H£T-ARRONDISSEMENT Rousselare Ponermphe* Veurne Nienpoort Oostende Benoeming vau Burgmeesters. 42ste Jaar. God en Vaderland. Vrijheid en Moedertaal Zondag 7 Januari 1912. n° 1. Het LA ND heeft weer nog eens gesproken! Aan «r De Vrije Burger. Uitslag der laatste volkstelling. Hoüfci?uisfc Clettckef)HMoufcl?uisfc dot)cket»sl?ove ^Vtetfckeiu Sommige liberale dagbladen verzetten bergen van cijfers en doen wonderen van rekenkundige wetenschap om te bewijzen, dat het verplichtend onderwijs alleen bekwaam is, het getal onwetenden, in den lande, te verminderenja zelfs, heel en al nul te maken. En ze zien niet of liever ze willen niet zien, dat, zonder het verplichtend onder wijs, het getal ongeletterden toch wel afneemt. En ze zien niet of ze willen niet zien, dat, in hot land waar ze hun idealen, in zake onderwijs, gaan opdoen, het ver plichtend onderwijs bankroet is gegaan. En als ze de schoonste gelegenheid klaar hebben om dat verplichtend onderwijs in te brengen, laten zij ze voorbijgaan Waarom? Omdat het LAND geen 20,000,000 wilde geven aan broerkes en nonnekes?!? Wij weten welk een vogelschrik die 20,000,000 was! De katholieken hebben er mee gedaan wat de vogels er mee doen. Maar het LAND Zijn zij het LAND misschien, die op 16 Oogst al huilend en schreeuwend liepen achter de schreeuwers en de spuwers uit de linkerzijde der Kamers? Men heeft het toch beweerd, in October laatstleden De groote steden, met hunne ver lichtte^?) kiezers waren 't LAND, de buiten-dorpen met hun klerikale dom pers waren NIETS Zoo, zij zijn NIETS, die duizende stem men meerderheid hebben in den lande? Zij weten wel beter, de kartelmannen, waarbij het kwam, dat de stemming dor wet Schollaert verdaagd moest worden. Ziehier een voorstel, Heeren gezellen Indien ge zoo zeker zijt, het LAND te zijn, komt dan voor 't kiezerskorps van Juni met uw program van verplichtend onderwijs, voor de kinders vanaf zes jaren tot hun veertien jaren, inbegrepen, op straf van boete of van verlies van kiesrecht! Laat overal maar de leus weerklinken <- Geen bijlagen voor 't vrij onderwijs komt zelfs maar af met die onder wijs-her vorming laatst nog door de verlichtte Fédêratie der liberale en en socialitische onderwijzers voorgesteld; maar, weest ook logisch tot HET EINDE TOE; en maakt het kiezers korps bekend, RECHTZINNIG, met al de gevolgen, die er noodzakelijk moeten uit afgeleid wordenen we zullen zien, wat het LAND zeggen zal in Juni 1912 Dan zal het LAND, maar het geheele land, gesproken hebben Omreisje vair alle week in do wereldpolitiek, Rome. Naar het schijnt zou de Ko ning van Spanje een zijner vertrouwe lingen, M. Cobiau, naar Rome willen sturen om de moeilijkheden te vereffenen door het liberaal Ministerie veroorzaakt. Nederland. Sprekende van het Hof van Holland, zegt de Nieuwe Courant dat men aldaar een gelukkige gebeurtenis verwacht. Mocht het nieuwe jaar den wensch volbrengen van onze Noorder broeders zoo diep aan hun koninklijk Stamhuis verkleefd. Engeland. Op 1 Januari is een nieuw pantserschip te water gelaten ..de Orion Het oorlogsgevaarte, van een gansch nieuw model, werd op vijf-en- twintig maanden in de staatswerven op gebouwd. Intusschen heeft men te Andershot wel gelukte proeven gedaan met een oorlogs- vliegtuig dat geen hulp behoeft om op te gaan en dat het bijzonder groot voordeel bezit hoegenaamd geen gerucht te laten hooren en aldus onverwacht den vijand te kunnen overvallen. Duitschland. Met de aanstaande verkiezingen voor den Rijksdag schrijven de groote nieuwsbladen artikel op arti kel om de kiezers te overtuigen dat zij moeten vertegenwoordigers naar de Ka mer zenden die bereid zijn nieuwe kre dieten voor het leger en de vloot te stemmen. De keizer is er ook al tusschen- gekomen en heeft in zijn laatste rede voering de noodzakelijkheid van een sterke legermacht