DECARNE
STAVELE
Edgard LOUAGE
Sta op, en doe de deur dicht
De dienstdoende Apotheker op
Zondag 23 Oktober is
Mr vanrobaeys Boterstraat
TREKKING DER YEBWOESTE GEWESTEN
V. O. S. hoekje Makkers Zondag
en Maandag geeft onze knappe tooneelaf-
deeling Puinentroost haar eersteopvoe-
ring, in 't Volkshuis te 8 uur, met een blij
spel in *3 bedt ven De Bokskampioen.
Komt talrijk op, steunt ons mannen. Ver-
geet niet dat de leden maar halve prijs te
betalen hebben. Het Bestuur.
Zondag laatst werd het winterseizoen
ingezet met een kostelooze prijsspeling bij
onzen vriend L Sinaeve op de Kalfvaart
Een veertigtal makkers waren er op post.
Dus een flinke opkomst gezien de verschei
dene aantrekkelijkheden welke des Zondag
plaats hebben.
Van den beginne heerschte er ware geest
drift onder de kampers, de prijzen op Vo-
gelpiek en kaartspel (de jongman) werden
duur betwist, ook werden de gelukkige
winners voorzeker wel gekomen bij 't vrouw
tje.
Het Bestuur mocht weeral een vijftal
nieuwe leden inschrijven. Zoo zien we die
V. O. Ssen bond maar gedurig aangroeien,
hij overtreft thans ver de driehonderd leden.
Proficiat inrichters, ge doet zulk deugd
doende werk. Houdt maar de ware vriend
schap bij uw mannen, ze zijn er uw dank
baar voor.
Naar ik hoorde zijn ze nu een kosteloos
tooneelfeest aan 't voorbereiden.
Een V. O. S.
Itork- pii SlPPiMlnikliPrij
TEL: Rousbrugge, 28.
o
KUNST-AFF1CH EN-ETIKETTEN,
REKLAAMWERK EN INPAKKINGEN,
BROCHUREN, AKTIEN, REGISTERS,
PAPIERENZAKKEN, ENZ.
Alle teekeningen op aanvraag.
Sch rijfmachien M A P
Kunstvorming Zaterdag 22 Oktober
om 16 uur in de bovenzaal der Vakschool
komt H. J. Cornillie rustend schoolhoofd
aan het woord.Onderwerp: Plaatsbeschrij
ving van Yper en omstreken (vervolg)
H. M. Cocle, Bankbestuurder zal het heb
ben over Ypersche Folklore. Den 11 No
vember komt E H. English van Brugge
voordrachtles geven over onze Vlaamsche
Schilders.
Schilderijen van St Maartens. Verle-
•dene week heeft de Commissie van monu
menten een gunstig advies uitgebracht
voor de herstellingen der schilderijen onzer
kathedraal. Nu nog wordt er gewacht naar
de goedkeuring door het ministerie van
financiën. Enkel een formaliteit dus.
wK\\ i \GGI:\
gewaarborgd tegen regen en zonneschijn
te bekomen bij
Hoornwerk, YPER
Gerechtshof. Eene wijziging werd ge
bracht aan het eerste plan van ons gerechts
hof. Want vroeger had men nog de zeker
heid niet dat ons Belfort zou herbouwd
worden, en daarom werden aan het torentje
van het Justitie paleis eenige motieven aan
gebracht die aan onzen ouden halletoren
herinneren zouden. Daar zulks nu overbo
dig zijn zou zal een nieuw torentje aange
bracht worden dat eenigerwijze zal doen
denken aan de torentjes van Atrecht en
Audenarde. In 't korte zal de Provincie er
over te beslissen hebben.
Eens was er 'n getrouwde paar,
Die leefden op hun gemak;
Het vrouwtje maakte koekjes klaar.
Die in de pan daar bakten.
De wind woei koud in het gebouw,
Hij trok door elke scheur.
