LBiiBrKundioB prijsvraag
It i I i i x i. X l)
Voor Dr Borms en de
veroordeelde aciivisien
2" Jaargang N' 59.
in: YPERSCHEIt O DE
Zondag 12 Februari 1928.
llllliBIIHIIII
PUINENTROOST
DE NOORDSTAR
Na nog eenige vragen en wenschen van
v crseheidene leden, wordt de zitting gehe-
en. Het is 8 1 4 uur.
1 n geheime zitting worden eenige loonen-
kwesties behandeld, met goeden uitval voor
de betrokkenen. Amper een half uur na het
vertrek van het publiek, verlaten de heeren
Schepenen en Raadsleden, de zittingszaal.
Het Belgisch Nederlandsch Verdrag
(Vervolg)
Men zocht naar een andere oplossing. Als
Antwerpen misschien oorlogshaven werd
Antwerpen als een pistool gericht op En
geland, daar droomde Napoleon reeds van,
waarom zouden het de Eranschen, van nu,
niet doen.
Het traktaat met Nederland werd op
nieuw voor den dag gehaald en... men kwam
tot een akkoord. Hoofdzakelijk gaat het
over economische zaken, te graven kana.
len, enz... Doch België heeft aan dit alles
toegevoegd hetgeen zijn hoofdzaak is: het
Schelde-voorbehoud.
De oorlogsschepen mogen de Schelde
niet opvaren, doch... België houdt er aan
te verklaren dat zijne oorlogsschepen niet
mogen geweerd worden met een beroep
op dit artikel. Komt er een geschil, men
brengt de zaak voor Volkerenbond of zoo
iets (waar Frankrijk baas is) en men ver
klaart dat België onschuldig is. De toer is
gespeeld. Als gevolg: Antwerpen oorlogs
haven, en Nederland (met zijnstroommon-
dingen) medegesleept in het conflikt: of
wel het verzet zich tegen België, en het
wordt door de Franco-Belgen verpletterd,
daar het ongewapend is; ofwel het geeft
toe, en Engeland vindt er de open aanvals-
poortop Frankrijk.In elk geval; Vlaande
ren en Nederland verpletterd, de onder
gang van onze natie.
Hoe een Vlaming zulk'n verdrag verde
digen kan, is onbegrijpelijk.
Het baat niet af te komen met de Econo
mische voordeelen; deze maken Van Ant
werpen, een Rijnhaven.
Het doel is, het Rijn vervoer van Elzas-
Lotharingen (van Frankrijk dus) langs een
verlengsel van Frankrijk (België)te richten
daar het onmogelijk is het langs Fransche
havens te doen. Daardoor wordt Antwer
pen bevoordeeligd, en wint een massa geld.
Daardoor wordt het ook hoe langer hoe
meer verfranscht. Dus Antwerpen de eeni
ge Vlaamsche groote stad die ons nogover-
blijft wordt rijker en verfranscht.
Het verdrag maakt Antwerpen rijker, en
ontneemt het zijn eigen wezen. Welke Vla
ming verkoopt zijn Vlaamsch-zijn vooreen
beurs Fransche goudstukken? Een Belg
had dus alle redenen om het Verdrag voor
te staanhij verrijkte en verfranschte. Een
Vlaming had alle redenen oin er tegen te
werken: het zou Vlaand'ren's ondergang
en Antwerpen's ontvlaamsching geweest
zijnüelukkiglijk werd het verdrag ver
worpen en alle Vlamingen juichten met
recht!... De neutraliteit van België is een
klucht zooals er maar een paar zijn op de
heele wereld. België is leenman van Fran
krijk, en daarmee uit. Sedert l|et sluiten van
het geheim militair akkoord met Frankrijk
is er geen tegenhouden meer aan. België
ligt vastgekluisterd aan Frankrijk en het
heeft maarte dansen zooals Frankrijk fluit!
Beteekenis van het mislukt Belgisch-Neder-
landsch verdrag: Frankrijk heeft zoo voor
de tweede maal (eerste maalverplichte ont
ruiming van het Ruhrgebied) na den oor
log, veel van zijn pluimen verloren. Zijn in
vloed in Europa is er niets dan bij vermin
derd!
