Ba
VÏJFTIFNDF
JAARGANG.
ZONDAG 8
MAART
GO» EN VADERLAND
VRIJHEID EN MOEDERTAAL
755.
§885.
EK VAlJST
EZ2ET
^a^K/OJSrüTSSHI^ZE^TT
De Kamer.
’s Lamls fiaaiwien.
Maren en raden.
Hel luiden der klokken.
Triomf te Verviers.
Verschijnende eiken Zondag
II
•'■“J'" - .«O, P" 80
----
txetle wt
C.
1
Onze lezers gelieven te bemerken dat de
begroeting van 1886 een overschot aanbiedt van
wordt een echt schandaal. Dat de liberalen nog
iets zegden dat gegrond is, dat het onderwijs
kan bevoordeeligen, dat de opvoeding kan
Dinsdag. M. Neujean van Luik klapt geheel
de zitting tegen de schoolwet en hare toepassing
en zegt dat hij des anderdags zijne redevoering
zal voortzetten.
Niets dat nieuwe is in zijne trotsche hekeling,
geldwezen verbeteren en ons terugbrengen tot
die bonis of overschotten, welke de heer Gjraux
en A.ons’ belaas, ontwend hadden.
Wij zijn overtuigd dat al de ware vrienden
des lands het gouvernement zullen helpen om
alle nuttelooze uitgaven, alle verkwistingen
langzamerhand te doen verdwijnen en in de
schatkist geld en rijkdom te brengen door wijs
beleid en zuinigheid.
Hoe staat het met s lands financiën
Op deze vraag gaf M. Beernaert onlangs den
volgenden uitleg ter gelegenheid van de voor-
draging der gewone begroetingen voor 1885.
Het dienstjaar 1882 sluit met een tekort op de
gewone diensten van 15,240,844 fr, 22 c.
Ditvanl883, met een tekort van 18,509,400 fr.
11 c.
De waarschijnlijke uitslagen voor 1884 ver
minderen het drie maanden geleden voorziene
tekort tot het cijfer van 18,282,036 fr. 89 c.,
’t gebruik der dotatie van aflossing er bij
begrepen.
Niettegenstaande dit, sluit de algemeens
toestand der schatkist op 1 Januari 1885 met
een overschot van 22,168,708 fr. 92 c. Maar de
buitengewone dienst sluit met een tekort van
5,789,641 frank. Wij komen zoo op 1 Januari
1885 tot een batig slot van 16,379,164 fr. 91 c.
dus met eenige buitengewone hulpmiddelen een
totaal van 27,549,000 frank.
Maar de lasten, spruitende uit de gestemde en
op 1885 overgebrachte kredieten, overtreffen
het cijfer met eene som van 8,849,938 fr. 62 c.
’t Is met dit algemeen saldo in deficiet dat het
tegenwoordig dienstjaar geopend wordt.
De Kamer weet dat de begrooting van 1885
overgelegd weid. met een klein overschot
1886 biedt een Mprschot aan van 1,389,076 fr.,
dat wij hopen la ter te zullen kunnen ttergrooten.
Eugeen ’t Kint, de oude vriend van Lolo en
de vrije zeden, heeft een jaar gevang afslag
gekregen, zoodat hij zal vrij zijn den '31 December
aanstaande. Vrijdagavond acht dagen donderde
en bliksemde en was het een helleweder in het
Zuiden van Frankrijk. Drie Amerikaanders uit
den Staat Iowa, beschuldigd van hunnen ouden,
kreupelen vader opgehangen. te hebben, werden
dezer dagen door het volk uit het gevang van
Audubon gehaald, gewond met pistoolschoten
enopgeknoopt op de markt. De Bangue popu
laire du travail et de l'épargne de Paris is
gesprongen. Die volksbank was bestierd door
vrijmetselaars, goed gekend in de politieke wereld.
