•♦et ZONDAG 16 MAAKT 1884. N' 682. BIT "VTAiN" HET -A-H.E,OISr3DISSE12VLB3SrT Tegen de schurkerij der reserve. Schoolnieuvvs. De vrijdenkerij aangeleerd. Proficiat, Rolin! Tabak! tabak! Slok! slok! iVieuport. Van alles wat. GOD. EN VADERLAND Verschijnende eiken Zondag VRIJHEID EN MOEDERTAAL eel der Gazette WESTSTRAAT, 62. HENRI VION, Drukker-Uitgevcr. In verschillige steden en dorpen onzes lands en vooral der Vlaamsche gewesten, zijn er te wege meetingen tegen de Reserve en de af schaffing van de 10 frank maandegeld voor de huisgezinnen der soldaten onder dienst. In ons arrondissement verwekt de Reserve eene groote verontweerdiging en boezemt zij eenen verstaanbaren afkeer in. Hoe komt het toen dat nog geene enkele petitie in omloop is, dat nog geen enkele ver gadering is aangekondigd Van eenen vriend uit Luxemburg ontvangen wij het volgend schoolnieuws. Over goed twee maanden heeft men twee nieuwe katholieke scholen geopend in het kanton Durbuy. Zij worden bezocht door al de kinders die schooloude zijn op de parochie. Het kanton Durbuy telt 19 parochiën elke parochie heeft thans hare vrije schole, gehouden door uitmuntende onderwijzers. In een jaar herwaerts heeft het vrij onderwijs in dat kanton boven de 100 leerlingen gewonnen. De vrije onderwijzers worden meer en meer geacht, gezien en geëerbiedigd oiu hun voor beeldig gedrag, hunne bekwaamheid en zelf opoffering. Luxemburg is arm, doch het begrijpt de weerde van een goed, godsdienstig onderwijs. De katholieken getroosten zich zeer groote opofferingen, en God zegent deze. Wij wenschen dat ons kristene Vlaanderen den godsdienstigen iever van Luxemburg in het algemeen en van bet kanton Durbuy in het bezonder navolge. Te Antwerpen is een gemeenteraadsheer burgerlijk begraven geworden. De kinders opgevoed in de officieele krib hebben kroontjes moeten dragen in die ver eering der godloosheid. Op het geuzenhof hebben die arme kleenen de lofrede gehoord van de dood zonder priester, gebed noch kruis. Broeder Arthur Cornet, professor in eene officieele school, las eene redevoering namens de vrijmetselaars van Antwerpen. Leve de onzijdigheid van de officieele scholen Minister Rolin gaat Woensdag in zijn kapotje geweest zijn op het Hof van Beroep van Brussel. Deze rechtbank heeft beslist dat er voor de kieskeuringe van Bamesse laatst geene getuig schriften van schoolbezoek noodig waren. De wet vereischt die getuignissen niet en de wil van eenen minister, al heet hij Rolinus, kan de wet niet veranderen. Aaie, mijne curculairen, klaagt Rolinus zeker. Nu, 't is wel besteed dat ons minister een leske gekregen heeft. Hij heeft het niet gestolen Dat vonnis, ten ware dat het de cassade krege in cassatie, zal aan 6,000 gekeurden het kiesrecht, dat hun betwist was, behouden. Des te beter. De Ministers zeggen dat de tabak in onze provincie door den band 6 kilo drogen tabak de are geeft. Daarom doen zij aan de planters van al kantons van Westvlaanderen, uitgeweerd acht kantons van langs de zuidelijke grenzen, de eere van 3 centimen rechten per plante te mogen betalen. Tabakplanters, gij gaat toch zeker de Ministers uit dankbaarheid vragen naar de kaffiebale Smoorders en snuivers, gij moet lauwer kronen vlechten voor de Ministers en de liberale partij Achteruit paters, nonnen en klerikalen! Van u hadden wij nooit de 3 centimen rechten op een tabakplantje gekregen. Leve de Ministers, dat zijn volksvrienden De Kamer. Deze week was de Kamer bezig met het onderzoek van de begrooting der openbare werken. Veel redenaars voerden het woord, meest over zaken van plaatselijk belang. M. Beernaert, wiens gezag in kwestie van openbare werken onbetwistbaar is, sprak eene lange redevoering uit over de inrichting en werking van liet ministerie der openbare werken. Hij bewees dat de kosten van dit departement 