Zondag en Maandag laatst, voerde on
ze wakkere tooneehnaatschappij van de
V.O.S. Het Vaderlijk gezagop, gevolgd
door een blijspel De Gefopte Oom De
Juryleden van den provincialen tooneel-
wedstrijd waren den Maandag bij het spel
aanwezig, en zullen denkelijk een zeergun-
stig advies over onze wakkere tooneelaf-
deeling uitgebracht hebben. Dien dag im
mers speelden de spelers prachtig. Dat ze
zoo een ondankbaar stnk als Het Vader
lijk Gezag zoo meesterlijk vertolken, is
een doorslaand bewijs van hun kracht en
kundigheid. In de lange tiraden stak 't noo-
dige spel en de welgepaste actie die 't stuk
tot zijn echte waarde bracht. De rol die het
meest gewaardeerd werd, was deze van
Mevrouw D'Haene die voor de beste
kwaadspreekster niet had moeten onder
doen. De mimiek van den mond vooral,
van geheele wezen en houding was opper
best gelukt. Juffrouw Declercq kon niet
verbeterd worden juist haar nagebootst
weenen bewees dat ze een echte actrice is.
De heer E. Werrebrouck was een perfekten
weerbarstigen vader, die de heele lange
lastige rol door goed volhield. Heer M.
Duprez in de rol van den ouden Oom Gie-
len oogstte al 't mogelijke succes. Heer K.
Witterbecq in de rol van Gust Heymans
was een echte ernstige zakenman. Pol,
de zoon werd door Heer Oscar Werre
brouck onverbetcr.ijk vertolkt.
In 't blijspel hadden we 't goddelijk spel
van den ouden gefopten Oom, heer Oscar
Werrebrouck. Juffrouw Declercq was een
lief snaaksch vrouwtje. De jonge Juffer
Yvonne Wackenier speelde bijzonder los,
't beste valt van haar te verwachten. Heer
Raf. Pannecoucke komt sterk in den smaak
van 't publiek vooral door zijn gedistin
geerd spel. Karei Witterbecq hield zich Dij-
zonder kostelijk vooral toen hij wegdui-
kertje speelde die houdingen kent Karei
maar alleen. De uitspraak wordt hoe lan
ger hoe verzorgder.
De spelers keken veel minder naar 't pu
bliek al waren er toch nog twee die 't moei
lijk konden volhouden. Toekomende maal
leggen ze wel wat meer uithoudingsvermo
gen aan den dag.
De heer tooneelleider mag fier zijn over
zijn groep. We wenschen hem ook hartelijk
proficiat
Door de naamlooze vennootschap De
Noordstar moedermaatschappij van den
verzekeringsgroep Noordstar-Boerha-
vewordt eene letterkundige prijsvraag
uitgeschreven. Het bedrag van den prijs
is 10.0000 f r. Gevraagd wordtEen
boek of uitgebreid essav over GUI DO GE-
ZELLE.
Eerlang zullen nadere schikkingen, meer
bepaalde omschrijving der prijsvraag en
aanstelling van de jury door de bladen be
kend gemaakt worden.
Thans reeds zij meegedeeld dat even
goed Noord-Nederlanders als Vlamingen
kunnen mededingen.
ifiSfiSaUfiWKtfüfüfüfiSifüfüfiWifiifiïSfüfiBiffi
Tweehonderd intellectueele leidersuitde
oude en nieqwe wereld vragen onvoor
waardelijke Amnestie voor onze politieke
veroordeelden. Het vertoogschrift dat door
die wereldfiguren onderteekend werd is
gepatroneerd door zeven bekende Vla
mingen namelijk: Lode Backelmans, letter
kundige, Dr Frans Daels, professor aan de
Gentsche universiteit, Dr Ing. Stan Leurs,
professor aan de Gentsche universiteit, Jo
zef Muls, letterkundige, D<- G.Schamelhout
Dr O. De Guyter bestuurder van den Ne-
derlandschen Schouwburg van An.werpen
en Felix Timmermans, letterkundige.
Staats-lieden, L'niversiteits-professoren,
groote journalisten, letterkundigen, bis
schoppen uit Tscheko-Slovakije, Denemar
ken, Engeland, Finland, Frankrijk, Holland
Ierland, Italië, Noorwegen, Portugaal.Zuid-
Afrika, Zweden, Zwitserland, Vereenigde-
Staten van Amerika zijn de onderteekenaars
V at zal het onschuldig Belgiekske daar
op Antwoorden. Zien ze eindelijk in wat
voor een reus Dr Borms voor hen wordt.
Ze dachten hem te breken... Hij staat daar
duizendmaal sterker dan in 1918.
D A. Borms begon op 8 Februari zijn
3286 ste ge\ angen-dag oor de bevrij
ding van zijn volk. Dit is nu zijn tiende
jaar kerkersstraf da: hij ingaat, zonder éé-
ne zwakheid, zonderééne klacht, om Vlaan-
derens wille.
We danken en eeren hem om de groote
zedelijke kracht door zijn hoog voo.beeld
aan het strijdende Vlaanderen gegeven.
