
Zaterdag, 8 October. H. Brigitta.
Vergeet niet heden ZATERDAG,
avond uwe horloges een uur ach
teruit te "zetten
Vraagt overal een
fijn, smakelijk en verfrisschcnd
Algemeen Vertegenwoordiger
Hoornwerk, 2, YPER
Voortvcrkoopers worden gevraagd voor dc streek.
en gelukgewenscht door den ieverigen
voorzitter H. Den Exter die in een gloed
volle rede de diensten wist op te sommen
welke zij aan hunne besturen bewezen
hadden. De eerewijn werd geschonken en
gedronken, het muziek speelde een lustig
deuntje en het feest eindigde in blijde
stemming. E. F.
Triduum In S' Jozefs kerk (E. P. Dis-
calsen) begint met 1 Oktober een triduum
ter eere van de kleine heilige Theresia. Na
al dc missen oefeningen. Te 6 u. Lof en
oefeningen. - Zondag 2 Oktober, onder
al de Missen, Onderrichting. Te 5 u. Lof
en Sermoen. Maandag3 Oktober Feest
dag der H. Kleine Theresia. - Na aide mis
sen, oefeningen. - Te 7 u. gezongen Mis
met onderrichting. - Teóu. Lof en Ser
moen. Na 't sermoen, plechtige wijding en
uitdeeling der rozen.