Die menschlievende broeders hebben toch zoo wel
gezorgd voor de spaaroortjes van burgertjes en
werklieden! Jules Roche, een der dweepzuchtige
ste priesterhaters van geheel Frankrijk, was
langen tijd een godvruchtige ziele. De geestelijkheid
bewees hem veel diensten. Hij beloont ze nu met
ondankbaarheid. Hij, en M. Bara, ’t is een schoon
koppeltje. Ondankbaren 1 Zwijgt jongens, van de
Aran'sche j uryOctAVe Mar oud 14 jaar,schoot
te Trith Saint-Léger, met igezetten wille zijnen
stiefvader dood, na gepoogd te hebban zijne moeder
aan.den hals te brengen. Hij verschijnt voor de
Assisen van het Noörderdépartement, zijne misdaad
is bewezen en de jurij... verklaart hem onplichtig.
Ah, moest men jongens straffen voor zulk een prulle,
ze zouden welhaast geene leute meer mogen hebbe®.
De Romeinen naaiden de vadermoorders te zamen
met skorpioenen en venijnige slangen in eenen
lederen zak. Die Romeinen waren onnoozelaars.
volgens de bedendaagsche ooilijkaars. In zes
jaar naamde M. Bara bij het Beroepshof van Gent
negen raadsleden, alle negen gloeiende liberalen.
Zou het katholiek ministerie nu de plaats open
gekomen in die rechtbank niet vullen met eenen
liberaal voor een veranderingske’l Velen vreezen.
De Russische Staatsraad Podvyssotsky begon
op drie-en-vijftigjarigen ouderdom te leeren voor
geneesheer, en heeft zoo wel gestudeerd dat hij
thans professor van medecijne is te Dorpat. Daaruit
blijkt dat men nooit te oud is om te leeren, als men
kort oor-deel heeft.
De gemeenten Marck (Westvlaanderen)
Ryckhoven en Hechte! (Limburg) zijn bemachtigd
hunne eenige, noodelooze gemeenteschool af te
schaffen. Baron De Vrière, gewezen minister
van Binnenlandsche Zaken, is van zijne doodelijke
ziekte hersteld Zegt Pater Didon Willen alles
weten ter oude van 17 jaar is een zeker middel voor
niets meer te kennen ter oude van 40.
Maximiliaan I, keizer van Mexiko, door den kop
geschoten te Queretaro, vergelijkt de heerschzucht
aan eenen luchtbal. In vredestijd wonen de
vrouwen der getrouwde soldaten in Engeland
gewoonlijk bij hunne echtgenooten in de kazernen.
De vermaarde Engelsche staatsman Burke heeft
geschreven dat de wil van den gröoten hoop zelden
met de belangen van den grooten hoop overeen
komt. Dat is zeer waar. Te Lugano werden er
nu kortelings twee makers van valsch papiergeld
gestekt en in Henegouwen zijn er verscheidene
koolmijnders aangehouden voor opstoking tot
opstand en geweldadigheden op personen, die
weigerden deel te nemen aan de werkstaking der
Borinage.
In Rusland komt men nog al veel vrouwen
tegen die hooge studiën doen. Weet gij welk er het
zedelijk en maatschapiijk gevolg dier studie is?
De Allgemeine deutsche Lehrer,zeitung zegt het in
baar nummer van den 22 Februari. 25 ten honderd
krijgen hersenziekten en 20 ten honderd geraken
hier of daar aan een eerlijk bestaantje. Wat denken
daarvan de pedanten die van de vrouwen
advokatesseu willen maken?
Te Ronsse vieren de katholieken te wege
verscheidene groote feesten, omdat het Beroepshof
van Gent de onschuld niet straffende den heer
burgmeester De Malander, vervolgd voor zooge
zegde vervalsching der kiezerslijsten vrijsprak.
De eerste is gesteld op vandage 8 Maart, de laatste
op den 9 April. M. Michels van Brussel heeft het
vel van den wallevisch van Oostende gekocht, vooi’
het te reeden, op'te vullen en te bewaren. Het
Domhotel van Keulen is ingevallen. De bewoners,
verwittigd door kraken en wikkelen, konden ge
lukkiglijk nog aan tijden vluchten. Victor
Vandörheydsn, liberaal van Tongeren, is door de
Assisen van Limburg tot tweemaal 26 frank boete
veroordeeld voor, in staat van faling zijnde, twee
maal zonder recht te hebben dpel genomen aaa.de
(Vervolg).