Toen zei de man vlug tot zijn vrouw
Staat op, maak toe de deur.
Zij zeiIk maak de koekjes klaar,
Ik heb te veel te doen nu
Al wacht gij ook nog honderd jaar,
Ik doe ze nooit toch toe.
Toen maakten zesamen 'n akkoord
Dat het aldus gebeuren zou
Wie d'eerste sprak één enkel woord
De deur moest toe gaan doen.
Toen kwamen daar twee mans voorbij
't Was twaalf uur in den nacht
Het was zoo donker dat allebei
Verlangden naar den dag.
O, ze waren hongrig, koud en nat,
Zoo recht uit hun humeur
Ze stonden daar op 't modderpad.
En zagen plots een open deur.
Ze vroegen of ze binnen mochten
Het paartje praat geen woord
Ze hielden zich zoo heelemaal stom en
Dachten aan hun akkoord
De twee mans aten al de koekjes op,
Ze deden wat ze wilden;
Hoe hevig zwelt de vrouw haar krop
Maar toch blijft zij heel stil.
De eene zegtNu kom, Mijnheer,
Laat dit ons nu maar doen
Wijl gij de ouwe zijn baard afscheert,
Geef ik het vrouwtje 'n zoen.
Daar.is geen water in het huis,
Antwoordt de eene man
De andere zegt in 't achterhuis
Is warme pap, daar in de pan.
OKwaad nu springt de ouwe toe,
Hij hield zich nu pertnantig
Wat? vlak vóór mij, mijn vrouwe zoenen
En mij met pap verbranden
Toen moest gezien hoe zij opsprong,
En schreeuwde als een kalkoen,
c Het eerste woord hebt gij gezegd,
Loop, maak gauw de deur maar toe
(Naar het Zuid-AJ'rikaanschegedicht van
F. W. Reitz)
ZOXDAGIU ST.
Begin van 'l Proiesiamendom r Yper
Tweede Beeldstorm 1578
(Vervolg.)
In 1577 tnieken twee Gentsche edelen,
Jan van Hembijze en Frans de la Kethulle
heer van Ryhove, van het algemeen gehar
rewar gebruik, om te Gent eene onafhan
kelijke republiek te stichten, gekend onder
den naam van Gentsche Geuzenrepubliek.
Zij huurden duitsche krijgslieden en on
derwierpen Vlaanderen. In Ypergerochten
ze als vriendelijke bezoekers binnen, en
wierpen dan hun masker af.
In 1378 deden de Yperlingen die detoe-
tiemende r^iacbt en razernie van de ketters
zagen, de paters Cariners, die op S' Jans
kerkhof woonden, binnen de stad komen.
Toch vielen twee Paters alle twee ieverige
geloofsverdedigers in de handen d£r ketters.
Een van de twee, Basilius. en was nog
maar Diaken. Dezen hebben de ketters ont
hoofd en hebben zijn lichaam buiten op een
rad geleid, en naar degetuigenisse v. deze
dan leefden en heeft er noch rave noch
ander vogelliet lijk durven naderen. De an
dere was Pater Henricus Turck. Dien heb
ben de Geuzen aan eenen boom gebonden,
hebben een zijner armen gebroken, dan met
een musket doorschoten, en hem dan half
dood verlaten. De Katholijken hebben hem
verlost en de Pater is genezen en heeft la
ter nog te Nieuwpoort gepredikt.
Den 22 July hebben de Geuzen binnen
Yper begonnen te plunderen. In het kloos
ter van de Predikheeren hebben ze de Pa
ters, met het musket op den borst gedwon
gen al de sleutels te geven, vervolgens heb
ben ze 't klooster doorloopen, 't eene roo-
vende 't andere brekende, inzonderheid al
le beelden en autaren, en na al 't bier en
den wijn uitgedronken te hebben, hebben
ze 't klooster verlaten. De Paters hebben ze
met duizend scheldwoorden buiten de stad
gejaagd.
