- N euws- en Aankondigingsblad.
Hoe rnen den tijd verbeurt in het leger
Leaste verspreidt "DE YPtHSGHE BOUE"
YPERSCH LEVEM
27 Jaargang. Nr 59.
Prijs per nummer 30 centiem
■■■bin j
Zondag 12 Februari 1928.
Verschijnt Wekelijks.
Beheer en Opstel: Tuinwijk Ligy, 80, Yper.
Postcheckrekening: 1886.79. (E Vanderghote.
(•rncrskumliüc kroniek
I><* moctlcriMul is lid harl van een volk...
wanneer men <fe moedertaal doodt steekt men
het volk een dolk dooi* I liart.
S I l)ii O-LEMO.XADE,
Edgard LOUAGE
AbonnemfiUsp
16 Ir. t>0 per jaar.
9 li. per balt jaar.
5 ir. per drie maanden.
Buitenland 25 fr.
Men abonneert op alle postkantoren.
Aankondigingen bij overeenkomst
Tariei op aanvraag.
de ram
Alle nieuws moet tegen den
Donderdag ten laatste inge
zonden worden.
Naamlooze artikel's worden
niet opgenomen.
Uit de LANDWACHT van 5 Februari.
De gemengde legercominissie heeft de
aandacht getrokken op liet gebruik van den
tijd in het leger.
Dat is natuurlijk het belangrijkste punt,
wanneer men eene beslissing wil nemen no
pens den noodigen diensttijd.
Wij weten niet, welke verhevene pro-
grammas door de verscheidene korpsover
sten aan de commissie werden voorgelegd,
maar hetgeen wij wel weten, dat is, dat er
heden ten dage nog oneindig veel tijd ver
speeld wordt in het leger aan nuttelooze
dingen.
Wij willen eenige voorbeelden aanhalen.
Op Dinsdag laatstleden zagen wij een
soldaat der artillerie aan het l'ark te (Jent
die rond 9 uur 's morgens met twee bloem-
koolen onder den arm, over de straat wan
delde. Die soldaat was een ordonnance van
een officier, die de boodschappen moest
doen voor de vrouw van zijn meester.
Verleden week zagen wij op de koer der
kazerne van eene provinciestad een adju
dant, die zich vermaakte met een dertigtal
soldaten, die om 3 uur 's namiddags zich
aan kinderspelen overgaven. Op heel de
koer was er natuurlijk geen enkel officier
te ontwaren.
Te Gent schiet het regiment cler artille
rie den oppergaai af. Het regiment wordt
herschapen in eene voetbal-vereeniging.
Niet alleen worden daar de soldaten en
oud-soldaten, die zich uitsluitend voor het
voetbalspel gereëngageerd hebben,gedrild
voor de vermaarde Coupe du roidie be
staat uit voetbalmatchen onderde verschil
lende regimenten des lands, maar de sol
daten worden in groep naar het voetbal
plein van de« Racing ClubofGantoise»
geleid, waar ze moeten dienen als suppor
ters voor den club van hun regiment.
Wij vragen ons af, met wien men hier
den spot drijft, en met wiens geld menden
aap houdt?
Want verliezen wij niet uit het oog, dat
de feiten, welke wij hier opsommen niet
eigen zijn aan dit of am geen regiment.
Moesten wij beginnen met aide misbrui
ken, welke bestaan in de regimenten van
de hoofdstad en in de regimenten van het
bezette gebied aan te halen, dan ware ons
blad te klein
Dat men ons bijzonderlijk niet kome
spreken van overdrijving. Indien de leger-
commissieof de minister van Landsverde
diging aan onze gegevens twijfelt, zijn wij
bereid de feiten met datum en naam vast
te stellen.
Wij zijn dan ook verwonderd, wanneer
ministerPoullet in de legercominissie kwam
zeggen, dat men geen overwerk moet ei-
schen van de officieren, die in dergelijk ge
val het leger zouden verlaten.
Welnu, indien de officieren meenen, dat
ze te veel werk hebben, kunnen zij gerust-
het leger verlaten. Zij zullen dan eerst on
dervinden, hoe men in het burgerlijk leven
moet arbeiden om den kost te verdienen.
Minister Poullet heeft overigens een
zoon, die officier is in de artillerie te Brus
sel. Hij kan bij de beste bron om inlichtin
gen gaan.
Wat ons betreft wij zijn niet rijp om ons 4
bij den neus fe laten leiden. Wij beweren
dat er in het legerveel tijd verbeurd en ver
brod wordt, zoodat men gemakkelijk den
diensttijd van eenige maanden zou kun
nen verkorten, indien men den tijd wat ver
standiger wilde besteden aan nuttig werk.
