HET ARRONDISSEMENT.
No 3.
lste Jaergang.
HOE STAEN DE ZAKEN NU AL?
Er is sedert dry a vier maenden, vele
gesproken, vele geschreven en byzonderlyk
vele gelogen geweest.
Gazelten en boeksjes zyn in menigvul
digheid rondgedragen, rondgestrooid; in
herbergen en andere vergaderingen, heeft
men vele geklapt en vele getierd.
De waerheid heeft ook hare stem ver
heven; maer gelyk het gemeenelyk gaet,
de leugentae! heeft ten luidsten gesproken,
ten stoutsten geschreeuwd; daerom zyn de
leugens en niet de waerheid meest geloofd
geweest.
En met al dat, het grootste gedeelte van
de menschen verstaet nu nog niet waer
het al vasthoudt.
Wy zullen dan, alles in korte woorden
uitleggen.
'T is nu juist tien jaren geleden, sedert
den 12° Oogst, 1847, dat er een liberael
ministerie aen 't hoofd kwam, en met dit
ministerie eene Nieuwe politieke, die haer
ryk begon met allerhande fonctionnarissen
die aen bet liberalismus niet toebehoorden,
aftestellen.
Gedurende zes jaren hebben die gasten
ons land geregeerd; hunne handelwys en
de wetten die zy door hunne verslaefde
aenhangers hebben doen stemmen, en on
der anderede wet opdeerffenissen, hebben
het volk allengskens doen zien wat de li
beralen wilden; daerom hebben deze in de
opvolgende kiezingen, hun getal in de
kamers zoodanig zien verhinderen, dat
een liberael ministerie voortaen onmo-
gelyk geworden was.
De katholyken hadden de meerderheid
en bygevolg een katholyk ministerie moest
aen 't hoofd koomen.
'T was hel geen gebuerde in 1855.
DIEDERIK VAN ELZATS
Van dan af hebben de liberalen alle poo
gingen ingespannen om het katholyke mi
nisterie omverre te werpen.
Maer die zaek is zoo gemakkelyk niet.
Een ministerie welkdanig het is, steunt
op het grootste getal der leden van beide
de Kamers; hoe sterker die meerderheid,
hoe eendragtiger zy is, hoe vaster het mi
nisterie staet.
Dusdanig ministerie blyft aen het roer,
tot wanneer de kiezingen een grooter getal
van volksvertegenwoordigers die anders
gezind zyn, tot de kamers zenden.
Wel nu, de liberalen zagen dat het te
genwoordige ministerie De Decker, door
eene groote meerderheid ondersteund
niet kon omverre geworpen worden, ten
zy hel getal der katholyken in de kamers
verminderd wierdt.
En daer toe bereidden zy hunne wapens
van overlang.
Eene nieuwe algemeene kiezing hetland
door, te wege brengen tegen dit voorval,
het volk door leugens verleiden, en tegen
de katholyken ophitsen, om met liberalen
en francmagons nieuwe kamers te maken,
dit was geheel hun plan.
Maer hoe dit al ten uitvoer brengen?
Daer was de knoop. Zy wilden de kiezingen
van 1858 niet afwachten; want voor eerst
de uitslag is onzeker, en daerby de libe
ralen hebben geen geduld genoeg; daer-
enhoven die mannen wyken voor geene
middels hoe geweldig, hoe onwettig zy
ook zyn.
De kamers en het ministerie door ge
weld om verre werpen, indien zy het anders
niet kunnen, was een niet met al voor
hunmoesten zy ook de grondwet kwetsen
en het land in oproer brengen.
Dit hadden zy van overlang gedreigd;
En 't is het gene zy getracht hebben te
doen, gelyk wy het per naesten zullen aen
onze lezers voorenhouden.
Er zyn vele menschen, die niet en kon-
nen begrypen, waerom de kopstukken der
liberalen, al de slechte gazetten en hier en
daer een vlasbaerd en somtyds al ook een
grysaerd, altyd roepen en tieren tegen al
wat priester of kloosterling is.
