DE YPERSCHE BODE Bijvoegsel
Zondag 6 November 1927.
VRIJDAG, n NOVEMBER,
Be Tweede Sesraetiing
of tiet groot Offensief der Tering
1' Jaargang N 45
- Z l E L M l S
voor de gesneuvelde soldaten en burgers der Stad Yper, te 8 uur
in S Pieterskerk, gevraagd door de V Maatschappijen der Stad.
Elke christen laming aanzie het als plicht aanwezig te zijn.
Al de Katholieke maatschappijen, zonder onderscheid worden hierbij uitgenoodigd.
üoiiwskuiuli^ kroniek
We zagen dus hoe we een eerste besmet
ting doormieken. We zullen nu nagaan hoe
we eigenlijk de groote, doorslaande be
smetting op den hals halen. Hier hebben
we af te rekenen met een dubbele faktor.
1. De besmetting die we krijgen door de
eene of andere oorzaak buiten het lichaam:
de exogeene faktor.
a) Het inwonen bij een teringlijder. Kon
den wij al de teringlijders afzonderen in
een speciale plaats, een afgelegen dorp,
een verwijderd eiland, dan vast en zeker
Zouden we een groote stap vooruit zijn
maai oogenblikkelijk staan we hier voor
de moeilijkheid.
Op sociaal gebied Verbeeld u maar
een oogenblik, vrienden lezers, dat de dok
ters de macht hebben al de gekende tering
lijders weg te zenden Verbeeld ir dan
al die huisgezinnen zonder vader, zonder
moeder. Denkt een oogenblik aan dat doi p
afgescheiden van de gezonde wereld
Wat een ellende Langs den eenen kant
gebroken families, langs den anderen kant
een midden van zieken geschuwd en ge
vlucht als de pest. Die tweekampen afschil
deren valt me te lastig, te pijnlijk omdat
voor mijn oog zich afspiegelt die zee van
ellende, die oneindigheid van verdriet, het
bloedige dier tranen. Ja, konden we maar
.van zulke kolonie een lustoord makelij ctaTT
tenminste zouden we erover kunnen. tot
nu toe echter hebben we nog geen goede
oplossing gevonden.
Maar, zult gij mij zeggen, en wat doet
gij dan met de sanatoriums? Inderdaad
vrienden lezers, dat werk is prachtig, doch
ongelukkiglijk valt er zoo oneindig veel op
te zeggen dat we liever maar niet kritikee-
rend optreden. We geven dit nochtans toe:
Zoolang er niets doeltreffender gevonden
wordt is het sanatorium het beste.
We besluiten uit het eerste opgegeven
feithet samenwonen met een teringlijder,
het intiem verkeer met teringlijders is de
oorzaak en de groote oorzaak der bijko
mende.besmetting want speeksel en uit
werpsels van den zieke, zijn twee sterke
zaden waaruit veel.tallooze kruisjesopschie-
ten.
b) Het vatten van een kou, verkoudheid
of verkoeling. Wie van U, lezers, kan er den
naam van een kennis niet zetten onder dit
verhaal
Hij ging naar de kermis. Hij was een
struische kloeke kerel. In gezelschap van
Pier en Jan heeft hij daargelachen, gespron
gen en gedanst tot laat in den nacht. Toen
is hij te voet weer naar huis gekeerd, 's An
derendaags had hij een verkoudheid, ver
koudheid die drie, vier weken aansleepte.
De dokter werd geroepen, doch 't en wilde
maar niet beteren 't heeftin eene tering
gesmeten en gisteren is hij op achtentwin
tig jarigen leeftijd begraven
Wel, vrienden lezers, wat heeft die kou
of verkoeldheid feitelijk gedaan
Ziehierna de eerste besmetting was het
lichaam in goeden toestand om zich te ver
dedigen, doch die verkoeldheid heeft die
sterke verdediging gekelderd en alzoo vrij
spel gegeven aan de kwaal. Nochtans geeft
iedere verkoeldheid niet noodzakelijk de
tering doch vast en zeker aast de tering op
een lichaam dat onvoorzichtig nog eene
verkoeldheid op zich trekt. Zwicht u van
dien faktor, die toch gemakkelijk te ver
mijden is voor iedereen.
c) De grippe, mazels en al die andere
ziekten die van geen tel zijn bij ons volk.