Wij roepen de uitdrukkelijke aandacht
van de legercominissie op dit punt en wij
hopen, dat er omtrent het gebruik der sol
daten en het gebruik van den diensttijd een
ernstig onderzoek zal ingesteld worden.
Wij laten ons niet meer .indommelen
door praatjes en vertelsels.
De verschillende vormen der tering
Vrienden lezers, nu eens goed opgepast
om wel dit artikel te begrijpen. Er zijn
Ten- eerste chronische vormen.
Ten tweede: acute of scherpe vormen
van tering. Onder de chronische hebben
wij
De ulcéro-caséeuse vorm, die liefst den
top der longen aanpakt. Eerst wordt de long
hard, vervolgens papachtig omdat de ziek
te veld wint en in de long een etterplek
wreet, die zoo wat met oude camenbert
kaas kan vergeleken worden. Later verdwijnt
geheel die etterende massa en in de plaats
blijft er eene holte, een gat. Dit is de meest
gewone vorm van longtering. We hebben
hier dus de toppen der longen die het eerst
ten onder gaan, dan het middenste deel
wanneer er reeds holten bestaan in de top
pen, doch de basis der longen komt bijna
nooit tot het holtestadium, omdat de vree-
selijke kwaal reeds voordien zegevierend
de dood heeft binnengebracht.
Welke zijn de verschijnselen van dezen
teringvorm
Gewoonlijk wordt de aandacht getrok
ken, niet op de longen, maar wel op andere
organen de maag werkt niet meer zooals
het behoort; de zieke vermindert in gewicht,
of spuwt 's morgens, doch er is geen koorts.
Soms ook zijn het een reeks verkoudheden
die zich zoordoe 11; of nog de nieren die
ziekteteekens geven. Maar altijd hebben we
ditvermagering vermindering van 't weer
standsvermogen en een armtierig uitzicht.
Liet volk zegt gewoonlijk Hij staat op
een tering.
De fibreuse vorm.
Hier hebben we niet te dom met ette
rende massa of holten in de longen maar
wel met een geweldig sterk indringen van
de tering in het bindweefsel der longen.
Het is dus het longweefsel niet dat feitelijk
aangetast is maar het bindweefsel. Om u
dit beter te doen begrijpen zou ik de lon
gen met een net kunnen vergelijken de
gaatjes zijnde het longweefsel en de koor
den het bindweefsel. Dus in plaats van de
gaatjes zijn het hier de koorden die aange
tast zijn.
Het is de tering van de arthritieke zie
ken. De longen zijn klein en samengetrok
ken oprechte kinderlongen in een groote
borstkas. Hier vinden wij kleine, heel
kleine holten, maar er zijn er zeer veel. De
kwaal heeft dus natuuilijk een veel trager
verloop doch 't einde er van is dat we
komen tot een ulcéro-caséeuse vorm den
tweeden vorm eindigt dus zooals den eer
sten.
Onder de scherpe of acute vormen heb
ben wij
I. De vliegende tering.
a) Een eerste vorm vinden wij wanneer
de groote luchtpijpen en de iongen aange
tast zijn. De Kochbacille wordt geweldig
uitgezaaid in eene reeks ziektehaarden. Er
is geen te volgen verloop alles gebeurt
snel en iap enkele weken e t dc dood heeft
haar werk volbracht. Dit is de vliegende
[tering der kinderen van 3 tot 6 jaar.
b) Er is ook nog de pneumonische vorm.
Het is juist alsof de zieke een longontste
king doet. Dit komt omdat de ziekte ver
oorzaakt wordt door de Kochbacille en dat
er terzelvertijd besmetting is dooi de
bacille die de longontsteking teweegbrengt.
De kwaal gewoonlijk is hier ook rap mees
ter. Het is de vliegende tering der men
schep die weinig weerstandsvermogen be
zitten.
2) De granulie.
Hier gaat het uiterst rap. Geheel de lon
gen zijn doorzaaid van onder tot boven
men zou zeggen dat er tniliioenen abcessen
zijn zoo groot als een speldekop. Deze vorm
versmacht den zieke. Het gebeurt vaak dat
alles gedaan is in 2-4 dagen bijzonder bij
fmiders van 2 tot 5 Jaar.
3) De bloedbesmettingsvorm die op twee
manieren zich openbaart, a) Daar waar de
tering een algeineene kwaal is de koch
bacille die in 't bloed overgaat en natuurlij
kerwijze al de organen aantast. Zonneklaar
is het dat deze vorm geweldig slecht is.
Dan is er ook b) den typhusvorm die inet
dezen naam gedoopt werd omdat de ziekte
haar verloop heeft in twee stadiums. I11 het
eerste stadium is het juist alsof den zieke
den typhus heeft. Na eenige weken komt
alles min of meer in orde, doch iiier begint
het tweede stadium de kochbacille in het
bloed zet haar vernielend werk voort. Het
kan gebeuren dat deze vorm tijdelijke gene
zing brengt na het eerste stadium doch een
punt staat vast deze zieken sterven alle
maal van de tering.
