Gazette van peren. - Mynheer den Opsteller, schen dat de Heer de oogen opene aen dit volk vol van hebzucht, op dat het zyne ware belangen kenne, dat het terug keere tot de gelukkige tyden welke Hendrik VIII en Dulle Bette zyn voorgegaen; dat het terug keere lot den Godsdienst zyner voorvaderen en dat zyne godsdienstige belangen de overhand hebben boven de stoffelyke met de welke het bezield is. Indien er ooit is geklaegd geweest over de dienstboden het is wel hedendaegs. De band tusschen oversten en onderdanen is gansch gebroken; het gezag der meesters over de onderdanen bestaet weinig of niet meer. Welke is de oorzaek, of beter gezeid, welke zyn de menigvuldige oorzaken van dit kwaed dat onze samenleving besmet? De bezonderste oorzaek is het gebrek van godsdienst. Men spreekt van vryheidmen zegt aen het kind en aen den onderdaen dat ieder een onafhangelyk is; dat allen moeten le ven gelyk zy het verstaen; en men spreekt noch van godsdienst, noch van zedeleer, noch van onderwerping aen de wetten van God en aen die der menschen. De heilige Paulus beter de leering des godsdiensts kennende dan onze wysgeeren,anders ge- naemd liberalen, zeide tot de dienstboden van zynen tyd Onderdanen, gehoorzaemt met vrees en met eerbied, in de eenvou- digheid uws herte, aen degenen die uwe meesters zyn volgens het vleeschgelyk aen Jesus Christus zelve. Dient hun niet alleenelyktoen zy het oog op uw hebben, als of gy maer wildet de menschen be- hagen maer volbrengt geern Gods wil, als zynde de dienaers van Jesus Christus, en dient hun met genegenheid aenschou- wende in hun den Heer en niet de men- schen; wetende dat iedereen vanden Heer zal ontfangen de belooning van het goed dat hy zal hebben gepleegd, het zy hy slaef of vry is. De Apostel sprak in dier voegen aen onder danen die in deslaverny waren gedompeld; beter dan aen onze hedendaegsche dienst boden, aen die ongelukkigen zou hy die woorden hebben toegestuerd. Ten zeiven tyde zegde hy tot de meesters En gy, meesters, hebt gelykelykgroote genegenheid voor uwe onderdanen, hun niet handelende met vreedheid, noch met bedreigingen, indachtig zynde dat gy, de eene gelyk de andere, eenen al- gemeenen Meester hebt in den hemel, die niet zal inzien den staet van onder- scheidene persoonen. Indien, meesters en dienstboden, bewo gen door de godsdienstige lessen van den Apostel der volkerenaltyd die verhevene zedeleer voor oogen hadden, zou men zien hetgene hedendaegs geschiedt? Zou de dienstbode opstaen legen den meester?Zou hy hem zoo weinige liefde, zoo weinige aengekleefdheid bewyzen? Indien de god- delyke meester in de wereld gekomen is niet om gediend te wordenmaer om te dienen, zou de kristen de lessen van den meester niet moeten gedurig voor oogen hebben? Wat wilt de meester van den dienstbode? Dat hy werke, dat hy slave in het zweet zyns aenschyns en dat hy zoo kleinen dag loon mogelyk ohtvange. Nochtans achter houden den loon des werkmans, hem niet geven in evenredigheid zyner verdiensten is een groot kwaed, dat de Heer maer al te dikwils straft van in deze wereld. By gebrek aen Godsdienst vreest de meester niet onrechtveerdigheid te bedry- ven ten opzigte van zynen onderdaen; deze bemerkt de kwade daed zyns meesters en daer uit woordenwisselingen, opstand, ontevredenheid en somwylen vraek. Het algemeen gezegde is heden dat vele werklieden, ik zeg niet allen, niet genoeg ontvangen in evenredigheid van hunnen arbeid en van het duer levenvoortsko- mende uit de verhevene pryzen der eet waren. Dit is bezonderlyk waer ten platten lande, alwaer, de werkman boven den kost nauwelyks eenen halven frank daegs ver dient; daer mede moet hy vrouw en kin deren onderhouden en gedurende den win ter bezonderlyk,is hy overlast van schulden. Daer uit een algemeen misnoegen van den onderdaen tot den meester; daer uit de lust tot stelen en tot opstand tegen den weihebbenden. By gebrek aen godsdienst en zedeleer volgt de dienstbode de ongeregelde pracht zyns meesters; en de pracht is heden groot; ja, zoo groot dat de burgerlyke fortuin de zelve niet kan voldoen. Zie het hoofd eener dienstmeid; hoe veel linten en strikken zyn er op de muts? Meu besteedt voor een hoofdtooisel tien, twaelf en meer franken, en men heeft nauwelyks een hemd om zich te verschoonen. Waer heeft men die pracht geleerd? In het huis des meesters, alwaer de wellust en niet de godsdienst tot voorbeeld dient. Wat zegt men aen den onderdaen om het jok te vergemakkelyken dat hy tegen zynen dank draegt? Men belooft hem de vryheid op de zondagen en op zekere an dere dagen des