18 millioen meer bedragen dan over 6 jaar; dat een kilometer ijzerweg nu 400 fr. kost van exploitatie tegen dan 280 omdat er te veel centralisatie bestaat en steunde op de noodzakelijkheid van besparingen in te voeren. Hij stelde ook voor den jubilé der Belgische ijzerwegen te vieren met feesten maar sust kleene bedienden der spoorbanen eenen goeden stuiver drinkgeld te schenken. M. Le Iiardy, een liberaal, stelde voor den tarief van deu ijzerweg op te slaan. Zeker om den inlandschen landbouw geheel plat te leggen Onvoorziene gebeurtenis! M. Olin, wiens fame als bestierder O is, heeft de ineedoogendheid der Kamer getracht te bekomen met 1,008,000 frank besparingen op zijn budjet voor te stellen. Wij juichen het princiep dier besparing toe; maar wij beklagen het dat de Minister wil sparen op het loon van kleene bedienden, die rooi genoeg hebben voor te leven, 't Kwaad zit in de groote bedienden en het overdreven getal der ambtenaars, niet in de grootte der hure van machinisten en diergelijke slaven, heer Minister. Woensdag vroeg M. Houzeau, liberaal van Bergen, om te mogen het ministerie interpel- leeren over het vraagboek voor de kiesexaams, vraagboek dat door geheel het land met eenen schaterlach van compassie is begroet geweest. Er werd besloten dat de interpellatie zou gedaan zijn, heden Zaterdag. Woensdag, Donderdag en Vrijdag heeft de discussie gerold op kwestiën van plaatselijke belangen. Stippen wij nogtans aan twee redevoeringen die gansch het land aangaan deze van M. Olin en van M. Sabatier. Minister Olin heeft geboft met zijn bestier als eene vischvrouw met beur ware. Te veel geschreeuw en te wenig reden Hij heeft geweigerd recht te doen aan bijna al de reclamatiën van plaatselijk belang, die zijn gedaan geweest. Achter den zwetsenden heer Olin werd het woord gevoerd door den heer Sabatier. Deze liberaal van Charleroi werd met de grootste aandacht aanhoord. Hij bewees met goede redens dat de Staat den ijzerweg in slechte conditiën exploiteert; dat de boeken kwalijk gehouden zijndat er groot verlies is op de vermaking van het spoorweggetuig en dat deze vermaking door de bezondere nijverheid en bij middel van aanbesteding zou moeten uitgevoerd zijn. M. Sabatier is zeer te huis in zaken van handel en nijverheid. Zijne redevoering is daarom Olinus op zijn hoofd gevallen als een eemer koud water. Een groot deel der Linkerzijde deed met Sabatier en zei lijk Watonnoozeie minister is M. Olin toch! De officieele scholen van allen rang en sland zijn ónder eene gelukkige sterre geboren. Van langs om min kinders en min ruzie en rooi, en van langs om meer geld. Wat zegt ge? Ons schatkist zweet aarmoe en is gratemager. Het is niets van te krijgen voor handel en nijverheid, boerderij 011 groote werken van openbaar nut. Spreekt gij van geld voor cone nieuwe statie te Dixmnde of te Cortemarck, voor eene brugge of eenen ijzeyweg, aaië, mensehen, ze smijt heure arms open en t is een leven van klagen en lamenteeren van do andere wereld. Twee zijn nogtans voort welgekomen het Leger en het geusch Onderwijs. Hetgeusch onderwijs is voor te naaste jare reeds 8SO.OOO frank vermeerdering bij van de iare beloofd. Laat de boertjes maar derschen en de wind maar waaien. Het officieel onderwijs zal zijn stnlleke gestrieweid zijn; dat de openbare belangen van handel en nijverheid hen zeiven helpen. Allons, kiezers, belooft de liberalen maar van voor hen te stemmen zij en sparen toch niets voor hunne scholen en mamzeltjes. Voorde kosten van hot schoolonderzoek in 1884 is er frank gestemd geweest. Hoeveel van deze aanzienlijke som reeds verteerd is, weten wij niet. Zou niemand dit kunnen achterhalen? Zal het schoolonderzoek eindigen, wanneer de 08,200 frank; gestemd voor 1884, rallen verbruikt zijn? Wie kan dat zeggen? Eindigt liet schoolonderzoek, bet