Met het recht van te doen luiden is verbonden
het recht van de luiders te noemen, als ook het recht
van.de sleutels te houden van de kerk en van den
toren.
Volgens art. 33 van ’t dekreet van 1809 zijn de
luiders te noemen door de kerkmeesters, op
voorstel van den Pastor. Voor de kerken, gelijk
voor uwe huizen, zijn de sleutels een noodige
middel om de dingen die er in zijn te bewaren.
De Pastor is de natuurlijke bewaarder van de
kerk en hare afhankelijkheden, als sacristie en
toren. Hij is verantwoordelijk voor al ds dingen
die er in gesloten zijn. Het recht van den Pastor
of deservitor, om, hij alleen, de sleutels van de
kerk en van den toren te bewaren, is gestaafd
en erkend geweest in alle omstandigheden.
(Lauwers.) Niemand en heeft het recht in een
van die gebouwen binnen te gaan, op de uren dat
zij moeten gesloten zijn, zonder de bemachtiging
van den Pastor. (Brixhe).
De Burgemeester en bezit geen recht dat de
loochening van dat recht van den Pastor zou zijn,
en in de gevallen van buitengewone noodzakelijk
heid, in die buitengewoon rare gevallen, waarin
het aan de gemeente-overheid toegelatèn is van te
doen luiden, het zou tegen de rechte reden zijn
andere luiders in de kerk te brengen als die der
fabriek (Brixhe), die het betrouwen hebben van
den Pastor en van de fabriek, voor het bewaren
van de dingen die in de kerk en op den toren zijn.
Niemand en heeft het recht, gelijk er komt
get.eid te zijn, in een van die gebouwen binnen te
gr.an, op de uren dat zij gesloten zijn, zonder de
bemachtiging van den Pastor. Waaruit ik besluit,
-ku-tra. .zeik.' «a..
gemeente toebehoort, de persoon die het opwindt,
ten minsten aan den Pastor moet aanstaan.
Eenige punten uit de geschiedenis van de wet.
1. Het gemeentebestier is onbevoegd om het
gebruik van de klokken der parochiekerken te
regelen.
In 1839 wierd er, door den Bisschop van Doornik
en den Aartsbisschop van Kamerijk, met den
gouverneur van Henegouw, een reglement voor
het luiden van die klokken vastgesteld. Den
26 Februari 1840 nam de gemeenteraad van
Froidchapelle op hem het luiden van de kerke-
klokken voor te schrijven, in gevallen door dat
reglement niet bepaald. Zijne beraadslaginge wierd
te niëte gedaan bij koninklijk besluit van
12 Mei 1841.
2. De provintiale raden en hebben het recht niet
het gebruik van die klokken te regelen.
De provintiale raad van Henegouw aanveerde,
den 5 Juli 1841, een reglement dat, bij koninklijk
besluit van den 20 Augusti daarna, voor onbe-
paalden tijd wierd uitgesteld.
3. Een avis van den Staatsraad, op date van
17 Juni 1840, heeft uitgesproken
Dat de Pastor of deservitor, hij alleen, den
sleutel van den kloktoren moet hebben, gelijk hij
den sleutel heeft van de kerk, en dat, de maire (of
burgemeester) het recht niet heeft een tweeden
sleutel te hebben.
4. In 1856, kwamen er moeilijkheden over in de
gemeente van Biesles (Dep* der Hooge-Marne), en
de minister van het publiek onderwijs en van de
eerediensten, M. Rouland, verklaarde, bij brief
van 20 November 1857, dat de Pastor, krachtens
het recht van politie binnen de kerk dat aan hem
alleen toebehoort, grond heeft om te eischen dat
de maire zich met hem zou verstaan, om den dienst
van het uurwerk toe te vertrouwen aan een be
zorger die van den Pastor kan aanveerd zijn.
5. Den 6 November 1876 maakt het gemeente
bestuur van Oostende een reglement voor het
luiden van de klokken, ter uitzondering, is er
gezeid, van de kerken, waaraan de schikkingen
van art. 48 wet germinal jaar X, toepasselijk
zijn.