Die goê menschen zyn daerover zoo veel
te meer verwonderd om dat zy van hun
nen kant niet de minste misdaed weten
den priester of den kloosterling te ver-
wyten; in tegendeel zy zyn overtuigd van
aen hun menigvuldige weldaden verschul
digd te zyn.
Wat mag dan, zeggen zy eikanderen,
wat mag de oorzaek, de reden zyn van die
verbittering der liberale en dusdanige gas
ten, tegen de priesters, tegen de klooster
lingen?
Wy zullen hun dit in wenige woorden
te verstaen geven.
Wat willen de kopstukken der liberalen
in ons land? Zy hebben hetzelve gezeid
Zy willen den katholyken godsdienst doen
vallen, vernietigen, in 't slyk versmachten; eu
daerom eerst en vooral zyne voorstaenders
aenvahen.
Nu wie zyn de voorstaenders, de eerste
verdedigers van den katholyken gods
dienst? Wie zyn het die aen onze kinders
de eerste grondregels van den godsdienst
leeren en inboezemen? Wie onderwyst het
volk, en leert het zyne pligten kennen die
het heeft ten opzigte van God, Kerk eu
Vaderland? Zyn het de priesters en de
kloosterlingen niet?
Zy zyn het die onder het volk koomen
met de punten van het ware geloof in de
eene hand, en de geboden van God in de
GAZETTE VAN YPEREN
Dit blad verschynt den Zaterdag
van iedere week.
Prys van inschryving by jaer
Voor de Stad. Fr. 4-oo.
Voor de Provinciën. Fr. 4*5o.
De Jaergang begint met den ien
September.
EN VAN
GODSDIENST EN VADERLAND.
BEKENDMAKINGEN:'
zeventien centiemen den drukregel
Brieven, Bekendmakingen en Geld
moeten aen den uitgever Vrachtvry
toegezonden worden.
De bekendmakingen moeten den
Donderdag, toegezonden worden.
33 3)3 1BD331 TÜ3 31^3^3)25512^
I.
Diederik van den Eizats of wel van Elsaete, gelyk vele
kronykschryvers hem noemen, is een der beste en meest
deugdlievende vorsten geweestdie het edele land en graef-
schap van Vlaenderen geregeerd hebben. Gedurende byna
eene halve eeuw (1129-1168), welke de goddelyke Voorzie
nigheid hem gunde, tot het genezen der diepe en bloedende
wondendoor de gruwzame moord van Karei Cauwaertde
arglistige staetkunde van den koning van Frankryk Philip I,
de ondeugden vau "Willem Clito en de eerzucht van Willem
van Yperen, graef van Loo, den lande van Vlaenderen toege-
bragtzag men hem gestadig van het hem gegevene gezag
gebruik makenom God en de wet te doen eerbiedigenom
alle ouregtvaerdigheid uit de vierscharen te bannen; om ker
ken en kloosters tegen de baetzucht en overweldjging der
wereldlyke heeren te verdedigen; om de lasten, welke op
het volk drukten, te verligten om de boozen te vervolgen en
te straffen en de goeden op te zoeken en met weldaden te
overladenom de nog ruwe zeden der Vlamingen te bescha
ven om handel en ny verheid te beschermenom de poorten
of steden vryheden te verdedigen en om ter plaets waer een
Cod-Mensch de waerheden van het Evangelie met zyn dier-
baer bloed had bezegeldoubeschroomd den ongeloovigen
Sarazyu te bevechten.
Diederik had, gelyk alle goede, groote en wyze monarchen,
gelyk de kalif Aaroun-el-Raschid, keizer Karei de vyfde en
de fransche koning Hendrik IV, het zich gewend gemaekt
van tyd tot tyd het prachtig gravelyke gewaed af te leggen,
om onder de vermomming van een enkelen edelman of van
eenen man van het volkde omstreken der stedeu, waer hy
zich ophield, te doorwandelen, ten einde in het gedoen en in
de openhertige gespreken dergenen, die hem alsdan als huns
gelyken aeuzagen, gelegenheden tot hervorming, tot bescha
ving of tot beloouing aen te treffen, en zich door zich zeiven
te overtuigen of zyne bevelen stipteiyk onderhouden werden;
of zyne onderzaten jegens God en de menschen gewetens-
pligtig handeldenen of de ambtenarendie 's volks geluk
betrachten moesten, het niet verdrukten, geen misbruik
maekteu van de magt welke hun toevertrouwd was en onregt
in plaets van regt deden gelden.