zal wel een ander enkwest in do plaatse springen. Veel liberalen waterlanden sedert zij de reke ningen der sociëteit Couvreur en Cie vernomen hebben. Velen zouden een onderzoek willen tegen de kerkfabrieken, de paters en de nonnen. Het ware een goed middeltje om smakelijk !e eten en te drinken op de kosten des lands en rijke betaald te zijn op den hoop toe. En daarom staan zij met hun hoedje in de hand en smeeken zij de Ministers Haast u, haast u, nog een enkwest, nog'non kaas, noch 'nen koeke. Toen voor liet kind een aangezicht te geven, spreken zy voor het volk van de misbruiken bestaande in de kloosters, do rijkdommen der nunnetjes, de overtreding der wetten door de paters en patati patata. Groote woorden genoeg en zinsneden schetterend lijk een trompette. Maar de grond van alles is geldzucht en godsdiensthaat. Ik heb wonder of liet volk niet zal klaar zien in de comedie der enk westen tegen de katholieke instellingen. Ik wenschte en hope van ja. Slok, slok, heeft al genoeg geboerd. De fransche dagbladeren doen opmerken dat het wonderlijk is hoe de waarzegsters en kaarte- treksters vermenigvuldigen sedert dat het onderwijs wereldsch wordt of beter vergeusd wordt. De opkweekelingen van die scholen, waarde meester of meesteres onzijdig is en van God niet spreken mag, gaan van langs om meer, hoe meer zij God verlaten, hunne toekomst aan oordjestekkers en bedriegers afvragen. De schrijver van een geheel ongodsdienstig fransch dagblad, M. Sarcey staat er op verstomd, en zegt dat hij, in een klein nieuwsblad van Marseille, in één nummer, zes aankondigingen heeft gevonden van waarzegsters, kaarletreksters en soortgelijken, die hunne kunst aanbevelen in de gunst van eenieder. Hoe is't mogelijk, vraagt die liberale schrijver, in onze verlichte eeuwe, tot schande van het menschelijk verstand, dat in éene stad zes zulke te vinden zijn, en dat er zooveel men sehen de geheimen der toekomst komen vragen. Wel loch, M. Francis Sarcey, de zaak is geheel eenvoudig, hoe min geloot, hoe meer bijgeloof! Een groote en diepgrondige christene schrijver, J. Balmés, maakt de volgende bemerking Te vergeefs poogt men hel godsdienstig gevoel te vernietigendiep is het in 's menschens hert geprent en is eene noodwendigheid van het mensch- dom geworden. Indien men aan het volk den waren Godsdienst ontneemt, 'l volk zal een valschen gods dienst aankleven. Ziet men dit niet hij de ongeluk kige volkeren die ongodsdienstig icorden Te Parijs, hij voorbeeld, vindt men mannon en vrouwen die niet meer in God gelooven, en met eene iconderbare onderdanigheid de uitspraak aanveerden van eenen kwakzalver die de toekomst aankondigt Weet gij wat zulke zonderlykheden In teekenen? Zij beteekenen dat de mensch zich tot dit kort,. leven niet kan beperken. Eene inwendige stem roept hem gedurig toe dat alles met de aarde niet eindigt; dat er een ander leven bestaat, eene andere wereld. Als do mensch verloren heeft hot geloof, dit hemelsch licht dat heiu in den weg der waarheid geleidde, dan dwaalt hij al tastende in de diepste duisternissen, hij aanbid afgoden van zijne uit vinding. wanneer hij eens opgehouden Leeft don eenigen waren God te aanbidden. Daarom aanveerdt hij bevoorrechte mensehen wder geest lot hoogere kringen stijgt; daarom erkent li ij de mogelijkheid van de geheimen der toekomst te kennendaarom is't dat hij naar de stem van eenen bedrieger luistert wanneer hij de stem van den Priester niet meer wil aanliooren. Minister Aan Humbeeck heeft, te Brussel, een schoolmuseum ingericht, eene soorte van harakke die de kinders nooit geen once deugd zal doen en maar bezocht is. eenen verwaanden keer. door personen uit den vreemde en eenige zeldzame kurieuze neuzen. Die harakke kostte het eerste jaar maar 20,000 fr. Dat was toch te wenig, aangezien dat alles zoo diere is in den ofiicieelen schoolwinkel. Ook kost zij nu reeds 60,000 frank, waarvan er 47,000 verloren gaan in drinkgeld voor het personeel van het middenbestier, en in vergoedingen voor buitengewone werken, waardoor de jaargelden van sommige hooge ambtenaars verdubbeld worden. Betaalt en werkt gij u dood, landbouwers en ambachtslieden, groote katten zullen smakelijk eten en rustig slorpen op uwe gezondheid. Hebben is hebben, en krijgen is de kunste. menseheneen officieele schoolvos heeft overjaai' 19,750 frank betaald geweest van jaarwedde en vergeldingen. 