Het bestuur van Oostende heeft zeer wel gevoeld
dat het, zonder zijne macht te buiten te gaan, in de
onmogelijkheid was van zich te moeien met het
luiden der parochiekerken.
6. Den 15 December wierd er van ’t luiden
gesproken, ter gelegenheid van het reglement van
Oostende, in de Kamers der volksvertegenwoor
digers.
Allen kwamen overeen, wat de parochiekerken
aangaat, dat het gemeentebestuur onbevoegd is om
iets hoegenaamds van den dienst van die klokken
te regelen.
7. Het reglement van Oostende, waarin het
bestuur van die stad zijne macht niet te buiten
gegaan had, wierd bevestigd door een besluit van
het hof van het hof van Cassatie, op date van
3 Februari 1879.
Het reglement der stad Oostende van den
6 November 1876, zegt het hof, is door de
gemeentemacht binnen de palen van hare töege-
schrevene rechten vastgesteld.
altijd de oude, versleten praat. M. Neujean
geniet de eere van de Kamer en het publiek te
verdrieten en s lands geld noodeloos te doen
uitgeven. De liberale zagerij over de schoolwet bij de '1,400,600 frank, welk waarschijnlijk
nog door besparingen zal vermeerderd worden.
Het katholiek ministerie, zoo men ziet, wil
getrouw blijven aan zijne beloften, ’s lands
Bureel der Gazette WILGENDIJKSTRAAT, 30. HENRI VION, Drukker-Uitgever.
d.n d,,k„e.l. - B.n M.HuWI.Bin d.. Wd».d.S „o.d, d« d. iasohrijvei-B op „,.g wi «U. d’. AJE15
verbeterenwij zouden het aanslepen der rede-
twistingen niet beklagen. Maar zij spreken om
te spreken en zijn zelven overtuigd van de
volkomen nutteloosheid hunner ongepaste
uitvallen.’s Lands belangen, bah, die moeten
maar wachten tot dat de minderheid zwijgt
van vermoeidheid! Wij zien het aankomen. De
liberale minderheid, slag op slag veroordeeld
door het land, zal de bespreking van de bud-
jetten rekken en rekken dat de sluittijd van het
parlementair aankome zonder dat de wetten en
maatregels, vereischt door ’s lands belangen
onderzocht of gestemd zijn.
Katholieke meerderheid, gaat gij u laten om
den tuin leiden? Het parlementair regiem is
ingesteld om’s lands belangen, ’s volks welzijn
te bevorderen. Gaat gij dulden dat het in
de handen eener dolle minderheid een middel
worde om s lands verval te bewerken,
om onze nationale instellingen te doen
verachten? Wijsheid en krachtdadigheid, als
het u belieftliet land houdt angstig de oogen op
u gevestigd
Woensdag. Eene ure en half zagerij Neujean.
Uitmuntende redevoering van M. Woeste,
die de schoolwet wreekt over de razende doch
onnoozele aanrandingen der liberalen en, de
geuzen zelven aangaande, bewijst hoe de
liberalen hakke en makke geweest zijn met de
radikalen en hebben willen den Godsdienst
4öodelijk wonden door hunne wet van 1879.
agip- .4^.-
schreven over de begrooting van het onderwijs.
Katholieke redenaars, maakt het kort. Het land
weet wat de Schoolwet is en hoe gematigd zij is
uitgevoerd. Waarom den liberalen prietpraat
nog de eere eener lange antwoord jennen?
M. Loslever is gekozen met 27 stemmen
meerderheid tot lid van de Kamer der
Volksvertegenwoordigers.
De parlementaire meerderheid der
katholieken rijst van 34 tot 36 stemmen De
geuzerij lijdt eene gevoelige onderlaag.
Katholiek gouvernement, wees krachtdadig
het land eischt het.
8; Den 19 Januari 1881, in de zake van Wul-
veringhem, bevestigt het hof van Appel van Gent,
het vonnis van den rechtbank van Veurne, door
een besluit, waarin de volgende principen, onder
andere, gestaafd zijn.