Konden we maar in onzen harden kop
prenten dat al die miskende plagen om
hunne groote gevolgen, ten strengste moe
ten behandeld wordendan, ja, dan zouden
we ook veel sterker staan tegenover de
vreeselijke kwaal, 't üebeurt maar al te dik-
w.jls, helaas dat wij ons verstand uitdiepen
om een oorzaak te vinden aan het ontstaan
der tering, tot we eindelijk uit den mond der
moeder hooren Ja, mijn kind heeft al de
gewone kinderziektjes gehad, en over een
jaar de grippe, maar anders dokter, heeft
het nooit, jamais nooit eene ziekte gedaan.»
Hewel Vlaamsche moeders,al die «gewone
kinderziekten en de grippe zijn slech
te ziekten omdat zij het longweefsel aan
tasten, het longweefsel der kinderen prikke
len, en de tering wacht maar naar het ge
paste oogenblik om haar vernielend werk
stilletjes aan doch onverbiddelijk aan te
pakken. Overdrijft nu niet, vrienden lezers,
en zegt nu maar niet dat ik beweer dat
griep en kinderziekten synoniem zijn van
tering.Verre van mij dat ik zulke ketterij
uitkramen zou, doch vast en zeker is het
dat die ziekten het lokaas zijn om de tering
binnen te roepen.
Al deze aangehaalde oorzaken (a. b. c.)
vallen de longen aan en dus zullen deze
teringlijders longlijders zijn in tegenstelling
met degene die bezwijken aan de bijko
mende besmetting die haar ontstaan vindt
in een of andere oor/a^ binnen het lichaam:
de etuiogeene faktor.
Hier tasten we in het duister rond, want
deze oorzaak die ons onbekend is
mobiliseert de bacillen, de bacillen die
tegenwoordig zijn in het lichaam. Het is
klaar dat die plaatsen of weefselsjof orga
nen dan flauw van aard zijn en dus een
gesciiikt terrein vormen om de Koch-bachil
zich te laten ontwikkelen.
Wat we weten is hef volgendeDe
Koch-bacillen, aangevuurd door die onbe
kende oorzaak gaan zich nestelen in dezf
zwakke organen. Het meest van al wordt
het lougvlies aangetast, en dit natuurlijk,
omdat het longvlies besmet wordt bij eene
ziekte der longen. Verder de nieren, het
buikvlies, het hersenvlies, dan de slijmzak-
ken der gewrichten, en eindelijk het bloed,
dat dan eene veralgemeening der kwaal
geeft.
Het is zqnneklaar dat ik in dit artikel
enkel de bijzonderste oorzaken aangepakt
heb begrijpt gij dit, vrienden lezers, dan
heb ik mijn plicht gekweten, daar ik het
enkel deed den volke ten goede.
Welke zijn nu de ingangsdeuren der
kwaal Hoe worden wij besmet Langs
waar komt de tering binnen
Hier zullen we kort zijn
Er zijn twee wegen
a) Het ademhalingsslijmvlies is de ge
wone weg der kwaal om het lichaam te
bemachtigen. En, laat ons goed 't volgende
onthouden de gedroogde bacillen in het
stof dat ligt in de zon zijn wel te vreezen
doch veel veel minder dan de bacil die
zich beweegt in een vochtig midden. Ver
staat gij nu waarom wij zoo geweldig op
komen tegen het spuwen Konden wij
maar verkrijgen - om te beginnen dat
het streng, heel streng verboden zou wor
den in onze Vlaamsche herbergen en loka
len te spuwen, dan zouden \ye leeds
zoo gelukkig zijn pm den verkregen uit
slag. \X ie. wie onder D, vrienden lezers,
durft het aan manmoedig dit punt aan te
pakken
b) De verteringswegen. De ingewanden
spelen hier ook eene rol. Hoedat Door
het vleesch dat we eten van teringlijdende
dieren, of ook nog door vleesch van ge
zonde dieren doch dat besmet werd door
t verhandelen van een teringljjdende kok,
keukenmeid of beenhouwer.