IBSKIEBMHlSIR.ll
V«3n hier en e§e!esas
Elverdinghe. Zondag 12 Februari,
wijding en inhuldiging van H. Theresia's
beeld, 's Avonds in de feestzaal voordracht
met lichtbeelden over 't Leven en de Ver
heerlijking van de H. Kleine Theresia ten
voordeele der Missies.
Wytschaete Bij Koninklijk besluit
van 1 Februari 1928 is de H. Castrique be
noemd tot burgemeester in vervanging van
den heer Catteau 1. ontslaggever. Onze
beste gelukwenschen.
Gheluwe Het nieuwe orgel De
plechtige inhuldiging van het nieuw orgel
te Gheluwe heeft plaats op Zondag ^Fe
bruari, te 2 uur, verjaardag der kroning Z.
H. den Raus Pius XI.
Programma: 1. Wijding van het nieuw
orgel door Z. E. H. Deken Huys; 2. Het
orgel als begeleider van den alouden kerk
zang Vespers van den Zondag; 3. Ser
moen over de rol van het orgel in de kerk
door E. H. Jozef ühesquiere, leeraar van in
kerkzang ter normaalschool vanThourout;
4. Het orgel als aanvuller der misgezan
gen a) Inleiding tot de MisGaudeamus
O. Depuydt; b) Offertorium voor Kerst
dag: twee Kerstmelodieën, César Franck; c)
Na de Consecratie, Choraal «O Hoofd vol
bloed... J. S. Bach; d) Onder de Commu
nie, Andante, F. Mendelssohn e) na de
mis, «Karei de Goede-MarschA. Reyns:
5. Het orgel als solo-instrument: a) Fanta
sia, in Sol klein, J. S. Bach: b) Choraal in
Mi groot, C. Franck; c) Alleluia, in Mi b
groot, J. Tilborghs; 6. Het orgel als bege
leider v. nieuwere kerkzangen: Lof. a) Ver
bum Supernum, driestemmig, A. De Boeck;
b) O Pulchritudo, tweestemmig, P. Pielc)
Ave Maria, twee stemmig, J. Rheinberger
d) Tantum ergo, eenstemmig,Em. Dethier;
e) Lied: Alle dagen, R. ühesquiere 7. Bij
't uitga in, Pontificale marsch. j. Lemmens.
Het orgel wordt bespeeld door de Hee
ren R. ühesquiere (1ste prijs voor orgel
aan het conservatorium te Genten oud-or
gelist der kerk); V. ühesquiere (orgelist
titularis) en E. H. J. ühesquiere.
Hollebeke Paard op hol Mau
rice Dehem reed op de Houthemstraat met
een jong paard en kar. Op zijn weg kwam
een vrachauto aangereden, liet geronk van
den motor deed het paard verschrikken
en wegvluchten. De jonge man sprong van
de kar met het ongelukkig gevolg dat het
wiel hem over den voet liep: het paard ont
sprong hem en nam de vlucht. Zonderdra-
len sprong Jules Goudezeune toe en hield
het dier staan. Maurice Dehem moest door
een geneesheer verzorgd worden.
St Eloy-Voormezeele Schrikkelijk
ongeluk. Een obus v. 110 Kilos ontploft
Twee dooden Een schrikkelijk ongeluk
heeft zich Vrijdag avond, rond 5,30 uur
voorgedaan te St-Eloy-Voormezeeie.
De genaamden Henri Schollaert, 30 jaar
oud, van Houthem.wijkKortewieleen Gas
ton Sohier 19 jaar oud, an Voormezeele,
waren op zoek gegaan naar obussen.
Het duurde niet lang of zij vonden er
een van 110 kilos op de landerijen van M.
Mahieu, dicht bij Hojlebeke, maar op het
grondgebied van St-Elpy-Voormezeele.
Dadelijk gingen zij aan 't werk en had
den reeds den kop van den obus afgedaan
om het poeder te bemachtigen die zij dan
aan de mannen die de onderstanden doen
springen, verkoopen, staken zij een soort
van lamp aan.
Eensklaps liet zich een verschrikkelijke
ontploffing hooren; de houwitser was aan
stukken gesprongen en de twee ongelukki
ge werklieden werden gedood.
Toegeloopen geburen vonden Schol
laert met afgeslagen hoofden armen.
Wat Sohier betreft, zijn lichaam vormde
niets anders dan stukken vleesch.
Men was verplicht de bebloede overblijf
selen in zakken bijeen te brengen.
Schollaert laat eene weduwe zonder
kinderen na.
Sohier, die ongehuwd is, moest eerst
daags zijn militaire diensttijd beginnen.