De kerkeklokken zijn uit wezentlijken aard,
dingen van religie, onder de waakzaamheid
gelaten en de verantwoordelijkheid van het bureel
der kerkmeesters en van den Pastor, alhoewel
art. 48 der wet van 18 germinal jaar X, toelate
die klokken, met de bemachtiging der plaatselijke
politie, voor wereldlijke luidingen te gebruiken.
De Pastor en de kerkmeesters moeten waken om
de dingen die in de kerke zijn te bewaren; zij zijn
er verantwoordelijk over, en hunne waakzaamheid
en zou maar in schijn kunnen bestaan, als zij niet
alleen de sleutels van de kerken en zouden in
handen hebben.
9. Den 14 Juli 1882 doet de rechtbank van
Dendermonde uitspraak in de zake vön de ge
meente tegen de kerkfabriek van Calloo, door een
vonnis waaruit wij de volgende punten nemen
Art. 48 der wet van 18 germinal jaar X, onder
werpt. het klokkenluiden, om de geloovigen naar de
goddelijke diensten te roepen, aan een reglement
waarover de bisschop en de prefect overeengekomen
zijn.
Indien het kerkelijk gezag de klokken buiten dat
reglement en om eene andere reden als degodde-
lijke diensten, maar en mag doen luiden met de
bemachtiging der plaatselijke politie, daaruit en
volgt er niet dat het plaatselijk gezag het recht
heeft van zelve het luiden van de klokken voor
burgerlijke gebruiken of gemeentegebruiken te
regelen; art. 48 van gemelde wet, de eenigste
wettelijke schikking die over het klokkeluiden
bestaat, en geeft aan het gemeentegezag het recht
-v 'j
staat alleenlijk aan de plaatselijke politie een recht j
van veto (of verbod), ten voordeele van de
publieke rust.
Door zijn godsdienstigén aard, sluit het gebruik
voor den katholieken eeredienst alle wereldsch
gebruik uit van de gemeente, zelfs toen wanneer
het vaste zou staan dat de kerk een eigendom is
van de gemeentedie eigendom, uit natuur en aard,
van den publieken eigendom der gemeente geen
deel kunnende maken, tenzij met den last van het-
uitsluitelijk gebruik ten voordeele van den
katholieken eeredienst.
De eenigste gevallen in dewelke het, bij onheuge-
lijk gebruik, door den nood opgelegd, toegelaten is
de kerkeklokken voor een wereldsch gebruik te doen
luiden het zijn de dringende gevallen of buiten
gewone omstandigheden, als brand, overstrooming,:
inval van den vijand, en toen nog en handelt het
gemeentegezag niet bij wijze van beschikking, maar
bij wijze van verzoek.
Een tegenstrijdig gébruik, of bestond het vaste,
en zou maar maken dat er een acte van verdraag
zaamheid is, vermits er met het gebruik van de
kerke waarvan de toren een deel is, geen gebruik
tegenstrijdig aan hare beschikking kan samen
staan, en dat een tegenstrijdig gebruik eene wet
van publieke orde zou overtreden, eene wet die de
toegeschrevene rechten en de bevoegdheid der
ingestelde overheden is komen regelen.
Met een uurwerk in den kerketoren te.stellen en
heeft de gemeente het recht niet kunnen bekomen
van den vrijen toegang naar den toren te hebben,
voor zulk een persoon die, volgens hare beliefte,
zonder eenige overeenkomst der geestelijke over
heid, zal genoemd zijn.
De rechtswetenschap en de uitspraken van de
hoven en tribunalen erkennen dat de Pastor, hij
alleen, zelfs met uitsluiting van de kerkmeesters,
het recht heeft den sleutel te bewaren van den
toren gelijk van de kerk, vermits hij alleen
verantwoordelijk is voor al de dingen die er in
zijn van toen af, buiten de bestemming van de
kerke voor ’t gebruik van den godsdienst, niemand
en heeft het recht van er in te gaan om eene
bezondere reden, of op de uren dat zij gesloten is,
zonder de toestemming van den Pastor.
Die punten uit de geschiedenis van de wet,
bevestigende princiepen over het luiden van de
klokken der parochiekerken.
(Slot Zondag.)