Hetzelfde geldt voor de melk van een
ziekelijke koe, of ook nog door goede melk
besmet door de persoon die ze uitdraagt,
want is het gewoonlijk de flauwste, de
minst geschikste, de minst physiek ontwik
kelde niet, die de melk moet gaan verkoo-
pen
Kort besluit Laat ons voorzichtig zijn,
heel voorzichtig Ons zwichten in onzen
omgang met teringlijders groote voor
zorgen nemem tegen kouden, en de ver-
koeldheden vluchten gelijk de pestniet te
lichtzinnig omspringen met grippe en kin
derziekten.
En, vrienden, indien we rein moeten zijn
op ons eigen zeiven ook goed waken op de
ingangswegen: flinke wakkere schildwach
ten post doen vatten bij alles wat binnen
komt. En foerteen. frank boete iederen
keer men spuwt en het geld ten bate van
een Vlaamscli werk
¥ahier erc eideirs
Meenen. Vlaamsche Veloclub Vlug
en Vrij TOMBOLA op onzen feest
avond van 13 November a. s. Al dezen
die ons VLAAMSCH HUIS komen
bezoeken, spreken met veel lof over de
'prijzen van de tombola, aldaar uitgesteld
en gaan dan ook niet heen, zonder zich loten
aan te schaffen.
üeen wonder ook, de tombola bevat
1600 fr. prijzen waaronder 'n nieuwe velo,
merk Dewaele, ter waarde van 850 fr. en
vier prachtig afgewerkte leeuwenvlaggen,
ter gezamentlijke waarde van 750 fr.
Loten te bekomen in de Vlaamsche Hui-
zen te Meenen. Wervik, Roeselaere. fse-
ghem, «In Vlaanderen» en «ln 't belfort
te Yper, «Helpt Elkander» Kortrijk, «Volks-
verheffening Moeskroen bij de heeren
Julien Acke, te Gheluvelt, Balduyck, te Sint
Jan, Provoost, te Zillebeke.
Vlamingen Schaft U dus de noodige
loten aan, vopraleer dy voorraad die geheel
beperkt is, uitgeput is,
N. B. De winnepde hummers zullen
in dit blad aangestipt worden.
De winners hebben een maand tijd oin
hunne prijzen te komen afhalen.
Onze feestavond, op 13 November s,
begint te 5 uur stipt.
Wat nu ons feest van 13 November zelf.
betreft, dit belooft zoo gezellig en aange--
naam mpgelijk te zijn. Wij twijfelen ei geen
oogenhlik aan of ons zaaltje zal voor deze
gelegenheid veel te klein zijn om al de
vrienden te kunnen omvatten.
Ziehier het programma der feestelijk
heden
1) Aanspraak door onzen vriend DRIES
VANDENBERGHE uit Iseghem.
2) Deklamaties en kluchtzangen uitge
voerd door leden onzer klub.
En tot slot de bovengemelde Tombola.
Vlamingen, leden van den klub met
familieleden, vrienden en kennissen, wij
verwachten U. Het Bestuur.
Passchendaele. Een beroepskop-
penafklopper uit Roeselare is op Maandag
31 Oktober aan zijn ongeluk geraakt op de
hofstede Malysse in de Zuidstraat. Een obi^s
waaraan hij werkzaam was, is eensklaps
ontploft en de map weed yreeselijk ver
minkt opgenomen ep in een auto van 't
Rood Kruis naar de kliniek weggevoerd.
Bij zijne aankomst was hij reeds overleden.
Hoeveel zullen er nog vallen, slachtoffers
van die duivelstuigen, die.... zoo zorgvuldig
door den arrynunitiedienst worden inge
zameld.