Laat ons nu een oogenblik nagaan wat
ons volk niet goed begrijpt Het gebeurt
wel dat we hooren dat die of die gestor
ven is van de tering in de hersens Dit is
een slechte uitdrukking feitelijk is het een
hersenvliesontstekingteweeg gebracht door
de koch-bacil. Deze ziekte is doorgaans
snel doodelijk...eti de medikale wetenschap
is tot op heden om zeggens onmachtig
tegenover deze gelokaliseerde kwaal. Velen
onder u hoorden ook nog van de tering
aan de nieren. Welnu, hier gaat het beter
om te vechten, op voorwaarde dat de dok
ter tijdig zijn diagnose stellen kan. Enkel
de chirurgikale tusschenkomst (dus de nier
uithalen)geeft hier redding, en dit op voor
waarde dat de andere nier gezond 1 veze. Zoo
de beide nieren aangetast zijn beteekent
ditzekere dood.
Maar, waar het moeilijk is 0111 ons volk
op het rechte pad te brengen is daar waar
de tering zich genesteld heeft in de slijm-
vlieszakken van het knie- voet- of handge
wricht. Dit zijn de koude abcessen. En hier
is het lastig voor den dokter aan het ver
stand van den zieke te brengen dat er moet
tusschengekomen worden. Het gaat enkel
bij de kinders goed om, met medikale hulp,
tot eene volstrekte genezing te komen. Bij
de volwassenen moeten de gewrichten
opengelegd worden, het besmette deel
weggenomen en uitgehaald wat geabce-
deerd is desnoods afgezaagd wat absoluut
aangetast is en dan komt men nog met
schitterende resultaten tot de genezing.
Dit zijn nu, vrienden lezers, de bijzon
derste teringhaarden die ik heb aangehaald.
Er zijn er nog andere, doch daar zij minder
belangrijk zijn, zullen we maar met de bij
zonderste ophouden. Ik hoop wel, dat gij u
nu een gedacht hebt kunnen vormen van
het schrikkelijke der kwaal, en het zal nu
ook gemakkelijker zijn om te spreken over
het voorkomen en het behandelen der
tering. (Verboden nadruk.)
Begrafenis Onder een buitengewo
nen toeloop van volk, had Zaterdag, om
10 12 uur, in Sint-Maartens-noodkerk, de
begrafenis plaats van Z. E. H. A. D'Have-
loos, onderpastoor aldaar. Na het Evange
lie sprak de Z. E. H. Kanunnik Delaere de
lijkrede uit over den diepbetreurde overle
dene, die was een nederige, dienstvaardi
ge, geleerde en heilige priester. De laatste
woorden van den aflijvige waren als het
ware de leus welke alle christenen zouden
moeten voor oogeti houden en bewerkstel
ligen. Hij is ons voorgegaan ter zaligheid,
een heerlijk voorbeeld nalatende van chris
telijke deugden.
Filtn opname. Zaterdag waren hier
in onze stad aangekomen eenige heeren
uitgezonden door eene cinemamaatschappij
van Brussel, welke voor opdracht hadden
een Yzerfilm klaar te maken. De onkosten
ervan zouden ruim vijf millioen bedra
gen. Zij waren eerst gegaan naar de Rijssel-
poort, waar de aldaar opgestelde kanon
nen zoogezeid inwerking werden gebracht.
Fusees werden opgestoken en de ver
momde soldaten deden er de vereischte
oefeningen. [Doch 's avonds was de indruk
nog veel geweldiger toen de brand van onze
hallen voorgesteld werd. In een oogwenk
was alles gereed en de vele toeschouwers
herzagen gedurende eenige oogenblikken
het akelige visioen van de vernietiging
onzer wereldberoemde lakenhalle. En me
nigeen bij het verlaten dezer logenachtige
voorstelling, zal zich zeker de vraag gesteld
hebben is het enkel daarvoor dat onze
puinen moeten blijven bestaan
Doch neen nietwaar, dat willen wij maar
niet aannemen, en alwie iets bijbrengen
kan tot den heropbouw van het schoonste
burgergebouw dat ooit ter wereld bestaan
heeft moet het als eene plicht aanzien daar
voor te ijveren en te werken, opdat wij in
afzienbaren tijd de blijde mare over de
wereld zouden mogen zenden De halie is
herbouwd, Yper herleeft
Vraagt overal een
fijn, smakelijk en verfrisschend
Algemeen Vertegenwoordiger
Hoornwerk, 2, YPER
Voortverkoopers worden gevraagd voor de streek.