19.750 frank! Dat is andere thé dan de 600 der Onderpastors en de pré van onze piotjes. In 1828, schreef M. Joseph Lebeau, een man van groote politieke bekwaamheid en een der hoofden van de liberale partij, het volgend in Mathieu Laenshergh Mgr Van Bommel (bisschop can Luik) vraagt dat de Kerk alzoo vrij iceze in haar uitwendig bestier als zij het noodzakelijk is in hare leeringe. De predikatie, de bediening der Sakramenten: het onder v-ijs der geestelijken, de onderhoud der Riten, de betrekkingen met het Opperhoofd der Kerk zouden niet meer hinderpalen mogen ontmoeten dan het afgezonderd gebed. Deze stelling is in den grond niet anders dan de godsdienstige vrijheid. Na onze Omwenteling deelde het Nationaal Congres deze gedachten. Do volledige vrijheid van Godsdienst werd klaar en duidelijk in de Constitutie geschreven en gewaarborgd. Het stelsel van fraraacon Defacqz, dat de Kerk onder het toezicht van den Staat gesteld en de geestelijke macht aan de tijdelyke onderworpen hadde, werd met eene groote meerderheid verworpen. Dat is een feit, bewezen door de geschiedenis, al zuchten herkend door eenen gezworen kerkvijand, door professor Laurent in zijn boek L'Eqlisc et VEtat, T. II, p. 387. Thans beweert M. Bara op de Kerk en de geestelijkheid de rechten van toezicht en onderzoek te bezitten die het Congres den Staat geweigerd heeft; thans verloochent de liberale partij de edel moedige gedachten van M. Lebeau en wil zij voor de Kerk eene verslaving, zoo drukkend en zoo algemeen, dat Jantje Kaas ze hadde slecht gevonden. Zulks bewijst dat de liberalen ten huidigen dage niet alleenlijk den Godsdienst verloochenen, maar zelfs de Grondwet en de vrijheid voor wier kam pioenen zij zich uitgeven. In deze omstandigheden moeten de katholieken zich nauwer en bijder aaneensluiten voor de onaf- hanklijkheid der Kerk en de ware grondwettige overleveringen te verdedigen. Eendracht maakt macht 1 M. Van Beneden, professor bij de katholieke Hoogosehool van Leuven, is lid genaamd der Koninklijke Akademie van Stockholm. Deze benaming is eene eere voor den Belgischen geleerde en voorde Universiteit die hem onder haie leeraars telt sedert eene halve eeuw. De ónderstatie-oversten van den Staat hebben nog de heloonii g niet ontvangen, die zij gemeenlijk met Nieuwjaar krijgen. Waarom zoo lange wachten van betalen? l)e klei ne bedienden en zwemmen in het geld niet en liebl en die belooning meegerekend voor onvermijdiijke uitgaven. Eene prolcstantsche gazelle van Brussel schrijft wat volgt ra ii Alle niededeelingen, artikels en brieven moeten uiterlijk tegen den Vrijdag noen in liet Bureel besteld worde.,; alwaar men ten allen tijde Van abonneeren aan 4 fr. 50 per jaar of O fr 50 voor zes maanden Ieder inschrijver mag wegens zijn bedrijf eeno bekendmaking van 10 regels gratis in twee nummers doen plaatsen. I>« affichen gedrukt bij den Uitgever worden eens kostvrij in de Gazette overgenomen en de annoucenprijs is 15 c deu drukregel. Een Marktbulletijn verschijnt den Woensdag avond, dat aan de inschrijvers op hunne vraag toegezonden wordt mits de toelaag van 75 centimen. De inschrijvingen eindigen met eiken 31 December SSMW WIM& w

HISTORISCHE KRANTEN

Gazette van Dixmude (1871-1914) | 1884 | | pagina 1