jaers. Hy zal mogen zwie ren en gaen waer hy wil t, zonder dat iemand naspeure wat hy doen zal. Daer is al de troost voor den werkman of de dienstmeid; zyne lusten voldoen, zich overgeven aen alle slach van ongeregeldheden; en wan neer men te laet t'huis komt, berispt wor den en toen de ongebondenheid te verre gaet, weg gezonden worden. Daer is de ongelukkige staet onzer dienst boden, die klagen over den eisch hunner meesters, terwyl deze klagen over de on- getrouwigheiden het slechtgedrag hunner dienaren. YPEREN. Dynsdag 22° dezer, heeft alhier een treurig voorval plaets gehad. Eene jonge dochter met naem Nathalia Marmignon oud23 jaren, is's morgens vroeg opstaende, van het hooge van den trap harer woonst tot beneden gevallen. In haren val is zy met haer hoofd op het scherpe van een stuk hout, hetwelk op den grond langs den muerzich bevond, gestuikt, en is ter plaets blyven dood liggen. Gedurende de verjaerdagen van onze onafhangelykheid,ishet Nationale vaendel op S' Martens torre gesteken geweest. Het karillon heeft zich drymaels daegs 's mor gens, 's noens en 's avonds laten hooren. En daer mêe is het uit en 't einden ge weest. In de schuifschieting, voor de burger wacht, die plaets gehad heeft, te Doornyk, zondag II., M. Fidéle Hennion, der artillerie van Yperen, heeft den 6U prys behaeld. Onlangs was er in eene herberg onzer omstreek ter gelegenheid der kermis een bal opgerigt hetwelk waerachtig aen een slif- ferbal geleek; want de prys d'enlrée was.... tien centiemen. Een snaek geraekt binnen zonder beta len.... enweldraisde weerdop zyne hielen: WAEROM KLAGEN DE MEESTERS OVER HUNNE DIENSTBODEN, EN DE DIENSTBODEN OVER IIUNNE MEESTERS? den September 1857. Ik had clikwyls hooren spreken van de ver- maerde prysdeeling aen de leerlingen der Zondagschool van Iseghemhierom ben ik er gister naer toe getteesten ik moet u bekennen dat men my nog dt helft niet gezeid had van het geen ik daer gezien heb. Deze prysdeeling geschiedde in de Kerk, in de tegenwoordigheid van de edele en meldadige Jamilie Gilles-De Pelichy; van alle de treflykste inwooners van Iseghem, en een groot getal geeslelyken van de omliggende paroclien; zy wierdt voorge gaen van een sermoen door den Eerweerden heer Neut, Pastoor van Ardoye, die aen dit duizendtal leerlingen de groote voordeelen der Zondagschool geloond heeft, en hunne leer meesters en meesteressen opgewekt heeft om met hunnen gewoonlyken ieVer aen de onderrigting der jongelieden mede te werken. De beweeg redenen door den predikant bygebragt, zouden genoeg zyri geweest om een ieder te overtuigen dat het voordeelig is de Zondagschool by te woonen maer de kostelyke pryzen die uitgereikt zyn geweest, zyn kragtig komen die gezegden versterken. Zonder te spreken van de Boeken en Klee- dingstukken die zeer groot in getal waren, ik heb er vier schoone nieuwe Stoven, zes Bedde- bakken of Ledekanten, negen Tafels vier-en- twingtig Stoelenvyf Spaden, vyf Plee gels, verschelde LadenTempels en Schietspoelen verscheicle Spellewerkkussensverschelde Pa- rapluien, en eene schoone duilsche Horlogie zien geven. Ik mag u verzekeren dat clie prys deeling veertien honderd franken gekost heeft en dal die milclaclige gevers het niet beter hebben konnen uilvinden om aen den ambachts man werk, en den geringen borger meubelen te verschaffen. Ten is daer me nog niet al, zoo haest de prysdeeling en het lof geclaen was, de leer meesters, cle heeren en treflyke borgersdie de prysdeeling met hunne tegenwoordigheid ver eerd haddenbegaven zich tot het lokael der Zondagschool. Daer ontfongen de leermeesters, die geheel het jaer den zondag hunnen tycl besteden om met eenen onvermoeijelyken iever hunne medeburgers kinderen te onderwyzen de openhertigste betuigenis van dankbaerheid van wegens de trejfelyke mannen die zich daer met hun bevonden, 'T ware te wenschen dat in alle gemeenten en dorpen de Zondagschoolen den onderstand van alle weldenkende burgers konden verkry gendat de ouders zich wel toelegden om hunne kinderen tot dezelve te zenden, niet alleen deze die nauwlyks twaelf of dertien jaren oud zyn, maer ook deze die eenen hoogeren ouder dom bereikt hebben. De samenleving zoo wel als het welzyn der huisgezinnen zouden koste lyke vruchten bekoomen uit de Zondagschoolen dewelke door de Bisschoppen van Belgien van reeds in cle zestiende eeuw ingesteld, overal door de geestelykheid met zoo veel iever onder steund, maer ongelukkiglyk op vele plaetsen door het volk verwaerloosd worden, XX.

HISTORISCHE KRANTEN

Gazette van Yperen (1857-1862) | 1857 | | pagina 2