bijzonder doen uit komen. Het is dan ook niet te verwon deren dat het groote engelech dagblad The Times, de toekomst zwart inziet Engeland kan den wonderen vooruitgang en machtvergrooting van Duitschland niet verkroppen en Duitschland wil maar niet verdragen dat Engeland altijd in zijnen weg staat!... Tripoli. De Italianen gaan maar traag vooruit niettegenstaande de over- groote legermacht die ze reeds in die streek bezitten, zelfs hebben zij te Birto- bras een gevoelige nederlaag onderstaan. Nochtans zullen de Turken denkelijk vroeg of laat aan de overmacht moeten toegeven. Het Turksch ministerie is deze week vernieuwd geweestmen zegt dat er nu vredesonderhandelingen met Italië zullen aangeknoopt wordener zijn immers in Turkenland ook binnenlandsche moeilijk heden en oproeren uitgebroken. Marokko. De Spanjaards die kost wat kost hun deel van den koek willen houden, moeten altijd maar bloedige ge vechten leveren tegen de Mooren. Tijdens het laatste gevecht verloren zij 69 dooden en 228 gekwetsten, doch daarom ook zullen zij te meer recht hebben van spre ken in de onderhandelingen met Vrank - rijk. China. In dat geheimzinnig land is de omwenteling nog altijd niet uitgewoed en niemand kan zeggen hoe en waarmede zij eindigen zal. Het is toch aardig dat in eenen tijd waar men zooveel van wereldvrede spreekt het al oproer of oorlogstoebereid selen is wat men in de dagbladen leest Wij nemen het verdwijnen van De Vrije Burger te baat, om onze welge meende hulde te brengen aan zijnen Op steller, die 16 jaren lang op de bres heeft gestaan om de goede zaak met zijne eigenaardige pen te verdedigen. 't Was ons aangenaam van broêrsge- zind te strijden voor onze heiligste rechten. Nu wij alleen staan, wenscht gij ons allen voorspoed, onversaagdheid in den str ijd, en gij ivenscht dat de ge nomen besluitselen, om ons blad nog meer te doen bloeienden besten uitval souden hebben. Dank voor uwen wensch, en als het er op aankomt, wij weten dat gij de pen nog niet en zult laten roesten, en het uwe zult bijbrengen om dien wensch te zien verwezentlijken De Redactie. «•-% Iedereen weet dat de Heeren Burg meesters die aan de herkiezing onder worpen werden met Nieuwjaar moeten hernoemd worden. Deze benoemingen verschenen in den loop der week in het Staatsblad. Wij laten hier de benoemingen volgen van de heeren Burgmeesters van ons arrondissement Dixmude, B. Baert; Bovekerke, E. Pollet; Caeskerke, A. Vande Woude; Cortemarck, R. De CockEessen, A. De- poorter; Keyem, C. De Cloedt; Lamper- nisse, T. De Ceunynck; Leke, P. Lale- man; Loo, C. Dequidt; Merckem, Baron P. de Coninck de Merckem; Nieucappelle, Vanhoutte; Noordschote, A. Butaye; Oostkerke, C. De Ceunynck; Oudecappelle- H. Annoot; Reninghe, A. Sticker; Sint- Jacobs-Cappelle, P. Markey; Stuyvekens, kerke, C. De Keyne; Vladsloo, H. Rivière; Zarren, A. Deboutte. Uit een politieke rede van Oud-minister Joris Helleputte. Zoo een minister werk heeft afgelegd dan is het wel Helleputte een Vlaming van één stuk, een demokraat van één stuk, een harde werker, een wonder be gaafde man en een groot redenaar. Over- laatst sprak hij te Antwerpen en duidde er het programma aan der halholieken Men zegt, men zegt zoo veel, dat onze partij verouderd is, dat zij haar pograra heeft uitgeput. Onze partij kan niet ver ouderen, onze katholieke leer is de waar heid en die is onsterfelijk, en daar ons program op die waarheid gesteund is kan liet niet verouderen. Er is nog zooveel te doen eer wij ons ideaal bereikt hebben, voor zoover dit te bereiken is. De vol maaktheid is niet te bereiken, maar de plicht van iedereen is er naar te streven en daarom is onze partij eene partij van vooruitgang. Onze plicht is niet alleen te bewaren wat wij hebben, maar wij moeten ook veroveren wat wij nog niet hebben. Toen het christendom opkwam was het