Diederik had reeds vyf jaren lang de Vlamingen de zoe
tigheden van zyn wys en voorzigtig bestuer doen smaken,
toen by eens, by zyn verblyf in het oude Zaelhof, te Yperen,
lust kreeg om incognito een togtje te doen in de dorpen der
omstreken eeuer stadwelke reeds van dan af in nyverheid
en koophandel en gevolgelyk in rykdom uitmuntte en be
stemd was om later het derde lid van Vlaendereu te worden.
"Wat hem daertoe byzonderlyk aenspoorde, was dat zyn gra
vely k gezag, overal elders in Vlaenderen geëerbiedigd, nog
weinig gevestigd was in het kwartier van Yperen waer graef
Willem van Loo, die in Engeland onderstand was gaen zoe
ken nog al vele aenhangeis telde. Hy begreep dat het voor-
namelyk de edelmoedigheid en weldadigheid waren, welke
hem er de herten moesten doen winuen, eu dat een gezag, op
zulke grondslagen rustendeoukrenkbaer was.
De grasraaend liep ten einde, en schoon de leule reeds
gevorderd was, deed de guerbeid des winters zich nog ge
voelen, en wisselden regen- en hagelbuijen elkander af.
Diederik, op eenen dingsdag, des uchteuds uit het paleis
getogen, in het gewaed eens vreemden bedelars, had reeds in
verscheidene parochiën een schoonen oogst van nuttige 011-
derrigtingen opgedaeii, toen hymet het aenbiekeu van den
avond, te Elverdingeu aenkwam. Dewyl de wegeu niet te
veilig waren, en hy geene andere wapens op zich had dan
eenen knotsstok en eenen dolk, besloot hy den uaolit in dit
groote en schoone dorp door te brengen. Maer hy wilde niet
by din eenen of anderen heer, die er een kasleel bezat, of by
den pastoor intrek nemen. Hy wilde er onbekend vernachten;
hy wilde de herbergzaemheid en gastvryheid der dorpelingen
op proef stellen; hy wilde weten in hoe ver zy hunne pligten
jegens den eveumensch volbragteu, of de liefdadigheid in
hnnne ziel schuilde en of hy, die ellendig was, op hun me-
delydenop hunnen bystand rekenen mogt.
Ingevolge dit voornemen, ging Diederik van huis tot huis,
van hofstede tot hofstede, voor een behoeftigen vreemdeling,
gelyk hy voorwendde te wezende herbergzaemheid en een
stuk brood om Gods wil smeeken. Maer, zou men het gt-
looven? Nergens werd zyne bede ingewilligd, overal ont
moette ze eene onbeschofte weigering, zelfs was de kwaedaer-
digheid van sommigen zoo groot, dat zy zich niet schaemdesr
op den hun onbekenden schamele, hunne honden los te laten,
zoo dat de graef geene kleine moeite had, om deze dieren,
welke zoo het scheen, hunne meesiers in boosheid even-
aerden, met zynen knots van hem af te weren.
Diederik, over zulke algemeene onbermbertigheid verout-
weerdigd, was ten hoogste verbolgen, en stond Etverdingen te
verlaten om zich in het naestgelegene slot van eenen zyner
vassalen te begevenreeds in zyn gemoed de maetregelen
overdenkende, welke hy nemen moestom de bewooners van
dit armzalige dorp voorbeeldelyk over hunne onmeëdoo-
gendheid te straffen, wanneer hy gewaei werd dat hy eeue
kleine hoeve van het dorp een weinig afgezonderd, niet be
zocht had. Ofsrhoon het uitwendige dier woning er tamelyk
ellendig uit zag, en aenkoudigde dat degene die er verbleef,
niets minder dan begoed en bemiddeld was, wilde hyby
eene laetste pooging, dezelve in zyne proefneming vervatten;
welligt zich deze waerheid herinnerde, dat wie het minste
heeft, dikwyls het meeste geeft.
[Om voort te gaen.)