De dochter van C D. van den Keiberg
reed per fiets op den steenweg naar West-
Roosebeke om 11 uur vóórmiddag. Geko
men rechtover de hofstede Vandepitte.
werd zij door een persoon, die haar sedert
eenigen tijd volgde, van haar velo gewor
pen in de gracht, mishandeld, en van haar
handzakje beroofd dat een zekere som in
hield. De dader is teruggekeerd tot aan de
Kruisstraat te Passchendaele en Oostnieuw-
kerkewaarts opgetrokken. Tot heden is hij
onbekend. Het parket is ter plaatse geweest
Vlamertinghe. Vredesfeest 11 Novem
ber. Getrouw aan zijn kristelijke idealen
van broederliefde en vrede, wil V. O. S.,
als telkenjare, het vredesfeest, 11 Novem
ber, op waardige wijze vieren. Het bestuur
noodigt dringend alle Vossen uit tot de
H. Mis, die zal opgedragen worden Zon
dag 13 November te 9 uur, voor deziele-
lafenis onzer gesneuvelde broeders. Bijeen
komst te 8 1 2 uur in het lokaal V. O. S.,
om gezamentlijk naar de Kerk tegaan.Niet
èèn Vos zal dien plicht van trouw aan de
lieve dooden verzuimen; allen zonder uit
zondering zullen op post zijn.
Na de H. Mis vergadering in het lokaal
s avonds te 7 uur, luisterlijke voordrachta
vond met lichtbeelden over den Yzer door
den Heer Joris Lannoo van Thielt, in het
lokaal der H.Famflie. Die voordracht wordt
ingericht door V. O. S. en wordt gegeven
voor de Vossen en hunne families. Niet
leden oud-strijders worden ook uitgenoo
digd. Zaal open te 6 1 2 uur.
Het Bestuur.
Zonnebeke. Als besluit van de ge
meenteraad melden we 1) aan den dictator
burgemeester van Zonnebeke dat onze
mannen zullen voortgaan te eischen dat
het publiek moge aanwezig zijn als er niet
over personen gehandeld wordt.
2) dat de noodlijdende werklieden oor-
logsinvalieden geen heil moeten verwach
ten va,n den christen werkman die ja knikt
met de kliek van den burgemeester. Wij
herhalen dat de Christen werklieden van
Zonnebeke nu weten dat zij een man in den
gemeenteraad hebben maar wij raken niet
-ern? hof die-gntrt «r dc belangen-der werk
lieden verdedigt.
3) Dat de Katholieke Vlaamsch Nationa
listische leden het onafhankelijk lid Mas-
schelein geluk wenschen om zijn houding
van Vlaming en demokraat.
4) Dat de werklieden van Zonnebeke zul
len inzien dat hun plaats is in het Vrij Chris
ten Syndikaat. Wij vragen hun den toestand
klaar te doorzien en zelf hem trachten te
verbeteren. De handen die u verdedigen
zijn niet vrij.
5) Dat zelfs, de Staatskatholieken van
Zonnebeke voor Amnestie zijn, en de meer
derheid voor Amnestie (bravo voor de
mannen die ze zoo kranig verdedigden).
6) Dat het postje van Burgemeester ge
makkelijk leidt tot kazakkeerderij. Voor de
kiezing waren onze burgemeester en die
van Poelcapelle Vlamingen uit een stuk.
Nu draaien ze den rug naar ons volk (te
Vlamertinghe woont er een kandidaat-bur
gemeesterdie v. een ander stof gemaakt is.)
7) Dat de Vlamingen nu zien wie Vla
ming is in woorden en niet in daad, en
wie Vlaming is in daad en ook in woord.
K. V. V.
Poperinghe. Bij de V. O. S. Strijders
Dooden hulde. Op Allerzielen werd
de dienst voor de gesneuvelden (vanwege
stadsbestuur) door 'n talrijke menigte bij
gewoond. Na den dienst brachten V. O. S.,
B. V, Q. S. familieleden en vrienden 'n hul
de aan de gesneuvelde makkers. Eene kroon
werd neergelegd op het kerkhof, aan den
voet van den Calvarieberg en eene rouw-
rede uitgesproken door bouwmeester Omer
Carpentier waarna de menigte luidop 'n
gebed las tot lafenis der zielen.
Vredesfeesten. Vrijdag 11 Novem
ber te 6 1 2 uur 's avonds, fakkeltocht,
ingericht door V. O. S. Nemen daaraan
deel t O. S., B. V. O. S. keikoppen enz.
Alle Vlamingen vieren mee den vreugde
dag, het einde van ons oorlogswee. Na de
fakkeltocht, Liederavond in 't lokaal Petit
Paris Ingang vrij.