slavendom de grondslag der maatschappij; dat heeft de katholieke loer omvergewor pen, de grootste hervorming die ooit werd gedaan, De katholieke leer zegde in dat heidensche Rome Gij zijt allen broe ders. Rusten moeten wij niet doen. Wan neer de laatste werkman zijn huis zal be wonen, en daar koning zal zijn, de klein ste boer een stukje land zal kunnen bebouwen, waarvan hij eigenaar is, wan neer de werkman zich niet voor den tijd zal moeten uitputtenen zijnen ouden dag zonder vrees kan te gemoetzien, wanneer de laatste vrouw uit hot werkhuis zal zijn om in den huiskring haar kroost te ver zorgen, de laatste neger van Congo, reeds onze gelijke voor God,ook onze gelijke zal zijn in beschaving, dank aan de werking der heldhaftige missionnarissen, (langd. toej.) als onze Schelde hare wateren zal verbinden met Maas en Rijn, wanneer nieuwe vaarten, nieuwe spoorwegen den handel van ons land en naar de Schelde zullen voeren, de haven van Antwerpen de grootste zal zijn van heel de wereld, elk dorp zijn spoorweg zal hebben, zoo dat geen afstand meer zal bestaan, wan neer de armste der huisvaders, dank aan eene volledige gelijkheid voor de wet, zijn kind zal mogen sturen naar eene school van zijne keuze (toej.), wanneer voor hen de gelijkheid voor de wet geen ijdel woord zal zijn, wanneer onze taal zal troonen van laag tot hoog in het on derwijs en zal bekroond zijn met eene Vlaamsche hoogeschool (donder v. toej.) dan misschien zullen wij mogen rusten, en toch nog niet, want andere vraagstuk ken zullen opgekomen zijn en dan moeten onze opvolgers die op hunne beurt bewer ken. Volgens de volkstelling van 31 Decem ber 1910 waren er dan in België 2,443,784 inwoners. Sedert 1900 is de bevolking' met 730,236 zielen vermeerderd, daar de volkstelling van 31 December 1900 opmiek dat er 6,663,548 Belgen waren; bijgevolg op 100 menschen in 1900 zijn er in 10 jaar 10,90 bijgekomen. Voor het totaal- en het betrekkelijk vermeerderingscijfer der Belgische bevol king, heeft de volkstelling van 1910 alle voorgaande overtroffen. Dit kan men opmaken uit de volgende cijfers Vermeerdering Totaal per °/0 van 1880 tot 1890 549,312 9,95 van 1890 tot 1900 624,489 10,28 van 1900 tot 1910 730,230 10,90 We kunnen bestatigen, niet alleen, dat het Belgisch volk, hoe langer hoe meer aangroeit, maar ook, dat het hierin vele landen overtreft. Dit bewijst de volgende statistiek Vermeerdering per iionderd van 1900 tot 1910 Ierland 1,7Spanje 4,7Schot land 6,4; Hongarie8,3; Oostenrijk 9,2; Engeland 10,9; Zwitserland 13,2; Duitsch land 14,61. Laten wij ook nog opmerken dat er wat meer vrouwen dan mannen zijn 3,680,790 mannen en 3,742,994 vrouwen. Dus een verschil van 62,204. Voor 100 moet men 98 mannen tellen. De vrouwen hebben ten andere de mannen altijd over troffen in getalsterkte. Ziehier de bevolking der provinciën 1, Brabant 1,469,677 2, Henegouwen 1,232,867 3, Oost-Vlaanderen 1,120,335 4, Antwerpen 968,677 5, Luik 888,341 6, West-Vlaanderen 874,135 7, Namen 362,816 8, Limburg 275,691 9, Luxemburg 231,215 Onze provincie West-Vlaanderen is verdeeld in 8 bestuurlijke arrondissemen ten. Wij laten hier de bevolking van ieder arrondissement volgen a) Kortrijk 213,952 b) Brugge 164,571 c) Yper 128,850 d) Roeselaero 110,908 e) Oostende 88,748 f) Thielt 75,138 g) Dixmude 53,865 h) Veurnc 38,103 Totaal 874,135 De meeste bevolkte stad van Belgie is Antwerpen met 301,766 inwoners, 't zij dus voor die stad alleen meer dan voor elk der provinciën Limburg en Luxem burg. Brussel telt 177,078 inwoners. De bevolking der steden van West- Vlaanderen is de volgende Brugge 53,285 Veurne 6,583 Heyst 4,854 Nieuport 4,325 Thourout 10,981 Oostende 42,207 Blankenberghe6,053 Iseghem 14,158 Kortrijk 35,689 Rousselare 25,026 Meenen 18,636 Thielt 11,780 Moeskroen 22,515 Komen 6,641 Yper 17,409 Wervick 9,983 Dixmude 3,884 Poperinghe 11,307 Vrijdag 29 December, werd alhier be graven eene pensionnaire uit 't Gesticht. Naarvolgens haar doodsanctjc spreekt, was 't eene zekere Mevrouw Maria Van- de Vyver, weduwe van M. Joseph Cal- brecht, geboortig van Exaarde. 