Zij besprongen het klooster der Grauwe
Broeders die op S' Pieterskerkhof woon
den. Zij hebben de religieusen geslagen,
gestooten, sommigen gewond, hebben ze
de Paters dan uit de stad gejaagd, 't kloos
ter geplunderd en alles opgesmeerd.
't Klooster van d'Augustijnen, in de voor
stee, buiten de Boterpoorte, kreeg het be
zoek v. de Geuzen terwijl de Paters in den
koor bezig waren met hunne getijden. De
ketters hebben de Paters met slaan en stoo-
ten buiten de kerke gesmeten en op de
vlucht gedreven, schietende bachten hunne
hielen, dan al de kostbaarheden geroofd,
kerke en H. Sacrament onteerd, dan zijn
ze aan 't smeeren en 't drinken gevallen,
zoodat ze op den grond rolden als beesten
en daar zijn blijven liggen slapen, 's Ande
rendaags hebben ze de plundering van 't
klooster voortgezet en (naderhand) 't kloos
ter even als dat van de Carmers te S' Jan
afgebroken.
De abdie van de Rijke Claren, staande
in de voorsteê, staande langs den weg van
de Dolfijnpoorte en de Antwerppoorte
(buiten de Meenenpoorte) hebben de Geu
zen met alle gramschap besprongen. De
onnoozele en godminnende nonnekes wa
ren elk in hare celle als wanneer deze schel
men, deze vermaledijde landloopers met
alle geweld het slot opengebroken hebben.
De nonnekes zijn beginnen als verstrooi
de schapen, herwaarts en derwaarts te
loopen van schrik. De Geuzen hebben ze
aangetast, onbetamelijk mishandeld, de
jongste vooral, dan met slagen en schop
pen en dies meer ten convente uitgejaagd.
Dan is de plundering gevolgd, 't eene ge
broken, 't andere geroofd, 't andere ter
markt gevoerd en openbaar verkocht.
Het klooster van 't Begijnhof werd van
zulke groote bende overvallen dat geheel
het Begijnhof als van eenen zwerm helsche
bieën overvallen was. De nonnekes waren
van benauwdheid in de groote kamer van
de jufvrouw te samengekomen, en hoopten
met schoone spreken en offer van geld
gerust gelaten te zijn. De Geuzen en waren
niet tc bedaren. Zij riepen Sa allan, gij
zotte Baggijnen, gij moet er aan Neemt
elk een man of gij moet hangenDan
vlogen ze op de nonnekes met roers, halle
barden, degens en stokken, 't Waren hier
ook de jongste die den hardsten knoop af
te bijten hadden. D'eene kerel sleurde een
slachtoffer naar eene kamer, d'andere een
naar bachten, een andere nog onbeschaam
der volvoerde de mishandeling ter plaatse
waar hij hem bevond. Daar er dan vele rijke
dochters in 't Beggijnhof waren, was de
buit groot. Twee dagen later vonden de
gebeurs.in een vertrek, eene van de nonne
kes, die van hare kleederen beroofd gewor
den zijnde haar daar dievelinge had kun
nen verschuilen en uit schaamte niet en
was durven uitkomen. Bern. 't Is van man
nen die 't zuiver-evangelie volgen (ze zeiden
ten minste dat zij 't zuiver-evangelie volg
den), dat men dat hebben moet
pe nonnen van "t Belle Godshuis en van
S» Jans Godshuis werden na versmadingen
en mishandelingen, beroc/fd en verbannen
De nonnen van t Q. i Yr Godshuis
ondergingen hetzelfde lot De geuzen stel
den eene vrouwe aan om de zieken te be
zorgen. De zieken bleven tot twee dagen
toe zonder zorge, en vele zieken die gaan
konden liepen ten godshuizen uit.
De Zwarte Zusters en vaarden geen van
de beste. De geuzen hebben sommige non
nen van hunne kleederen beroofd, aan boo-
gebonden en ongenadig gegeeseld.
men
Met de houten gebroken beelden, prie^ci
en autaarkleederen hebben ze in den hof
vuur gemaakt.