De Gendarmerie van Yper heeft een on
derzoek ingesteld.
Kemmel. Op Zondag 5 en Zondag
12 Ecbruari hadden wij in de gemeente
zaal een prachtig avondfeest, dat veel volk
uitgelokt had. Het geheim van Pater Ber
nardo heeft de moeilijksten bevredigd. De
heeren Depuydt M. Bekaert de Ennaerts en
Maelfait zijn artisten. De kleine Alfonso
mag niet vergeten zijn, want hij heeft het
wel gedaan en met de overige spelers
waar goede elementen ondeu steken, zal hij
op korten tijd goeden naam verwerven.
Liet kluchtspel, Mijnheer is op reis heelt
de lachspieren doen werken en H. Bekaert
met den knecht G. Ennaert hebben er veel
toegeholpen. En het muziek? 't Was fijntjes.
Wanneer nog want 't smaakt naar den
trog. 'k Was er bij.
Zillebeke. Hier in onze anders zoo
rustige gemeente hebben wij ook een too-
neelfeest gegad en waarom niet. Met man
nen lijk Bouciqué, Defien vader en zoon,
de gebroeders Pyck en Bordeaux kunnen
we vooruit en nievers en zouden wij moe
ten achteruit staan. Ook ziende dat ons volk
er zijn goesting in gevonden heeft zullen
wij maar aanhouden en door het tooneel
ons volk onderwijzen. De andere spelers
zullen ietwat worden ook, doch daar zit
aanleg in en 't en zal niet lang aanloopen
eer we een puike troep zullen hebben.
Een die 'tzag.
Neer-Waasten Gedenkteeken
Een komiteit is hiertot stand gekomen voor
het oprichten van een grafmonument ter
nagedachtenis van E. H. L. Delbove over
leden op 48 jarigen leeeftijd en die hier
zooveel goeds te weegbracht. De inschrij
ving is geopend en wij twijfelen er niet
aan of de parochianen zullen willen dat er
iets degelijks oprijze voor dien zoo dienst
vaardige priester.
Dadizeele In de laatste zitting van
den gemeenteraad werd het nieuw school-
kontrakt der beide aangenomen scholen
voor een termijn van 10jaren goedgekeurd.
Belangrijke wijzigingen werden eraantoe-
gebracht. Voor elke school wordt er
500 fr. toegestaan dienstig voor eene prijs—
uitdeeling aan deleerlingen. Een Fransche
leergang voor volxx assenen \x erd ingericht.
De lieer Herman Alfons wordt tot lesgever
benoemd.
Poperinghe. - K V. N. V. Afd. Pope-
ring/te. Op O. L. V. Lichtmis hadden we
'n puike algemeene vergadering der leden.
De afwezigen hadden ongelijk en mogen
spijt voelen dat ze de voordracht van Andrê
Vandenberghe niet hebben bijgewoond.
In rake, ongekunstelde doch sierlijke taal,
klaren en vasten opbouw, onweerlegbare
bewijsvoering ontwikkelaespreker betalge-
heele van onze strijd metais opvolgentlijke
vaste stellingen
Er bestaat 'n Vlaamsche Natie. Er
bestaat 'n Vlaamsch Volk. 'n Vlaamsche
geschiedenis, 'n Vlaamsche kunst, 'n Vlaam
sche tale, 'n Vlaamsche volksziel, kortom
'n Vlaamsche Natie, eeuwenoud. De staat
België ontstond slechts in 1830, kunstmatig
opgericht doel, 'n Belgische Geschiedenis?
Belgische Natie Belgische kunst, of ziel of
tale Geen kwestie van, De Vlaamsche
Natie heeft recht op Zelfstandigheid,
zelfbeschikking. De anti-Vlamingen zelf
erkennen dit recht bij alle andere volkeren,
zelfs bij Polen en Slovakken - niet bij de
Vlamingen. En toch mieken ze ons wijs dat
we vochten voor 't zelfbeschikkingsrecht,
voor de vrijheid der kleine volkeren. De
Polen die den oorlog verloren, genieten
thans van dat recht omdat hun recht 'n be
lang is voor de Fransche en Engelsche
Overwinnaars Polen los te maken van de
vijanden. V ij Vlamingen aan wien men
een groot deel van de zege dankt krijgen
geen recht omdat 't geen fransch belang is;
integendeel wij moeten worden uitgeroeid..!
Goddand, 't Vlaamsche ras is vruchtbaar
en onzejtoekomst bemoedigend terwijl men
i n Fran kri j k m eer dood kisten tel t da n w iegen.
De Flaminganten zagen klaar die