't Wae eene brave vrouw, die brave kinders heefteene dochter is religieuze in het klooster, twee zonen zijn priester-mis- sionnarissende oudste reeds werk zaam in 't vreemde, de jongste nog in studie hier in Belgie. Alzoo kwam het dat eene geheele bende Missionnarissen, als gezellen van dien jongs ten, naar Hout hulst gekomen waren voor de begraving. De dienst begon om 9 uren. Hij was plechtig, maar nog plechtiger en aantrek kelijker door al die missionnarissen die er in waren. Ze hebben wel bewonderd geweest. Ze laten al hun baard groeien om meer gezag te hebben bij de wilde menschen. Ze moeten harde en lang stu diën doen vooraleer ze vertrekken, zoo dat hun baard bijna volgroeid is wanneer hun studiën ten einde zijn. Er was al een ouderen bij met eenen langen witten baard, wellicht wel de Overste zeker. De kinders hebben zich bijna vergapt gekeken naar den dien. Een andere die ook wel bekeken werd was ne kerel van omtremt twee meters lang, reusachtig gebouwd en baard in even redigheid. Deze mag naar China gaan bij de moordzuchtige Boxers ze zullen hem wel een bitje duchten als hij opkomt. Die missionnarissen maken eenen bij zonderen indruk op 't gemoed als ze zoo ie vers te zamen komen. Zelfopoffering Edelmoedigheid ziedaar waarop ze ge durig doen poizen. Familie, Vaderland, alles verlatengezondheid, talenten, geld en goed, alles geven ze om .wilde mem schen te gaan helpen 't Is toch geen klein spel De leden van den gemeenteraad Clerc- ken-Houthuist met den burgmeester ver gaderd, hebben beslist de wegen rond do markt, in gravier te leggen. De weg die den steenweg van Poelcappelle verbindt met den steenweg van Staden langs den tramook den weg die van den tram loopt over markt al vóór de kerk. Men zegt allicht het werk te zullen zien beginnen.'t Moet een goed en schoon werk zijn de marktplaats zal er smake lijk meê verfraaien en de wegen van den tram nu onbegaanbaar bij dage als bij avonde voor reizigers, voor rijtuigen en voetgangers, zal in eene effene en gladde bane herschapen worden. Sedert den 1" Januari 11. zijn er twee nieuwe gemeenteraadsleden, M. Dósiré D'hulster, landbouwer en M. Justin Ma- hieu, steenbakker. Volgens men zegt, zij zijn in den Raad gekomen, niet als vertegenwoordigers van eene partij die vijandig is aan Kerk en Godsdienst, maar wel in eigen naam, om ook hun woordeken te mogen zeggen in het bestuur van de gemeente. Zonder twijfel zullen die heeren door hunne verstandige en bijzonderlijk katho lieke handelwijze die goede meening van het christen volk van Clercken trachten te staven. Diensvolgens wij durven verhopen dat zij to samen met de andere raadsheeren, en in goede verstandhouding met hen, de belangen van Gemeente, Kerk en Vader land uit al hunne krachten zullen beher- tigen en vorenstaan, en dat zij, het spreekwoord indachtig mot wien men verkeert wordt men vereerd zich altoos wel zullen zwichten van nauwe betrekkingen aan te knoopen of te onder houden met mannen van omliggende gewesten die er op uit zijn om den gods dienst en het christelijk ^onderwijs der- kinderen den oorlog aan te doen en om ons katholiek landsbestuur omver te werpen. Indien de twee Raadsheeren hun man daat verstaan en uitvoeren, liet kiezers korps zal hun voort zijn vertrouwen ver- leenen, en de katholieke gemeente van Clercken zal door hare christene eensge zindheid van allen politieken twist en tweedracht gespaard blijven. ZaïTpeu Half December hield de Lijfrentmaat- schappij Hoop in de Toekomst eene al- gemeene vergadering die mag wel ge lukt genoemd worden. De verdienste lijke schrijver van de