De Grauwe Nonnen en wierden ook niet
gespaard. Een deel dezer nonnen ont
vluchtte langs de ack'.erpoorte, met al wat
ze dragen konden. De ketters liepen ze
achterna', namen hun alles af en scheuiden
de kleederen van hun lijf. Deze welke nog
binnen waren wierden vastgegrepen, met
touwen aan den hals in den hof gesleept,
van hunne kleederen beroofd, mishandeld
en beschimpt en eindelijk al weg gejaagd.
Dar. viel men aan 't rooven. Boven vond
men nog eene nonne die haar verscholen
had. Deze wierd zoo fel met eene hallebarde
op den borst geslagen dat zij achterover
viel en geen teeken van leven meer gaf. De
ketters lieten hun slachtoffer, dat zij dood
vc aanden, liggen. Als zij reeds weg waren
kwam de nonne bij haar zeiven, zij bevond
haar alleene, van alles beroofd, haar lichaam
zwart en blauw gesl. gen, en met t vallen
van den avond waagt zij het 't geruineerde
klooster te verlaten.
De wereldlijke priesters hadden hun ten
deele versteken, en een ander deel was
ontvlucht. Al die gevonden wierden, wier
den onweerdiglijk mishandeld en de poor
ten uitgejaagd.
De Paters Recolletten wierden gedwon
gen te kiezen tusschen, de straten te vagen
of te vertrekken. Zij kozen te blijven. Zij
kuischten de straten en leefden met hetgene
ze kregen van eenige vrienden, en dan nog
moest dat hun bedektelijk besteld worden.
Op 28 September dito (1578) kwamen
binnen Yper nog twee regimenten van die
rebelle geuzen om al wat er nog overbleef
in de kerke te raseeren. Komende in de kerke
van S. Maartens hebben ze in den koor de
marmeren tombe van Robrecht van Bethune
grave van Vlaanderen gebroken. Later werd
een marmeren zuil er op geplaatst.
Bern.Deze grave had Yper tot zijn ver
blijf gekozen. I ladden zijne nakomelin
gen zijn voorbeeld gevolgd, dan ware Yper
de hoofdstad van Vlaanderen geweest. De
geuzen hebben alleenlijk zijn praalgraf
verbrijzeld. Zijn grafkelder moet nog ge
spaard gebleven zijn, (behalve de mogelijke
schennis door bommen of instorting van 't
gewelf gedurende den oorlog veroorzaakt)
want hadden de geuzen den grafkelder
zelve geschonden, de geschiedschrijvers
zouden het met verontweerdiging aange-
teekend hebben. Voor dat men den vloer
in St Maartens herlegt dient zijn grafkel
der zorgvuldig opgezocht, en daar ter
plaatse een zerksteen gep'aatst te worden,
meldende dat grave Robrecht, bijgenaamd
de Leeuw van Vlaanderen, daar begra
ven ligt. (Einde.)
iiiaiiBiiaiBiin
4 t. h. 1921. Trekking van 15 October
Maandag morgen te 10 uur heeft in de
Nationale Bank van Brussel de 55e trekking
plaats gehad der leening van de Verwoeste
Gewesten 4 t. h. 1921. De uitslag is
Serie 166.307 m 12 heeft het groot
lot gewonnen,'t zij EEN MILJOEN Fr.
De andere nummers van de serie zijn
uitbetaal baar met 250 fr.
DE GELUKKIGE WINNER
Het winnende nummer is verkocht
geworden door een bank van het Center
en de gelukkige winner woont in het Cen
ter. De nieuwe miljonnair heeft den wensch
uitgedrukt onbekend te blijven.
Die een abonnement begeert op
DE YPERSCHE BODE voor t
jaar 1028, zal vanaf ln November,
t weekblad kosteloos ontvangen.