maatschappij M. O. Baeckelandt, richtte tot de aanwezigen eene gloedvolle aanspraak, waar-in hij in schoone en klare taal al de voordeelen der pensioenkas uiteenzette, 't Moet zijn dat hij verstaan werd, want aanstonds deden 143 van de aanwezigen zich als lid inschrijven. Dat maakt, dat de lijfrentkas van Zarren in 1911 een aanwinst deed van 168 nieuwe leden en dat de stortingen van 2200 tot 3700 frs geklommen zijn. Subiet e dood. Verleden Zondag was Louis Gheysen, oud 76 jaar, in de kerk om de H. Mis van 7 u. bij te wonen. Toen eenige minuten voor 7 u. hij eensklaps van zijn stoel viel. M. Pastoor diende hem in allerhaast de H. Olie toe. Men droeg vervolgens den zieke in de sacristij waar hij wellicht den geest gal'. Hij was aan een bloedopdrang bezweken. In 't jaar 1911 waren te Zarren Geboorten 66, waarvan 29 van 't man nelijk en 37 van 't vrouwelijk geslacht. Overlijdens 45, waarvan 16 beneden de 7 jaar, 1 van 8 j., 1 van 20 tot 30 j., 1 van 30 tot 10 j., 1 van 50 tot 60 j., 8 van 60 tot 70 j., 31 van 70 tot 80 j., 4 van 80 tot 90 j., eene van 90 j. en eene van 92 j. Huweiijken 24. Gaesketfke Een schoon gebruik voorwaar- zooals te Caeskerkerke, de eerste mis van 't jaar op te dragen tot. lavenis van de geloovigen die in den loop van 't jaar gestorven zijn en voor al deze die in 't jaargebed ge schreven zijn. 't Is een plechtige dienst waar al de parochianen aanwezig zijn om aan hunne dierbare overledenen het nieuwjaarge schenk te bieden. Op deze parochie zijn er thans 1225 zielen. In het jaar 1911 waren er 42 geboorten, te weten 18 knechtjes en 24 meisjes. In dat zelfde jaar werden 9 huwelijken ingezegend. Eindelijk er waren 24 sterfgevallen, waaronder 11 kinders beneden de 7 j. Onder de andere zijn er 2 kinders beneden de plechtige communie, 4 van 20 tot 30 j. te weten1 gehuwd man, 1 gehuwde vrouw, 1 jongman, 1 jonge dochter, 1 van 50 tot 60 j4 van 70 tot 80 en 2 van 80 tot 90 jaar. Het feest, waarmede De onverwachte Vrienden verledene weke het publiek hebben vergast, mag wel onder de prachtigste gerekend worden. Eene macht van volk, uit alle standen en van alle steden en gemeenten van den omtrek, vervulde de 4 avonden, tot barstens toe, de bovenzaal van «Sidronius Hosschius Zulks bewijst nu eens te meer en ten beste, hoe hoog de faam onzer kundige tooneelspelers bij het volk in aanzien rijst; dat volk, het kent de gaven en gevoelens van al deze die op het Merckemsch tooneel voor het voetlicht komen. Het weet dat hunne rol vertolking niet missen zal zelfs in de diepste ge voelens zijns herten te bewegen en daar om stroomt liet er naartoe onder den ontegenstootbaren drang eener geheime zielskracht. Eerlijk duurt het langst, meesterstuk van ónzen Deken C.Cappelle, wierd er op eene meesterlijke wijze ver tolkt, zoodat eenieder, niet gespannen aandacht en jagend gemoed, de zoo ver schillende toestanden volgt die het stuk ons vertoonde. Na lijden kwam verblij den. Een uur luitenant met de klucht! ge liederen van de Lekkere dikke Oom en Den vélo, brachten eene gansclie om wenteling teweeg in de zaal. Of zij ge lachen hebben 't was om er bij te bersten. Bravo mannen Hertelijken dank aan al de liefhebbers van muziek en tooneel die zoo moedig en kundig medewerken aan de ontwikkeling en kunstopleiding van ons vlaamsche volkBlijft moedig en onbeschroomd in het vervullen van Bureel der Gazette Wilgendijkstraat, 28. o— Drukker-Uitgever Gustave BAECKEROOT-CAPOEN. Gewone aankondigingen 15 c. de regel. Rechterlijke aankondigingen 30 c. Voor aankondigingen buiten de twee Vlaanderen, zich wenden bij M. A. Lebègue en Cle, Nieuwstraat, 36, Brussel. Verschijnt eiken Zondag. Ihschri.tvingspri.ts een jaar, fr. 3,00. half jaar, fr. 1,75. Postabonnement, fr. 3,10. Ten bureele5 c. het nummer.

HISTORISCHE KRANTEN

Gazette van Dixmude (1871-1914) | 1912 | | pagina 1